سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی؛ آغازی برای انقلاب در اقتصاد

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، محسن رضائی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در آئین افتتاحیه همایش ملی نفت و توسعه اقتصادی که صبح امروز چهارشنبه 30 بهمن در دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی تهران برگزار شد، اظهار کرد: مدیریت نفت در کشور ما می‌تواند ابعاد مختلف زندگی اجتماعی و فردی آحاد جامعه را تحت تاثیر خود قرار دهد. از مدل و سبک زندگی خانوادگی گرفته تا شهرسازی مسائلی هستند که در این چارچوب قرار می‌گیرند.
مدیریت نفت و تاثیر بر ابعاد زندگی جامعه
رضائی با اشاره به این مطلب که موهبت یا آفت بودن نفت در اقتصاد ارتباط مستقیم با مدیریت این منبع دارد، گفت: در همه کشورها قاعده کلی این است که رشد همراه با توسعه است. یک قاعده علمی اقتصادی هم وجود دارد که توسعه حتما با رشد همراه است، اما صرف رشد منجر به توسعه نخواهدشد. اتفاقی هم که در اقتصادهای نفتی و مارکسیستی رخ می‌دهد، همین مسئله است؛ یعنی رشدی که بدون توسعه رخ می‌دهد.
وی در ادامه تاکید کرد: صد سال است که در کشور جاده‌سازی می‌کنیم، اما سطح رفاه عمومی چندان تغییری نکرده است. اقتصاد ما طی 40 سال گذشته همواره رشد پنج درصدی را تجربه کرده است و این در حالی است که دولت‌هایی با رویکردهای متنوع سیاسی قدرت را در دست گرفته‌اند، اما از آنجا که همه آنها نگاه درستی به مقوله مدیریت نفت نداشتند، عملا نتوانستیم از توسعه‌یافتگی مطلوبی برخوردار شویم.
سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی آغازی برای انقلاب در اقتصاد
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام ضمن تشکر از رهبر معظم انقلاب به دلیل ابلاغ چارچوب سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، گفت: انقلاب ما انقلابی سیاسی بود، پس منطقی است که پارامترهای آن را نمی‌توانیم به طور کامل بر اقتصاد منطبق کنیم. به بیان دیگر تحول مدیریت اقتصادی نیازمند انقلابی از جنس خود اقتصاد است. انشاء الله این سند آغاز راهی باشد برای تحولی عظیم در اقتصاد کشور به صورتی که مدیریت اقتصاد را نیز تحت‌الشعاع قرار بدهد.
رضائی در ادامه با اشاره به مشکل نفت در اقتصاد ایران تاکید کرد: سوء مدیریت در مصرف درآمد‌های نفتی سبب شده تا دو بیماری بزرگ برای اقتصاد کشور پدید بیاید. یکی از این بیماری‌ها بیماری هلندی در اقتصاد است که نشانه آن نیز رکود تورمی موجود در کشور است که سبب تورم و بیکاری را فراهم آورده است. یکی دیگر از بیماری‌هایی که به طور مشخص به عنوان معضل اقتصاد ایران می‌توان نام برد، بیماری سدسازی است. هر دولتی که در راس کار قرار می‌گیرد مسائلی از این دست را که جنبه تبلیغات و شعارگونه هم دارند در دستور کار قرار می‌دهد و جسارت تحول مدیریتی و نگاه مسئولانه به اقتصاد و منابع نفتی را ندارد.
اقتصاد وابسته به نفت منجر به فشار بیشتر تحریم‌ها شده است
وی در ادامه افزود: همین عامل سبب شده تا اقتصاد ما متکی به نفت باشد و شوک نفتی منجر به شوک اقتصادی ما می‌شود. چه این شوک به واسطه نوسانات قیمت نفت باشد، چه به واسطه تحریم، در هر حال اثر مستقیم و مخربی بر اقتصاد کشور دارد. همچنین این وابستگی سبب شده تا تحریم نفت به عنوان کانال مشخص درآمدهای ارزی کشور را تحت کنترل قرار دهد و همین مدل مدیریت نفتی است که سبب شده تا از نفت به عنوان اِفریت اقتصاد ایران یاد کنند.
رضائی، با اشاره به این مطلب که در مدیریت اقتصاد ما دچار ناهماهنگی و عدم توازن هستیم، افزود: در عرصه نظامی به جرئت می‌توان گفت ما پیشرفته‌ترین تجهیزات را در اختیار داریم و این تجهیزات نیز حاصل تلاش و تکنولوژی بومی ما است، اما در عرصه‌هایی مثل کشاورزی هنوز نتوانستیم فناوری ساخت ماشین‌آلات کشاورزی را به شکل صد درصدی در اختیار داشته باشیم. ما تصمیم‌ می‌گیریم انرژی هسته‌ای داشته باشیم و در این عرصه نیز توفیق پیدا می‌کنیم، اما در صنعت باغداری چنانچه آفتی به باغ‌های کشور وارد شود، عملا توان مقابله مطلوب یا پیشگیری از آن را نداریم. همین هم سبب شده تا در کشاورزی ما بهره‌وری لازم را نداشته باشیم و منابع ارزی نفتی را معطوف به واردات کنیم.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه تاکید کرد: نتیجه اتکای دولت به نفت این است که صندوق توسعه ملی دولت احمدی‌نژاد میلیاردها دلار درآمد نفتی را در خود جای داد، اما عملا این درآمد‌ها آثار قابل ملاحظه‌ای برای اقتصاد کشور به همراه نداشته‌است. مسئله اساسی این است که تا زمانی که دولت تسلط بر درآمدهای نفتی را حفظ کند، این سوءمدیریت تداوم خواهد داشت.
نفت میراث ملی و حق نسل‌های آینده
رضائی ضمن بیان این مطلب که نفت میراث ملی و مربوط به نسل‌های آینده است، گفت: ما باید حق آیندگان را محفوظ کنیم و عدالت نسلی را در این راستا مدنظر قرار دهیم. شاید پاسخ به این سوال که نفت و منابع آن درآمد است یا سرمایه بتواند تا حد زیادی مشکل مدیریت منابع نفتی را حل کند. اگر نگاه ما به نفت نگاه درآمدی است، پس مجاز هستیم که آن را خرج کنیم، اما اگر به شکل سرمایه به آن نگاه می‌کنیم، پس حق نداریم این منابع را به آسانی هزینه کنیم. به دیگر سخن، خرج کردن سرمایه به مثابه دزدی است و این با منطق اقتصادی هم همسان نیست که ماشین‌آلات کارخانه را به واسطه کسب درآمد بفروشیم و انتظار داشته باشیم تولید با روند سابق ادامه یابد.
وی در پایان تصریح کرد: ما برای حل مشکل، نیازمند احصای این ارتباط هستیم که نفت چه جایگاهی در اقتصاد ایران دارد. اگر بنا باشد اقتصاد به نفت متکی باشد، مطمئنا همین روند تداوم خواهدیافت. اگر هم نگاه ما نگاه سرمایه‌ای باشد، طبعا این مدل مدیریتی باید تغییر یابد تا اقتصاد از وابستگی و اتکا به نفت خارج شود. اراده جمعی ما نشان داده که اگر همت انجام کاری را داشته باشیم، می‌توانیم آن را به ثمر برسانیم. بهتر است به جای هزینه‌کرد منابع نفتی و خام فروشی به پالایش و صادرات محصولات نفتی روی بیاوریم و اگر در حال حاضر امکان پالایش نداریم، می‌توانیم از همین سرمایه‌ در راستای خرید پالایشگاه‌های مولد دنیا استفاده کنیم.

نقش مجلس در پیشبرد سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی

رضائی همچنین در جمع خبرنگاران، در پاسخ به سوال خبرنگار ایکنا در خصوص ابلاغ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی از سوی رهبر انقلاب و وظیفه مجلس در این زمینه گفت: در این سیاست‌ها آمده است که این سند باید به قانون تبدیل شوند. پیشنهاد من به مجلس این است که یک گروه مطالعاتی ایجاد کند و از مرکز پژوهش‌های مجلس نیز استفاده کرده و نحوه تبدیل این مواد به قوانین را مورد بررسی قرار دهد و قوانینی که لازم و مناسب است در ارتباط با این سیاست‌ها تدوین و به دولت و قوه قضائیه ابلاغ شود.
وی  در خصوص قابلیت اجرایی این سیاست‌ها نیز به خبرنگار ایکنا گفت: این سیاست‌ها مطالعه شده و تجربیات دنیا در آن استفاده شده است، چند سالی است که در خصوص این سیاست‌ها بحث شده و رهبر انقلاب از نظر بسیاری از کارشناسان در این زمینه استفاده کرده‌اند.