پالس اكسيمتري: علائم حياتي پنجم

Pulse Oximetery : Fifth Vital Sign

پالس اكسيمتري ( ارزيابي از نظر هيپوكسي ): روشي براي تعيين هيپوكسي دربيماران است ودرصد هموگلوبين اشباع شده بااكسيژن را نشان مي‌دهد.

پالس اكسيمتري: بررسي غيرتهاجمي اشباع اكسيژن شرياني مي باشد كه از طريق اتصال يك گيره يا پروب به لاله گوش يا انگشت بيمار ممكن مي‌گردد. درصد بيان شده در واقع نسبت اكسيژن به هموگلوبين است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پالس اكسيمتر  Pulse Oximeter: دستگاهي است كه براي اندازه گيري ميزان هموگلوبين اشباع با اكسيژن بكار مي‌رود و يك وسيله غيرتهاجمي مي‌باشد كه براي مانيتورينگ ممتد غيرتهاجمي اشباع اكسيژن عملي هموگلوبين شرياني (   PRو SPO2) دربيماران بزرگسال ، اطفال ، شيرخواران ونوزادان درمحيط هاي بيمارستان ، درمانگاهها ، آمبولانس ها ومنزل بكار مي رود.

 پالس اكسيمتر يك پروب حساسه و يك مانيتور با يك صفحه‌ي ديجيتال دارد. حسگر شامل دو ديود منتشر كننده ي نور و دو سنسور است.

يكي از ديودها نورتقريباً قرمز، يعني طول موج مخصوص هموگلوبين داراي اكسيژن (هموگلوبين اشباع) را منتشر مي‌كند، ديود ديگر نور مادون قرمز، يعني طول موج مخصوص هموگلوبين بدون اكسيژن (هموگلوبين غير اشباع) را منتشر مي كند.

هر كدام از دو نوع هموگلوبين ميزان خاصي از نور منتشر شده را جذب مي‌كنند و از رسيدن آن به سنسور مربوطه جلوگيري مي‌كنند. اگر نور كمتري به سنسور برسد به اين معني است كه ميزان بيشتري از هموگلوبين مربوطه درخون وجود دارد. سپس دستگاه پالس اكسيمتر نسبت نور تقريباً قرمز و مادون قرمز دريافت شده را محاسبه مي‌كند تا درصد اشباع اكسيژن ( (SaO2 را مشخص كند.

گيره‌ي پروب حساسه‌ي پالس اكسيمتر تا اندازه‌اي شبيه گيره‌ي لباس است. گيره ي پروب حساسه را بر روي نوعي بستر مويرگي محيطي مانند نوك انگشت دست، نوك انگشت پا، لاله ي گوش يا روي پل بيني بيمارمي توانيد وصل كنيد. در شير خواران مي‌توانيد حسگر را به دور پاشنه‌ي پا پيچيده و با نوار محكم نمائيد.

پالس اكسيمتر اشباع اكسيژن خون شرياني را اندازه‌گيري مي كند لذا پروب بايد در ناحيه‌اي قرار گيرد كه نور از طريق جريان خون شرياني تابانده شود.

از آنجايي كه هموگلوبين 98% اكسيژن را درخون حمل مي كند و پلاسما تنها 2 درصد آن را به همراه مي‌برد، پالس اكسيمتري به شكل صحيح ميزان اكسيژن رساني محيطي را تجزيه و تحليل مي كند. اگراندازه گيري اكسيژن با پالس اكسيمتر بدرستي صورت گرفته باشد،اشباع اكسيژن خوانده شده ،حداكثر2 درصد بامقدارخوانده شده در ABG اختلاف خواهد داشت ( البته وقتي كه اشباع اكسيژن بين84 تا 98 درصد باشد ).

دستگاه پالس اكسيمتر ميزان اشباع اكسيژن هموگلوبين را در بافت‌هاي محيطي اندازه‌گيري نموده و درجه اشباع اكسيژن را در خون بيمار نشان مي‌دهد.

اين دستگاه بصورت قابل اعتمادي وضعيت قلبي تنفسي بيمار را نشان مي‌دهد چرا كه مي تواند به شما بگويد كه چگونه عروق محيطي در سيستم گردش خون  بيمار اكسيژن‌گيري مي‌كنند . همچنين كيفيت وتأثير مداخلات شما را مانند اكسيژن درماني، دارودادن، ساكشن كردن و كمك‌هاي تنفسي تعيين مي‌كند.

مثلاً در هواي اتاق عدد مربوط به بيمار 92%  است.  بعد از دو دقيقه اكسيژن درماني با جريان و غلظت بالا به 99% مي‌رسد و يك بهبود قطعي را نشان مي دهد.

پالس اكسيمتر اغلب سريعتر از ارزيابي فشار خون، نبض و تنفس مشكلات موجود در اكسيژن رساني را نشان مي‌دهد.

پالس اكسيمتر ابزار مناسبي است كه مي‌تواند هيپوكسي را پيش از بروزعلائم و نشانه‌هاي آن تشخيص دهد و علاوه بر تشخيص هيپوكسي ابزار مناسبي براي پايش كارآيي لوله هوايي و اكسيژن درماني به منظورتشخيص بهبودي يا بدتر شدن بيمار نيز محسوب مي‌شود.

به عنوان مثالي از كارآيي پالس اكسيمتر به عنوان  يك ابزار پايش، بيماري را ذكر مي‌كنيم كه دچار نشانه‌هاي واضحي در ديسترس تنفسي است و حين اين كه همكارتان او را براي تجويز اكسيژن به وسيله ماسك يك طرفه آماده مي‌سازد، شما به او پالس اكسيمتر وصل مي كنيد. پالس اكسيمتر عددSpo2  %82 رانشان مي‌دهد كه حاكي از هيپوكسي شديد است. به دنبال استفاده از ماسك يك طرفه باجريانlpm  15 ، عدد پالس اكسيمتري افزايش مي‌يابد. پس از 10 دقيقه تجويز اكسيژن Spo2 بيمار به %99 مي رسد. درصدهاي پالس اكسيمتر، بهبودي قابل توجه وضعيت بيماررانشان مي دهند. ازطرفي اگر Spo2 بيماري كه تحت ماسك يك طرفه قرار دارد، %93 بوده و در حال افت باشد، يعني وضعيت بيمار بدتر شده وممكن است براي حفظ يا افزايش سطح اكسيژناسيون نيازمند استفاده از ونتيلاسيون با فشار مثبت باشد.

يك نكته: اگر بيمار مدتي است كه تحت ماسك يك طرفه با فشار lpm 15 قراردارد و عدد پالس اكسيمتر او نزديك %95 يا كمتر است، اين وضعيت نيز بيانگر هيپوكسيك بودن بيمار است. احتمال مي‌رود كه با برداشتن ماسك، عدد پالس اكسيمتر به سرعت كاهش يابد.

Spo2  معادل %90، هيپوكسي قابل توجه را نشان مي دهد.

پالس اكسيمتر درصد هموگلوبين اشباع شده با اكسيژن را به صورت Spo2 %  نشان مي‌دهد كه حاكي ازمقدارخوانده شده به وسيله‌ي پالس اكسيمتراست. مقدار طبيعي آن براي شخصي كه درهواي اتاق نفس مي‌كشد%Spo2 99-97 است. درصد پالس اكسيمتر كمتر از %95 مي‌تواند حاكي از هيپوكسي باشد. بنابراين درصد Spo2 زير%95 را بايد مورد بررسي قرار داد.

اشباع طبيعي اكسيژن درسطح دريا بايد بين96%  و 100%  باشد.

دركل، اگرعدد به دست آمده زير 95% باشد به شوك، هيپوكسي يا مشكل تنفسي شك كنيد. درمان مناسب راه هوايي و اكسيژن تكميلي به بيمارتان بدهيد وازنظرتغييرات بيشتر، به دقت وي راتحت نظر بگيريد. عدد زير 90% به درمان جدي راه هوائي، ونتيلاسيون با فشار مثبت وتجويز اكسيژن نيازدارد. بيمار غير هوشيار ممكن است نيازمند به كنترل مهاجم راه هوائي و ونتيلاسيون با فشار مثبت باشد.

به عنوان يك راهنما: SaO2 نرمال بين 95 تا 99 درصد است.

اعداد 91 تا 94 درصد بر هيپوكسي خفيف دلالت كرده نياز به ارزيابي بيشتر و تجويز اكسيژن مكمل را توجيه مي‌كنند. اعداد 86 تا 91% هيپوكسي متوسط را نشان مي‌دهند. معمولا ٌبايد به اين بيماران، البته با رعايت احتياط در مورد مبتلايان به COPD ، اكسيژن مكمل 100 درصد تجويزشود. اعداد 85 درصد يا كمتر هيپوكسي شديد را نشان داده و به مداخله‌ي فوري، شامل تجويز اكسيژن 100 درصد، تهويه ي مصنوعي، يا هر دو نياز دارند.

هدف شما حفظ و نگهداري SaO2 در حد نرمال (95 تا 99درصد) است.

 

 

انديكاسيون هاي پالس اكسيمتري :

پالس اكسيمتر را بايد درتمام شرايطي كه وضعيت اكسيژن بيمار نگران كننده است يا حتي به ميزان كم مشكوك به هيپوكسي هستيم به كار گرفت. در بسياري از سيستم هاي اورژانس، درتمام شرايط اورژانسي براي بيماران، پالس اكسيمتر گذاشته مي‌شود. عدد پالس اكسيمتر گاه به عنوان " ششمين علامت حياتي "  خوانده مي‌شود.

اين امر نشان مي‌دهد كه عدد پالس اكسيمتر يك معيار استاندارد براي سنجش وضعيت بيمار در كنار تنفس، نبض، پوست، مردمك و فشارخون است.

1. بررسي درصد اكسيژن اشباع شده شرياني ( بررسي درصد اشباع اكسيژن خون شرياني).
2.  يك روش غير تهاجمي جهت سنجش اشباع هموگلوبين ها از اكسيژن در بيماران با احتمال هيپوكسي.
3.  همراهي و حمايت از بيمار تا زمان رفع اشكالات مربوط به اختلالات تنفسي در بيماران.
4.  بررسي ميزان اكسيژن خون در طي عمل جراحي در اتاق عمل.
5.  بررسي ميزان اكسيژن خون در ضمن اقدام درماني در راه هوايي بيمار، گذاشتن لوله تراشه، ساكشن كردن ترشحات و راه هوايي .
6.  بررسي ميزان اكسيژن خون در ضمن انتقال بيمار.
7.  بررسي ميزان اكسيژن خون در ضمن نقل و انتقال بيماراني كه اختلالات تنفسي دارند.
8.  بررسي ميزان افزايش اكسيژن خون در بيماراني كه اكسيژن دريافت مي كنند .
9.  همراهي با بيمار.
10.  بررسي ميزان اكسيژن خون شرياني در بيماراني كه از دستگاه تهويه مصنوعي جدا شده و تحت مراقبت جداسازي از دستگاه مي باشند.

محدوديت هاي پالس اكسيمتر :

 احتمال محاسبه‌ي غلط در اكسيمتري نادر است. زماني كه چنين اتفاقي رخ دهد، دستگاه اغلب پيام خطا يا صفحه‌ي بدون نوشته اي را توليد مي كند. پالس اكسيمتر براي تعيين درصد درست نيازمند جريان ضرباني خون شرياني مي‌باشد. هر وضعيتي كه جريان خون ناحيه متصل به پروب را دچار اختلال نمايد باعث اشتباه شدن درصد پالس اكسيمتر مي شود. عوامل متعددي بر صحت پالس اكسيمتري اثر مي‌گذارند و باعث مي‌شوند كه پالس اكسيمتر درصد نادرست را نشان داده يااصلاً درصدي نشان نمي‌دهد.

علل محاسبه ي غلط عبارتند از :

1. شوك يا هيپوپرفيوژن مربوط به از دست دادن خون يا خون رساني ضعيف.
2. كافي نبودن جريان خون درون بافت ( هيپوولمي يا هيپوترمي ).
3. مطابقت نداشتن سرعت ضربان يا موج نبض پالس اكسيمتر با نبض واقعي بيمار.
4. برق قوي .
5. ناهنجاري‌هاي خاص هموگلوبين.
6. عدم وجود نبض در يك اندام.
7. آنمي؛ دربيماراني كه به شدت آنميك هستند اگرچه SaO2 ممكن است نرمال باشد، ولي مقداركل هموگلوبين دردسترس براي حمل اكسيژن ممكن است به طورقابل توجهي كاهش يافته باشد به طوري كه بيمار، در سطح سلولي دچار هيپوكسي شده باشد.
8. انقباض عروق محيطي ( سپسيس، هيپوترمي يا آسيب اندام ها بر اثر سرما ) .
9. لاك ناخن ( درصورت اتصال پروب به انگشت دست ).

اگر بيمار به انگشتان خود لاك زده است گيره‌ي پالس اكسيمتر را به طرفين انگشت وصل كنيد يا اينكه با استن لاك را پاك نماييد.

10. رنگ حنا ( اگر بيمار انگشتان دست ها و پاهاي خود را حنا كرده باشد احتمال داردكه پالس اكسيمتر عددي را نشان نداده و يا خطا محاسبه نمايد). 
11. عدم تطابق تعداد نبض واقعي بيمار با تعداد نبضي كه پالس اكسيمتر نشان مي‌دهد.

اكثر پالس اكسيمترها علاوه بردرصد اشباع ،تعداد نبض را نيز نشان مي‌دهند. اگر تعداد نبضي كه توسط پالس اكسيمتر نشان داده مي‌شود با تعداد نبض واقعي بيمار برابر نباشد، احتمال اينكه پالس اكسيمتر، درصد اشباع اكسيژن و جريان خون را نيز به درستي نشان ندهد، بالا مي رود.  بنابراين عدد spo2 احتمالا دقيق نيست .

12.  مسموميت با مونو اكسيد كربن: در مسموميت با مونو اكسيد كربن(CO)،  عدد پالس اكسيمتر (عدد درجه‌ي اشباع) به ميزان بسيار زيادي بالا خواهد بود كه كاملا غير دقيق است. درحاليكه SpO2 100%  را نشان مي‌دهد بافت هاي بيمار شديداً ايسكميك هستند و بيمار ممكن است كاملا هيپوكسيك باشد . در واقع چون پالس اكسيمتر درصد هموگلوبين اشباع را نشان مي دهد، اين واقعه رخ مي دهد.  

پروب پالس اكسيمتر نمي‌تواند بين هموگلوبين اشباع با اكسيژن يا مونو اكسيد كربن افتراق قائل شود، (هموگلوبيني كه به مونو اكسيد كربن وصل شده و هموگلوبيني كه به اكسيژن متصل است فرق بگذارد). درواقع هموگلوبين بيمار به جاي اكسيژن با مونو اكسيد كربن اشباع شده است. از آنجا كه تمايل هموگلوبين به مونواكسيد كربن، 200 تا 300 بار بيش از تمايل آن به اكسيژن است، بخش عمده‌ي هموگلوبين خون با مونو اكسيد كربن اشباع مي‌شود. اين امر باعث ايجاد وضعيت هيپوكسيك كشنده مي شود، اماSpO2  هم چنان بالاست. دراين وضعيت بايد بيمار را به صورت كلي ارزيابي كنيد. عددSpO2   تنها يك ابزار در ارزيابي بيمار است.  

 

 

چك ليست استفاده از دستگاه پالس اكسيمتر

 

رديف	موارد پرستار:	بلي	خير
1	دستها را مي‌شويد.
2	روش كار را براي بيمار هوشيار توضيح مي‌دهد.
3	وسايل لازم(1) را آماده مي كند.
4	محل مناسبي(2) جهت استفاده از پروپ دستگاه انتخاب مي كند.
5	محل مورد نظر(3) را آماده مي كند.
6	انگشت بيمار را مستقيماً درانتهاي سنسور قرار داده و پروپ را روي دست بيمار با چسب محكم مي‌كند.
7	دو صفحه پروپ را روبروي هم قرار مي‌دهد.
8	پروپ دستگاه را به اكسيمتر وصل مي‌كند.
9	دستگاه را به برق وصل مي كند.(4)
10	دستگاه را روشن مي كند.
11	عملكرد دستگاه را چك مي كند.(5)
12	پارامترهاي پالس اكسي متر را تنظيم مي كند.(6)
13	پس از مشخص شدن ميزان02.sat  پروپ را از پوست جدا مي كند.
14	پوست را از نظر نشانه هاي التهاب و فشار(7) بررسي مي كند.
15	مشاهدات خود را ثبت مي كند.(8)

توضيحات:

1. پروپ پالس اكسي متر، پالس اكسي متر، پاك كننده ناخن
2. انگشت‌هاي (سبابه، مياني، انگشتري) و لاله گوش. ترجيحاً از انگشت سبابه بيماراستفاده كنيد و متناوباً از انگشت‌هاي شست دست و شست پا و انگشت كوچك دست استفاده نماييد.
3. محل انتخاب شده را تميز و خشك مي كند و در صورت داشتن لاك ناخن آن را پاك مي كند.
4. در صورت شارژ بودن باطري نيازي به اتصال به برق نيست.
5. شنيدن صداي بوق و يا امواج روي صفحه پالس اكسي متر
6. طبق دستور پزشك و بر اساس دستورالعمل سازنده دستگاه زنگ را براي نبض هاي بالا و پايين و همچنين بر اساس ضرورت در مراحل متناوب ميزان اشباع اكسيژن را كنترل مي كند.
7. طولاني شدن فشار روي بافت ايجاد نكروز و التهاب مي كند.
8. ميزان اكسيژن اشباع شده، تعداد نبض، ساعت و تاريخ چك كردن.

 

 

 

 

 

روش استفاده از پالس اكسيمتري ( پرستاري تيلور )

 

رديف	عملكرد	استدلال
1	توضيح روش براي بيمار	توضيح روش اضطراب بيمار را از بين مي‌برد و همكاري بهتر مي كند.
2	شستن دست ها	جهت پيشگيري از انتشار ميكروارگانيسم ها
3	انتخاب محل مناسب گذاردن سنسور: استفاده از انگشت سبابه، وسط يا انگشت انگشتري بيمار	گردش خون نامناسب فشار اكسيژن طبيعي را نشان نمي دهد.
	كنترل نبض انتهايي و بازگشت خون مويرگي در نبض نزديك محل.	بازگشت خون سريع و نبض قوي نشان دهنده گردش خون كافي در محل مورد نظر است.
	اگر گردش خون در اين محل مناسب نبود، از لاله گوش يا پرده بيني مي توان استفاده نمود.	اينها ديگر محل هاي مناسب داراي عروق زياد هستند.
	استفاده از انگشت پا، اگر گردش خون اندام تحتاني مشكلي نداشت .	بيماري هاي عروق محيطي در اندام تحتاني بيشتر ديده مي‌شود.
4	بكارگيري وسايل مناسب : اگر انگشت براي پروب بزرگ است از انگشت كوچكتر استفاده كنيد. پروب كودكان ر امي‌توان براي يك بزرگسال با جثه كوچك استفاده كرد.	اگر سنسور بطور صحيح وصل نشود اطلاعات صحيح نمي دهد.
	از پروب هاي مناسب با سن و سايز بيمار استفاده كنيد.
	درصورتي كه بيمار آلرژي به چسب دارد، ازگيره هاي انگشت بدون چسب يا  گيره هاي انعكاسي استفاده كنيد.	اگر بيمار حساسيت به موارد چسب داشته باشد واكنش بروز خواهد كرد.
5	محل كنترل را آماده كنيد : تميزكردن محل وخشك نمودن آن .	چربي پوست ،آرايش ،كثيفي روي محل مانع از عبور امواج نوري مي شود.
	كنترل محل از نظر لاك ناخن و يا ناخن مصنوعي.
6	پروب را به پوست محكم كنيد. اطمينان پيدا كنيد كه چراغ پخش كننده نور و دريافت كننده نور، روي هم قرارگرفته اند.	محكم كردن اتصالات عملكرد وسايل و دقت در خواندن اشباع اكسيژن را افزايش مي دهد.
7	پروب را به اكسيمتر وصل كنيد و عملكرد دستگاه راكنترل كنيد. (صداي بوق و نوسان شعاع نوراني چراغ و يا امواج روي صفحه اكسيمتر).	صداي بوق نشان دهنده نبض شرياني است و نوسان امواج نوراني نشان دهنده نبض قوي است.
8	تنظيم زنگ روي دستگاه را براي نبض بالا و پايين تنظيم كنيد.	زنگ محافظ ايمني اضافي جهت بيمار است و زماني كه علائم درميزان بالا و پايين بخوبي كار نكنند، مي‌باشد.
9	كنترل ميزان اشباع اكسيژن بر حسب دستور پزشك و ضرورت در فواصل متناوب و كنترل ميزان هموگلوبين.	كنترل ميزان اشباع اكسيژن بر روي وضعيت بيمار را ممكن مي‌كند. ميزان هموگلوبين پايين اشباع مناسب را نشان مي‌دهد ولي نياز بيمار به اكسيژن كافي نيست.
10	گيرنده را برداشته، پوست را از نظر نشانه هاي التهاب يا فشار بررسي كنيد (هر دو ساعت فراگيرنده و هر 4 ساعت جهت چسب انگشت يا گيرنده انگشت شصت پا)	طولاني شدن فشار بر روي بافت ايجاد نكروز مي‌كند و چسب نيز التهاب پوستي بوجود مي‌آورد.
11	هر گونه مشكل يا عملكرد غلط دستگاه را ارزيابي كنيد. در صورت عدم وجود علامت يا علامت ضعيف، علايم حياتي بيمار را كنترل كنيد، اگر طبيعي بود اتصالات و گردش خون محل را كنترل نماييد.	كاهش فشار خون در خواندن اشكال ايجاد مي‌كند، وجود وسايل (كاف فشار خون) باعث فشار روي گردش خون در محل و جواب غلط مي شود.
	اگر جواب صحيح خوانده نمي شود دستورات دارويي و سابقه بيماريهاي قلبي را در بيمار بررسي كنيد، وسيله را با فرد سالم كنترل كنيد تا مشخص شود مشكل از بيمار است يا وسايل.	دارويي كه باعث انقباضات عروقي شود در خواندن صحيح اكسيژن تاثير مي گذارد.
	اگر درخشش نور كم شده است، پروب را خشك كنيد.	درخشش نور در عملكرد سنسور مؤثر است.
12	ميزان اكسيژن اشباع شده را به طور صحيح گزارش و ثبت نماييد.	ادامه مراقبت و تداوم پشت را ايجاد ميكند.

 

 

 

 

پالس اكسيمتري استاندارد دربزرگسالان( استاندردهاي خدمات  پرستاري ) :

وسايل موردنياز :

دستگاه پالس اكسي متر - پروب انگشتي- محلول مناسب- سنسور در صورت لزوم - برس ناخن - پنبه الكل

عامل انجام كار :

پرستار -كاردان هوشبري

مراحل انجام كار :

1. دفترچه راهنماي كارخانه توليد كننده پالس اكسي متر مورد نظر را مطالعه كنيد.
2. با بيمار ارتباط برقرار كنيد و مراحل انجام كار را به وي توضيح دهيد .به بيمارتوضيح دهيد كه اين آزمايش به بررسي اكسيژن هموگلوبين مي پردازد.
3. نوع مناسب سنسور را بر اساس سن بيمار و محل اتصال مشخص كنيد (نوزاد – اطفال – بزرگسال.(
4. از انگشت اشاره بيمار استفاده كنيد.
5. در صورتي كه مشكلي در انگشتان دست بود مي توان از سنسورهاي انگشتان پا و يا لاله گوش استفاده كرد .
6. اگر انگشتان دست بيمار خيلي بزرگ باشد انگشت كوچك تر بيمار را براي پروب انتخاب كنيد.
7. مطمئن شويد كه ناخن مربوطه با ناخن مصنوعي ، لاك يا ماده ديگري پوشانده نشده است.
8. اگر مورد نياز است ناخن را با برس ناخن تميز كنيد.
9. اگر مورد نياز است روي سنسور پروب را با پنبه الكلي تميز كنيد.
10. سنسور را به انگشت بيمار كه انتخاب نموده ايد طوري وصل كنيد كه چراغ نوري و سنسور پروب در دو نقطه مقابل هم قرار گيرند.
11. اگر ناخن هاي بيمار خيلي بلند باشد پروب را به حالت عمودي به انگشت انتخاب شده وصل كنيد.
12. در صورت لزوم ناخن بيمار را كوتاه كنيد.
13. دست بيمار را هم سطح قلب او قرار دهيد .
14. ترانس ديوسر(پروب) رااز قرارگيري درمعرض نورشديد   محافظت كنيد.
15. به طور مكرر ترانس ديو سر را از نظر محل قرارگيري ، و پوست را ازنظر خراش و اختلال گردش خون چك كنيد.
16. محل ترانس ديوسر راهر4 ساعت تعويض كنيد تاازتحريك پوست پيشگيري شود.
17. ميزان) SPO₂ علامتي كه ميزان اشباع شرياني را نشان مي دهد ( يادداشت كنيد.
18. تعداد نبض بيمار را با نبض ثبت شده روي دستگاه پالس اكسي متري مقايسه نمائيد.
19. پس از انجام دستور العمل، پروب را خارج كنيد.
20. دستگاه را خاموش كنيد.
21. پروب را با پارچه نرم و پد الكلي تميز كنيد.
22. مشاهدات و يافته هاي خود را ثبت كنيد:

الف - تفاوت نبض اندازه گيري شده به وسيله خود با نبض اندازه گيري شده توسط دستگاه .

ب-  ميزان SPO₂ را با وضعيت باليني بيمار مقايسه و در چارت مربوطه ثبت كنيد.

پ-  ميزان SPO₂ را در صورت غير طبيعي بودن به اطلاع پزشك برسانيد.

ت-  تغييرات ايجاد شده در بيمار.

نكات آموزشي:

1.   در صورت ايجاد اختلال در نمايش) O₂ sat اشباع اكسيژن (توسط پالس اكسي متري اقدامات زير را انجام دهيد:

الف - ناحيه انتخاب شده را ماساژ دهيد يا با الكل ايزوپروپيل بماليد.

ب - محل سنسورها را تغيير دهيد.

پ - سنسور را با پنبه الكل تميز كنيد.

ت - منبع نور سنسور را درست در مقابل دستگاه گيرنده نور قرار دهيد.

ث - لامپ هاي اطراف بيمار را خاموش كنيد.

ج - بررسي كنيد كه دست بيمار درست هم سطح قلب وي باشد.

2.  درموارد زير پالس اكسي متر جواب صحيح نمي دهد:

الف-  اختلالات هموديناميك و فشار خون زير mmHg50 .

ب - شوك، ايست قلبي، انقباض شديد عروق محيطي به خاطر پايين آمدن دماي بدن، خونريزي ها و كاهش هموگلوبين .

پ -  فشار دادن يا گرفتن خط وريدي از اندامي كه پالس اكسي متر به آن وصل است.

ت -  در بيماري كه سيگاري بوده يا در مجاورت با مونو اكسيدكربن باشد ميزان اكسيژن خون شرياني پايين خواهد بود.

ث -  افزايش ميزان بيلي روبين خون فرد باعث مي شود اكسيژن خون فرد به طور كاذب پايين نشان داده شود.

                                                                           

تميزكردن يا ضد عفوني نمودن سنسور پالس اكسيمتري:

(Cleaning or disinfecting the Sensor):

1.  قبل از تميزكردن يا ضد عفوني نمودن، سنسوررا از مانيتور جدا كنيد.
2.  قبل از متصل نمودن سنسور به بيمار جديد، آنرا تميز يا ضد عفوني كنيد.
3.  سنسور و سطوح تماس آن با بيمار را با يك پارچه نرم و مرطوب شده با آب يا محلول آب و صابون ملايم، تميز يا ضد عفوني نمائيد.
4.  ماده تميز كننده كلنزيمKlenzyme   پيشنهاد مي‌گردد.
5.  براي ضد عفوني كردن سنسور، سنسور و سطوح تماس با بيمار را با ايزوپروپيل الكل 70%  تميزكنيد. براي كاملتر ضد عفوني نمودن (High level disinfection)، ماده‌ي ‍‍CIDEX OPA توصيه مي شود. (به توصيه كارخانه سازنده توجه نمائيد ).

اخطارواحتياطات لازم :

1. ميدان‌هاي الكترومغناطيسي قوي مانند تجهيزات جراحي الكتريكي  electro surgery عملكرد دستگاه پالس اكسيمتر را تحت تاثيرقرار مي دهد.
2. درحضور تجهيزات تصويربرداري مانند MRI و CT scan و ... ازدستگاه پالس اكسيمتر استفاده نكنيد.
3. پالس اكسيمتر را اتوكلاو ننمائيد و براي استريل كردن آن ازگاز اتيلن اكسايدETO استفاده نكنيد.
4. پالس اكسيمتر را درهيچ نوع مايعي غوطه ور نكنيد.
5. اگرسنسور به دليلي آسيب ببيند بلافاصله آن را از دستگاه جدا نمائيد.
6. عملكرد دستگاه ، در نورمحيطي زياد ممكن است تحت تاثير قرار گيرد. درصورت لزوم سنسور را با دستمال جراحي surgical towel بپوشانيد.
7. هر 4 ساعت سنسور چك نمائيد و محل آن را بطور متناوب تغييردهيد.
8. رنگ هاي داخل عروقي ممكن است با عملكرد سنسورو مانيتور تداخل نموده و باعث اندازه گيري و سنجش نادرست گردد.
9. عملكرد سنسور و مانيتور ممكن است با حركت و تكان زياد سازگاري داشته باشند.
10. لاك ناخن ويا ناخن مصنوعي مي تواند باعث خواندن غلط SpO2 گردد.
11. سنسور بايستي با مانيتورو مدل پالس اكسيمتر تطابق داشته باشد تا عملكرد مناسبي را ارائه كند.
12. سنسور فاقد لاتكس مي باشد. موادي كه در تماس با بيمار بكاررفته اند تحت آزمايشات سازگاري زيستي شديد وگسترده اي قرار مي گيرند.  

 

 

منابع:

1. اورژانس هاي طبي پيش بيمارستاني (پايه )، ميستوويچ، جوزف ،گروه مترجمين 1384.
2. اورژانس هاي طبي پيش بيمارستاني (مياني) بلدسو، برايان، 1955،گروه مترجمين .
3. چك ليست استفاده از دستگاه پالس اكسيمتر، آموزش پرستاري مجتمع آموزشي ودرماني حضرت رسول اكرم (ص).
4. اصول پرستاري تيلور (علم وهنرمراقبت پرستاري ) جلد دهم . گروه مترجمين 1387.
5. مراقبت هاي تنفسي .ترجمه : فخرالسادات طغرايي 1387.
6. كتاب مرجع استانداردهاي خدمات پرستاري . تدوين سازمان نظام پرستاري 1385.
7. كاتالوگ دستگاه پالس اكسيمتر.Fabricant-Hersteller  Denmark.

تاليف : جليل نيستاني (كارشناس پرستاري) خرداد 1388 

،