تلاش کاخ سفید برای تقویت و توسعه راهبردش در منطقه آسیا- اقیانوس آرام با مشکلات و معضلات زیادی مواجه و به « ابری که رعد و برق شدید و باران اندک دارد» بسیار شبیه است زیرا اوباما می خواهد از طریق نظام ائتلافی و هم پیمانی که قرن گذشته تشکیل شد با چالش های قرن جدید مقابله کند.
* بیان مساله
روز سه شنبه باراک اوباما رییس جمهور آمریکا سفر دوره ای خود را به چهار کشور آسیایی ژاپن ، کره جنوبی ، مالزی و فیلیپین آغاز کرد. به باور کارشناسان اهداف سفر قریب الوقوع اوباما به شرق آسیا را می توان در مهار چین ، تقویت ائتلاف آمریکا با ژاپن ، نزدیک کردن روابط ژاپن و کره جنوبی ، ترغیب فیلیپین برای همسویی با امریکا و دوری جستن از چین و موضوع شبه جزیره کره جستجو کرد. سفر اوباما به شرق اسیا در حالی صورت می گیرد که منابع نظامی کره جنوبی از افزایش فعالیت‌های کره شمالی در یک سایت هسته‌ای زیرزمینی این کشور خبر دادند. براساس این گزارش، این فعالیتها می‌تواند آماده سازی برای انجام یک آزمایش هسته‌ای در آستانه سفر باراک اوباما به شرق آسیا باشد. اشاره به تلاشهای هسته ای کره شمالی در حالی است که پارلمان روسیه نیز این هفته با بخشش 90 درصد از بدهی 10.96 میلیارد دلاری کره شمالی که مربوط به دوره شوروی است، موافقت کرده است.
* تحلیل مساله
درباره سفر غیر منتظره رییس جمهور آمریکا به این کشورها تحلیل های مختلفی از سوی کارشناسان ارایه شده است. برخی از کارشناسان بر این اعتقادند که ................
تلاش کاخ سفید برای تقویت و توسعه راهبردش در منطقه آسیا- اقیانوس آرام با مشکلات و معضلات زیادی مواجه و به « ابری که رعد و برق شدید و باران اندک دارد» بسیار شبیه است زیرا اوباما می خواهد از طریق نظام ائتلافی و هم پیمانی که قرن گذشته تشکیل شد با چالش های قرن جدید مقابله کند.
* بیان مساله
روز سه شنبه باراک اوباما رییس جمهور آمریکا سفر دوره ای خود را به چهار کشور آسیایی ژاپن ، کره جنوبی ، مالزی و فیلیپین آغاز کرد. به باور کارشناسان اهداف سفر قریب الوقوع اوباما به شرق آسیا را می توان در مهار چین ، تقویت ائتلاف آمریکا با ژاپن ، نزدیک کردن روابط ژاپن و کره جنوبی ، ترغیب فیلیپین برای همسویی با امریکا و دوری جستن از چین و موضوع شبه جزیره کره جستجو کرد. سفر اوباما به شرق اسیا در حالی صورت می گیرد که منابع نظامی کره جنوبی از افزایش فعالیت‌های کره شمالی در یک سایت هسته‌ای زیرزمینی این کشور خبر دادند. براساس این گزارش، این فعالیتها می‌تواند آماده سازی برای انجام یک آزمایش هسته‌ای در آستانه سفر باراک اوباما به شرق آسیا باشد. اشاره به تلاشهای هسته ای کره شمالی در حالی است که پارلمان روسیه نیز این هفته با بخشش 90 درصد از بدهی 10.96 میلیارد دلاری کره شمالی که مربوط به دوره شوروی است، موافقت کرده است.
* تحلیل مساله
درباره سفر غیر منتظره رییس جمهور آمریکا به این کشورها تحلیل های مختلفی از سوی کارشناسان ارایه شده است. برخی از کارشناسان بر این اعتقادند که این سفر در چارچوب تلاش کاخ سفید برای تقویت راهبرد بازگرداندن توازن به منطقه آسیا - اقیانوس آرام و تحقق چندین هدف دیگر صورت می گیرد .برخی دیگراز صاحبنظران به این نکته تاکید می کنند که این سفر در راستای تحکیم روابط واشنگتن با این ژاپن ، کره جنوبی ، مالزی و فیلیپین است. به باور این کارشناسان این سفر بعد از آن صورت می گیرد که بیش از یک سال است که کاخ سفید به طور عمیق در مسایل خاورمیانه و شرق اروپا غوطه ور بوده و مذاکرات درباره تجارت آزاد با شراکت کشورهای منطقه آسیا - اقیانوس آرام با معضلاتی مواجه شده است. اوباما به علت تعطیلی دولت آمریکا به مدت شانزده روز به سبب بحران بودجه دو فرصت طلایی را برای شرکت در اجلاس سران آسیا از دست داد و همین امر تردید هم پیمانان این کشور در آسیا را درباره پایبندی کاخ سفید به تقویت حضورش در منطقه آسیا- اقیانوس آرام برانگیخته است.به بیان دیگر سفر دوره ای اوباما به شرق آسیا عملا با هدف جبران عدم حضور در نشست های منطقه ای ماه نوامبر به علت اختلافات سیاسی ، جبران سفر دوره ای لغو شده در سال گذشته و برطرف کردن تردید هم پیمانان این کشور در خصوص تقویت راهبرد کاخ سفید در منطقه آسیا - اقیانوس آرام صورت می گیرد.این موضوع از این منظر اهمیت دارد که پیش از این لئون پانتا وزیر دفاع سابق آمریکا ژوئیه سال 2012 راهبرد آمریکا را برای ایجاد توازن جدید در منطقه آسیا- اقیانوس آرام مطرح کرد و آن راهبرد ، بازگشت مجدد و مقتدرانه به این منطقه بود. توجه مقامات کاخ سفید به شرق اسیا در حالی است که به باور تحلیلگران چینی « نظام ائتلاف و هم پیمانی آمریکا در منطقه آسیا- اقیانوس آرام در واقع ستون فقرات راهبرد بازگرداندن موازنه به این منطقه است و به همین علت اوباما خوشبین است در سفر اخیر خود به هم پیمانانش در منطقه آسیا - اقیانوس آرام درباره عمل کردن به وعده هایش در خصوص تقویت این نظام (ائتلاف) اطمینان بدهد.
* اهداف سفر باراک اوباما به شرق آسیا
سفر قریب الوقوع اوباما به آمریکا با اهداف مختلفی صورت می گیرد و در این میان مهار چین از اصلی ترین دلایل این سفر محسوب می شود. دومین مورد از این اهداف تقویت ائتلاف آمریکا با ژاپن ، سومین هدف نزدیک کردن روابط ژاپن و کره جنوبی و چهارمین دلیل ترغیب کردن فیلیپین به تلاش به سود راهبرد آمریکا در منطقه به جای نزدیکی به چین است. به طور کلی در باره دلایل سفر اوباما به شرق آسیا می توان به موارد زیر اشاره کرد :
1- به باور اکثر کارشناسان سیاسی سفر متعدد مقامات آمریکایی به شرق آسیا در حدود دو سال گذشته یک دلیل اصلی دارد و آن اینکه، دولت چین در سالهای اخیر به یکی از قدرتهای مهم جهان تبدیل شده است و آمریکا تلاش دارد با پیوند وائتلاف با کشورهای ژاپن و کره جنوبی به عنوان کشورهای اقتصادی شرق آسیا به مهار پکن بپردازد.تمرکز مقامات کاخ سفید به این موضوع درحالی است که چین با توجه به برنامه های کلان اقتصادی خود تا 2030به اولین کشور اقتصادی جهان مبدل خواهد شد و این موضوعی است که تحمل آن برای دولتمردان آمریکایی مشکل است چرا که در حال حاضر این عنوان دراختیار امریکاست .به هرتقدیر دولت آمریکا با درک این تهدید نرم چین در تلاش است با حضور در شرق آسیا و ایجاد ائتلافهای منطقه ای با کشورها همسو در این منطقه به مهار پکن دست بزند .دولت آمریکا برای نیل به این هدف از ظرفیت های موجود منطقه به ویژه از اختلاف های مرزی وآبی چین با کشورهای همسایه بهره می برد و در راستای همین نگاه واشنگتن به منطقه است که اوباما در این سفر جزایر مورد منازعه توکیو - پکن در دریای شرقی جزو پیمان امنیتی آمریکا و ژاپن است، موضوعی که از دید پکن نیز پنهان نمانده است.
2- ازدلایل دیگر سفر اوباما به شرق آسیا مربوط می شود به منطقه میانجی گری واشنگتن بین ژاپن و کره جنوبی و پایان دادن به تنش های مرزی دو کشور و تقویت روابط بین سئول و توکیو برای تشکیل ائتلافی شبیه « مثلث آهنین » است. زیرا آمریکا اعتقاد دارد تشکیل این ائتلاف می تواند باعث ثبات در منطقه شمال شرق آسیا شود و با هرگونه تهدیدی در شبه جزیره کره مقابله کند.این رویکرد کاخ سفید در مناسبات توکیو- سئول در حالی است که برغم روی کار آمدن "اون "در کره شمالی ،مقامات پیونگ یانگ همچنان مسیر اسلاف خود را در این کشور پی گیری می کنند و مقامات کاخ سفید از منظر مردم کره شمالی دشمن شماره یک محسوب می شود.از این نگاه دولت کره شمالی برای مقابله احتمالی با تحرکات دولت آمریکا در شبه جزیره کره، همچنا ن به رویکرد بازدارندگی هسته ای خود در این کشور ادامه می دهد .به هر تقدیر آنچه مسلم است مساله کره شمالی برای سیاست خارجی آمریکا در شرق آسیا مهم به شمار می رود چرا که ادامه تنش در این منطقه می تواند اولا از شکل گیری "کره واحد " در این منطقه جلوگیری به عمل آورد ، ثانیا به ادامه حضور نیروهای آمریکایی در شبه جزیه کره کمک نماید و مهمتر از همه ادامه تنش ها در شرق آسیا این مزیت را برای آمریکا دارد که با حضور خود در این منطقه، از نزدیک برنامه های چین را دنبال نماید.
3- از دلایل دیگر سفر باراک اوباما به شرق آسیا این است که ،این احتمال وجود دارد در جریان سفر رییس جمهور آمریکا به فیلیپین توافقنامه دفاعی بین دو کشور امضا شود و این امر تمایل کاخ سفید را به دخالت در امور دریای چین جنوبی و شمال شرق آسیا به شکل عمیق تر نشان می دهد.اگر چه مردم فیلیپین در سفرهای پیشین مقامات کاخ سفید به این کشور از امضای چنین توافقی میان مقامات دوکشور جلوگیری به عمل آوردند.
4- و نکته اخر اینکه ، اوباما همچنین در این سفر به دستیابی توافقی با ژاپن بر سر توافقنامه تجارت آزاد از طریق ائتلاف آسیا- اقیانوس آرام خوشبین است.نقطه مشترک تمرکز آمریکا و ژاپن در تقویت روابط اقتصادی از طریق توسعه موافقتنامه تجارت آزاد از طریق کشورهای منطقه آسیا- اقیانوس آرام و سپس بررسی موضوع افزایش همکاری نظامی بین دو کشور ( واشنگتن و توکیو ) است.این رویکرد مقامات آمریکایی از این منظر اهمیت دارد که چین با توجه به رویکرد اقتصادی خود در منطقه ، همکاریهای گسترده ای را کشورهای منطقه و عضو آ.سه. آن دارد و هرگونه تاخیر از سوی آمریکا به سود مقامات کاخ سفید رقم می خورد .البته ذکر این نکته هم مهم است که به باور کارشناسان سیاسی، حضور امریکا آن هم با رویکرد امنیتی در شرق آسیا، این فرصت را در اختیار پکن قرار می دهد که با نگاه ویژه اقتصادی ،پیوندهای خود را با کشورهای منقه شرق آسیا بیشتر نماید.
* نتیجه گیری
به اعتقاد کارشناسان سفر اوباما به منطقه دستاورد چندانی در پی نخواهد داشت زیرا اوضاع مالی آمریکا مناسب نیست و تحت الشعاع بحران مالی جهانی قرار دارد. کسری بودجه آمریکا به بالاترین سطح رسیده و این کشور مجبور شده است هزینه های دولتی و نظامی را کاهش دهد. از سوی دیگر اوضاع در منطقه خاورمیانه نیز پایدار نیست و آمریکا نمی تواند به آسانی از این منطقه خارج شود همین امر می تواند در مسیر انتقال کاخ سفید از منطقه خاورمیانه به آسیا- اقیانوس آرام مانع تراشی کند. علاوه بر این تحولات اوضاع در اوکراین بر مناسبات روسیه و غرب تاثیر زیادی گذاشته است و در سایه همین تنش ها آمریکا باید حضور نظامی در اروپا را نیز حفظ کند.با درک شرایط کلی منطقه بسیاری از کارشناسان اوباما بر این باورند که سفر باراک اوباما به احتمال زیاد دستاورد مهمی به همراه نخواهد داشت و چین برغم تلاشهای آمریکا همچنان به رشد اقتصادی خود در جهان ادامه خواهد داد .به باور این کارشناسان این احتمال وجود دارد که با توجه به تحولات اوکراین و سوریه زمینه اتحاد و همگرایی دوکشور و دیگر بازیگران منطقه قوت بیشتری به خود بگیرد موضوعی که می تواند به آزرده خاطر کردن واشنگتن منجر شود. در این میان از این موضوع هم نباید مغفول ماند که تلاش آمریکا برای نزدیک کردن روابط ژاپن و کره جنوبی نیز به سر انجام نخواهد رسید چرا که دو کشور دشمنی تاریخی با یکدیگر دارند و سفر مقامات ژاپنی به معبد قربانیان جنگ جهانی باعث تشدید این دشمنی می شود. و با درک همین شرایط هم است که کارشناسان چینی در تحلیل و تفسیر سفر قریب الوقوع اوباما به چند کشور آسیایی اعلام کردند تلاش کاخ سفید برای تقویت و توسعه راهبردش در منطقه آسیا- اقیانوس آرام با مشکلات و معضلات زیادی مواجه و به « ابری که رعد و برق شدید و باران اندک دارد» بسیار شبیه است زیرا اوباما می خواهد از طریق نظام ائتلافی و هم پیمانی که قرن گذشته تشکیل شد با چالش های قرن جدید مقابله کند .به همین دلیل سفر اوباما به شرق آسیا با توجه به مشکلاتی که واشنگتن با آن روبروست بدون هیچ دستاوردی ملموسی پایان خواهدیافت.
