عمده ترین دلیل در خواندن اذان به زبان عربی، این است که اذان، از عبادات و سنت های پیامبر اکرم (ص) است و عبادات توقیفی هستند یعنی به جا آوردن آنها باید به همان شکلی باشد که خداوند تعیین فرموده است، علاوه این عبادت باید در طول قرون و اعصار، بدون کم و کاست برای همیشه باقی بماند و معنای عمیق آن به نسل ها منتقل گردد و در طول تاریخ دست خوش تحریف نگردد. حال آیا بدون پایبندی به زبان اصلی اذان که عربی است، چنین چیزی امکان پذیر بود؟!.
از طرف دیگر اسلام یک دین جهانى است و مىخواهد همه ی مسلمانان را در یک جبهه و صف واحد قرار دهد. تشکیل چنین جمعیتى بدون زبان واحدى که همه با هم تفاهم کنند، امکانپذیر نیست و زبان عربى به عنوان جامعترین زبانهاى دنیا، مىتواند به عنوان یک زبان بین المللى و زبان اذان و نماز تمام مسلمانان، رمز وحدت و نشانهى یگانگى آنان باشد.
برای روشن شدن پاسخ، ابتدا باید منظور از سؤال روشن شود؛ اگر منظور این است که به جای عربی زبان دیگری جایگزین شود، این سؤال برای افراد بیگانه ی از آن زبان نیز مطرح است و اگر منظور این است که چرا باید اذان را فقط به زبان عربی بگوئیم ؟ و چرا هر کسی نمی تواند به زبان مادری و محلی خود اذان بگوید؟ برای روشن شدن پاسخ این سؤال باید به نکات زیر توجه داشت:
نکتهی اول : می توان گفت عمده ترین دلیل در خواندن اذان به زبان عربی، این است که اذان، از عبادات و سنت پیامبر اکرم (ص) است و عبادات توقیفی [1] هستند.
علاوه اسلام می خواهد عبادتی همچون اذان که از شعار اسلام محسوب می گردد، در طول قرون و اعصار، بدون کم و کاست، برای همیشه باقی بماند. در صورتی که اگر بنا بود هر کسی به زبان محلی و مادری خود آن را تلفظ نماید احتمال کم و زیاد شدن الفاظ، تحریف و آمیخته شدن به خرافات و مطالب بی اساس منتفی نبود و چه بسا با این تغییرات، اصل اذان کاملاً به فراموشی سپرده می شد و معنای عمیق اش به نسل ها بعدی منتقل نمی شد.
بدیهی است برای اینکه هر چیزی برای همیشه و در طول تاریخ بماند باید دارای معیار و مقیاس های غیرقابل تغییر باشد، نظیر اینکه در مورد اندازه؛ میلی متر، سانتی متر و یا متر و در مورد وزن؛ گرم، کیلو و... را به عنوان معیار و میزان غیرقابل تغییر قرار داده اند، هم چنین در مورد عبادات واجب و مستحب نظیر اذان و نماز، اموری را که به نام واجبات و ارکان است به عنوان معیار و ملاک قرار داده اند که یکی از آنها لزوم عربی بودن اذکار اصلی آن است.
نکتهی دوم : اسلام یک دین جهانى است و مىخواهد همه ی مسلمانان را در یک جبهه و صف واحد قرار دهد. تشکیل چنین جمعیتى بدون زبان واحدى که همه با هم تفاهم کنند، امکانپذیر نیست و زبان عربى که به اعتراف اهل فن، از جامعترین زبانهاى دنیاست، مىتواند به عنوان یک زبان بین المللى و زبان اذان و نماز تمام مسلمانان، رمز وحدت و نشانهى یگانگى آنان باشد؛ این اصل در سایر دستورات اسلامى، همچون به سوى قبلهى واحد نماز خواندن و... نیز تجلى پیدا کرده است.
نکتهی سوم : ممکن است به ذهن کسی برسد که وادار کردن مردمی غیر مسلط بر زبان عربی به خواندن اذان و نماز به زبان عربی، نوعی ایجاد مشقت برای آنها و اجحاف و ستم در حق آنهاست، در جواب می توان گفت برای مردمی که برای رفع حوائج روزمره ی خود، ده ها و بلکه صدها اصطلاح و واژههای بیگانه را به راحتی یاد گرفته و به کار می برند، یاد گرفتن کلمات اذان و نماز که تعداد آنها اندک است، کار مشکلی نیست و از طرف دیگر ، معنای ظاهری و سطحی همان کلمات، بسیار ساده و آسان است و همهی مردم به راحتی می توانند معنای سطحی و ظاهری آن کلمات را یاد بگیرند؛ هر چند این کلمات دارای معانی عمیق و گسترده نیز هست.
نکتهی چهارم: از نظر زبان شناسان، زبان عربی از کاملترین زبان های دنیا است که به خوبی می تواند مفاهیم و مطالب گسترده و عمیق را در قالب های زیبا و کوتاه بیان کند. [2]
با توجه به نکاتی که بیان شد لزوم پای بندی همه مسلمانان از هر قوم و نژاد و با هر زبان و لغتی، به زبان عبادات اسلامی که همان زبان قرآن و زبان عربی است روشن می شود.
نمایه ی مرتبط: زبان عربى و عبادتها
[1] یعنی به جا آوردن آنها باید به همان شکلی باشد که خداوند تعیین فرموده است.
[2] المیزان، ج 4، ص 160؛ تفسیر نمونه، ج 9، ص 300 و ج 13، ص 311.
به گزارش خبرنگارحوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ امام علی(عليه السلام) فرمودند:مَنْ لَمْ يُنْجِهِ الصَّبْرُ أَهْلَكَهُ الْجَزَعُ. كسى كه صبر و شكيبايى او را نجات ندهد بى تابى او را از پاى در مى آورد.
به گزارش خبرنگار حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ با توجه به روند پیشرفت جوامع و تکنولوژی، سبک زندگی انسان‌ها به مرور زمان دگرگون شده است. دگرگونی که با ظهور تکنولوژی و تزریق آن به فرهنگ جوامع، سبک زندگی و رفتار خانواده‌ها را هم تحت تأثیر قرار داده است.