خلاصه پرسش
آیا طلاقی که از طریق SMS انجام شود، صحیح است؟
پرسش
آیا طلاقی که از طریق SMS (پیام کوتاه تلفن همراه) انجام شود، صحیح است؟
پاسخ اجمالی
طلاق از نظر اسلام دارای شرایطی است:
شرایطی برای مرد که طلاق دهنده است[1]، مثل اینکه باید:
1 ـ عاقل باشد (دیوانه نباشد)
2 ـ بالغ باشد (بچه و کودک نباشد)
3 ـ با قصد و اختیار همسرش را طلاق بدهد. (از روی شوخی و اکراه و اجبار نباشد)
و همچنین شرایطی برای زن، از جمله:
1 ـ همسردائمی باشد (همسر موقت نباشد)
2 ـ از خون حیض و نفاس پاک باشد و اگر زن پاک نباشد، طلاق او صحیح نیست.
همچنین صیغه ی طلاق هم دارای شرایط زیر میباشد:
1 ـ باید صیغه ی خاص شرعی آن باشد.
2- باید به صورت گفتاری با لفظ و کلمات باشد و با نوشتن و یا اشاره کردن، طلاق واقع نمیشود مگر اینکه فرد گنگ و لال باشد[2].
3ـ باید در حضور دو شاهد عادل (دو مرد) بیان شود.
لذا طلاقی که با تلفن همراه و از طریق SMS صورت میگیرد، حتی اگر از جانب شوهر باشد، فایدهای ندارد چرا که طلاق باید با الفاظ، به صورت گفتار، و در حضور دو شاهد عادل باشد. ضمنا حضور زن شرط نیست، زیرا طلاق از ایقاعات است؛ یعنی انشای یک طرفه[3] است که فقط توسط شوهر یا وکیل او انشا میشود.[4]
البته بعد از اینکه طلاق با همه ی شرایط انجام شد، شوهر یا فرد دیگر می تواند آن را با هر وسیله ای ( از جمله SMS) به اطلاع زن برساند.
پاسخ دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی):
کفایت نمی کند.
پاسخ دفتر حضرت آیت الله العظمی فاضل لنکرانی (مدظله العالی):
خیر طلاق باید با شرایط خود انجام شود. بلی می توان به این وسیله خبر وقوع طلاق را به کسی داد.
پاسخ دفتر حضرت آیت الله العظمی بجهت (مدظله العالی):
طلاق باید در حضور دو شاهد عادل با دیگر شرایط انجام شود.
[1] از نظر اسلام، اختیار طلاق به دست مرد (شوهر) میباشد.
[2] تحریر الوسیله، کتاب الطلاق، القول فی الصیغه، مسئله ی 3، ص765، و توضیح المسائل مراجع، ج2، ص 522، مسئله ی 25088.
[3] بعبارت دیگر، طلاق از یک طرف ایجاد و محقق می شود.
[4] تحریرالوسیله، کتاب الطلاق، القول فی شروطه، صص 762- 767.