خوش آمدید

خلاصه پرسش

نصب تابلو های تصویر انسان و حیوان در داخل مسجد چه حکمی دارد؟

پرسش

نصب تابلوی عصر عاشورا ( اثر استاد محمود فرشچیان) در داخل مسجد به طرزی که رو به روی نمازگزاران نباشد از نظر شرعی چه حکمی دارد ؟

پاسخ اجمالی

برای دست یابی به پاسخ توجه به نکاتی ضروری است:


1- فقها فرموده اند: نماز خواندن در چند جا مکروه است که از آن جمله است: روبروى عکس و مجسمه ی چیزى که روح دارد، مگر آن که روى آن پرده بکشند، و در جایى که عکس باشد اگر چه روبروى نمازگزار نباشد[1]، پس نماز خواندن در جایی که تابلو های عکس انسان و حیوان در محل نمازگزار باشد اعم از آن که آن محل مسجد باشد یا غیر مسجد و اعم از این که آن تصویر رو به روی نماز گزاران باشد یا در جهت دیگر، مکروه است و بهتر است که در موقع نماز روی آن پوشانده شود.


2- هم چنین فقها در باره ی نقاشی کردن صورت انسان و حیوان در مساجد، فرموده اند:


امام خمینى «قدس سره»: بنا بر احتیاط واجب مسجد را به طلا نباید زینت نمایند و هم چنین نباید صورت چیزهایى که مثل انسان و حیوان روح دارد در مسجد نقش کنند. و نقاشى چیزهایى که روح ندارد، مثل گل و بوته مکروه است.


آیت الله العظمی بهجت: بنا بر احتیاط واجب مسجد را به طلا نباید زینت نمایند و هم چنین نباید صورت چیزى را نقّاشى کنند و بکشند، مخصوصاً چیزهایى که مثل انسان و حیوان روح دارد که در غیر مسجد هم اشکال دارد و احتمال دارد نماز خواندن در این مساجد هم مکروه باشد، ولى نوشتن قرآن و احادیث صحیحه در مسجد مانعى ندارد.[2]


آیت الله العظمی فاضل: بنا بر احتیاط واجب مسجد را به طلا نباید زینت نمایند و هم چنین نباید بنا بر احتیاط صورت چیزهایى که مثل انسان و حیوان روح دارد در مسجد نقش کنند. و نقاشى چیزهایى که روح ندارد، مثل گل و بوته مکروه است.


آیت الله العظمی مکارم: مسأله تزیین کردن مسجد به طلا اشکال دارد و هم چنین احتیاط آن است که صورت چیزهایى که روح دارد مثل انسان و حیوان در مسجد نقش نکنند.


آیت الله العظمی سیستانى: احتیاط واجب این است که مسجد را به طلا زینت نکنند و احتیاط مستحبّ آن است که به صورت چیزهایى که مثل انسان و حیوان روح دارد زینت نکنند.[3]


3- حکم نصب تصاویر و عکس در مساجد چیست ؟


آیت الله العظمی خامنه ای در پاسخ به سؤالی در رابطه با نصب عکس در مساجد فرموده اند: اشکالی ندارد. لکن اگر در شبستان باشد بهتر است هنگام نماز، به طریقى روى آن پوشانده شود.[4]


در ذیل به نمونه هایی از سؤالاتی که از امام خمینی "قدس سره" در این باره شده است و جواب های معظم له توجه فرمایید:


1- در رساله ی آن جانب، نقاشی و تصویر در مساجد به احتیاط واجب منع شده است، آیا این منع شامل عکس هم می شود یا نه؟


جواب: شامل نیست.


2- امروزه در بعضی از مساجد و یا مکانهایی که نماز جمعه اقامه می شود، عکس ها و پوستر هایی روبروی نمازگزاران نصب می شود، آیا نماز خواندن در این مکان ها اشکال دارد؟


جواب: نماز صحیح است، هر چند در مقابل نمازگزار بودن آن کراهت دارد و کراهت رفع می شود به این که روی آن را به وسیله ای بپوشانند.


3- آیا در مقابل نمازگزار حرام است که عکس مکه باشد؟ عکس های غیر از عکس مکه چطور؟


جواب: حرام نیست و اگر تصویر ذی روح باشد مکروه است.[5]


4- عکس های شهدا که در مساجد می زنند و... ، چه حکمی دارد؟


ج: اشکال ندارد.[6]-[7]

  

[1] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏1، مسأله 898
[2] جامع المسائل (للبهجة)، ج‏1، ص 547.
[3] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏1، مسأله 908.
[4] همان، ص، 509، س 375.
[5]  استفتائات امام خمینی (ره)، ج 1، ص 150، س 79، 80 و 81.
[6]  همان، ج 3، ص 570، س 3.
[7] - نمایه ی مرتبط: حکم شرعی عکس های منسوب به امامان، سؤال 635.