خلاصه پرسش
آیا دین نفس الأمرى متعدّد است و خداوند براى هر فرد، یا گروهى از افراد نسخه‌اى خاص براى رستگارى دارد؟
پرسش
آیا دین «نفس الأمرى» متعدّد است و خداوند براى هر فرد، یا گروهى از افراد نسخه‌اى خاص براى رستگارى دارد؟
پاسخ اجمالی
ادله نقلى و عقلى گواه صادقى بر مشترک بودن گوهر آدمى است و بدون شک، دین نفس الأمرى به همین گوهر مشترک نظر دارد و راه رستگارى را براى آن در بر می‌گیرد. پس ناگزیر امرى یگانه و نسخه‌اى واحد می‌باشد.
پاسخ تفصیلی
اگر آدمیان را حقایقى کاملاً متغایر با یکدیگر بدانیم که هیچ اشتراکى بین آنها نیست، یا چنین تمایزى را بین گروه‌هایى از انسان‌ها قایل شویم، می‌توانیم بپذیریم که خداوند براى هر فرد یا گروه، دینى خاص داشته باشد. ولى اگر بگوییم افراد آدمى با تمام تفاوت‌هاى ظاهرى از گوهرى مشترک، طبیعت و فطرتى واحد برخوردارند، بدون شک «دین نفس الامرى» نیز یگانه خواهد بود. بنابراین، تلقى ما از دین به تفسیرى که از انسان ارایه می‌کنیم، بستگى دارد.
ادله نقلى و عقلى گواه صادقى بر درستى نظر دوم است و بدون شک، دین نفس الأمرى به همین گوهر مشترک نظر دارد و راه رستگارى را براى آن در بر می‌گیرد.[1] پس ناگزیر امرى یگانه و نسخه‌اى واحد می‌باشد.
[1]. ر. ک: جوادى آملى، عبداللَّه، شریعت در آینه معرفت، ص 93 – 95، قم، اسراء.
