اثبات حقانيت پيامبراعظم صلى‏الله ‏علي‏ه و‏آله يكى از مهم‏ترين نتايج مباهله، اثبات حقانيت پيامبر است. اگر حضرت به حقانيت خود اطمينان و ايمان نداشت، هيچ‏گاه همراه عزيزترين افراد خانواده‏اش به ميدان مباهله در نمى‏آمد. به همراه داشتن اهل بيت عليهم‏السلام در اين جريان بدان معناست كه پيامبر به راست‏گويى خود اطمينان و يقين كامل داشت. ازاين‏رو، با جرئتى خاص، عزيزترين و محبوب‏ترين كسان خود را در معرض هلاك قرار داد. وجود اهل‏بيت عليهم‏السلام در اين جريان بزرگ، خود، دليل محكمى بر اثبات حقانيت پيامبر است؛ چنان‏كه اسقف اعظم نجرانيان نيز به اين امر اشاره كرد.

وعده عذاب، دليل حقانيت

پيامبر به انجام گرفتن مباهله اهتمام مى‏ورزيد و در عين حال به نجرانيان خبر داد كه چنانچه با آن حضرت مباهله كنند، عذاب حق تعالى بر آنها نازل خواهد شد. اگر حضرت به حقيقت خويش يقين نداشت، هيچ‏گاه اين‏گونه اصرار نمى‏كرد و اهتمام نمى‏ورزيد. 

جريان مباهله از دو نظر بر صحت و ثبوت نبوت پيامبردلالت دارد:

1. خبر دادن از عذاب الهى و ترساندن نجرانيان از آن، كه اگر پيامبر بر نزول عذاب وثوق نداشت، با اصرار به انجام اين كار، براى آشكار ساختن آن تلاش نمى‏كرد.
2. نجرانيان، حقيقت ادعاى پيامبر را مى‏دانستند، وگرنه از مباهله منصرف نمى‏گرديدند و حاضر به دادن جزيه و از دست دادن عزت و آبروى خود در ميان اقوام گوناگون نصارا نمى‏شدند.
 

پيامبر موعود

خوددارى نجرانيان از مباهله با حضرت رسول صلى‏الله ‏عليه ‏و‏آله ، نشان از اعتقاد آنان به پيامبرى حضرت دارد. اگر نصارا به پيامبر موعود بودن حضرت محمد صلى‏الله‏ عليه ‏و‏آله يقين نداشتند، از مباهله كردن خوددارى نمى‏ورزيدند و همديگر را از مباهله باز نمى‏داشتند. اگر آنها به بر حق بودن پيامبر علم نداشتند، نبايد از نفرين آن حضرت و معدودى از اهل بيت او مى‏ترسيدند و بايد رتبه و مقام خويش را در ميان قوم خود حفظ مى‏كردند؛ چنان‏كه براى حفظ شأن و مقام خود جنگ‏ها كردند. پس به طور طبيعى نبايد ذلت و خوارى جزيه دادن را براى خود هموار و شكست مفتضحانه را با جان و دل اختيار مى كردند.

واقعه مباهله موقعیت اهل بیت علیهم السلام را درجامعه بویژه در میان اندیشمندان مسلمان آن چنان استحکام بخشید که حتی تندروترین مخالفین آن بزرگواران نتوانستها ند از ذکر آن خودداری کنند وخداوند متعال به این وسیه حق را در زبان وقلم آنان جاری نموده است

فخر الدین رازی صاحب تفسیر مفاتیح الغیب که درشبهه افکنی و تشکیک مواضع وباورهای کلامی شیعه گوی سبقت را از دیگران روده و هیچ موردی را در مسئله امامت بدون نقض رد نشده هنگامی که به آیه مباهله می رسد حقیقت را چنین اظهار می دارد رسول خدا صلی الله علیه واله زمانی که به محل مباهله می آمد عبائی بافته شده از موی سیاه دربرکرده وحسین را بغل کرده ودست حسن را گرفته وفاطمه و علی علیهم السلام نیز از پشت سرآن حضرت می آمدند درهمان حال پیامبر به آنها سفارش کرد : «هنگامی که دست به نفرین بلند کردم شما آمین بگویید»سپس پیامبر در همان نقطه مباهله، حسن وحسین وعلی وفاطمه علیهم السلام را درزیر عبای خود گرد آورده و آیه تظهیر را قرائت کرد وبه این ترتیب اهل بیت خود را نیز معرفی نمود وعظمت ومنزلت آنان را شناساند

فخر رازی بعداز نقل این روایت می گوید به اتفاق اهل حدیث وتفسیر این روایت صحیح است وهیچگونه تردیدی درصدور آن وجود ندارد

اول د ادامه می افزاید : همچنین این آیه دلالت می کند که حسن وحسین پسران رسول خدا صلی الله علیه واله هستند.

با توجه به مطالب ارائه شده می‌توان گفت دعوت پیامبر (صلی الله علیه و آله) به مباهله، یکی از نشانه‌های صدق دعوت و ایمان قاطع او می‌باشد. جریان مباهله، علاوه بر این که علم خاص پیامبر (صلی الله علیه و آله) را نشان می‌دهد، تأثیر دعا و نیایش آن حضرت را نیز کاملاً آشکار می‌سازد. گرچه در این آیه، به تأثیر و نتیجه‌ی مباهله تصریح نشده اما از آنجا که این کار به عنوان آخرین حربه، بعد از اثر نکردن منطق و استدلال، مورد استفاده قرار گرفته، دلیل بر این است که منظور، ظاهر شدن اثر خارجی این تمرین است نه تنها یک تمرین ساده.

مسأله‌ی مباهله به شکل فوق، شاید تا آن زمان در بین عرب سابقه نداشت و راهی بود که صد در صد حکایت از ایمان و صدق دعوت پیامبر (صلی الله علیه و آله) می‌کرد. چگونه ممکن است کسی که به تمام معنی به ارتباط خویش با پروردگار ایمان نداشته باشد، وارد چنین میدانی گردد؟ و از مخالفان خود دعوت کند: بیایید با هم به درگاه خدا برویم و از او بخواهیم تا دروغگو را رسوا سازد. مسلماً ورود در چنین میدانی، بسیار خطرناک است. زیرا اگر ادعای او به اجابت نرسد و اثری از مجازات مخالفان آشکار نشود، نتیجه‌ای جز رسوایی دعوت کننده نخواهد داشت.²⁰

خداى متعال در آیه 61 سوره «آل عمران» به پیامبر (صلى الله علیه وآله) دستور مى دهد: (هر گاه بعد از علم و دانش که [درباره مسیح] براى تو آمده [باز] کسانى با تو در آن به محاجّه و ستیز برخاستند، به آنها بگو: بیایید ما فرزندان خود را دعوت مى کنیم و شما هم فرزندان خود را، ما زنان خویش را دعوت مى نماییم، شما هم زنان خود را، ما از نفوس خود [کسانى که به منزله جان ما هستند] دعوت مى کنیم، شما هم از نفوس خود دعوت کنید، سپس مباهله مى کنیم و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار مى دهیم)؛

جايگاه اهل بيت در بين شيعيان و نيز اهميت ولايت و جانشيني امام علي (ع) و نيز ادامه نسل پيغمبر از سوي فرزندان حضرت فاطمه(س) درسي است كه اتفاقي كه در روز مباهله رخ مي دهد به مسلمانان داده مي شود ، گفتگوي ما را با حجت الاسلام محمد حسين ملك زاده مجتهد و مدرس حوزه علميه قم درباره درس هايي كه اين آيه به مسلمانان مي دهد را مي خوانيم .

درباره آيه مباهله و اين كه چه وقايعي در اين روز رخ داد توضيح دهيد ؟
پيغمبر بعد از اينكه ثبات خوبي را در مدينه پيدا كردند شروع به دعوت قبيله ها و شهرهاي اطراف مدينه براي گرايش به دين اسلام كردند، با مناطق دورتر هم شروع به نامه نگاري كردند و دعوت شان را خطاب به مردم سرزمين هاي ديگر نيز متوجه كردند يكي از اين مناطق "نجران" بود كه درگذشته شهري بوده است در يمن اما براساس مرزهاي جغرافياي كنوني شهري از شهرهاي عربستان است.

 قرار است روزی بزرگ در تاریخ اسلام و تشیع خلق شود. روزی که اگر برای اثبات حقانیت اسلام ، به مباهله و نفرینی منجر می‌شد، احدی از منکران ایمن نمی ماندند. و به سبب این روز، جایگاه اهل بیت و عزت آنان نزد خداوند به همه معرفی شد.

در چنین روزی که پیامبر خدا (ص) قصد مباهله کرد، قبل از آن عبا بر دوش مبارک انداخت و حضرت امیرالمؤمنین و فاطمه و حسن و حسین (ع) را در زیر عبای مبارک جمع کرد و گفت: «پروردگارا، هر پیغمبری را اهل بیتی بوده است که مخصوص‌ترینِ خلق به او بوده اند. 
خداوندا، اینها اهل بیت منند. پس شک و گناه را از ایشان برطرف کن و ایشان را پاکِ پاک کن.»در این هنگام جبرئیل نازل شد و آیه تطهیر را در شأن ایشان فرود آورد: «همانا خداوند اراده فرمود از شما اهل بیت پلیدی را برطرف فرماید و شما را پاکِ پاک کند.
خداوند پیش از نازل کردن آیه مباهله، در آیاتی به چگونگی تولد عیسی علیه السلام می پردازد و مسیحیان را با منطق عقل و استدلال روبرو می کند و از آنان می خواهد که عاقلانه به موضوع

بنگرند.
بنابراین پیامبر، در ابتدا سعی کرد با دلایل روشن و قاطع آنان را آگاه کند، اما چون استدلال موجب تنبّه آنان نشد و با لجاجت آنان مواجه شد، به امر الهی به مباهله پرداخت. خداوند در آیه 61 سوره آل عمران می فرماید: «هرگاه بعد از دانشی که به تو رسیده، کسانی با تو به محاجّه و ستیز برخیزند، به آنها بگو بیایید فرزندانمان و فرزندانتان و زنانمان و زنانتان، خود را فرا خوانیم؛ سپس مباهله کنیم و لعنت خدا را بر دروغ گویان قرار دهیم».

امروز را چه کنیم؟
در کتاب شریف مفاتیح الجنان، اعمال مخصوصی بدین شرح برای این روز ذکر شده است:
اول: غسل، که نشان پالایش ظاهر از هر آلودگی و آمادگی برای آرایش جان و صفای باطن است؛
دوم: روزه، که سبب شادابی درون است؛
سوم: دو رکعت نماز؛
چهارم: دعای مخصوص این روز که به دعای مباهله معروف است و شبیه دعای سحر ماه رمضان است.
پنجم:.خواندن زیارت امیر المومنین به ویژه زیارت جامعه 
ششم: احسان به فقرا و صدقه

پس از فتح مكه معظمه و طائف و مسلمان شدن اهالي يمن و عمان،تقيرباً تمامي مناطق جزيرة العرب در پوشش نظام اسلامي و حكومت توحيدي پيامبر اكرم(ص) قرار گرفت. اما در اين منطقه بزرگ عربي، اقوام، قبايل و طوايفي بودند كه هنوز در برابر اسلام، تسليم نشده و يا حتي دشمني و فتنه انگيزي مي كردند. منطقه نجران، كه در حد فاصل حجاز و يمن قرار دارد، در عصر پيامبر(ص)،تنها منطقه مسيحي نشين حجاز بود كه مسيحيان مقيم آن،با پشتيباني هاي كشور هاي مسيحي شاخ و شمال آفريقا و قيصر روم، ادامه حيات مي دادند. پيامبر(ص)براي بزرگان اين منطقه نامه هايي ارسال كرد و آنان را به پذيرش دين اسلام و يا پرداخت جزيه[ماليات ويژه اهل كتاب] فرا خواند. سران مسيحي نجران درباره نامه پيامبر(ص) به مشورت پرداخته و با افراد زيادي در اين باره گفتگو كردند. ولي به خاطر تبليغات و فضاي ويژه مسيحيان در آن منطقه،آنان هيچ يك از پيشنهادهاي رسول خدا(ص) را نپذيرفتند و براي رفع اين معضل،سه تن از بزرگان نجران، يعني:ابو حارثةبن علقمه[اسقف اعظم نجران و نماينده رسمي كليساي روم در حجاز]،عبدالمسيح بن شرحبيل معروف به 

نزول آیه مباركه مباهله، واضح ترین دلیل بر فضیلت و عالی‌ترین مدرك برای حقانیت باورهای شیعه در مورد امامت و خلافت علی علیه السلام بعد از رحلت پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله می‌باشد.

نزول آیه مباركه مباهله، واضح ترین دلیل بر فضیلت و عالی‌ترین مدرك برای حقانیت باورهای شیعه در مورد امامت و خلافت علی علیه السلام بعد از رحلت پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله می‌باشد. در این آیه وجود مقدس امیرمؤمنان علی علیه السلام به منزله جان پیامبر شناخته شده است و این حقیقت غیرقابل انكار - كه از منظر تمام دانشمندان شیعه و اهل سنت جای تردید و شبهه در آن وجود ندارد - اثبات می‌كند كه دومین شخص عالم امكان، علی علیه السلام است كه شایستگی جانشینی حضرت خاتم الانبیاء صلی الله علیه و آله بعد از رحلتش منحصر در شخصیت وی می‌باشد.

مباهله در قرآن
مباهله روزبیست وپنجم ذی الحجه الحرام

کلمات کلیدی : قرآن، مباهله، اسلام، مسیحیت، پیامبر، اهل بیت

مباهله از ریشه‌ی "بهل" در لغت به معنای رها کردن آمده و "ابتهال" که از همان ماده است به معنای تضرع و خضوع در دعا معنا شده است.[1] اما مباهله در قرآن کریم به معنای ملاعنه و لعن و نفرین یکدیگر مطرح شده است؛[2] پس لعن از لوازم دعای انسان به حساب می­آید که در قرآن به این معنا بیان شده و علماء به این اعتبار، ابتهال را به لعن معنا کرده‌اند.[3[