"و اخرج الترمزي و صححه, و ابن جرير, و ابن المنذر, و الحاكم, و صححه, و ابن مردويه, و البيهقي, في سنته من طرق عن ام سلمه قالت: في بيتي نزلت " انما يريد الله ليذهب عنكم الرجس..." و في البيت فاطمه و علي و الحسن و الحسين عليهم السلام فجللهم رسول الله (ص) بکساء کان عليه ثم قال هولاء اهل بيتي فاذهب عنکم الرجس و طهرهم تطهيرا."(8)
در تفسير در المنثور جلال الدين سيوطي در اين باب روايات زيادي نقل شده است. چون بنا بر اختصار است به دو سه روايت از باب نمونه اشاره شد.
 البته بايد گفت تنها در کتاب تفسير درالمنثور نيست, بلکه اگر به همه‏ي کتب تفسيري اهل سنت مراجعه کنيم, در باب تفسير آيه‏ي تطهير و شأن نزول آن, روايات بسيار فراوان به طرق مختلف آمده که شامل خمسه طيبه مي باشد. درتفسير طبري, بعد از آنکه طبري آيه‏ي تطهير را مطرح مي‏کند, و در مورد اين که مراد از اهل البيت در آيه شامل جه کساني است, اقوالي را ذکر مي‏کند و بعد مي‏گويد: فقال بعضهم: " اختلف اهل التاويل في الذي عنوا بقوله ( اهل البيت) فقال بعضهم: عني به رسول الله و علي و فاطمه و الحسن و الحسين رضوان الله عليهم."(9)
ابن کثير از مفسرين بزرگ اهل سنت در تفسير خودش در مورد آيه‏ي تطهير, نظر عکرمه را دراين که آيه تنها شامل زنان پيامبر مي باشد, مطرح مي کند. بعد مي‏گويد: " و في هذا نظر " يعني در ديدگاه عکرمه نظر و ملاحظه است, آن اينکه: احاديث زيادي وارد شده که مراد آن اعم از قول عکرمه است. بعد ايشان اين حديث را نقل مي‏کند: " حدثنا الامام احمد, حدثنا عفان, حدثنا حماد, اخبرنا علي بن زيد عن انس بن مالک, قال: " ان رسول الله (ص) کان يمرّ بباب فاطمه (س) ستة اشهراذا خرج الي صلوة الفجر, يقول: الصلوة يا اهل البيت, " انما يريدالله ليذهب عنكم الرجس..."(10)
در مجموع از مراجعه به تفاسير اهل سنت با توجه به رواياتي که در مورد آيه‏ي تطهير و رواياتي که در شان نزول آيه‏ي تطهير نقل کرده اند استفاده مي‏شود که منظور از اهل بيت در آيه‏ي تطهير همان خمسه‏ي طيبه است. 
همسران پيامبر(ص) و اهل بيت (ع)
"رواياتي که از خود همسران پيامبر(ص) نقل شده و مي گويند: هنگامي که پيامبر خود سخن از اين آيه‏ فرمود: ما از او سوال کرديم که ما جزء آن هستيم؟ فرمود: شما خوبيد اما مشمول آيه نيستيد. از آن جمله روايتي است که ثعلبي در تفسير خود از ام سلمه نقل کرده که پيامبر(ص) در خانه‏ي خود بودند که فاطمه پارچه‏ي حريري نزد آن حضرت آورد, پيامبر فرمود: همسر و فرزندانت حسن و حسين را صداکن, آن ها را آورد. سپس غذا خوردند, بعد پيامبر عباي خود را بر آن ها افکند و فرمود: اللهم هولاء اهل بيتي و عترتي فاذهب عنهم الرجس و طهرهم تطهيرا... 
آيه‏ي تطهير در اين جا نازل شد. من (ام سلمه) گفتم آيا من هم با شما هستم اي رسول خدا(ص) ؟ فرمود: انک علي خير, تو بر خير و نيکي هستي اما در زمره ي اين گروه نيستي.
و نيز ثعلبي خود از عايشه چنين نقل مي کند: هنگامي که در باره‏ي علي(ع) از او سوال کردم چنين گفت: " تسئلني عن احب الناس کان الي رسول الله و زوج احب الناس کان الي رسول الله لقد رايت عليا و فاطمه و حسنا و حسينا عليهم السلام جمع رسول الله بثوب عليهم ثم قال: اللهم هولاء اهل بيتي و حامتي فاذهب عنهم الرجس و طهرهم تطهيرا. قالت فقلت يا رسول الله انا من اهلک؟ قال: تنحي فانک علي خير."(11)
با توجه به اعتراف عايشه در روايت مذکور که از طريق اهل سنت نقل شده است. حضرت علي(ع) و فاطمه و فرزندانش حسن و حسين جزء اصحاب کساء و مشمول آيه‏ي تطهير هستند. از اين پاسخ عايشه بدست مي‏آيد, که آيه‏ي تطهير به صراحت اهل بيت را از رجس و پليدي پاک و منزه مي داند. بنابر اين ادعاي کساني مانند عکرمه و امثال آن مبني بر اينکه اهل بيت پيامبر زنان پيامبر هستند با نص آيه‏ي تطهير و اعمالي که از بعضي زنان پيامبر(ص) سر زده است سازگاري ندارد.
"صفيه بنت شيبه قالت: قالت عايشه : خرج نبي(ص) غداتا و عليه مرط و مرسّل من شعر اسود فجاء الحسن بن علي(ع) فادخله ثم جاء الحسين فدخل معه ثم جائت فاطمه فادخلها ثم جاء علي فادخله ثم قال: انما يريد الله ليذهب عنکم الرجس... ."(12)
"عوام بن حوشب عن التميمي قال: دخلت علي عايشه و حدثتنا انها رأت رسول الله دعا عليا و فاطمه و الحسن و الحسين فقال اللهم هولاء اهل بيتي فاذهب عنهم الرجس و طهرهم تطهيرا.
جميع بن عمير او عميربن جميع دخلت مع امي علي عايشه فسالتها امي قالت: اخبرني کيف کان حب رسول الله(ص) لعلي؟ فقالت عايشه : کان احب الي رسول الله لقد رايته و قد ادخله تحت ثوبه و فاطمه و حسنا و حسينا ثم قال: اللهم هولاء اهل بيتي اللهم اذهب عنهم الرجس و طهرهم تطهيرا.قالت: فذهبت لادخل راسي فدفعني فقلت يا رسول الله الست من اهلک؟ قال: انک علي خير, انک علي خير."(13)
آنچه را که خود عايشه يا ديگران از او نقل کرده اند و مورد قبول بزرگان اهل سنت مي باشد و اگر هم از ساير روايات که بسيارزياد است چشم پوشي کنيم, باز مطلب بسيار واضح و روشن است که مصداق واقعي اهل بيت که آيه شريفه درباره‏ي آن ها نازل شده و پيامبر به صورت ويژه اعضاي آن را معين کرده است, قابل انکار نخواهد بود. اگر هم کسي بگويد اين روايات قابل قبول نيست ناچار است که بگويد همه‏ي روايات موجود در صحاح سته از جمله صحيح مسلم و بخاري مورد قبول نباشد. حال آنکه اکثر بزرگان اهل سنت روايات صحاح سته را بدون کم و کاست قبول دارند.
"ابو سعيد الخدري عن ام سلمه: نزلت هذه الآيه في بيتي- انما يريد الله ليذهب... .- و کان في البيت علي و فاطمه و الحسن و الحسين(ع) , قالت : و کنت علي باب البيت فقلت اين انا يا رسول الله (ص)؟ قال: انت في خير وعلي خير"(14)
" ابو سعيد الخدري ان ام سلمه لما نزلت هذه الآيه- انما يريد الله .... .- دعا رسول الله عليا و فاطمه و حسنا و حسينا فجلّل عليهم کساء خيبريا فقال اللهم هولاء اهل بيتي اللهم اذهب عنکم الرجس و طهرهم تطهيرا. قالت ام سلمه : الست منهم؟ قال: انت علي خير."
ترجمه:
"ابو هريره عن ام سلمه : جائت فاطمه الي رسول الله ببرمة لها قد صنعت فيها عصيده تحملها عل طبق فوضعته بين يدي فقال : اين ابن عمک و ابناک؟ فقالت في البيت فقال ادعيهم فجائت الي علي فقالت اجب نبي انت و ابناک. فقالت ام سلمه فلما رءاهم مقبلين مدّ يدهم الي کساء کان علي المنامه فحده و بسط و اجلهم عليه ثم اخذ با طراف الکساء الاربعه بشماله فضمه فوق روسهم و اومأ بيده اليمني الي ربه فقال: هؤالاء اهل البيت فاذهب عنهم الرجس و طهرهم تطهيرا."(15)
رواياتي که از ام سلمه نقل کرده اند از نظر محتوا يکي است فقط در بعضي موارد الفاظ تفاوت دارد. شايد اين تفاوت به اين جهت باشد که سوالات از طرف افراد متعدد و در موارد مختلف صورت گرفته است, لذا ام سلمه با حفظ محتواي آنچه را که از پيامبر ديده, نقل کرده است.

اهل بيت(ع) از نگاه صحابه
" عطيه عن ابي سعيد الخدري قال رسول الله(ص) نزلت هذه الآيه في خمسة, في و في علي و حسن و حسين و فاطمه(انما يريد الله ليذهب عنکم الرجس...)"
" ابو برزه: صليت مع رسول الله سبعه عشره شهرا فاذا خرج من بيته اتي باب فاطمه فقال الصلوة رحمکم الله.انما يريد الله ليذهب..."  
" ابو داوود عن ابي الحمرا رابطت المدينه سبعه اشهر علي عهد النبي (ص) قال رايت النبي اذا طلع الفجر جاء الي باب علي و فاطمه فقال: الصلوة, انما يريدالله ..."
" انس بن مالک: ان رسول الله(ص) کان يمر بباب فاطمه ستة اشهر اذا خرج الي صلوة الفجر يقول الصلوة يا اهل البيت.-انما يريد الله ..."
" البرأ ابن عازب: جاء علي و فاطمه و الحسن و الحسين الي باب النبي (ص) فقام بردائه و طرحه عليهم ثم قال: اللهم هوالاء عترتي"(16)
"يزيد بن حيان عن زيد بن ارقم (بعد ذکر حديث الثقلين) " اني تارک فيکم الثقلين کتاب الله...واهل بيتي فقلنا من اهل بيته نسائه ؟ قال: لا و ايم الله ان المرءه تکون مع الرجل العصر من الدهر, ثم يطلقها و ترجع الي ابيها و قومها, اهل بيته اصله و اصبته الذين حرموا الصدقه بعده."(17)
همچنين مضمون همين روايت توسط اصحاب مانند: عامربن سعد بن ابي وقاص از پدرش, عمر بن ميمون از ابن عباس, عطا ابن ابي رباح از عمربن ابي سلمه, عيسي بن عبدالله بن مالک از عمربن الخطاب و ابو عماد شداد نقل شده است.
اگر دقت شود از روايات چينين بر مي آيد که پيامبر اين عمل را شايد چندين بار در چندين مورد به لحاظ اهميت مسأله و اينکه در آينده بعد از پيامبر(ص) مسلمانان دچار اشتباه نشوند, تکرار کرده است.که اين تکرار از باب اهميت مسأله اهل بيت بوده و احاديثي که مي گويد پيامبر براي نماز صبح به مدت شش يا هشت يا نه ماه در خانه ي علي و فاطمه مي آمد و به عنوان آنها را صدا مي زد تاييد مي کند که مسأله بسيار مهم بوده و پيامبر به آن توجه خاص داشته است.

اهل بيت(ع) در آيه‏ مباهله
" فمن حاجّك فيه من بعد ما جائک من العلم فقل تعالوا ندع ابنائنا و ابنائکم و نسائنا و نسائکم و انفسنا و انفسکم ثم نبتهل فنجعل لعنة الله علي الكاذبين."(18) 
داستان نازل شدن آيه ي مباهله يکي از مهم ترين نشانه هاي نبوت پيامبر گرامي اسلام است که در جريان ملاقات مسيحيان نجران بعد از سؤال و جواب, پيامبر اسلام آنان را به دين اسلام دعوت مي‏کند و آنها نمي پذيرند و سرانجام قرار مباهله مي‏گذارند. سران مسيحيان نجران يک شب را مهلت مي خواهند تا اين نکته را با رهبر و بزرگ شان, يعني اسقف مسيحيان نجران در ميان بگذارند, نکته‏ي جالب اين است که اسقف شان مي‏گويد: 
"به نظر من بايد فردا چگونگي آمدن محمد(ص) را براي مباهله در نظر بگيريم اگر ديديم او فرزندان و چند تن از خانواده را همراه دارد ابدا مباهله نخواهيم کرد و فورا سخن خود را پس خواهيم گرفت چون خطرناک است. اما اگر ديديم با اصحاب و جمعي از پيروان خود آمدند حاضر مي شويم و مباهله مي‏کنيم."(19)
بسيار واضح و روشن است که همراه پيامبر در روز مباهله چهار نفر بودند که عبارت بود از: علي(ع) و فاطمه و حسن و حسين عليهم السلام.
"مسند احمد به سند خود از سعدبن ابي وقاص روايت کرده موقعي که آيه‏ي مباهله نازل شد پيامبر(ص) علي(ع) و فاطمه و حسن و حسين(ع) را نزد خود خواند و گفت: پروردگارا اين ها اهل بيت من اند."(20)
فخر رازي در تفسير کبير بعد از نقل جريان مباهله در ذيل به آيه‏ي تطهير نيز اشاره مي کند و چنين مي گويد:" روي انه عليه السلام لما اورد الدلايل علي نصاري نجران ثم انهم اصروا علي جهلهم فقال عليه السلام: ان الله امرني ان لم تقبلوا الحجة ان اباهلکم... و کان رسول الله خرج و عليه مرط من شعر اسود و کان قد اختضن الحسين(ع) و اخذ بيد الحسن و فاطمه تمشي خلفه علي و خلفها و هو يقول: اذا دعوت فامنوا... و روي انه عليه السلام لما خرج في المرط الاسود فجاء الحسن فادخله ثم جاء الحسين فادخله ثم فاطمه و ثم علي ثم قال: "انما يريد الله ليذهب عنکم الرجس اهل البيت و طهرهم تطهيرا." و اعلم ان هذه الروايه کما اتفق علي صحتها بين اهل التفسير و الحديث."(21)
اين بيان از فخر رازي حکايت از هم بستگي آيه تطهير و آيه مباهله در مورد اهل بيت دارد. افرادي که در روز مباهله پيامبر(ص) را همراهي مي کنند تا بعد از دعاي پيامبر(ص) آمين بگويند کساني هستند که در پيشگاه خداوند آنها را از هر گونه رجس و پليدي پاک گردانيده و داراي مقام عصمت هستند. آنان جز علي(ع) و فاطمه(س) و حسن و حسين(ع) کسي ديگر نيستند.
ابن اثيرالجرري در جامع الاحوال من احاديث الرسول(ص) چنين نقل مي کند.
"لما نزلت هذه الآيه "فدع ابنآءنا و ابنآئکم..." دعا رسول الله(ص) عليا و فاطمه و حسنا و حسينا, فقال : اللهم هولاء اهلي."(22) پيامبر(ص) در اينجا به طور واضح و روشن اهل بيت خويش را معرفي مي کند.

جمع بندي و نتيجه گيري: 
گرچه به مطلب بسيار به طور فشرده و خلاصه پرداخته شد.اماتما رواياتي که در اين باب نقل شد, از منابع اهل سنت استفاده شده است و از مجموع روايات و بيان مفسرين اهل سنت به خوبي مي توان نتيجه گرفت که اهل بيت پيامبر چه کساني هستند. تمام روايات در اين باب با يک محتوا و بيان هاي مختلف به صورت روشن و واضح به قضيه پرداخته و جاي هيچ گونه شک و ترديدي باقي نمي گذارد. در عين حال عمل خود پيامبر در حين نزول آيه مبارکه تطهير و بعد از آن طبق بعضي از روايات تا مدت شش ماه يا هشت يا نه ماه به صورت خاص اين مسأله را بيان مي کند. نيز در جريان آيه مباهله که مورد قبول اهل سنت است اهل بيت پيامبر(ص), علي و فاطمه و حسن و حسين عليهم السلام هستند.
از همه روشن تر اعتراف خود همسران پيامبر از جمله عايشه و ام سلمه است که مي‏گويند وقتي آيه‏ي تطهير نازل شد پيامير(ص), علي و فاطمه و حسن و حسين عليهم السلام را تحت کساء قرار دادند و دعا کردند. ما(زنان) خواستيم داخل کساء شويم پيامبر مانع داخل شدن ما شد و حتي تعبير فجذّبه دارد. يعني گوشه‏ي کساء را از دست ما کشيد و نگذاشت ما داخل شويم. 
بنابراين آيه‏ي تطهير مي خواهد پيام خاصي را براي مسلمانان بازگو کند و پيامبر موظف است که اين پيام را به مسلمانان برساند و کلمه ي اهل بيت در آيه‏ي تطهير عنوان مشير به اين پيام است و پيامبر طبق وظيفه ي الهي مشاراليه آن را با جمع کردن تحت کساء بيان مي کند.
طهارت که در آيه‏ي تطهير بر اهل بيت اختصاص پيدا مي کند, حکايت از عصمت و پاکي اهل بيت دارد. اين موهبت الهي است به هر کسي که بخواهد عطا خواهد کرد. اين عصمت براي آن است, قران که وحي منزّل است. بعد از پيامبر نياز به تفسير دارد و به تعبير خود قرآن که فرمود:" لا يمسه الا المطهرون." لذا است که وجود معصوم و عصمت ضرورت است که بهره‏ي آن براي انسان ها خواهد بود.

منابع:
1ـ شيرازي, آيت الله مکارم, پيام قرآن, ج9/ص141, به نقل از درالمنثور,ج5, ص199-196.
2ـ همان.ص143-142.
3ـ مسند احمد بن حنل, ج1, ص330, ج4, ص107و ج6, ص292 و صحصيح مسلم, ج4, ص 1883
4ـ همان.ج9, ص145-144, به نقل از درالمنثور, ج2, ص15-11و 92.
5ـ همان.به نقل از احقاق الحق, ج2, ص502به بعد.
6ـ طباطبائي, سيد محمد حسين, تفسيرالميزان, ترجمه سيد محمد باقر موسوي همداني, ج16, ص456.
7ـ سيوطي, جلال الدين, درالمنثور, ج5, ص198به بعد.
8ـ همان.ص198به بعد.
9ـ طبري, ابي جعفرمحمد بن جرير, تفسير طبري, ج10, ص296.
10ـ الدمشقي, اسماعيل بن کثير, القرآن العظيم, ج3, ص413.
11ـ شيرازي, آيت الله مکارم, تفسير نمونه, ج17, ص300-298.
12ـ مسلم, الصحيح, ج15, باب الفضائل الصحابه, ص194.
13ـ ري شهري, محمد, اهل البيت في الکتاب والسنه, ص33.
14ـ بغدادي, خطيب, تاريخ بغداد, ج9, ص126.
15ـ ري شهري, محمد, اهل البيت في الکتاب و السنه, ص29-28.
16ـ همان.ص45-43.
17ـ مسلم, الصحيح, ج15, باب فضائل علي بن ابيطالب, ص181.
18ـ أل عمران -61
19ـ وشنوي, قوام الدين, اهل بيت و آيه مباهله, چاپ قم.
20ـ احمد بن حنبل, المسند, ج1, البيروت, ص185.
21ـ الامام فخر الرازي, التفسير الکبير, ج8, ص85.
22ـ الجرزي, ابن الاثير, جامع الاصول, تهران, جهان.