داستان خلقت آدم
در سوره بقره[كامل از كد29276]وسوره هاي ديگر آمده....
سجده فرشتگان بر آدم، سجده بر انسانيت و هر انسان كامل بود نه شخص حضرت آدم. و بر اين مطلب شواهد متعددي وجود دارد: شاهد اول اين كه خداوند با تعبير دالّ بر استمرار فرمود: من ميخواهم در زمين خليفه قرار دهم: «اِنّي جاعِلً في الأَرض خَليفة» بقره/30و سخن از شخص معيّن نيست. پس خليفة الله مقام انساينت است و احكامي مانند سجده و خضوع فرشتگان مطلق و براي مقام انسانيت است وفرشتگان در برابر اين مقام خضوع ميكنند. شاهد دوم آن كه خداوند در سوره اعراف ميفرمايد: «وَلَقد خَلقناكُم ثُمَّ صَوَّرناكم ثُمَّ قلن لِلمَلئِكَةِ اسْجُدوا لِآدَم فَسَجدوا اِلاّ اِبليس لَم يَكُن مِن السجِدين» اعراف/11؛ ما همه شما را آفريديم، و صورت بخشيديم آنگاه به فرشتگان گفتيم كه به آدم سجده كنيد. و اين بدان معناست كه ما انسانيت و حقيقت انسان كامل را به صورت آدم متجلي كرديم و به فرشتگان گفتيم كه در برابر اين الگوي انسانيت سجده كنيد، مثل اين كه گفته شود: وجه الله را به صورت كعبه متمثّل كرديم، و كعبه مثال وجه الله است تا شما به سمت آن استقبال كنيد. از اين تعبير روشن ميشود كه مسجود فرشتگان، شخص آدم به عنوان فرد معين نيست؛ بلكه منظور، سجده كردن ملائكه در برابر مقام انسانيت است، كه الگو و نمونهاش آدم (ع) است. در سوره سجده آمده است: «اَلََّذي اَحسَن كَلَّ شَيءٍ خَلقه و بَدَأ خَلق الاِنسان مِن طين ثُمَّ جَعلَ نَسله مِن سُلالةٍ مِن ماء مَهينٍ ثُمَّ سَوّاه و نَفخَ فيه مِن روُحه و جَعلَ لَكم السَّمع والاَبصار والاَفئِده قَليلاً ما تَشكُرون» سجده/7-9 ؛ خدا انسان را ابتدا از گل آفريد، بعد نسلش را از آب و «سلاله ماء مهين» خلق كرد. اين سير وجود طبيعي انسان است. در اين جا سخن از اين نيست كه آدم را از گل خلق كرديم و آنگاه انسانهاي بعدي را از آب آفريديم. ميفرمايد، انسان اصلش از گل است و نسلش از آب و از «سلاله ماء مهين» . معلوم ميشود خداوند، آفرينش آدم را آفرينش انسانيت ميداند و خلقت آدم به صورت خلقت شخصي مطرح نيست، بلكه آدم را كه آفريد، يعني انسانيت را خلق كرد: «هُو الَّذي خَلَقكم مِن تُرابٍ ثُمَّ مِن نُطفةٍ ثُمَّ مِن عَلَقهٍ ثُمَّ يُخرِجُكم طِفلاً» غافر/67؛ خداوند ابتدا شما را از خاك خلق كرد؛ بعد از نطفه؛ بعد از علقه. اين آيه به انسانها ميگويد ابتداي آفرينش شما از خاك بود و بعد از آب؛ نميگويد ما فردي را از خاك خلق كرديم و بعد، نسل او ار از آب آفريديم. پس آفرينش آدم، همان آفرينش انسانيت است وهر انسان كامل مسجود ملائكه است؛ اما كساني كه فقط صورت آدمي دارند، اينان همانند چهارپايان بلكه از آنان فروترند و پس از اتمام نصاب هدايت بايد رهايشان كرد تا بخورند و بچرند و آرزوهاي دور و دراز سرگرمشان كند. اينها خليفه خدا و مسجود فرشتگان نيستند: «اوُلئِك كَالاَنعام بَل هُم اَضَلّ» اعراف/179 ، «ذَرهُم يَأْكُلوا و يَتَمتَّعوا وَيُلهِهُم الاَمل) حجر/3. اميرالمؤمنين (ع) درباره اينان ميفرمايد: «فَالصٌّورةُ صُورة انسانٍ والقَلب قلب حيوانٍ»؛ (نهجالبلاغه خطبه 87/بند12) [شكلشان شكل انسان امّا قلبشان قلب حيوان است.] قلب، درون و حقيقت انسان است و درقيامت، كه روز ظهور حق است، باطن اينها آشكار خواهد شد. و كسي كه ظاهر و باطنش انسان است، مسجود ملائكه است. فرشتگان دربرابر انسان واقعي سجده ميكنند و خدمتگزار و مطيع او هستند، نه انسان صوري و از اين رو معصومين(ع) فرمودهاند: ما به فرشتگان آسمان يا فرشتگان زمين يا فرشتگان آب يا فرشتگان باد امر ميكنيم و آنها اطاعت ميكنند، زيرا همه فرشتگان در برابر انسان كامل خاضعند. فرشتههايي كه به اذن خداوند امور جهان را تدبير ميكنند، فيض را از مجراي انسان كامل ميگبرند. البته خداوند است كه براساس توحيد افعالي در اين مجاري كار ميكند و او ربّ العالمين است. چنين نيست كه كسي بالذات در آفرينش و پرورش جهان نقشي داشته باشد. ملائكه و انسان فقط مجراي فيض خالقيت هستند. شاهد سوم آن كه دشمني شيطان تنها با شخص آدم نيست، بلكه دشمني با مقام آدميّت است ونميگذارد كسي به مقام شامخ انسانيت برسد؛ او با هر انساني دشمن است. او تنها دوست كساني است كه بتواند آنها را از انسانيت خارج و به صورت بهيمه و درنده درآورد. چنين افرادي اولياي شيطانند و شيطان نيز وليّ آنهاست. آنها تحت ولايت شيطانند. پس وقتي كسي از مرز انسانيت خارج و جزو شياطين شد، ديگر شيطان نسبت به او عداوت ندارد. چنين كسي ديگر دو راه ندارد تا شيطان يكي از راههاي او را سدّ كند. وقتي كسي درنده يا بهيمه شد تنها يك راه دارد كه همان راه مورد پسند شيطان است و در اين راه، شيطان كاملاً معين و وليّ اوست. بنابر اين، تا مقام انسانيت هست شيطان با آن دشمن است. اگر عداوت شيطان با آدم امري شخصي بود، نبايد شيطان با ذريه آدم تا روز قيامت دشمني كند و از خداوند مهلت بخواهد تا به اين دشمني گسترده جامعه عمل بپوشاند. در موارد فراوان، خداوند به انسانها هشدار داده است كه شيطان دشمن قطعي شماست. پس شيطان دشمن انسانيت و فرشتگان دوست و معاون انسانيتند. حال اگر فرشتگان بخواهند در برابر انسانيت كرنش كنند، انسانيت بايد به يك صورت جلوه كند؛ و آن صورت آدم (ع) است. آية الله جوادي آملي،تفسير موضوعي قرآن ج 6 (سيرة پيامبران(ع) در قرآن) به نقل از سايت تبيان
[انتخابي از كد29276]در سوره سجده آمده است: «اَلََّذي اَحسَن كَلَّ شَيءٍ خَلقه و بَدَأ خَلق الاِنسان مِن طين ثُمَّ جَعلَ نَسله مِن سُلالةٍ مِن ماء مَهينٍ ثُمَّ سَوّاه و نَفخَ فيه مِن روُحه و جَعلَ لَكم السَّمع والاَبصار والاَفئِده قَليلاً ما تَشكُرون» سجده/7-9 ؛ خدا انسان را ابتدا از گل آفريد، بعد نسلش را از آب و «سلاله ماء مهين» خلق كرد. اين سير وجود طبيعي انسان است. در اين جا سخن از اين نيست كه آدم را از گل خلق كرديم و آنگاه انسانهاي بعدي را از آب آفريديم. ميفرمايد، انسان اصلش از گل است و نسلش از آب و از «سلاله ماء مهين» . معلوم ميشود خداوند، آفرينش آدم را آفرينش انسانيت ميداند و خلقت آدم به صورت خلقت شخصي مطرح نيست، بلكه آدم را كه آفريد، يعني انسانيت را خلق كرد: «هُو الَّذي خَلَقكم مِن تُرابٍ ثُمَّ مِن نُطفةٍ ثُمَّ مِن عَلَقهٍ ثُمَّ يُخرِجُكم طِفلاً» غافر/67؛ خداوند ابتدا شما را از خاك خلق كرد؛ بعد از نطفه؛ بعد از علقه. اين آيه به انسانها ميگويد ابتداي آفرينش شما از خاك بود و بعد از آب؛ نميگويد ما فردي را از خاك خلق كرديم و بعد، نسل او ار از آب آفريديم. پس آفرينش آدم، همان آفرينش انسانيت است [پايان كد انتخابي] (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه ها، كد: 4/100108863)