شیعه دوازده امامی

پاسخ: برخى به خطا تصور مى‏كنند كه «ذوالفقار»؛ يعنى، شمشيرى كه دو تيغه دارد و بر همين اساس، در نقاشى‏ها و حتى فيلم‏ها، آن را دو تيغه نشان مى‏دهند.
ذوالفقار يعنى چيزى كه داراى مهره‏ها و شيارها و حفره‏ها است. فقار جمع فَقره (مهره‏هاى كمر) و «فُقره» (شيارها و حفره‏ها) است. شمشير «مُفقَّر» يعنى، شمشيرى كه شيارهاى باريك و با عمقى اندك يا حفره‏هايى در وسط تيغه دارد. شيارها از وسط تيغه، به سمت بيرون كشيده شده است.
به شمير امام على(ع) ذوالفقار مى‏گفتند؛ چون روى تيغه‏ى آن حفره‏هايى (گودى‏ها) كوچك و زيبايى، جهت تزيين داشت.(لسان العرب، ج 10، ص 300؛ تاج العروس، ج 7، ص 356 - 357. ماده‏ى فقر؛ ربيع الأبرار، زمخشرى، ج 3، ص 315)
همچنين گفته‏اند روى تيغه‏ى آن از كنار دسته تا نوك شيارى بلند و باريك داشت كه شيارهايى باريك از آن شيار بلند، به طرف نوك شمشير در دو طرف ايجاد شده بود (علل الشرايع، ج 1، ص 160؛ مناقب ابن شهر آشوب، ج 3، ص 340)
بنابراين فقار؛ يعنى، بريدگى‏ها، شيارها و گودى‏ها و مهره‏هاى كمر و اين معنا، هيچ شباهتى به دو تيغه بودن ندارد.
تنها ابن شهر آشوب گفته است: و كان ذوالفقار ذا شعبتين ، ذوالفقار دو تيغه داشت‏كه به نظر مى‏آيد برداشت شخصى او، از معناى «ذوالفقار» است (ر.ك: مناقب آل ابى طالب، ج 3، ص 290)
در روايتى منسوب به امام صادق(ع) آمده است : «ذوالفقار بدين جهت اين نام گرفت كه در وسط تيغه در طول آن، شيارى بود كه آن را به مهره‏هاى كمر تشبيه كرده بودند» (علل الشرايع، ج 1، ص 160؛ مناقب، ج 3، ص 340)
همچنين از آن حضرت نقل شده است: «بدان علّت به شمشير حضرت على(ع)، ذوالفقار مى‏گفتند كه آن را بر هر كس مى‏زد، در دنيا از زندگى و در آخرت از بهشت محروم مى‏شد»، (مناقب آل ابى طالب، ج 3، ص 339)
شيخ صدوق گويد: ذوالفقار شمشيرى بود كه پيامبر(ص) به امام على(ع) داد و بدين جهت اين نام گرفت كه در پشت آن مهره‏هايى چون مهره‏هاى كمر انسان بود، يا بدين جهت كه كمر كافران را قطع مى‏كرد.
بنابر منابع شيعه، «ذوالفقار»، بعد از پيامبر(ص) به امام(ع) رسيد و از آن حضرت به امام حسن(ع) و سپس به حسين(ع) تا آخر امامان و اكنون ذوالفقار نزد حضرت مهدى(عج) است. شيعيان، امام را به چند نشانه مى‏شناختند كه از آن جمله ذوالفقار بود. آن را نزد هر كس مى‏يافتند كه با نشانه‏هاى ديگر همراه بود، او را به امامت مى‏پذيرفتند. از امام صادق و امام رضا(ع) رواياتى نقل است كه سلاح (ذوالفقار وزره)، از جمله شناسه‏هاى امامت است و در زمان ايشان نزد آنان بود؛ (من لا يحضره الفقيه، ج 4، ص 418 419؛ خصال صدوق، جزء 2، ص 8 527؛ مناقب ابن شهر آشوب، ج‏1، ص 312؛ الثاقب فى المناقب، ص 416 420؛ احمد بن محمد بن حنبل، كتاب العلل و معرفة الرجال، ص 73 74) و...)