حيدر كرار و ابوتراب
در مورد لقب ابوتراب بايد گفت: ابو تراب معاني گوناگوني دارد: به معناي پدر خاك، يا دمساز خاك ، پدر و رئيس خاكيان است.
اين لقب از محبوبترين القاب در نزد امام علي عليه السلام و يكي از زيباترين القاب آن حضرت به شمار ميآيد .
شيخ علاء الدين سكتواري در محاضرة الأوائل ( ص 113 ) گويد : نخستين كسي كه به كنيه ( ابو تراب ) ناميده شد علي بن ابي طالب رضي الله عنه است ، اين كنيه را رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم به او داد آن گاه كه ديد او بر روي زمين خوابيده و خاك بر پهلوي او نشسته است ، از روي لطف و مهرباني به او فرمود :برخيز اي ابو تراب .
علامه اميني مي فرمايد:اين محبوب ترين القاب او به شمار مي رفت، و از آن پس، به بركت نفس محمدي اين كرامتي براي اوگرديد، زيرا خاك خبرهاي گذشته وآينده تا روز قيامت را براي او باز ميگفت . اين را بفهم كه رازي است بي پرده .(الغدير - الشيخ الأميني - ج 6 - ص 337 – 338)
در روايتي ديگر آمده:روزي حضرت علي (ع) از خانه بيرون آمد و به سوي مسجد رفت و بر روي خاك خوابيد ، رسول خدا (ص)در جستجوي او به خانه آمد و او را نيافت و به مسجد رفت. علي (ع) را ديد كه پشت بر خاك نهاده؛ در حالي كه خاكها از پشت او پاك ميكرد به او گفت: بر خيز اي ابوتراب! از آن پس هر گاه علي (ع) با اين نام خوانده ميشد شاد ميگشت و آن را از هر نامي ديگر بيشتر دوست ميداشت. (تاريخ الخلفا، سيوطي، ص 167)
و به همين مناسبت است كه يكي از القاب شيعيان علي (ع) «ترابي» است. (كتاب النقض، عبدالجليل قزويني رازي، ص 587)
ابن عباس ميگويد شنيديم كه رسول خدا (ص) ميفرمود: در روز قيامت وقتي كافر ميبيند كه خداوند تبارك و تعالي چه ثواب و تقرب و كرامتي براي شيعيان علي (ع) فراهم كرده است ميگويد: «يا ليتني كنت ترابيا؛ اي كاش! من ترابي بودم» و اين بر سياق قول خداي عزوجل است كه «ويقول الكافر يا ليتني كنت تراباً». (بحار الانوار، علامه مجلسي، ج 35، ص 51؛علل الشرائع ، شيخ صدوق ، ج 1 ، ص 156 .)علامه مجلسي رحمه الله در بيان اين جمله مي فرمايد :
ممكن است ذكر آيه در اينجا براي بيان علت ديگري در نامگذاري آن حضرت به ابو تراب باشد ، زيرا شيعيان او به جهت تذلل بيش از اندازه و تسليم بودن در برابر فرمانهاي حضرتش تراب ناميده شده اند ؛ چنان كه در آيه كريمه آمده و چون آن حضرت صاحب و پيشوا و زمامدار آنهاست ابو تراب نام گرفته است.(بحار الأنوار - العلامة المجلسي - ج 35 - ص 51 ).
از ابن عباس پرسيده شد چرا رسول خدا (ص) علي (ع) را ابوتراب خوانده است؟ پاسخ داد زيرا او صاحب زمين و حجت خدا بر روي زمين پس از رسول خداست و بقأ و سكون زمين به اوست.(همان)
از ميان متأخران نيز سيد محمد صدر معتقد است كه كنيهي: «ابوتراب» براي آن حضرت كنايه از بسياري عبادت و نماز اوست؛ زيرا مسلمانان بر خاك سجده ميكردند و پيشاني آن حضرت از كثرت سجده خاك آلود بوده است، پس گفتهي پيغمبر (ص): «قم يا اباتراب» مثل اين است كه گفته باشد: «قم يا كثير العباده؛ برخيز اي كسي كه بسيار سجده و عبادت ميكني». (عبقات الانوار، محمد صادق صدر، ص 39)
در مورد لقب حيدر كرار هم بايد گفت: از برخي متون ديني و تاريخي استفاده ميشود بعد از ولادت امام علي(ع) مادرش فاطمه بنت اسد نام حضرت را «حيدره» ( شير )به نام پدرش(اسد) ناميد. آن گاه پدر حضرت آن نام را عوض كرد و او را علي ناميد. برخي گفتهاند: «حيدره» نامي است كه قريش براي حضرت انتخاب كرده بودند،ولي قول نخست صحيحتر است،زيرا آن بزرگوار در جنگ خيبر هنگامي كه «مرحب» به جنگ حضرت آمد و گفت: أنا الّذي سمّتني اُمّي مرحبا، پاسخ داد و گفت: «أنا الّذي سمّتني اُمّي حيدره؛ منم آن كسي كه مادرم مرا حيدره نام نهاد».( الكامل في التاريخ ،ج 2 ،ص220 ،ابن اثير ،بيروت ،دار صادر ،1385 ؛ بحارالانوار ، ج 39، ص 14؛زندگاني امير المؤمنين، ، ص 29 ـ 30؛سيد هاشم رسولي محلاتي تهران ،دفتر نشر فرهنگ اسلامي. 1374 ،چاپ چهارم)
كرار: بسيار حمله برنده ،به تكرار هجوم برنده ،لقب علي (ع) ،وي بدون ترس به صف دشمن حمله مي كرد .
برگردنده، باز گردنده. حمله كننده پياپى. از القاب اميرالمؤمنين على (ع) است، كه حضرت در جنگ، بر صف دشمنان بارها حمله مى نمود و هيچ انديشه نمى كرد.( معارف ومعاريف ،ج 8 ، ص ، 480 ،سيد مصطفي دشتي ،قم ، 1376 ،چاپ دوم . )
امام علي (ع) انسان كاملي است كه عالي ترين صفات انساني را دارا بود ،در ميدان عبادت عابد ترين افراد . هنگام عفو و گذشت، با گذشت ترين فرد ودر زمان سخن گفتن بهترين خطيب .در ميدان جنگ نيز بهترين رزمنده به حساب مي آمد .