در ادامه گفتوگویی با دکتر مسعود کیمیاگر، متخصص تغذیه و رژیمدرمانی و استاد انستیتو تحقیقات تغذیه کشور و دانشگاه علومپزشکی شهید بهشتی داشتیم تا بیشتر با بخورنخورهای ماه مبارک رمضان آشنا شویم.
بهترین سحری از نظر شما چه ویژگیهایی دارد؟
با توجه به اینکه ماه رمضان امسال در روزهای بلند و گرم سال قرار دارد، بنابراین شما باید در وعده سحری خود غذایی مانند یک وعده ناهار کامل داشته باشید تا گرسنگی در ساعتهای اولیه صبح یا میانی روز به سراغتان نیاید.
یعنی سحری باید مانند ناهار باشد؟
بله. البته مصرف برخی خوراکیها در وعده ناهار مجاز و بدون اشکال است. در حالی که خوردن همین خوراکیها در وعده سحری چندان توصیه نمیشود.
مثلا چه خوراکی یا غذاهایی؟
مصرف غذاهایی مانند آشهای سنگین، غذاهای پر از کشک، ماکارونی، تنماهی، ماهی و تهدیگ برای وعده سحری اصلا توصیه نمیشود و حتی بهتر است در وعده سحری کمی حجم برنج کم شده و بیشتر از نان استفاده شود.
چرا؟
زیرا این خوراکیها میتوانند شما را بیش از حد انتظارتان در طول روز تشنه و روزهداری را برایتان سخت کنند.
بهترین خوراکیهای کنار بشقاب غذا در وعده سحری چه خوراکیهایی هستند؟
سالاد کاهو، سالاد گوجه و خیار یا سبزی خوردن. بهتر است از آبلیموی تازه بهعنوان چاشنی سالادتان کمک بگیرید. انواع سبزیها و صیفیها مانند کاهو، گوجهفرنگی یا خیار علاوه بر اینکه قدری احساس سیری ایجاد میکنند، میتوانند مقداری از آب خودشان را در دستگاه گوارش نگه دارند و آن را به تدریج در طول روز آزاد کنند. با این حساب، با خوردن سالادها و سبزی خوردن تازه، حس تشنگی ما در طول روز، کمی برطرف و قابلتحمل خواهد شد.
بهترین نوشیدنی برای سحری چیست؟ آیا مجاز به نوشیدن چای هستیم؟
بله. نوشیدن یکی، دو فنجان چای کمرنگ بعد از صرف سحری خوب است ولی بیشتر از این مقدار، کمکی به رفع تشنگیمان نخواهد کرد. ضمن اینکه مصرف چای زیاد و پررنگ باعث افزایش حجم ادرار و از دست رفتن آب بدن در طول روز میشود. آب ساده، شربت آبلیموی کمشیرین و شربت خاکشیر هم میتوانند نوشیدنیهای بسیار مناسبی برای وعده سحری ما باشند.
مصرف میوهها هم در وعده سحر توصیه میشود؟
بله. میوههای آبدار فصل مانند هندوانه و طالبی برای سحری بسیار مناسب هستند چون میتوانند مقداری از تشنگی ما در طول روز را کاهش دهند. مصرف میوههای ملینی مانند آلو، زردآلو یا انجیر هم میتواند علاوه بر تامین بخشی از نیازهای بدن به ویتامینها و املاح، تا حدی از ابتلا به یبوست هم پیشگیری کند.
در مورد وعده افطار، سوال اولم این است که آیا باید شام و افطار یکی باشد یا نه؟
ببینید، پاسخ متخصصان تغذیه به این پرسش ممکن است متفاوت باشد. بعضی متخصصان بر حفظ 3 وعده غذایی در طول ماه مبارک رمضان اصرار دارند (افطاری، شام و سحری) اما نظر و توصیه من بر ادغام کردن وعده شام و افطار است. اصلا شاید یکی از فلسفههای روزهداری، کاهش حجم دریافتی موادغذایی مختلف با حذف یک وعده غذایی بوده باشد. حالا اگر قرار باشد که سحری و افطاری و شام بخوریم که دیگر وعدهای را حذف نکردهایم و سودی به بدنمان نرساندهایم.
این حذف وعده در یک ماه چه سودی برای بدنمان دارد؟
حذف یک وعده غذایی در ماه رمضان، باعث کاهش حدود 25 درصد از کالری دریافتی بدن از طریق مصرف غذاهای مختلف میشود و این مساله تا حدی به سوزاندن چربیهای اضافی بدن کمک میکند.
بهتر است روزه خود را با چه نوع خوراکیها یا آشامیدنیهایی باز کنیم؟
از آنجا که معده در طول روز برای مدت زیادی خالی بوده، بهتر است افطار را با خوردن یک مایع گرم (نه داغ) مانند چای، سوپهای رقیق یا شیر گرم شروع کنیم. آشهای سنگین برای وعده افطاری و شروع باز کردن روزه اصلا مناسب نیستند.
خیلیها میگویند افطاری باید ویژگیهای صبحانه را داشته باشد.
بله، افطار مناسب میتواند مانند یک وعده صبحانه کامل یا شام سبک باشد. مثلا نان و پنیر و سبزی، انواع کوکو و کتلت که زیاد چرب نباشند میتواند در وعده افطار شما باشد و درواقع، شام و افطارتان را یکی کند. توجه داشته باشید که تاکید ما بر افطار و شام سبک است. برخی از غذاهای به ظاهر سبک، کالری بالایی دارند. مثلا یک وعده نان و پنیر و گردو و حتی کره و مربا، اصلا افطار سبکی نیست و کالری پایینی هم ندارد.
چطور میتوانیم سهم لبنیات مورد نیاز را در طول ماه رمضان دریافت کنیم؟
بهتر است شیر، شیربرنج یا پنیر را در وعده افطار خود داشته باشید. سحری هم یک پیاله ماست کمچرب بخورید و در زمان بین افطار و سحر هم در صورت امکان از مصرف ماست و شیر کمچرب یا دوغهای کمنمک غافل نشوید.
بهترین زمان و روش جبران کمآبی بدن چه زمانی و چگونه است؟
بهتر است علاوه بر سحر و افطار، در زمان بین افطاری و سحری هم آب کافی بنوشید. معمولا در طول روزهداری در ماههای گرم سال، روزانه حداقل 10 لیوان آب و الکترولیتهای بدن از دست میرود. به همین دلیل بد نیست علاوه بر آب ساده، چند لیوان هم شربت آبلیمو یا خاکشیر کمشیرین یا آبمیوههای تازه و طبیعی بنوشید تا جبران از دست رفتن الکترولیتهای بدنتان را هم بکنید.
ادامه مطلب
حالا تصور کنید نزدیک به زمان افطار است و شما در حال برگشت به خانه و حسابی گرسنه هستید. بوی کلهپزی و افکار وسوسهانگیز و این که چون ساعتها محروم از خوردن بودهاید حق مسلمتان است که شکمتان را با غذای محبوبتان پر کنید، شما را بدون تامل وادار به خرید یک دست کلهپاچه میکند. اما پرسش اینجاست آیا میتوان کلهپاچه را یکی از غذاهای مقوی و تامینکننده نیاز بدن در ساعات روزهداری به شمار آورد؟ بهترین زمان خوردن کلهپاچه در ساعات میان افطار تا سحر چه موقع است؟ چرا میگویند این غذا باعث تشدید تشنگی در ساعات روزهداری میشود؟ مضرترین قسمت کلهپاچه کدام قسمت است؟ چربی کلهپاچه تا چه میزان میتواند خطرناک و آسیبزا باشد و عوارض آن چیست؟
کلهپاچه انرژیزاست نه مقوی
با توجه به این که چند سالی است ساعات بین افطار و سحر کوتاه و افراد فرصت زیادی برای خوردن مواد غذایی مورد نیاز بدن ندارند، برخی خانوادهها بر این باورند که چون کلهپاچه در مقایسه با دیگر غذاها یک غذای مقوی و مغذی است، میتواند قدرت و قوای بدن را در ساعات روزهداری تامین کند و جلوی ضعف و گرسنگی را بگیرد. در نتیجه در ایام رمضان به دفعات بیشتر و به میزان زیاد از این غذا استفاده میکنند، اما باید بدانید گرچه کلهپاچه پروتئین باکیفیتی دارد و غنی از یک سری ریز مغذیها بویژه ویتامینهای گروه B بویژه ویتامین B12 است، اما خواصی همچون گوشت قرمز دارد و نباید بر این باور بود که کلهپاچه در مقایسه با دیگر غذاها مقویتر است.
آن عاملی که موجب میشود افراد پس از خوردن کلهپاچه دیرتر گرسنگی را تجربه کنند میزان بالای چربی این غذا نسبت به دیگر غذاهاست. چربیها در مقایسه با پروتئینها ارزش تغذیهای چندانی ندارند و تقریبا دیرتر از دیگر درشت مغذیها هم معده را ترک میکنند و دیر هضم هستند. در نتیجه دیرتر فرد را گرسنه کرده و این به دلیل پرکالری بودن این غذاست و ربطی به مغذی و مقوی بودن آن ندارد. این را هم بدانید کلهپاچه در میان انواع غذاها خطرناکترین نوع چربی را دارد و بشدت بر سلامت مصرفکننده تاثیر منفی میگذارد.
مصرف بیش از حد این غذا در ایام ماه رمضان بخصوص امسال که گرمی هوا نفسگیر است به هیچ عنوان توصیه نمیشود؛ چون وقتی هوا بشدت گرم میشود تحرک و فعالیت افراد به حداقل رسیده بنابراین بدن نمیتواند چربی این غذا را به نحو مطلوبی بسوزاند و بدون شک مصرفکننده با مشکلات گوارشی و افت سلامتی مواجه خواهد شد.
کلسترول کلهپاچه بالاست
اما پرسشی که بیشتر افراد میپرسند آن که کلسترول کلهپاچه بالاتراست یا تریگلیسیرید آن و آسیبزایی کدام یک بیشتر است؟ کلسترول و تریگلیسیرید از انواع چربیهای خون است. تریگلیسیرید نوعی چربی ذخیرهای است؛ یعنی وقتی غذاهای چرب میخوریم مازاد چربی در برخی بافتهای بدن تجمع یافته و وقتی بدن به انرژی نیاز دارد آن را تجزیه و مورد استفاده قرار میدهد و معمولا هر چه فرد چاقتر باشد توده چربی و تریگلیسیرید زیادتری دارد. مقادیر زیاد تریگلیسیرید در بدن باعث سختی و سفتی رگهای خونی و در نهایت سکته قلبی و مغزی میشود.
اما کلسترول نوعی ترکیب شیمیایی چرب است که سازنده و محافظتکننده سلولها و هورمونهاست و در افراد لاغر هم احتمال افزایش کلسترول وجود دارد. با اندازهگیری کلسترول خون میزان HDL و LDL خون محاسبه میشود. HDL همان کلسترول خوب است که از رسوب کردن LDL یا کلسترول بد بر دیواره داخلی عروق جلوگیری میکند و میتواند در برابر حمله قلبی و سکته مغزی از شما محافظت کند. وقتی پزشک بخواهد میزان چربی خون را محاسبه کند تریگلیسیرید یکی از این آزمایشهاست که به همراه آن نیز میزان کلسترول به منظور محاسبه خطرهای احتمالی اندازهگیری میشود.
با این تفاسیر لازم است بدانید کلهپاچه بخصوص بناگوش، چشم و بیشتر از همه مغز حاوی کلسترول بالایی است و سرشار از اسیدهای چرب اشباع و ترانس است و باعث افزایش تریگلیسیرید و بویژه کلسترول بد و در کل افزایش چربی خون میشود. ضمن این که زبان و گوشت صورت گوسفند در مقایسه با گوساله چربی بیشتری دارد؛ ولی پاچه در مقایسه با دیگر اجزای کلهپاچه چربی کمتری دارد، اما کیفیت پروتئین آن به گوشت قرمز نمیرسد. البته باید توجه داشته باشید که چربی قلم گوسفند و گاو بسیار بالاست و بیشتر این چربی در زمان طبخ وارد آب کلهپاچه میشود. همان مایع غلیظ و لذیذی را میگوییم که بیشتر به همراه مغز له شده و نان سنگک به صورت تلیت مصرف میشود. در نتیجه کلهپاچهخورهای حرفهای با جان خود بازی نکرده و برای تقلیل چربی دریافتی دستکم آب کلهپاچه را بدون مغز میل کنند!
چاشنی یا ادویه خنثیکننده چربی نداریم
بهتر است کلهپاچه با چه چاشنی یا ادویهجاتی مصرف شود تا زودتر هضم شود؟ آیا ادویه یا افزودنی خاصی وجود دارد که بتوان با آن از میزان کالری و چربی کلهپاچه کاست؟ ادویهجات بیشتر با تحریک شیره معده خاصیت هضمکنندگی دارد و ضد نفخ و ضدعفونیکننده است. دارچین، زیره سبز و سیاه، زردچوبه و فلفل از ادویهجاتی است که میتوان به همراه کلهپاچه استفاده کرد که البته ادویه اختصاصی که بتواند چربیسوز باشد، نداریم. در میان چاشنیها نیز سرکه، آبلیمو، آبغوره و انواع ترشی تا حدودی با اسیدی کردن به هضم سریع و بهتر غذا کمک میکند و تا حدودی میتواند التهابات و حرارت ناشی از پرخوری را التیام بخشد، ولی خنثیکننده اثرات مضر و زیانبار تریگلیسیرید و کلسترول خون و کاهنده کالری دریافتی نیست.
بهترین زمان خوردن کلهپاچه
برخی افراد از ترس این که در ساعات روزهداری گرسنه نشوند، کلهپاچه را در وعده سحر میخورند که البته خوردن این غذا، کله سحر آن هم به همراه جمع خانواده حسابی میچسبد، اما لازم است بدانید چون چربی و پروتئین کلهپاچه و همچنین سیراب شیردان برای هضم، نیاز به جذب آب زیادی دارد، اگر آب مورد نیاز خود را از ذخیره آب بدن تامین کند موجب بروز تشنگی شدید در همان ساعات اولیه روزهداری میشود و فرد را کمطاقت و کمحوصله میکند .
اگر هم این غذا آخر شب خورده شود غذا بهخوبی هضم نمیشود و احساس سنگینی و پری ناشی از آن موجب خواب آشفته، اضطراب و تنگی نفس میشود، ضمن آن که اشتهای شما را برای خوردن یک سحری کامل کور میکند، اما اگر میخواهید کلهپاچه را در وعده شام بخورید باید حتما فاصله زمانی دو ساعته تا خواب رعایت شود، ولی بهتر است یک ساعت پس از صرف یک افطار سبک به مقدار متعادل از این غذا تناول و قبل از سیر شدن سفره را ترک کنید. مصرف بیش از دو بار این غذا در ماه مبارک میتواند برای سلامت زیانبار باشد.
کلهپاچه برای کودکان و افرادی که سوخت و ساز بالایی دارند یا دچار ضعف عمومی بدن هستند در صورتی که چربی، قند و فشار خون بالایی نداشته باشند مناسب است. در مقابل کلهپاچه به دلیل میزان بالای مواد پورینی باعث افزایش اسید اوریک شده و برای مبتلایان به نقرس و نارسایی کلیوی منع مصرف دارد، ضمن آن که برای افراد با کلسترول بالا، مبتلایان به دیابت و بیماران قلبی و عروقی محدودیت مصرف دارد.
ادامه مطلب
چه کسانی نباید روزه بگیرند؟
درست است که روزه گرفتن حال معنوی و جسمی شما را تقویت میکند اما با این حال افرادی که مریض هستند و توانایی بدنی ندارند نباید روزه بگیرند. در واقع کودکانی که به سن بلوغ نرسیدهاند، زنان باردار و شیرده، افرادی که از بیماریهایی مانند دیابت، نارسایی کلیوی یا بیماریهای قلبی و مزمن رنج میبرند نباید روزه بگیرند. علاوه بر این اگر خدای ناکرده در این ماه به هر دلیلی بیمار شدید بهتر است قبل از روزهداری با پزشکتان مشورت کنید.
برنامهی روزانهتان را کمی تغییر دهید
خستگی ناشی از روزهداری و شبهای کوتاه معمولاً نیاز خواب بین روز را افزایش میدهد. اگر سر کار میروید حتماً زمان ناهار را استراحت کنید. صندلیتان را راحت کرده و بخوابید. از سرکار که بر میگردید نیز لازم است چند ساعتی بخوابید. اگر در منزل هستید که بخت با شما یار است و میتوانید هر ساعتی از روز که احساس نیاز کردید استراحت کنید.
ماه رمضان بهترین فرصت برای نزدیکی به خدا و گرفتن احساس آرامش درونی است. از این ماه استفاده کرده و با دعا و نیایش استرسهایتان را کاهش دهید.
اگر اهل ورزش هستید
انجام ورزشهای سنگین و نفسگیر برای ماه رمضان توصیه نمیشود. به خاطر اینکه امکان دارد دچار افت قند خون شده و به سلامتیتان آسیب برسد. اما انجام ورزشهای سبک و منظم مانند پیادهروی مانعی ندارد. البته بهتر است این ورزشها را اول صبح و یا نزدیک افطار انجام دهید چون در ساعات گرم روز احتمال تشنگی و دهیدراته شدن بدنتان وجود دارد.
نباید اجازه دهید آب بدنتان از بین برود و دهیدراته شوید
یکی از موارد مهم در روزهداری در فصل گرم تابستان حفظ آب بدن است. لازم است که در طول روز تلاش کنید کمترین میزان آب را از دست بدهید. برای همین لازم است که کمتر در معرض نور خورشید و گرما باشید تا کمتر عرق کنید. از استرس و فشارهای روحی روانی و هیجان دوری کنید چون باعث افزایش ضربان قلب و تنفس میشوند. از اینها گذشته تا جایی که میشود نیز کمتر حرف بزنید تا دهانتان خشک نشود.
موقع افطار بهتر است قبل از اینکه لیوان لیوان آب بنوشید کمی شیر گرم میل کنید. حواستان باشد که کم کم مایعات میل کنید. لازم است که بین سحر و افطار همان یک و نیم لیتر مایعات را میل کنید. 6 لیوان از این میزان باید آب یا نوشیدنیهای کم شیرین و سالم باشد. توصیه میکنیم برای افطار میوههای آبداری مانند هندوانه میل کنید.
وعدهی سحری را هرگز حذف نکنید
وعدهی سحری برای تامین انرژی و آب بدن لازم و ضروری است. برای همین لازم است این وعدهی غذایی را کامل میل کنید. یک وعدهی سحری کامل باید حاوی مواد غذایی زیر باشد:
نوشیدنیهای سالم مانند شیر، چای کمرنگ و غیره برای تامین آب بدن، مواد غذایی نشاستهای مانند نان، برنج، پاستاها، سیبزمینی و غیره برای تامین انرژی بدن، یک واحد میوه و سبزیجات برای تامین فیبرها، ویتامینها و مواد معدنی بدن. با خوردن سبزی خوردن به خصوص شوید و جعفری قدمی در جهت ذخیره آب نیز بر میدارید. پروتئین حیوانی مانند گوشت، ماهی یا تخممرغ و محصولات لبنی برای حفظ تودهی عضلانی بدن.
افطار: یک غذای کامل اما سبک
امسال صدای اذان را دیرتر از سالهای دیگر خواهید شنید. بهتر است اول افطار سبکی میل کرده و بعد شام میل کنید. امسال روزهتان را با کمی آب جوش یا کمی شیر گرم باز کنید. توجه داشته باشید اگر بلافاصله بعد از باز کردن روزهتان پرخوری کنید خیلی زود دچار ناراحتی مانند دل درد، نفخ معده و غیره خواهید شد. از اینها گذشته پرخوری برای افطار خوابتان را هم به هم میزند و شاید اشتهایتان را برای سحری از بین ببرد.
سعی کنید برای هر شب یک غذای متفاوت تهیه کنید تا هم مواد مغذی مناسب را کسب کرده و هم از خوردن یک غذا مانند کتلت و کوکو و غیره خسته نشوید.
بهتر است برای شام بعد از افطار ماهی، گوشت، تخممرغ، سبزیجات، مواد غذایی نشاستهای، حبوبات و غیره را بگنجانید. البته امسال شبها کوتاه است و امکان اینکه آخر شب گرسنهتان شود خیلی کم است. اما اگر افطار و شام اندکی خوردهاید و موقع خواب احساس گرسنگی میکنید میتوانید یک فنجان شیر با یک یا دو عدد خرما و چهار پنج عدد بادام میل کنید.
روزهداری و چاق شدن
خیلی از مردم در ماه رمضان چاق میشوند. به خاطر اینکه برای سحر غذاهای چرب و سنگین میخورند و بعد از افطار هم دل از سفره نمیکنند. البته در این ماه مهمانی هم زیاد است و به همین دلیل احتمال پرخوری بیشتر از همیشه است. هر جا هم که میروید بساط زولبیا بامیه و انواع غذاها و شیرینیجات دیگر فراهم است. اگر نمیخواهید بعد از ماه مبارک چند کیلو اضافهوزن روی دستتان بماند بهتر است از مصرف این مواد غذایی شیرین و پرچرب دوری کنید.
البته مصرف یک عدد بامیه بعد از افطار مشکل چندانی به بار نمیآورد اما اگر عادت دارید زولبیا بامیه را مثل نقل و نبات نوش جان کنید باید کمی حواستان باشد. به جای این قبیل خوراکیهایی که فقط کالری بیهوده نصیبتان میکند سبزیجات بیشتری به برنامهی غذاییتان اضافه کنید. قندهای دیر جذب مانند غلات کامل، حبوبات و غیره را دریابید.
ادامه مطلب
برخی بلافاصله بعد از افطار هم كمی غذا میخورند و به اصطلاح شام و افطارشان را با هم یكی میكنند اما برخی دیگر، بعد از گذشت یك ساعت از افطارشان، تازه شروع میكنند به خوردن شام. در هر صورت، گنجاندن برخی موادغذایی به هرچه مغذیتر شدن سفره افطار كمك میكند و باعث حفظ سلامت روزهدار میشود.
خرما
گرسنگی طولانیمدت زمینه بروز افت قند را فراهم میكند بنابراین روزهدار قبل از هر چیز باید یک خوراكی قنددار بخورد. به همین دلیل میتوان روزه را همانطور که بزرگان دین هم توصیه کردهاند، با خوردن خرما باز کرد (حداقل 3 عدد، به همراه چای) تا سطح قندخون به حد قابلملاحظهای افزایش یابد. البته بهتر است خرما از نوع رطب باشد، نه خشك؛ اما با حداقل شیره.
انرژی: 60 كیلوكالری
به ازای هر 3 عدد خرما
چای كمرنگ
بهتر است چایی كه در افطارتان مینوشید، كمرنگ و ولرم باشد، نه داغ. ترجیحا چای را با شكر شیرین نكنید و آن را با خرما بخورید.
انرژی: صفر كیلوكالری
نان سنگك
پیشنهاد میكنیم نانی كه برای افطارتان انتخاب میكنید، سبوسدار باشد. میتوانید هر نان سبوسداری را برای این وعده استفاده كنید؛ از نان گندم گرفته تا نان جو، اما چون در میان نانهای سنتی، نان سنگك سبوس بیشتری دارد و قابل لقمه گرفتن است، این نان برای وعده افطار مناسبتر است و میتوان 4 برش از آن را میل كرد.
انرژی: 80×4=320 كیلوكالری
پنیر
پنیر منبع پروتئین و كلسیم است که توصیه میشود نوع كمچرب و كمنمك آن برای افطار تهیه شود زیرا چربی پنیر از نوع اشباع است و باید دریافت این نوع چربیها به حداقل ممكن برسد، بنابراین پنیر خامهای را برای افطار انتخاب نكنید زیرا هضم چربی آن برای دستگاه گوارشی كه ساعتها خالیمانده، مشكل است و میتواند باعث بروز اختلالهای گوارشی شود.
انرژی: 65 كیلوكالری به ازای هر 45 گرم پنیر
سبزی و خیار
مصرف سبزی خوردن تازه و خیارهای پوست گرفته و حلقهحلقه شده همراه نان سنگك و پنیر علاوه بر خوشمزه بودن، مغذی هم است زیرا علاوه بر فیبر، مقدار قابلملاحظهای ویتامین و آب هم دارد كه میتواند تا حدودی كم آبی ناشی از روزهداری را در تابستان كم كند. شما میتوانید یك لیوان خیار خردشده و یك لیوان سبزی خوردن را با هم میل كنید.
انرژی: 25×2=50 کیلوکالری
سوپ شیر
سوپ شیری كه از سینه مرغ، سبزیهای تازه و شیر كمچرب تهیه شده باشد، میتواند هم مغذی باشد و هم مقدار مناسبی آب و انرژی به بدن برساند. البته بهتر است حجم سوپ مصرفیتان كم و به اندازه یك كاسه كوچك باشد زیرا زیادهروی در خوردن غذای مایعی نظیر سوپ، هضم سایر غذاهای دریافتی را سختتر خواهد كرد.
انرژی: 100 كیلوكالری به ازای هر لیوان سوپ
كتلت مرغ
میتوانید دو كتلت مرغ را با برشی نان میل كنید. این غذا منبع پروتئین است و از آنجا كه از گوشت سفید تهیه شده، هضم آن آسان است. البته خوردن این غذا با چند برش سبزی بخارپز شده مانند فلفل دلمهای، قارچ و هویج مناسبتر خواهد بود.
انرژی: 85×2=170 کیلوکالری
برش هندوانه و طالبی
از آنجا كه در طول روزهداری امكان بروز كمآبی نیز وجود دارد، توصیه میشود بعد از صرف افطار، یك برش هندوانه و 2 برش طالبی میل كنید؛ به این ترتیب هم مقداری ویتامین و املاح دریافت كردهاید و هم مقدار فراوانی آب.
انرژی: 60×2=120 کیلوکالری
آش رشته
یكی از غذاهای مایعی كه در وعده افطار طرفداران زیادی دارد، آش رشته است. هستند كسانی كه یك كاسه آش رشته را با هیچ غذایی عوض نمیكنند اما بهتر است این افراد بدانند كه این غذا باید جزو انتخابهای آخرشان باشد زیرا هم سنگین است و هم دیرهضم و خوردن كاسهای از آن بار زیادی به سیستم گوارشی وارد خواهد كرد؛ حتی اگر حبوبات آن چند ساعتی پیش از پختن، خیس خورده باشد.
انرژی: 150 كیلوكالری به ازای هر لیوان آش
زولبیا و بامیه
از جمله خوراكیهای شیرینی كه خیلیها همراه چای میل میكنند، زولبیا و بامیه است (بهطور متوسط، یك عدد زولبیا و 2 عدد بامیه برای هر نفر). این شیرینیها كالری فراوانی دارند ولی ارزش غذایی ندارند بنابراین فقط باعث اضافه وزن میشوند و بهتر است آنها نیز جزو گزینههای افطاری شما نباشند.
انرژی: 100 كیلوكالری به ازای هر عدد زولبیا و 2 عدد بامیه
كره و مربا
كره و مربا بیشتر از اینكه مغذی باشند، سرشار از كالری هستند. به همین دلیل توصیه میشود تا وقتی نان و پنیر و سبزی هست، کره و مربا را انتخاب نكنید. فقط كسانی كه فعالیت زیادی دارند و در گروه سنی نوجوانان و جوانان قرار میگیرند، میتوانند گاهی در وعده افطار كره و مربا بخورند.
انرژی: 45+50=95 کیلوکالری
برنج و خورش
غذاهایی كه از برنج و خورش تشكیل شدهاند، از جمله غذاهایی هستند كه توصیه میشود در وعده سحر بخورید؛ البته با حجم كمتر برنج و بیشتر نان، زیرا مصرف برنج تشنگی ایجاد میكند. خوردن 12 قاشق غذاخوری برنج با 3 تا 4 قاشق غذاخوری خورش در افطار، ممكن است باعث احساس سیری در وعده سحر نیز بشود. به همین دلیل بهتر است این غذاها را فقط در وعده سحر بخورید، نه افطار.
انرژی: 250 كیلوكالری به ازای هر پرس غذا
ادامه مطلب
وی ادامه داد: مصرف خرما یا کشمش در هنگام افطار مفید است. این دو با کنترل اشتها از پرخوری به هنگام افطار ممانعت می کنند. علاوه بر آن مصرف خرما در ماه مبارک رمضان در تنظیم قند خون بسیار مفید اســـت، لــذا تـــوصیه می شود که در وعده افطار حتی المقدور دو سه عدد خرما مصرف شود (خرما منبع خوبی از مواد مغذی، قند، فیبر و پتاسیم است). از مصرف بیش از حد خرما نیز مانند سایر شیرینی ها باید پرهیز شود. به طور کلی توصیه می شود به جای مصرف انواع شیرینی ها مثل زولبیا و بامیه که فقط حاوی انرژی و فاقد مواد مغذی (ویتامین ها و املاح) هستند، از مواد غذایی طبیعی شیرین مثل خرما، کشمش و انواع میوه استفاده شود. افراط در مصرف انواع شیرینی به هنگام افطار چاقی و اضافه وزن را به دنبال خواهد داشت.
مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت با اشاره به این که استفاده از مواد غذایی آبکی مثل سوپ، آش، حلیم کم روغن، فرنی، شیربرنج یا شله زرد کم شیرین و کم چرب در هنگام افطار مناسب است و موجب حفظ تعادل آب و املاح فرد روزه دار می شود، عنوان کرد: نکته مهم این است که در وعده افطار نباید یکباره حجم زیادی از غذا یا مایعات وارد معده شود؛ چون اتساع ناگهانی معده باعث اختلال در جریان خون دیگر اندام ها و اعضای بدن شده و از طرفی باعث بروز سوءهاضمه نیز می گردد. مصرف یکباره مقادیر زیادی نوشیدنی های سرد نیز ممکن است علائم ناراحت کننده گوارشی در فرد روزه دار به وجود آورد.
عبداللهی خاطرنشان کرد: مصرف بیش از حد مواد غذایى شیرین و پرچرب هنگام افطار منجر به تشنگى مى شود و مصرف نوشیدنی هاى زیاد به ویژه مایعات خنک با رقیق کردن اسید معده و آنزیم هاى دستگاه گوارش سبب اختلال در هضم و جذب موادغذایى مى گردد که مشکلاتی مانند درد شکم و نفخ را به دنبال دارد.
وی در مورد وعده شام تاکید کرد: بهتر است به فاصله 45 دقیقه تا یک ساعت پس از افطار، روزه داران شام خود را صرف نمایند. برای شام توصیه می شود از غذاهایی که با نان (نان های سبوس دار مثل نان سنگک) مصرف می شوند، مثل کتلت، انواع کوکوهایی که با روغن کم تهیه شده است، خوراک سبزیجات همراه با گوشت (ترجیحاً گوشت سفید مانند مرغ و ماهی) به همراه ماست و خیار یا دوغ و سبزی خوردن یا سالاد استفاده شود.
مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت گفت: توصیه می شود برای تامین آب مورد نیاز پس از صرف افطار و تا قبل از خواب بتدریج از میوه ها، چای کمرنگ و سایر مایعات، بویژه آب برای جبران کم آبی بدن استفاده شود؛ میوه هایی مثل طالبی، گرمک، هندوانه، خربزه، سبزی و صیفی ها مثل خیار و گوجه فرنگی به تامین آب از دست رفته بدن در طول روزه داری کمک می کنند.
ادامه مطلب
کمبود ویتامین B باعث عصبانیت میشود.
ویتامین B به ویتامین روحیه بخش معروف است و در تقویت سلولهای مغزی موثر است. این ویتامین در متابولیسم کربوهیدراتهای موجود در مغز نیز نقش دارد.
این ویتامین در غلات، حبوبات، انواع گوشت بدون چربی، سبزیجات تازه، تخم مرغ و جوانه گندم وجود دارد.
تحقیقات نشان داده است که با مصرف روزانه مقدار کافی از این ویتامین میتوان از بسیاری از مشکلات خلقی و ناراحتیهای عصبی پیشگیری کرد.
ادامه مطلب
محققان و متخصصان تغذیه توصیه میكنند: كمتر بخورید تا بهتر به خاطر بیاورید.
این پژوهشگران میگویند؛ كم خوردن نه تنها میتواند سلامت جسمی را تقویت كند بلكه بویژه در افراد سالخوردهتر حافظه را نیز تقویت میكند.
به گفته متخصصان؛ آزمایشات روی موشها نشان داده است كه كم خوردن باعث افزایش طول عمر میشود، خطر بروز بیماریهای قلبی را كاهش میدهد و در موشهای پیرتر توانایی ذهنی آنها را تقویت میکند.
در این تحقیق اگنس فلوئل و دستیاران وی از دانشگاه مونستر آلمان برای بررسی چگونگی بهبود قدرت ذهنی در افراد، حافظه كوتاه مدت گروهی داوطلب را مورد ارزیابی و آزمایش قرار دادند. در این تحقیقات 50 نفر با میانگین سنی 60 سال شركت كردند. این افراد دچار اضافه وزن بودند اما چاق نبودند. سپس یك سوم از این افراد 30 درصد مقدار كالری مصرفی روزانه خود را از حد طبیعی كاهش دادند. پس از سه ماه افرادی كه تحت این رژیم قرار داشتند در تست قدرت ذهنی 20 درصد بهتر از زمان قبل از رژیم غذایی عمل كردند.
آنها قبل از كم كردن كالری در تست مزبور 5/10 واژه را به یاد آوردند در حالی كه پس از رژیم این تعداد به 5/12 واژه رسید. فلوئل در این باره اظهار داشت: هرچند تفاوت بین تعداد واژههای به یاد مانده چندان زیاد نیست اما در مورد افراد زیر 30 سال و بالای 50 سال تفاوت این تاثیر بسیار قابل ملاحظه است.
از سوی دیگر، افرادی كه در رژیم خود تغییری نداده بودند، هیچ تغییری هم در بازده ذهنی آنها مشاهده نشد.
ادامه مطلب
در یك پژوهش جدید تاكید شد: ویتامین D برای جلوگیری از كاهش و تضعیف توان ذهنی و همچنین حفظ بهداشت روانی بویژه در افراد سالمند، مفید است.
این ویتامین در گوشت ماهی یافت میشود و یا در اثر قرار گرفتن پوست در معرض نور خورشید در بدن انسان تولید میشود. از آنجا كه همزمان با افزایش سن، اغلب قدرت ذهنی تحلیل رفته و دچار اختلال میشود، محققان توصیه میكنند كه ویتامین D میتواند این كمبود را جبران كند.
در این بررسیها پژوهشگران انگلیسی و آمریكایی روی 2000 داوطلب 65 ساله و پیرتر مطالعه كردند. آنها دریافتند: احتمال بروز مشكلات و نواقص ادراكی در افرادی كه با كمبود ویتامین D مواجه هستند دو برابر بیشتر از افرادی است كه به میزان كافی از این ویتامین دریافت میكنند.
از سوی دیگر انستیتوهای آلزایمر اعلام كردهاند كه نتیجه این پژوهش بسیار جالب توجه است اما برای درك بهتر نقش ویتامین D باید بررسیهای بیشتری در این زمینه صورت گیرد.
دكتر سوزان سورنسن، پژوهشگر انجمن آلزایمر در انگلیس در این باره گفت: از آنجا كه درمان با ویتامین D گزینهای آسان و ارزان قیمت برای معالجه مشكلات ذهنی و ادراكی است، لذا مطالعه بیشتر روی این فاكتور حائز اهمیت و ارزشمند است.
ویتامین D برای حفظ سلامت و تقویت استخوانها، جذب كلسیم و فسفر و هم چنین كمك به سیستم ایمنی بدن بسیار مهم است. بدن وقتی در معرض نور خورشید قرار بگیرد ویتامین D تولید میكند و درعین حال نیز میتوان این ویتامین را از ماهیهای چرب و مواد غنی شده مانند شیر، غلات و نوشیدنیهای سویا دریافت كرد. اما پوست افراد با بالا رفتن سن، كمتر میتواند ویتامین D از نور خورشید جذب كند و بنابراین باید آن را از منابع دیگر بگیرد.
ادامه مطلب
روزنامه آبندبلات گزارش داد، این یافته را محققان مغز استرالیایی پس از بررسی اطلاعات مربوط به 33 هزار و 437 کودک کشف کردهاند.
بر اساس این نتایج، کودکانی که پدرانشان سن بالا هستند، هوش کمتری دارند.
این یافته در خصوص زنان، برعکس است، به طوری که هر چه سن مادر بالاتر باشد، کودک باهوشتر میشود.
محققان دانشگاه گوتبورگ (Göteborg) معتقدند، خوراکیهایی هم که سر سفره آورده میشود نیز بر توان ذهنی اثر میگذارد.
ادامه مطلب
همه والدین آرزو دارند که فرزندانی سالم و باهوش داشته باشند اما در این مقاله 10 روش که می تواند در افزایش هوش و ذکاوت شما کمک کننده باشد را متذکر می شویم.
مزایای شیر مادر بارها و بارها گفته شده از جمله پیشگیری از ایجاد عفونتها، افزایش قدرت سیتم ایمنی، و همچنین فراهم نمودن المانهای مهم تغذیه ای و...اما آنچه که بسیار حائز اهمی است تحقیقاتی است که توسط دانشمندان دانمارکی انجام پذیرفته است،دانشمندان اعلام نمودند که کودکانی که به مدت حداقل 9 ماه از شیرمادر تغذیه نموده اند به طور واضحی باهوش تر از کودکانی هستند که به مدت یک ماه و یا کمتر از شیر مادر تغذیه شده اند.
بازی هایی مانند شطرنج و جدول، معما، ساخت و سازها، و ... سبب تمرین بیشتر مغز شده و در شکل دهی بهتر افکار بچه ها بسیار مهم و موثر هستند.
3- نواختن موسیقی
براساس آخرین تحقیقات انجام شده در دانشگاه تورنتو کانادا، مشخص گردید که کودکانی که در یادگیری نواختن نوعی ساز، درگیر بوده اند از IQ بیشتری نسبت به همسالان خود برخوردار شده اند.
انجام ورزش و یا حتی بازی های بچه گانه که سبب شرکت آنها در فضای باز و یک کار گروهی می گردد در افزایش هوشمندی آنها بسیار موثر است در تحقیقاتی که توسط اپن ها غیر انجام شده است، مشخص گردید زنانی که مدیرعامل شرکتهای مهمی بودند 81% در ایام کودکی در بازیهای
5- بازیهای ویدئویی
شاید تعجب کنید اما دیده شده کودکانی که از این بازیها استفاده کرده اند قدرت خلاقیت و تفکر و برنامه ریزی بهتر و مناسب تری داشته اند. اخیراً در انگلستان بعضی از معلم ها از این بازیها در کلاس درس برای آموزش بهتر دروس استفاده می نمایند.
6- مصرف کمتر غذاهای کم ارزش
مصرف میان وعده ای که از ارزش غذایی کم اما حجم بسیار برخوردارند سبب می گردد تا با پر کردن معده بچه ها مانع از مصرف غذاهای با ارزش و لازم و ضروری گردد لذا سعی کنید میوه و آجیل و... را بیشتر در برنامه غذایی آنها بگنجانید.
سعی کنید فرزندان خود را با محیط اطراف بیشتر آشنا کنید و با بردن آنها به فضاهای طبیعی(کوه، صحرا، باغ وحش، آکواریوم و...)ایجاد انگیزش در زهن کنجکاو آنها نموده و به سوالات بی شمار آنها پاسخ مناسب بدهید.این امر در افزایش هوشمندی کودکتان بسیار موثر است.
8- مطالعه
یکی از ارزانترین و قابل دسترس ترین امکاناتی که می توان از آن برای افزایش هوش فرزندتان استفاده نمایید استفاده از کتاب و کتابخوانی است.سعی کنید از همان سنین پایین برای آنها کتاب های عکس دار بخوانید.مطالعه روشی است که قدرت شناخت کودک را بسیار تقویت نموده و در هر سنی به آنها کمک می نماید.
9- تقویت روابط اجتماعی
فرزند خود را تشویق کنید تا در جمع قادر به سخن گفتن و یا شعر خواندن گردد،همچنین در سنین بالاتر در شرکت دادن آنها در فعالیتهای اجتماعی،تیمی،و بازیهای گروهی سبب افزایش اعتماد به نفس و نیز هوشمندی آنها گردد.
10-خوردن صبحانه
ادامه مطلب