دارویی گیاهی است که به عنوان تقویت کنندهٔ سیستم ایمنی بدن به کار برده می‌شود.

رده درمانی: تقویت کننده سیستم ایمنی .

اشکال دارویی: قرص روکش دار.

مکانیسم اثر: گیاهی

موارد مصرف

جهت افزایش ایمنی بدن، به منظور پیشگیری از ابتلا به عفونت‌های شایع (مثل سرما خوردگی‌های مکرر و.....)و به طور کلی در مواردی که تقویت سیستم ایمنی بدن مد نظر قرار دارد.

منبع دیگر: اکی هرب به عنوان تقویت کنندهٔ قدرت دفاعی بدن در برابر عفونتهای میکروبی و ویروسی بویژه عفونتهای مجاری تنفسی، عفونتهای ادراری و همچنین در سرماخوردگی، تقویت سیستم ایمنی بدن در موقع انجام ورزشهای سنگین و خستگیهای مفرط به کار برده می‌شود.

طریقه مصرف

• در بالغین : روزی ۳ بار و هر بار یک قرص.

• در کودکان : روزی ۳ بار و هر بار یک سوم تا نصف قرص.

ترکیبات

• شیرابه خشک اندام هوایی [شیرابه خشک شده اندام هوایی گیاه بابونه به میزان ۱۹٪ (در هر قرص حدود ۱۱۴ میلی گرم شیرابه خشک شده وجود دارد)].

• سرخار گل

برخی منابع: داروی «اکی هرب» از گیاه اکیناسه پورپورا Echinacea purpurea ساخته می‌شود .

موارد منع مصرف

داروی اکی هرب در موارد سل، کلاژنوزیس، لکوزیس، بیماری MS، ایدز و عفونت HIV و همینطور در اختلالات اتوایمیون، منع مصرف دارد.

در حاملگی، شیردهی و کودکان زیر ۲ سال نیز، باید با احتیاط از این دارو استفاده کرد.

مصرف این دارو، به صورت ممتد، بیش از ۸ هفته توصیه نمی‌شود.

عوارض جانبی

گاهی مصرف اکی هرب در افراد حساس به تیرهٔ کاسنی (کاسنی‌سانان) عوارض آلرژیک بروز می‌کند.

جستارهای وابسته

دستگاه ایمنی

اکسیژن (به فارسی سره: ترشمایه)و (به فارسی دری:اکسیجن) یکی از عناصر شیمیایی در جدول تناوبی است که نماد آن O و عدد اتمی آن ۸ است. یک عنصر زیستی بوده و همه جا چه در زمین و چه در کل جهان هستی یافت می‌شود. مولکول اکسیژن (O_۲)در زمین از نظر ترمودینامیکی ناپایدار است ولی توسط عمل فتوسنتز باکتری‌های بی هوازی و در مرحله بعدی توسط عمل نور ساخت گیاهان زمینی به وجود می‌آید.

ویژگی‌ها

اکسیژن در دما و فشار استاندارد به صورت گاز است که حاوی دو اتم اکسیژن به فرمول شیمیایی O_۲ است. اکسیژن عنصر مهم هوا است و از طریق عمل فتوسنتز گیاهان تولید شده و برای تنفس حیوانات لازم است. واژه اکسیژن در دو واژه یونانی Oxus(ترش) و Gennan (زایش) ساخته شده است یعنی چیزی که از آن ترشی پدید می‌آید. در فارسی می‌توان برای آن واژه ترشمایه^{[نیازمند منبع]} را بکار برد. (برابرهای زبانهای دیگر برای واژه اکسیژن مثلآ آلمانی Sauerstoff و هلندی zuurstof هم دقیقآ همین معنی ترشمایه را می‌دهد). اکسیژن مایع و جامد رنگ آبی کمرنگ داشته و هر دو بسیار پارامغناطیس می‌باشند. اکسیژن مایع معمولاً با عمل تقطیر جزئی هوای مایع به دست می‌آید. درصد حجمی اکسیژن ۲۱٪ است

کاربردها

اکسیژن به عنوان اکساینده کاربرد بسیار زیادی داشته، و تنها فلوئور از آن الکترونگاتیوتر است. اکسیژن مایع به عنوان اکسید کننده در نیروی حرکتی موشکها استفاده می‌شود. از آنجا که اکسیژن برای تنفس ضروری است در پزشکی کاربرد دارد. گاهی اوقات کسانی که کوه نوردی می‌کنند یا در هواپیما پرواز می‌کنند، مخازن اکسیژن همراه دارند (به عنوان هوا). اکسیژن در جوشکاری و ساخت فولاد و همچنین متانول نیز کاربرد دارد.

اکسیژن به عنوان یک ماده آرامش بخش، سابقه کاربرد دارد که تا زمان حال نیز ادامه دارد و بارهای اکسیژن در مهمانی‌ها و بزم‌های امروزی وجود دارد. در سده ۱۹ اکسیژن معمولاً با اکسید نیترات ترکیب می‌شد که اثر تسکین دهنده دارد.

پیشینه

اکسیژن در سال ۱۷۷۱ از سوی داروساز سوئدی کارل ویلهلم شیله کشف شد، ولی این کشف خیلی سریع شناخته نشد و با اکتشاف مستقل جوزف پریستلی به طور گسترده تری شناخته شد، و از سوی آنتوان لورن لاووزیه در سال ۱۷۷۴ نام‌گذاری شد.

پیدایش

اکسیژن فراوان‌ترین عنصر در پوسته کره زمین است و برآوردهایی در این زمینه وجود دارد که مقدار آن را ۴۶٫۷٪ ذکر می‌کنند. اکسیژن ۸۷٪ اقیانوسها (به صورت آب ،H_۲O)و ۲۰٪ درصد جو زمین (به صورت اکسیژن مولکولی، O_۲، یا O_۳، ازن) را به خود اختصاص می‌دهد. ترکیبات اکسیژن بویژه اکسید فلزات و سیلیکات‌ها (SiO_۴^۴-‎) و کربناتها
(CO_۳^۲-‎)معمولاً در خاک و تخته سنگ‌ها یافت می‌شوند. آب یخ زده یک جسم سخت متداول بر روی سیارات دیگر و ستاره‌های دنباله دار می‌باشد. کلاهک‌های یخ کره مریخ از دی اکسید کربن منجمد تولید شده اند. ترکیبات اکسیژن در سراسر کهکشان یافت می‌شوند و طیف نور اکسیژن اغلب در ستارهها دیده می‌شود.

ترکیبات

الکترون به خاطر وجود الکترونگاتیویتی، اکسیژن تقریباً با تمام عناصر دیگر پیوند شیمیایی تشکیل می‌دهد(که این مطلب منشا تعریف اصلی اکسید شدن می‌باشد). تنها عناصری که تحت عمل اکسایش قرار نمی‌گیرند گازهای اصیل هستند. یکی از معروف‌ترین این اکسیدها اکسید هیدروژن یا آب است H_۲O. سایر اکسیدهای معروف دیگر ترکیبات کربن و اکسیژن هستند مانند دی اکسید کربن (CO_۲)، الکلها (R-OH)، آلدئیدها (R-CHO) و کربوکسیلیک اسیدها (R-COOH). رادیکالهای اکسیژن مانند کلراتها
(ClO_۳^-‎)، پرکلراتها (ClO_۴^-‎)، کروماتها (CrO_۴^۲-‎)، دی کروماتها (Cr_۲O_۷^۲-‎)، پرمنگناتها (MnO_۴^-‎)، و نیتراتها (NO_۳^-‎)، اکسایندههای قوی هستند. خیلی از فلزات مانند آهن با اتم اکسیژن پیوند برقرار می‌کنند اکسید آهن(Fe_۲O_۳).ازن (O_۳)، با عمل تخلیه برق ایستایی (الکترواستاتیکی) در حضور مولکول اکسیژن شکل می‌گیرد. ملوکول اکسیژن دوتائی (O_۲)_۲ نیز شناخته شده، که از جزء کمی از اکسیژن مایع را تشکیل می‌دهد. اپوکسیدها و اترها موادی هستند که در آن اتم اکسیژن قسمتی از یک حلقه سه اتمی هستند.

ایزوتوپ‌ها

اکسیژن طبیعی مخلوطی از سه ایزوتوپ پایدار هست: اکسیژن-16 (99.759 درصد)، اکسیژن-17 (0.037 درصد) و اکسیژن-18 (0.204 درصد).

اکسیژن ده ایزوتوپ پرتوزا نیز دارد. ایزوتوپ‌های پرتوزایی همه، نیمه عمری کمتر از سه دقیقه دارند. بیشترین نیمه عمر را اکسیژن-15 (124 ثانیه) دارد که در بررسی تنفس پستانداران استفاده می شود.

هشدارها

اکسیژن در فشارهای نسبی بالا می‌تواند سمی باشد.

قرارگرفتن طولانی در معرض اکسیژن خالص می‌تواند برای شش و سامانه عصبی سمی باشد. تأثیرات ریوی شامل آماس شش (ورم ریه) کاهش ظرفیت شش و آسیب به بافتهای ششی می‌باشد. تأثیرات بر سامانه عصبی شامل کاهش بینایی، تشنج و اغما می‌شود.

همچنین مشتقات خاصی از اکسیژن، مانند ازون (O_۳)، پروکسید هیدروژن و رادیکالهای هیدروکسیل و سواکسیدها بسیار سمی می‌باشند. بدن سازوکارهایی را برای مقابله با این گونه‌ها توسعه داده. برای نمونه، عامل طبیعی گلوتاتیون (glutathione) و بیلی روبین که فراورده بخش شدن طبیعی هموگلوبین است، می‌توانند به عنوان یک پاداکسید (ضد اکسید) عمل کنند. منابع تمرکزیافته اکسیژن باعث احتراق سریع شده و بنابراین، در کنار فراورده‌های سوختی خطر گسترش سریع آتش سوزی و انفجار وجود دارد.

آتشی که در مخازن اکسیژن آپولو ۱۳ رخ داد به این دلیل سریع گسترش پیدا کرد، که فشار جوی اکسیژن در حالت معمولی بود^{[نیازمند منبع]}، در حالی که هنگام عملیات پرتاب این فشار باید یک سوم فشار جوی معمولی باشد. (ببینید فشار نسبی را).

اکسی متالون
نام آیوپاک	۱۷β-hydroxy-۲-hydroxymethylene- ۱۷α-methyl-۳-androstanone
شمارهٔ CAS	۴۳۴-۰۷-۱
فرمول شیمیایی	C21H32O۳
گروه دارویی	استروئید آنابولیک
طبقه بندی درمانی شیمیایی تشریحی	ضد آنمی
PubChem	۹۹۰۲
جرم مولی (گرم بر مول)	۳۳۲٫۴۸ گرم در مول
نیمه عمر	۸ تا ۹ ساعت
متابولیسم	کبدی
دفع	۹۵٪ از راه ادرار
زیست فراهمی	۹۵٪
مکانیسم اثر	اثر اریتروپوئیتیک از طریق تحریک تولید اریتروپوئیتین در کلیه
عوارض جانبی	سردرد، آکنه، هیرسوتیسم، تهوع، اسهال، استفراغ، مسمومیت کبدی، هیپرکلسمی، آتروفی بیضه، پریاپیسم، بی نظمی قاعدگی
موارد مصرف	درمان آنمی آپلاستیک
راه استعمال	خوراکی
اشکال دارویی	قرص ۵۰ میلی گرمی
مصرف در بارداری	گروه X

اکسی متالون (به انگلیسی: Oxymetholone)

نام‌های تجارتی: Adroyd - Anadrol - Anapolon

رده درمانی: ضد کم خونی (ضد آنمی).

رده فارماکولوژیک: استروئید آنابولیک

اشکال دارویی: قرص ۵۰ میلی گرمی (Scored Tablets)

محتویات

مکانیسم اثر

گرچه اکسی متالون دارای خواص آندروژنیک و خواص آنابولیک می‌باشد، اما در درمان آنمی آپلاستیک و یا MDS بیشتر خواص اریتروپوئیتیک دارو، مد نظر قرار دارد. این دارو همچون ناندرلون(ناندرولون) باعث تحریک آنابولیسم پروتئین‌ها و تحریک اشتها می‌شود و علاوه بر افزایش ساخت پروتئین و تحریک اشتها، با افزایش تولید اریتروپوئیتین و احتمالاً با اثر مستقیم بر مغز استخوان، موجب افزایش میزان هموگلوبین و گلبول‌های قرمز خون می‌گردد و به همین طریق اثرات فارماکولوژیک خود را اعمال می‌نمایند.

موارد مصرف

• درمان آنمی آپلاستیک

طریقه مصرف

• دربالغین و کودکان: روزانه ۱ تا ۵ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن از راه خوراکی، تجویز می‌شود .دوز این دارو، از فردی به فرد دیگر متغیر است . پاسخ درمانی به سرعت ایجاد نمی‌شود. درمان باید ۳ تا ۶ ماه ادامه پیدا کند.

اگرچه حداکثر دوز این دارو، ۵ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن در روز است، لیکن اکثر بیماران به دوز ۱ تا ۲ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن در روز پاسخ می‌دهند.

• در شیرخواران پره ماچور و نوزادان روزانه ۰٫۱۷۵ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن یا ۵ میلی گرم به ازای هر متر مربع (m2)، از راه خوراکی و به صورت دوز واحد تجویز می‌شود.

موارد منع مصرف

• بیماری شدید قلبی و کلیوی
• بیماری‌های کبدی
• مردان مبتلا به سرطان پروستات یا سرطان پستان
• هیپرتروفی خوش خیم پروستات همراه با انسداد
• خونریزی غیرطبیعی ژنیتال تشخیص داده نشده
• دوران حاملگی
• دوران شیردهی

توجه : از اکسی متالوندر بیماری عروق کرونر و سابقه انفارکتوس میوکارد، باید با احتیاط استفاده کرد.

تداخلات دارویی

• در صورت مصرف همزمان این دارو با انسولین و داروهای ضد دیابت خوراکی، نیاز به تنظیم دوز این داروها وجود دارد.

• در صورت مصرف همزمان این دارو با داروهای ضد انعقاد خوراکی، اثرات این داروها تشدید می‌شود و خطر بروز خونریزی افزایش می‌یابد.

• مصرف همزمان این دارو با آدرنوکورتیکواستروئیدها، ممکن است باعث احتباس آب و الکترولیت‌ها شود.

عوارض جانبی

• عوارض آندروژنیک:

1. در زنان: کلفت شدن صدا، بزرگ شدن کلیتوریس، تغییر در لیبیدو .
2. در مردان قبل از بلوغ: بسته شدن زودرس اپی فیز، پریاپیسم، بزرگ شدن آلت تناسلی
3. در مردان بعد از بلوغ: آتروفی بیضه، اولیگواسپرمی، کاهش حجم انزال، ایمپوتانس، ژنیکوماستی، اپیدیدیمیت

• در دستگاه اعصاب مرکزی: سردرد، افسردگی

• در پوست: آکنه، رشد غیرطبیعی مو و یا هیرسوتیسم، پوست چرب، برافرختکی، تعریق

• در دستگاه گوارش: گاستروانتریت، تهوع، استفراغ، یبوست، اسهال، تغییر در اشتها، افزایش وزن

• در دستگاه تناسلی ادراری: تحریک پذیری مثانه، واژینیت، نامنظم شدن قاعدگی

• در کبد: یرقان برگشت پذیر، مسمومیت کبدی

• در سایر دستگاهها: هیپرکلسمی

جستارهای وابسته

• آنمی آپلاستیک

اکسی توسین
نام آیوپاک	۳-(۱۹-amino-13-sec-butyl-7-(carboxymethyl)-۴-(۲-(۱-(carboxymethylamino)-5- guanidino-1-oxopentan-2-ylcarbamoyl)pyrrolidine-1-carbonyl)-۱۶-(۴-hydroxybenzyl)-۶٬۹٬۱۲٬۱۵٬۱۸-pentaoxo-۱٬۲-dithia-۵٬۸٬۱۱٬۱۴٬۱۷-pentaazacycloicosan-10-yl)propanoic acid
شمارهٔ CAS	۵۰–۵۶-۶
فرمول شیمیایی	C43H66N12O12S۲
گروه دارویی	هورمون اگزوژن
PubChem	۴۳۹۳۰۲
جرم مولی (گرم بر مول)	۱۰۰۷٫۱۹
نیمه عمر	۳ تا ۹ دقیقه (ویکی انگلیش:۱ تا ۶ دقیقه)
متابولیسم	بوسیله اکسی توسینازهای کبدی
دفع	صفراوی و کلیوی (مقادیر ناچیزی از دارو، بدون تغییر از راه ادرار دفع می‌شود)
پیوند پروتئینی	۳۰٪
زیست فراهمی	صفر
مکانیسم اثر	اثر اکسی توسیک از طریق افزایش نفوذپذیری میوفیبریل‌های رحم به سدیم و تحریک انقباض عضلات صاف رحم (به طور غیر مستقیم)، اثر محرک شیر به وسیلهٔ انقباض سلول‌های میواپیتلیال اطراف آلوئول‌های پستان و هدایت شیر از آلوئول‌ها به مجاری شیری بزرگتر.
عوارض جانبی	تشنج، دیس ریتمی، تهوع، استفراغ، کنده شدن جفت، افزایش حرکات رحمی.
موارد مصرف	القاء و تحریک انتخابی زایمان، کنترل خونریزی رحم بعد از زایمان و بعد از خروج جفت، القای سقط، سقط فراموش شده، بررسی دیسترس جنینی در حاملگی‌های پرخطر بعد از هفته ۳۱(آزمون چالشی اکسی توسین)
راه استعمال	تزریقی
اشکال دارویی	آمپول ۵ و ۱۰ واحدی (در برخی کشورها، افشانه بینی آن نیز تولید می‌شود)
مصرف در بارداری	گروه X(ویکی انگلیش:گروه A!؟)

اکسی‌توسین (به انگلیسی: Oxytocin) یک هورمون نوروهیپوفیزیال و پپتید است که در پستانداران وجود دارد. اکسی‌توسین به صورت طبیعی در زیرنهنج تولید و در هیپوفیز خلفی ذخیره می‌شود و نقش اساسی در ارتباط عاشقانه، تولیدمثل جنسی و قبل و بعد از زایمان دارد. مطالعات هم‌چنین نشان داده که اکسی‌توسین در بسیاری از رفتارها از جمله اوج لذت جنسی، شناخت اجتماعی، جفت‌پیوندی، اضطراب و رفتارهای مادرانه دخیل است.
این ماده هم‌چنین به صورت دارو نیز در دسترس است. نام‌های تجارتی آن اکسی‌تیپ، پیتوسین و سینتوسینون که به صورت آمپول ۵ واحد در سی سی (یک سی سی) و آمپول ۱۰ واحد در سی سی وجود دارد، و به عنوان محرک انقباضات رحمی، محرک ترشح شیر و متوقف‌کننده خونریزی بعد از زایمان استفاده می‌شود. رده فارماکولوژیکش هورمون اگزوژن است.
این دارو در فهرست داروهای ضروری سازمان بهداشت جهانی قرار دارد.

محتویات

مکانیسم اثر

مکانیسم اثر اکسی توسین شامل دو مورد می‌باشد:

1. اثر اکسی توسیک: این دارو باعث افزایش نفوذپذیری میوفیبریلهای رحم به سدیم می‌شود و به طور غیرمستقیم باعث تحریک انقباض عضلات صاف رحم می‌گردد.
2. اثر محرک شیر: بوسیله انقباض سلولهای میواپی تلیال اطراف آلوئولهای پستان، این دارو شیر را، از آلوئول‌ها به مجاری بزرگتر هدایت می‌کند.

• فارماکولوژی کاتزونگ: اکسی توسین یکی از هورمونهای هیپوفیز خلفی است، که شکل دارویی آن به صورت وریدی جهت القاء یا تقویت زایمان به کار می‌رود. همچنین به صورت افشانه جهت تحریک تراوش شیر استفاده می‌گردد، زیرا می‌تواند موجب انقباض عضلات صاف موجود در سلول‌های میواپیتلیال غدد پستانی شود.

تحریک گیرنده‌های اوکسی توسین باعث افزایش اینوزیتول تری فسفات(IP۳) و نهایتاً انقباض عضله رحم و سلولهای میواپی‌تلیالی آلوئول‌های پستان می‌شود.

موارد مصرف

• القاء و تحریک انتخابی زایمان
• کنترل خونریزی رحم بعد از زایمان و بعد از خروج جفت
• القای سقط
• سقط فراموش شده
• بررسی دیسترس جنینی در حاملگیهای پرخطر و بعد از هفتهٔ ۳۱ حاملگی (اکسی توسین چالنج تست) (تست چالشی اکسی توسین)

طریقه مصرف

• در القاء و تحریک انتخابی زایمان:

بزرگسالان: ابتدا ۱ تا ۲ میلی واحد(mU) در دقیقه از راه انفوزیون وریدی تجویز می‌شود و سپس هر ۱۵ تا ۳۰ دقیقه ۱ تا ۲ میلی واحد به دوز دارو افزوده می‌شود. این افزایش تا زمانی که انقباضات مناسب رحمی ایجاد شود و حداکثر تا ۱۰ میلی واحد در دقیقه ادامه داده می‌شود. هنگامیکه روند زایمان برقرار گردید می‌توان سرعت انفوزیون را کاهش داد.

• در کنترل خونریزی رحم بعد از زایمان و بعد از خروج جفت:

بزرگسالان: ۲۰ تا ۴۰ میلی واحد در دقیقه، از راه انفوزیون‌های وریدی تجویز می‌شود.

• در القای سقط:

بزرگسالان: ۲۰ تا ۱۰۰ میلی واحد در دقیقه، از راه انفوزیون وریدی تجویز می‌شود.

• در سقط فراموش شده:

بزرگسالان: ۱۰ واحد اکسی توسین با سرعت ۲۰ تا ۴۰ میلی واحد در دقیقه، از راه انفوزیون وریدی تجویز می‌شود.

• در بررسی دیسترس جنینی در حاملگی‌های پرخطر و بعد از هفتهٔ ۳۱ حاملگی (اکسی توسین چالنج تست) (آزمون چالشی اکسی توسین):

بزرگسالان: ابتدا ۰٫۵ میلی واحد در دقیقه از راه انفوزیون وریدی تجویز می‌شود و سپس بر حسب نیاز، دوزاژ هر ۲۰ دقیقه یک بار افزایش می‌یابد تا زمانی که ۳ انقباض رحمی (با مدت ۴۰ تا ۶۰ ثانیه) در مدت ۱۰ دقیقه ایجاد شود. در این زمان انفوزیون قطع می‌شود و ضربان قلب جنین در هریک از این حالات مقایسه می‌شود. (دوز اکسی توسین مورد نیاز معمولاً ۵ تا ۶ میلی واحد در دقیقه‌است)

موارد منع مصرف

• حساسیت مفرط نسبت به دارو

تداخل دارویی

• در صورتی که بعد از مصرف این دارو، از داروهای منقبض کننده عروق استفاده شود، هیپرتانسیون شدیدی ایجاد خواهد شد.
• در صورت کاربرد این دارو هنگام بیهوشی با سیکلوپروپان تغییرات قلبی - عروقی شدیدی ایجاد می‌گردد.

عوارض جانبی

1. واکنشهای ناخواسته و عوارض جانبی در مادر:

• در دستگاه اعصاب مرکزی: خونریزی ساب آراکنوئید ناشی از فشار خون، تشنج یا کوما ناشی از مسمومیت با آب.
• در دستگاه قلب و عروق: هیپوتانسیون، افزایش تعداد ضربان قلب، افزایش بازگشت وریدی و برون ده قلبی، دیس ریتمی
• در دستگاه گوارش: تهوع، استفراغ
• در خون: آفیبرینوژنمی
• در سایر دستگاه‌ها: هیپرسنسیویتی (افزایش حساسیت)، انقباضات تتانیک، کنده شدن جفت، اختلال در جریان خون رحم، افزایش حرکات رحم

1. واکنشهای ناخواسته و عوارض جانبی در جنین:

• در دستگاه قلبی عروقی: برادی کاردی، تاکی کاردی، انقباضات پیش رس بطنی
• در خون: هیپربیلیروبینمی
• در سایر دستگاه‌ها: آنوکسی، آسیفکسی

توجه مهم: در صورتیکه پاسخ رحم به اکسی توسین شدید باشد، مصرف دارو باید قطع گردد.

پژوهش‌های جنجال‌برانگیز

بر طبق تحقیقات چند گروه دانشمند در اروپا و آمریکا، رفاه اقتصادی یک کشور با میزان اعتماد متقابل افراد جامعهٔ آن کشور نسبت به یکدیگر ارتباطی مستقیم دارد. بر طبق نظریات پل زاک بطور نمونه، «کشورهای پیشرفته‌تر از نظر اقتصادی، کشورهاییند که مردمشان نسبت به یکدیگر حسن نیت دارند.»^[۱] او و دیگر محققان دانشگاه پنسیلوانیا در این باب نشان داده‌اند که میزان اعتماد یک انسان به دیگری، از نظر علمی وابسته به مقدار ترشحات مولکول اکسیتوسین است.^[۲]

جستارهای وابسته

• زایمان

ساختمان اکسی بوتینین
نام آیوپاک	۴-Diethylaminobut- ۲-ynyl۲- cyclohexyl-۲- hydroxy-۲-phenyl-ethanoate
شمارهٔ CAS	۵۶۳۳-۲۰-۵
فرمول شیمیایی	C22H31NO۳
گروه دارویی	نسل سوم آمین سنتتیک
طبقه بندی درمانی شیمیایی تشریحی	آنتی اسپاسمودیک مجاری ادراری ، آنتی کولینرژیک
PubChem	۴۶۳۴
جرم مولی (گرم بر مول)	۳۵۷٫۴۸۶ گرم در مول
نیمه عمر	ناشناخته(ویکی انگلیش:۱۲٫۴ تا ۱۳٫۲ ساعت)
دفع	به طور عمده از راه ادرار
پیوند پروتئینی	۹۱٪ تا ۹۳٪
مکانیسم اثر	با اثرات آنتی موسکارینیک بر روی عضلات صاف، باعث افزایش ظرفیت مثانه و کاهش انقباضات عضله دترسور می‌گردد.
عوارض جانبی	سرگیجه، خواب آلودگی، تاری دید، می‌دریاز، تهوع، استفراغ، احتباس ادراری
موارد مصرف	بعنوان آنتی اسپاسمودیک در مثانه نوروژنیک
راه استعمال	خوراکی (فراورده ترانس درمال در کشورهای اروپایی و امریکا)
اشکال دارویی	قرص روکش دار ۵ میلی گرمی
مصرف در بارداری	گروه B

اکسی بوتینین کلراید (به انگلیسی: Oxybutynin Chloride)

نامهای تجارتی : Ditropan - Exybutin

رده درمانی: آنتی اسپاسمودیک مجاری ادراری

رده فارماکولوژیک: نسل سوم آمین سنتتیک

اشکال دارویی: قرص ۵ میلی گرمی

محتویات

مکانیسم اثر

مکانیسم اثر آنتی اسپاسمودیک اکسی بوتینین از طریق افزایش ظرفیت مثانه و کاهش فرکانس انقباضات عضله دترسور اعمال می‌شود. این دارو، دارای اثرات آنتی موسکارینیک بر روی عضلهٔ صاف می‌باشد.

• نکته از کتاب کاتزونگ: بلوکرهای کولینورسپتورها یا آنتاگونیستهای گیرنده‌های کولینرژیک یا داروهای آنتی کولینرژیک، بر پایهٔ طیف عملکردشان (مسدود کردن گیرنده‌های نیکوتینی یا موسکارینی) به دو زیر گروه آنتاگونیست‌های موسکارینی و آنتاگونیست‌های نیکوتینی تقسیم می‌شوند که اکسی بوتینین جزو گروه آنتاگونیست‌های موسکارینی است.

موارد مصرف

تنها مورد مصرف این دارو، بعنوان آنتی اسپاسمودیک در مثانه نوروژنیک می‌باشد.

• نکته از کتاب کاتزونگ: گلیکوپیرولات، مت اسکوپولامین و اکسی بوتینین، آنتاگونیست‌های موسکارینی هستند که در درمان فوریت ادرار (Urgency) در سیستیت خفیف و به منظور کاهش اسپاسمهای مثانه به دنبال جراحیهای اورولوژیک استفاده می‌شوند. البته گلیکوپیرلوت و مت اسکوپولامین اثرات کمتری بر روی CNS دارند.

طریقه مصرف

• دربالغین: ۵ میلی گرم از راه خوراکی ، ۲ تا ۳ بار در روز تجویز می‌شود. حداکثر دوزاژ دارو ۵ میلی گرم چهار بار در روز است.

• در کودکان بزرگتر از ۵ سال : ۵ میلی گرم از راه خوراکی دو بار در روز تجویز می‌شود.حداکثر دوزاژ دارو ۵ میلی گرم، سه بار در روز است .

موارد منع مصرف

• انسداد ناقص یا کامل دستگاه گوارش
• گلوکوم
• سرطان پروستات
• میاستنی گراو
• ایلئوس آدینامیک
• مگاکولون
• کولیت اولسراتیو (کولیت اولسروز)
• بیماران مسن و ناتوان مبتلا به آتونی روده
• اوروپاتی انسدادی

توجه : از اکسی بوتینین کلرید در افراد مسن، مبتلایان به نوروپاتی اتونوم، بیماری کلیه و کبد و در ریفلاکس ازوفاژیتیس، باید با احتیاط استفاده کرد.

تداخلات دارویی

• اثرات آنتی کولینرژیک این دارو، به دنبال مصرف سایر داروهای آنتی کولینرژیک، نظیر داروهای ضد افسردگی، فنوتیازینها و هالوپریدول تشدید می‌گردد.
• اثرات تضعیف کنندگی این دارو بر روی دستگاه عصبی مرکزی به دنبال مصرف سایر داروهای تضعیف کننده سیستم اعصاب مرکزی نظیر : آنتی هیستامینها، نارکوتیکها و داروهای آرامبخش و خواب آور تشدید می‌گردد.

عوارض جانبی

• در دستگاه اعصاب مرکزی: سرگیجه، بی خوابی، خواب آلودگی، برافروختگی
• در دستگاه قلب و عروق: طپش قلب، تاکی کاردی
• در دستگاه تناسلی ادراری: ایمپوتانس (ناتوانی جنسی)، احتباس ادراری، اشکال در ادرار کردن
• در پوست: کهیر، راش، واکنش‌های شدید آلرژیک در بیماران حساس به آنتی کولینرژیکها.
• در دستگاه گوارش: تهوع، استفراغ، یبوست
• در سایر دستگاهها: کاهش تعریق، تب، مهار ترشح شیر

1. توجه مهم: در صورت ایجاد واکنش افزایش حساسیت و یا علایم دیسترس تنفسی یا اشکالات عروقی و یا بروز تحریک در سیستم اعصاب مرکزی، باید مصرف اکسی بوتینین را فورا قطع نمود.

جستارهای وابسته

• آنتی کولینرژیک

اکسی تتراسیکلین
نام آیوپاک	(۴S,۴aR,۵S,۵aR,۶S,۱۲aS) -۴-(dimethylamino)-۳٬۵٬۶٬۱۰٬۱۱٬۱۲a-hexahydroxy -۶-methyl-۱٬۱۲-dioxo-۱٬۴٬۴a,۵٬۵a,۶٬۱۲٬۱۲a-octahydrotetracene -۲-carboxamide
شمارهٔ CAS	۷۹-۵۷-۲
فرمول شیمیایی	C22H24N2O۹
گروه دارویی	تتراسیکلین
طبقه بندی درمانی شیمیایی تشریحی	آنتی بیوتیک
PubChem	۵۳۵۳۸۵۶
جرم مولی (گرم بر مول)	۴۶۰٫۴۳۴ گرم در مول
نیمه عمر	۶ تا ۸ ساعت
دفع	کلیوی
مکانیسم اثر	مهار سنتز پروتئین در باکتری
عوارض جانبی	راش، کهیر، تهوع، استفراغ، سندرم فانکونی
موارد مصرف	عفونت‌های ناشی از میکروبهای حساس، بروسلوز، درمان سوزاک در بیماران حساس به پنی سیلین
راه استعمال	خوراکی و تزریقی (ویکی انگلیش:خوراکی، چشمی)
اشکال دارویی	کپسول ۲۵۰ میلی گرمی، آمپول عضلانی ۲۵۰ میلی گرم در ۲ سی سی و ویال تزریقی ۵۰۰ میلی گرم در ویال
مصرف در بارداری	گروه D

اکسی تتراسایکلین (به انگلیسی: Oxytetracycline)

نام تجارتی : Oxymycin

رده درمانی: پادزیست (آنتی بیوتیک).

رده فارماکولوژیک: تتراسایکلین

اشکال دارویی: کپسول ۲۵۰ میلی گرمی، آمپول عضلانی ۲۵۰ میلی گرم در ۲ سی سی و ویال تزریقی ۵۰۰ میلی گرم در ویال[این دارو در آخرین بازبینی فارماکوپه ایران، توسط شورای بررسی و تدوین داروهای ایران، از فهرست داروهای ژنریک حذف گردیده‌است.]

محتویات

مکانیسم اثر

اکسی تتراسایکلین مانند تمامی اعضای گروه تتراسایکلین از طریق اتصال به واحد ۳۰s ریبوزوم و از طریق مهار سنتز پروتئین باکتری اثر می‌کند. بنابراین این دارو طبیعتا باکتریواستاتیک است.

موارد مصرف

۱- درمان عفونت‌های ناشی از میکروارگانیسم‌های حساس.

۲- درمان بروسلوز

۳- درمان سوزاک در بیماران حساس به پنی سیلین

طریقه مصرف

• در عفونت‌های ناشی از میکروارگانیسم‌های حساس:

بالغین: ۲۵۰ میلی گرم، به صورت خوراکی، چهار بار در روز یا ۲۵۰ میلی گرم به صورت تزریق عضلانی در دوز واحد تجویز می‌شود.

کودکان بزرگتر از ۸ سال: روزانه ۲۵ تا ۵۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به صورت خوراکی، منقسم در چهار دوز یا روزانه ۱۰ تا ۲۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به صورت داخل وریدی، منقسم برای دو دوز یا هر ۱۲ ساعت.

• در بروسلوز:

بالغین:۵۰۰ میلی گرم، از راه خوراکی، چهار بار در روز، به مدت سه هفته، همراه با استرپتومایسین با دوز ۱ گرم عضلانی، هر ۱۲ ساعت برای هفته اول و یک بار در روز برای هفته دوم تجویز می‌شود.

• در سوزاک بیماران حساس به پنی سیلین:

بالغین: ابتدا ۱٫۵ گرم خوراکی، سپس ۵۰۰ میلی گرم به صورت خوراکی چهار بار در روز.

موارد منع مصرف

• جهت موارد منع مصرف لطفا به داروی داکسی سایکلین مراجعه فرمائید.

عوارض جانبی

• جهت عوارض جانبی لطفا به داروی داکسی سایکلین مراجعه فرمائید.

جستارهای وابسته

• تتراسایکلین
• داکسی سایکلین

 

اکسپکتورانت (به انگلیسی: Expectorant)

نامهای تجارتی : Coufex - Pectoramin - Pectorant

رده درمانی: خلط آور، ضد سرفه

رده فارماکولوژیک: اکسپکتورانت

اشکال دارویی: شربت حاوی گایافنزین ۱۰۰ میلی گرم در ۵ سی سی، کلرفنیرامین مالئات ۲ میلی گرم در ۵ سی سی و سودوافدرین کلراید ۳۰ میلی گرم در ۵ سی سی

• نکته: تا چند سال قبل، در شربت اکسپکتورانت به جای سودوافدرین از فنیل پروپانول آمین Hcl به میزان ۲ میلی گرم و سیترات سدیم به میزان ۱۹۷ میلی گرم و اسید سیتریک به میزان ۶۰ میلی گرم در هر ۵ سی سی استفاده می‌شد.

مکانیسم اثر

اکسپکتورانت دارای سه ترکیب دارویی گوناگون است که برآیند اثر این سه ترکیب، مایه رقیق شدن خلط و بیرون آمدن آن از شش و راه‌های هوایی می‌گردد.

از این سه ترکیب گایافنزین مایه کاهش چسبندگی خلط و آسان شدن خروج آن می‌شود، کلرفنیرآمین موجود دراین فراورده بااثرهای آنتی هیستامینی خود تاثیر می‌بخشد و پزودوافدرین بعنوان یک داروی آدرنرژیک و با اثرات سمپاتیک خود، به صورت ترکیب ضداحتقان عمل می‌کند و بدین ترتیب اکسپکتورانتدرنهایت مایه تسکین سرفه‌های خشک و نرم شدن مخاط شش وتخلیه خلط می‌گردد.

موارد مصرف

مورد مصرف این دارو، درمان علامتی سرفه و احتقان بینی ناشی از سرما خوردگی، آلرژی و عفونتهای تنفسی می‌باشد.

اکسپکتورانت برای کاهش غلظت وچسبندگی خلط وتسهیل خروج آن ازریه‌ها، کاهش موکوس ریوی وتبدیل سرفه‌های خشک به سرفه ترشحی وخلط آوراستفاده می‌شود.

طریقه مصرف

• دربالغین: ۵ تا ۱۰ میلی گرم (۵ تا ۱۰ سی سی) از راه خوراکی، هر ۶ ساعت تجویز می‌شود.
• درکودکان سنین ۶ تا ۱۲ سال : ۲٫۵ تا ۵ سی سی از راه خوراکی، هر ۶ تا ۸ ساعت تجویز می‌شود.

(تا حداکثر ۲۰ سی سی در روز)

• در کودکان سنین ۲ تا ۶ سال : ۱٫۲۵ تا ۲٫۵ سی سی از راه خوراکی، هر ۶ تا ۸ ساعت تجویز می‌شود.(تا حداکثر ۱۰ سی سی در روز)

موارد منع مصرف

اگرچه هریک ازاجزاءاین فراورده، موارد منع مصرف مشخصی دارند، ولی بامقادیر بکاربرده شده دراین فرمولاسیون منع مصرف قابل توجهی وجود ندارد.

• جهت اطلاع بیشتر به داروهای گایافنزین، کلرفنیرآمین و پزودوافدرین مراجعه شود.

تداخلات دارویی

مصرف همزمان این فراورده باسایرترکیبات مضعف CNS (دستگاه عصبی مرکزی) موجب تشدید اثرات در هر دو گروه دارویی می‌شود.

• جهت اطلاع بیشتر به داروهای گایافنزین، کلرفنیرآمین و پزودوافدرین مراجعه شود.

عوارض جانبی

اگرچه هریک ازاجزاءاین فراورده، عوارض جانبی مشخصی دارند، ولی با مقادیر بکاربرده شده دراین فرمولاسیون عارضه قابل توجهی ایجادنمی کنند.

• جهت اطلاع بیشتر به داروهای گایافنزین، کلرفنیرآمین و پزودوافدرین مراجعه شود.

جستارهای وابسته

• آنتی هیستامین

اکساندرولون
نام آیوپاک	۱۷b-hydroxy-۱۷a-methyl-۲-oxa-۵a-androstan-۳-one
شمارهٔ CAS	53-39-4
فرمول شیمیایی	C19H30O۳
گروه دارویی	استروئید آنابولیک نسبت اثر آنابوليک به آندروژنيک آن 24:630-322
طبقه بندی درمانی شیمیایی تشریحی	درمان کمکی در افزایش وزن
PubChem	۵۸۷۸
جرم مولی (گرم بر مول)	۳۰۶٫۴۴ گرم در مول
نیمه عمر	۳۵ دقیقه تا ۹ ساعت مدت زمان مؤثر 12-8 ساعت (Active Time)
متابولیسم	کبدی
دفع	بطور عمده از طریق ادرار (۹۰ درصد)و به مقدار کم از طریق مدفوع (۶ درصد)
زیست فراهمی	۹۷٪
مکانیسم اثر	تحریک آنابولیسم پروتئینها و تحریک اشتها
عوارض جانبی	بی خوابی، تهوع، استفراغ، آکنه، افزایش چربی و کلسیم خون، آتروفی بیضه‌ها، بزرگ شدن کلیتوریس Gynecomastia و آکنه و ضخيم شدن تون صدا و طاسي, احتباس آب ونمک, ويريليزاسيون درزنان
موارد مصرف	درمان کمکی جهت افزایش وزن، تسکین دردهای استخوانی ناشی از پوکی استخوان، جبران کاتابولیسم پروتئین‌ها بدنبال تجویز طولانی مدت کورتیکواستروئیدها
راه استعمال	خوراکی
اشکال دارویی	قرص ۲٫۵ میلی گرمی
مصرف در بارداری	گروه X

اکساندرولون (به انگلیسی: Oxandrolone)

نامهای تجارتی : Anavar- Oxandrin

رده درمانی: درمان کمکی جهت افزایش وزن.

رده فارماکولوژیک: استروئید آنابولیک

اشکال دارویی: قرص ۲٫۵ میلی گرمی

محتویات

مکانیسم اثر

اکساندرولون از مشتقات صناعی تستوسترون و جزو آندروژنهای سنتتیک است و دارای خواص آندروژنیک می‌باشد. این دارو باعث تحریک آنابولیسم پروتئین‌ها و تحریک اشتها می‌شود.

موارد مصرف

۱- درمان کمکی جهت افزایش وزن، به دنبال کاهش وزن ناشی از:

• تروماهای شدید
• جراحی‌های وسیع
• عفونت‌های مزمن
• مصرف دراز مدت کورتیکواستروئیدها
• سوختگی‌های وسیع

۲- تسکین دردهای استخوانی ناشی از پوکی استخوان

۳-جبران کاتابولیسم پروتئین‌ها به دنبال تجویز طولانی کورتیکواستروئیدها [بیان دیگری برای کاربرد نخست]

۴- درمان هیپرتری گلیسریدمی در مردان.

نکته از کتاب کاتزونگ: یکی از کاربردهای آندروژن‌ها، از جمله آندروژنهای سنتتیک مثل اگزاندرولون و استانوزولول، افزایش وزن در سندرم‌های تحلیل برنده (نظیر ایدز) می‌باشد. ۵-ترمیم تسریع زخمهای پوستی وبهبودعملکردریوی درورزشکاران

طریقه مصرف

• دربالغین: ابتدا، روزانه ۲٫۵ میلی گرم از راه خوراکی ، ۲ تا ۴ بار در روز تجویز می‌شود و سپس دوزهای بعدی بر مبنای پاسخ بالینی بیمار تعیین و بین ۲٫۵ تا ۲۰ میلی گرم در روز تنظیم و تجویز می‌گردد.

دورهٔ درمانی ۲ تا ۴ هفته‌است و در صورت لزوم می‌توان این دوره را تکرار نمود. دوز مؤثر Anavar در ورزشکاران مذکر ۲۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم در روز و در ورزشکاران مونث ۵/۲ تا ۲۰ میلی‌گرم در روزمی‌باشد

• در کودکان روزانه ۰٫۱ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن از راه خوراکی تجویز می‌شود.در صورت لزوم می‌توان این دوره را تکرار نمود.

موارد منع مصرف

• حساسیت مفرط نسبت به این دارو
• سرطان پستان
• سرطان پروستات
• هیپرپلازی خوش خیم پروستات
• هیپرکلسمی
• اختلال شدید عملکرد کبد
• اختلال شدید عملکرد هیپوفیز
• حاملگی
• دوران شیردهی

توجه : از اکساندرولوندر افراد مسن ، نوجوانان ، اختلال عملکردکلیه و سابقه انفارکتوس میوکارد، باید با احتیاط استفاده کرد.

تداخلات دارویی

• داروهایی که باعث تحریک فعالیت آنزیم‌های کبدی می‌شوند، متابولیسم اکساندرولون را افزایش و سطح سرمی آن را کاهش می‌دهند.
• در صورت مصرف همزمان این دارو با داروهای ضد دیابت خوراکی (سولفونیل اوره‌ها، نیاز به این داروها کاهش می‌یابد.
• در صورت مصرف همزمان این دارو با داروهای ضد انعقاد خوراکی، خطر بروز خونریزی افزایش می‌یابد.

عوارض جانبی

• در دستگاه اعصاب مرکزی: سردرد، بی خوابی، افسردگی
• در دستگاه تناسلی ادراری: اختلالات قاعدگی، آتروفی بیضه‌ها، بزرگی پستانها
• در پوست: آکنه، رشد غیرطبیعی مو
• در دستگاه گوارش: تهوع، استفراغ، درد شکم
• در سایر دستگاهها: ادم، افزایش آنزیم‌های کبدی، هیپرکلسمی، خشونت صدا، افزایش وزن، افزایش کلسترول

جستارهای وابسته

• سندرم کارسینوئید

شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	604-75-1
پاب‌کم	4616, 921299 (R), 667436 (S)
کم‌اسپایدر	4455 , 804298 (R)
UNII	6GOW6DWN2A
شمارهٔ ئی‌سی	210-076-9
دراگ‌بانک	DB00842
KEGG	D00464
MeSH	Oxazepam
ChEBI	CHEBI:7823
ChEMBL	CHEMBL568
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس	DF1400000
کد اِی‌تی‌سی	N05BA04
جی‌مول-تصاویر سه بعدی	Image 1
SMILES [نمایش]
InChI [نمایش]
خصوصیات
فرمول مولکولی	C15H11ClN2O2
جرم مولی	۲۸۶٫۷۱ g mol−1
دمای ذوب	۲۰۵ تا ۲۰۶ درجه سلسیوس (۴۰۱ تا ۴۰۳ درجه فارنهایت; ۴۷۸ تا ۴۷۹ کلوین)
انحلال‌پذیری in water	179 mg L-1
log P	2.216
اسیدی (pKa)	10.939
خاصیت بازی (pKb)	3.058
داروشناسی
فراهمی زیستی	95.5%
Routes of administration	Oral
دگرگشت	Hepatic
Elimination half-life	5-15 h
دفع	Renal
Prescription Only (S4)(AU) Schedule IV(US)
خطرات
GHS pictograms
GHS signal word	WARNING
GHS hazard statements	H351
GHS precautionary statements	P281
طبقه‌بندی ئی‌یو	Xn
کدهای ایمنی	R40
شماره‌های نگهداری	S36/37
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
(بررسی) (چیست: /؟)
Infobox references

اُگزازپام

نام آیوپاک	7-Chloro-3-hydroxy-5-phenyl-1,3-dihydro-1,4-benzodiazepin-2-one
شمارهٔ CAS	604-75-1
فرمول شیمیایی
گروه دارویی	آگونیست گیرنده بنزودیازپین
طبقه بندی درمانی شیمیایی تشریحی	N05
PubChem	۴۶۱۶
جرم مولی (گرم بر مول)	۲۸۶/۰۵۰۹
نیمه عمر	۵-۱۵ ساعت
متابولیسم	کبدی
دفع	ادراری
زیست فراهمی	۹۵/۵ ٪
موارد مصرف	ضد اضطراب-آرامبخش
راه استعمال	دهانی
اشکال دارویی	قرص ۵و ۱۰ میلیگرمی
مصرف در بارداری	منع
دمای ذوب	۲۰۵

اکسازپام (به انگلیسی: oxazepam)

رده درمانی: بنزودیازپین‌ها .

اشکال دارویی: قرص

محتویات

موارد مصرف

اکسازپام در درمان بیخوابی و آرام بخش در درمان اضطراب و علائم محرومیت از الکل استفاده می‌شود.

مکانیسم اثر

مانند سایر بنزودیازپین‌ها آگونیست گیرنده‌های بنزودیازپینی بوده که با اثر بر روی گیرنده‌های گابا و در نهایت ورود یون کلر اثرات خود را اعمال می‌کند.

عوارض جانبی

وابستگی و تحمل، سرگیجه، سردرد و خواب آلودگی

جستارهای وابسته

بنزودیازپین‌ها

نامهای تجارتی : Sandostatin - Octostatin

رده درمانی: هورمون سوماتواستاتین، ضد اسهال.

رده فارماکولوژیک: اکتاپپتید صناعی

اشکال دارویی: آمپول ۵۰ میکروگرم در سی سی(۰٫۰۵ میلی گرم در سی سی)، آمپول ۱۰۰ میکروگرم در سی سی، آمپول ۲۰۰ میکروگرم در سی سی و ویال ۲۰ میلی گرم در ویال

مکانیسم اثر

اثر ضد اسهال ، اکترئتید از طریق تقلید اثرات سوماتواستاتین می‌باشد که باعث کاهش ترشح پپتیدهای گاستروانتروهپاتیک می‌شود.

موارد و طریقه مصرف

۱- درمان علامتی گر گرفتگی و اسهال ناشی از تومورهای کارسینوئید.

• بالغین: ابتدا، روزانه ۱۰۰ تا ۶۰۰ میکروگرم از راه زیرجلدی، در ۲ تا ۴ دوز منقسم و به مدت دو هفته تجویز می‌شود(دوز معمول دارو ۳۰۰ میکروگرم در روز است). دوزهای بعدی بر مبنای پاسخ فردی بیمار تعیین و تجویز می‌گردد.

۲- درمان علامتی اسهال آبکی ناشی از ویپوماها(VIP omas) یا تومورهای ترشح کنندهٔ .VIP

• بالغین: ابتدا، روزانه ۲۰۰ تا ۳۰۰ میکروگرم از راه زیرجلدی، در ۲ تا ۴ دوز منقسم و به مدت دو هفته تجویز می‌شود. دوزهای بعدی دارو بر اساس پاسخ درمانی بیمار تعیین و تجویز می‌گردد. دوز روزانه نباید بیش از ۴۵۰ میکروگرم باشد.

۳- درمان آکرومگالی

• بالغین: ابتدا، روزانه ۵۰ میکروگرم از راه زیرجلدی، سه بار در روز تجویز می‌شود. دوزهای بعدی بر اساس پاسخ بیمار تعیین می‌شود. دوز معمول دارو ۱۰۰ میکروگرم از راه زیرجلدی سه بار در روز است، ولی بعضی از بیماران نیاز به ۵۰۰ میکروگرم سه بار در روز دارند.

۴- جهت کاهش ترشح فیستولهای رکتال و پانکراتیک

• بالغین: ۵۰ تا ۲۰۰ میکروگرم از راه زیرجلدی هر ۸ ساعت تجویز می‌شود.

۵- جهت درمان اسهال

• بالغین:۱۰۰ تا ۵۰۰ میکروگرم از راه زیرجلدی سه بار در روز تجویز می‌شود.

۶- جهت درمان سندرم روده تحریک‌پذیر

• بالغین از ۱۰۰ میکروگرم از راه زیرجلدی به صورت دوز منفرد تا ۱۲۵ میکروگرم از راه زیرجلدی دو بار در روز تجویز می‌شود.

۷- جهت درمان سندرم دامپینگ

• بالغین روزانه ۵۰ تا ۱۵۰ میکروگرم از راه زیرجلدی تجویز می‌شود.

توجه: از اکترئتیددر کودکان فقط جهت درمان اسهال ناشی از سندرم کارسینوئید، به میزان ۱ تا ۱۰ میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در هر روز، در ۲ تا ۴ دوز منقسم و به صورت زیرجلدی استفاده می‌شد.

شیوه استعمال

گرچه در آمریکا و کشورهای اروپایی ، اکترئتید به صورت داخل عضلانی(IM) و داخل وریدی(IV) هم تولید و تجویز می‌شود، اما در فارماکوپه ایران دارو فقط جهت مصرف زیرجلدی(SC) توصیه شده‌است.البته در شرایط اضطراری می‌توان دارو را به صورت وریدی و در خلال ۶۰ ثانیه تزریق نمود. شروع اثر اکترئتید در مصرف زیرجلدی، نیم ساعت است که در عرض ۳۰ دقیقه به اوج اثر خود می‌رسد. مدت اثر کمتر از ۱۲ ساعت است.

موارد منع مصرف

• حساسیت مفرط نسبت به اکترئتید و اجزای آن تنها مورد منع مصرف (کنترااندیکاسیون) این داروست.

تداخلات دارویی

• این دارو، سطح پلاسمایی سیکلوسپورین را کاهش می‌دهد.
• در صورت مصرف همزمان این دارو با انسولین، داروهای ضد دیابت خوراکی (سولفونیل اوره‌ها، و دیازوکساید خوراکی، نیاز به تنظیم دوز دارو وجود دارد.
• در صورت مصرف همزمان این دارو با بتابلاکرها و نیز با مسدودکننده‌های کانال کلسیم نیاز به تنظیم دوزاژ این داروها وجود دارد.

عوارض جانبی

• در دستگاه اعصاب مرکزی: سردرد، سرگیجه، خستگی
• در دستگاه قلب و عروق: برادیکاردی سینوسی، اختلالات هدایتی، آریتمی
• در پوست: برافروختگی، ادم، تاول، اریتم و درد در محل تزریق، آلوپسی
• در دستگاه گوارش: تهوع، اسهال، استفراغ، درد شکم، مدفوع آبکی، اختلال جذب چربی، سنگ کیسه صفرا یا لجن صفراوی، نفخ، یبوست
• در چشم: تاری دید
• در سایر دستگاهها: هیپرگلیسمی، هیپوگلیسمی، هیپوتیروئیدیسم، درد و سوزش در محل تزریق، علایم شبه آنفلوآنزا