سرطان گردن رحم
محل سرطان گردن رحم
آی‌سی‌دی-۱۰	C53
آی‌سی‌دی-۹	180
اُمیم	۶۰۳۹۵۶
دادگان بیماری‌ها	۲۲۷۸
مدلاین پلاس	000893
ای‌مدیسین	med/۳۲۴ radio/۱۴۰
سمپ	D002583

سرطان دهانهٔ رحم (به انگلیسی: cervical cancer) یا سرطان گردن رحم گونه‌ای سرطان است که از گردن رحم آغاز می‌گردد.^[۱] این بیماری به خاطر رشد غیرطبیعی سلول ایجاد می‌شود و این سلول‌ها می‌توانند در دیگر اعضای بدن گسترش یابند و یا به آنها حمله کنند.^[۲] در ابتدای ابتلاء به این بیماری، معمولاً نشانه‌ای بروز پیدا نمی‌کند. نشانه‌های بعدی این بیماری شامل مواردی همچون: خونریزی واژنی، درد لگن یا دیسپارونیا می‌شود.^[۱]

در ۹۰ درصد موارد این بیماری، عفونت ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) ایجاد می‌شود.^[۳][۴] اما بسیاری از افرادی که مبتلا به عفونت‌های ویروس پاپیلوم انسانی می‌شوند، به سرطان دهانهٔ رهم مبتلا نمی‌گردند.^[۵][۶] دیگر عوامل خطر این بیماری شامل مواردی همچون: سیگار کشیدن، سیستم ایمنی ضعیف بدن، قرص ضد بارداری خوراکی، شروع رابطهٔ جنسی از سنین پایین و داشتن شریک‌های جنسی متعدد می‌شود، اما این عوامل اهمیت کمتری دارند.^[۱][۷] سرطان دهانهٔ رهم معمولاً به دنبال تغییرات پیش‌سرطانی در مدتی بیش از ده تا بیست سال پیشرفت می‌کند.^[۵] انواع مختلفی از سرطان دهانهٔ رهم وجود دارد. حدود نود درصد از موارد شامل کارسینوم سلول-سنگفرشی، ده درصد آدنوکارسینوم و تعداد کمی شامل موارد دیگر می‌شود.^[۷] تشخیص این بیماری با غربالگری دهانه‌ی رهم و به دنبال آن با بافت‌برداری صورت می‌گیرد. در ادامه تصویربرداری پزشکی اجرا می‌گردد تا پزشکان گسترش یا عدم گسترش آن را تشخیص دهند.^[۱]

واکسن HPV از انسان در برابر دو گونه از این خانوادهٔ ویروس محافظت می‌کند و این امکان وجود دارد که این امر، بین ۶۵ تا ۷۵ از سرطان‌های دهانهٔ رهم پیشگیری نماید.^[۸][۹] از آنجا که بعد از درمان، همچنان خطر سرطان وجود دارد، معمولاً توصیه می‌شود که نمونه‌برداری از سلول‌های دهانه‌ی رهم به صورت مداوم صورت گیرد.^[۸] دیگر روش‌های پیشگیری از این بیماری شامل این موارد می‌شود: پرهیز از رابطهٔ جنسی یا نداشتن چند شریک جنسی به صورت همزمان و استفاده از کاندوم.^[۱۰] غربالگری سرطان دهانهٔ رهم با استفاده از نمونه‌برداری سلول‌های دهانهٔ رهم یا اسید استیک می‌تواند تغییرات پیش‌سرطانی را مشخص نماید، که به دنبال درمان، می‌تواند از توسعهٔ سرطان پیشگیری کند.^[۱۱] درمان سرطان دهانهٔ رهم شامل ترکیبی از مواردی همچون جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی می‌شود.^[۱] نرخ بقای پنج ساله در ایالات متحده ۶۸ درصد است.^[۱۲] هرچند که نتیجهٔ درمان تا حد زیادی به این بستگی دارد که چقدر سرطان زود شناسایی شده باشد.^[۷]

در سراسر دنیا، سرطان دهانهٔ رهم چهارمین عامل بیشترین موارد سرطان و همچنین چهارمین عامل بیشتر مرگ‌ها از سرطان در زنان است.^[۵] در سال ۲۰۱۲، کارشناسان تخمین زدند که ۵۲۸ هزار مورد سرطان دهانهٔ رهم و ۲۶۶ هزار مورد مرگ در نتیجهٔ این بیماری رخ داده است.^[۵] این عدد هشت درصد تمامی موارد ابتلاء و مجموع تعداد مرگ از سرطان به شمار می‌رود.^[۱۳] تقریباً هفتاد درصد از موارد سرطان دهانهٔ رهم در کشورهای در حال توسعه رخ می‌دهد.^[۵] در کشورهایی با میزان درآمد پایین، این بیماری معمول‌ترین عامل مرگ ناشی از سرطان است.^[۱۱] در کشورهای توسعه‌یافته، اجرای گستردهٔ برنامه‌های غربالگری دهانهٔ رهم تا حد زیادی نرخ ابتلاء به این بیماری را کاهش داده است.^[۱۴] در تحقیقات پزشکی، مشهورترین کشت یاخته که به هلا معروف است از سلول‌های سرطانی دهانهٔ رهم زنی به نام هنریتا لاکس صورت گرفت.^[۱۵]

محتویات

عوامل بیماری

علت بیماری ناشناخته است؛ ولی دانشمندان احتمال می‌دهند که با عفونت‌های ویروسی ارتباط داشته باشد که از آن جمله ویروس پاپیلومای انسانی (زگیل ناحیه تناسلی) را می‌توان نام برد.^[۱۶] هنگامی که این ویروس برای چند سال در بدن باقی می‌ماند، به تدریج برخی از سلول‌ها را در گردن رحم به سلول‌های سرطانی بدل می‌کند و این سلول‌ها به طور پیشرونده مهاجم‌تر می‌شوند.^[۱۷] ضعف سیستم ایمنی به ویژه به صورت اکتسابی بیماری ایدز و مصرف داروهای سرکوب ایمنی (به انگلیسی: immuno suppressor) عاملی مستعد کننده در ابتلاء به سرطان دهانه رحم است.^[۱۸]

علایم تشخیص

برخی از علایم تشخیص این بیماری به شرح زیر است:^[۱۹]

• خونریزی بدون توجیه از راه مهبل
• ترشح مداوم از مهبل
• درد و خونریزی پس از نزدیکی در مراحل انتهایی:
• درد شکمی
• نشت مدفوع و ادرار از راه مهبل
• بی‌اشتهایی و کاهش وزن
• کم‌خونی

تشخیص

غربالگری

یکی از روشهای تشخیص و غربالگری بیماری تست پاپ اسمیر می‌باشد. تست پاپ اسمیر یک آزمایش ساده و بدون درد است که طی آن سلولهای غیرعادی داخل یااطراف رحم شناسایی می‌شوند. معمولاً تست پاپ اسمیر که از سلولهای دهانه رحم برداشته می‌شود و زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود دیسپلازیای دهانه رحم و سرطان دهانه رحم هردو را مشخص می‌کند. زنان باید این تست را هنگامی که قاعده نیستند انجام دهند. از تقریباً ۲ روز پیش از تست پاپ اسمیر بایداز شستشوی مهبل به جز آنچه توسط پزشک متخصص توصیه شده اجتناب کرد چرا که ممکن است هر سلول غیرعادی شسته یا مخفی شود.^[۲۰]

آزمایش پاپ اسمیر پس ازشروع فعالیت جنسی سالی یک بار و پس از دو تست منفی هر ۳ سال یک بار تکرار می‌شود. این آزمایش معمولاً دو هفته پس از اتمام عادت ماهانه و حداقل ۴۸ ساعت پس از مقاربت جنسی توصیه می‌شود. نمونه برداری یا بیوپسی (biopsy) و آزمایش شیلر(Schiller test) نیز از روشهای غربالگری است.^[۲۱] شمار کشورهایی که در صدد اجرای غربالگری در زمینه سرطان رحم هستند رو به افزایش است. اما مشکل این است که آزمایش پاپ اسمیر نتایج مثبت کاذب بسیاری دارد، به این معنا که در برخی موارد نتیجه آزمایش پاپ اسمیر زنان از تغییرات بالقوه سرطانزا یا پیش سرطانزایی حکایت می‌کند در حالی که در واقع اینطور نیست.^[۲۲]

پیشگیری

معاینات منظم و دوره‌ای و انجام آزمایش پاپ اسمیر یکی از موثرترین اقدامات پیشگیرانه سرطان رحم و الگویی موفق در کاهش میزان بروز و تلفات ناشی از این نوع سرطان بشمار می‌رود. این تست در خانمها پس از شروع فعالیت جنسی، سالی یک بار و پس از دو تست منفی، هر سه سال یک بار تکرار می‌شود. این آزمایش معمولاً دو هفته پس از اتمام عادت ماهانه و حداقل ۴۸ساعت پس از مقاربت جنسی توصیه می‌شود.^[۲۳]

واکسن گارداسیل (به انگلیسی: Gardasil) که توسط شرکت مرک ساخته شده برای دختران و زنان در فاصله سنی ۹ تا ۲۶ سالگی تجویز می‌شود. سازمان دارو و مواد غذایی آمریکا پس از آزمایش این واکسن اعلام کرد که گارداسیل تقریباً ۱۰۰ درصد در جلوگیری از ویروس پاپیلومای انسانی مؤثر است. این واکسن باید در سه نوبت تزریق شود و در ابتدای عرضه به بازار آمریکا ۳۶۰ دلار قیمت داشت.^[۲۴]

سرطان روده بزرگ (کولورکتال)
نمایی از مجموعه گوارشی بخش پایینی (لوله گوارشی تحتانی)
آی‌سی‌دی-۱۰	C18-C20/C21
آی‌سی‌دی-۹	153.0-154.1
آی‌سی‌دی-اُ:	M8140/3 (نودوپنج‌درصدموارد)
اُمیم	۱۱۴۵۰۰
دادگان بیماری‌ها	۲۹۷۵
مدلاین پلاس	000262
ای‌مدیسین	med/۴۱۳ med/1994 ped/3037
مؤسسه ملی سرطان	سرطان روده بزرگ
پیشنت پلاس	سرطان روده بزرگ

سرطان روده بزرگ (به انگلیسی: Colorectal cancer) (که همچنین به نام‌های سرطان کولون، سرطان رکتوم یا چنگار روده بزرگ نیز شناخته می‌شود) به رشد سلول‌های سرطانی در کولون یا رکتوم (بخشی از روده بزرگ) گفته می‌شود.^[۱] این بیماری به دلیل رشد غیرطبیعی سلول‌ها اتفاق می‌افتد که می‌توانند به بافت‌های دیگر بدن حمله کنند یا در آنها تکثیر یابند.^[۲] نشانه‌ها و علائم این بیماری می‌تواند شامل مواردث همچون خون در مدفوع، تغییر در حرکت‌های روده، کاهش وزن و خستگی همیشگی باشد.^[۳]

بسیاری از سرطان‌های روده بزرگ به دلیل عوامل ناشی از سبک زندگی و افزایش سن ایجاد می‌شوند و تعداد کمی از موارد به خاطر اختلالات ژنتیکی ارثی اتفاق می‌افتند.^[۴][۵] عوامل خطر شامل مواردی همچون رژیم غذایی، چاقی، سیگارکشیدن و نداشتن فعالیت جسمانی کافی است.^[۴][۵] عوامل مرتبط با رژیم غذایی که خطر این بیماری را افزایش می‌دهند شامل قرمز و گوشت فرآوری شده و همچنین الکل می‌شود.^[۴] عامل خطر دیگر بیماری التهابی روده است که مواردی از قبیل بیماری کرون و کولیت زخمی را در بر می‌گیرد.^[۴] برخی از شرایط موروثی که بیماری سرطان روده بزرگ را ایجاد می‌کنند، مواردی همچون پولیپ‌های آدنوماتوز خانوادگی و سرطان کولون غیرپولیپی ارثی هستند؛ اما این‌ها شامل کمتر از پنج درصد موارد می‌شوند.^[۴][۵] این بیماری معمولاً با تومور خوش‌خیم آغاز می‌گردد که به مرور زمان تبدیل به سرطانی می‌شود.^[۴]

سرطان روده بزرگ را می‌توان با گرفتن نمونهٔ کولون در طول سیگموئیدوسکوپی یا کولونوسکوپی تشخیص داد.^[۳] معمولاً بعد از این امر تصویربرداری پزشکی انجام می‌شود تا معلوم شود که بیماری منتشر شده یا خیر.^[۱] غربالگری در کاهش احتمال مرگ ناشی از سرطان روده بزرگ مؤثر است و با شروع سن ۵۰ سالگی و بعد از آن به صورت مداوم تا سن ۷۵ سالگی توصیه می‌شود.^[۶] هنگام کولونوسکوپی پولیپ‌ها برداشته می‌شوند. آسپیرین و دیگر داروهای ضدالتهابی و غیراستروئیدی خطر را کاهش می‌دهند.^[۴][۷] البته استفاده عمومی آنها، به دلیل اثرات جانبی توصیه نمی‌شود.^[۸]

درمان‌هایی که برای سرطان روده به کار می‌رود، می‌تواند شامل ترکیبی از جراحی، پرتودرمانی ، شیمی‌درمانی و درمان هدفمند باشد. احتمال درمان سرطان‌های محدود به درون دیوارهٔ کولون، با جراحی وجود دارد، اما سرطانی که در سراسر بدن گسترش یافته، معمولاً قابل درمان نیست و مدیریت بر روی بهبود کیفیت زندگی و علائم بیماری متمرکز می‌شود.^[۱] نرخ بقای پنج ساله در ایالات متحده حدود ۶۵ درصد است.^[۹] البته این مقدار به میزان پیشرفت سرطان و این که آیا تمام سرطان با جراحی قابل برداشت هست یا خیر و همچنین به سلامت کلی فرد بستگی دارد. در تمام دنیا، سرطان روده بزرگ، سومین نوع معمول سرطان است و ده درصد تمامی موارد سرطان را در بر می‌گیرد.^[۱۰] در سال ۲۰۱۲، ۱٫۴ میلیون مورد ابتلای جدید به این بیماری و همین‌طور ۶۹۴ هزار مورد مرگ از آن اتفاق افتاد.^[۱۰] این بیماری در کشورهای توسعه‌یافته شایع‌تر است و ۶۵ درصد موارد در این کشورها یافت می‌شود.^[۴] شیوع این بیماری در زنان کمتر از مردان است. .^[۴]

مطالعاتی که به تازگی به وسیله محققان کالج پزشکی ویل کورنل آمریکا انجام شد نشان می دهد که فعال کردن مجدد یک ژن، رشد سلول های سرطانی روده را متوقف و سلول ها را به بافت سالم تبدیل می کند. 80 تا 90 درصد تومورهای کولورکتال به دلیل جهش در همین ژن اتفاق می افتد؛ بنابراین معکوس کردن فعالیت این ژن، نقش بسزایی در توقف رشد تومور سرطانی دارد. ژن مرتبط با سرطان روده p53 نام دارد. مطالعات حیوانی نشان می دهد که فعال کردن مجدد این ژن از رشد تومور جلوگیری می کند و پس از شش ماه، دیگر نشانی از تومور در بدن موش های آزمایشگاهی دیده نشده است.^[۱۱]

محتویات

عوامل خطر

 

عوامل زیر ممکن است شانس ابتلا به سرطان روده بزرگ را در فرد افزایش دهد:

• سن: اکثر افراد مبتلا به این بیماری سن بالای ۵۰ سال دارند، اما ممکن است این بیماری در هر سنی اتفاق بیفتد.
• رژیم غذایی: بین این بیماری و رژیم غذایی پرچربی و پرانرژی و کم فیبر و مصرف کم میوه و سبزی، رابطۀ مستقیم وجوددارد.
• پولیپ‌ها: این بیماری به‌صورت رشد توده‌های خوش‌خیم در جدار روده تعریف می‌شود. به‌نظرمی‌رسد که در این ساختار شانس ابتلا به سرطان روده بزرگ افزایش‌یابد.
• تاریخچۀ شخصی: احتمال ابتلا به این بیماری در افرادی که قبلاً سرطان‌های روده بزرگ داشته‌اند و خانم‌هایی که مبتلا به سرطان تخمدان، رحم، یا پستان بوده‌اند بیشتر است. در حال حاضر در بعضی از موارد این سرطان، ژن‌های مسئول، شناسایی شده‌اند. لذا قبل از بروز سرطان، چنین افرادی را از نظر حامل‌ژن‌بودن، مورد بررسی قرارمی‌دهند.
• طبق گفته پزشکان افرادی که نزدیکانی مثل پدرو مادر و خواهر و برادرشان به این نوع از سرطان مبتلا شده‌اند، خصوصاً اگر زیر ۵۰ سال بوده باشد، باید خود را تحت نظر پزشک متخصص قرار دهند تا از احتمال انتقال وراثتی این سرطان آگاه شوند و پیشگیری نمایند.
• کولیت اولسروز: در این بیماری پوشش جدار روده بزرگ دچار التهاب شده‌است. افراد مبتلا به این بیماری احتمال بیشتری در ابتلا به سرطان کولورکتال دارند.

چاقی، مصرف الکل، استفاده از مواد مخدر سایر عوامل خطر شناخته شده هستند. آسپرین برای پیشگیری پولیپ‌های آدنوماتوز روده بزرگ و راست روده، در افرادی با سابقة این ضایعات مؤثر است.

اخیرا محققان آمریکایی متوجه شدند که مصرف طولانی مدت دوز کم آسپرین و یا داروهای ضد التهالی ضد استروئیدی (NSAID) به پیشگیری از ابتلا به سرطان روده بزرگ کمک می کند. محققان در مقایسه سوابق پزشکی و دارویی 10 هزار و 280 بیمار مبتلا به سرطان روده بزرگ با 102 هزار و 800 بیماری که سرطان روده نداشتند، متوجه شدند که مصرف مداوم طولانی مدت دوز کم آسپرین خطر ابتلا به سرطان روده را تا 27 درصد کاهش می دهد؛ این در حالی است که مصرف داروهای NSAID زمانی که بطور مداوم و برای یک دوره طولانی مصرف شود خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را 43 درصد کاهش می دهد.^[۱۲]

علائم و نشانه‌ها

علائم این بیماری ممکن است شبیه به سایر علائم نظیر عفونتها، تب، بواسیر و بیماری‌های التهابی روده باشد. بنابراین مراجعه به پزشک به منظور ارزیابی بهتر، لازم و ضروری می‌باشد؛ چراکه در مراحل اولیه، این بیماری قابل درمان است.

از جمله نشانه‌هایی که مراجعه به پزشک را ضروری می‌کند می‌توان موارد زیر را نام‌برد:

• وجود هرگونه تغییر در عادات دفعی روده نظیر اسهال، یبوست یا کاهش قطر مدفوع در صورتی که بیش از یک روز طول بکشد و علت آن نامعلوم باشد.
• خون‌ریزی از راست‌روده یا وجود خون در مدفوع، چه قابل رؤیت باشد چه با انجام آزمایش معلوم شود.
• دردهای قولنجی معده
• استفراغ
• ضعف و خستگی
• یرقان و زردی پوست یا سفیدی چشم

در بعضی از موارد ممکن است فرد مبتلا به سرطان باشد اما هیچ‌گونه علامتی نداشته باشد، بنابراین غربالگری در افراد پرخطر مثل افراد بالای ۵۰ سال ضروری می‌باشد.

غربالگری و تشخیص

سرطان روده بزرگ چهارمین سرطان شایع در ایران است و برآورد می شود سالانه حدود 3800 تا 4000 مورد جدید از سرطان روده برزگ در کشور تشخیص داده می شود.^[۱۳] سرطان روده بزرگ و راست روده سرطانی است که در مراحل ابتدایی از طریق غربالگری قابل پیشگیری و قابل درمان است. اغلب سرطان روده بزرگ از رشدهای کوچکی، یا پولیپهای کوچکی، در روده بزرگ که آدنوم نامیده می‌شوند، توسعه می‌یابد. هر قدر آدنوم بزرگ‌تر باشد، بیشتر احتمال دارد که سرانجام سرطانی شود. استفاده از روش‌های غربالگری معمولی در افرادی با علائم مذکور یا دارای هرگونه فاکتور خطر، توصیه می‌شود.

از جمله روش‌های تشخیصی حهت غربالگری این سرطان عبارتنداز:

• معاینه راست‌روده: در این معاینه پزشک راست‌روده را معاینه می‌کند تا وجود هرگونه مورد را بررسی کرده و آن را از نظر آغشته‌بودن با خون مورد بررسی قرارمی‌دهد.
• پروکتوسکوپی^*[۱]: در این روش از طریق دستگاه‌های خاصی به‌صورت مستقیم داخل راست‌روده و قسمت‌های تحتانی روده بزرگ را مورد مشاهده قرارمی‌دهند. از طریق این روش نیمی از سرطان‌ها قابل تشخیص هستند. در این روش ممکن است بیمار احساس فشار کند، اما احساس درد نخواهدکرد.
• کولونوسکوپی: در این روش با ابزارهای خاصی، مشاهده کلی روده بزرگ و راست‌روده ممکن می‌شود. در این حالت نیز فرد دردی را احساس نخواهدکرد.
• در صورت وجود هرگونه توده در طول این قسمت‌ها باید بخشی از توده برداشته شود تا در زیر میکروسکوپ از نظر وجود بافت یا سلول‌های سرطانی مورد بررسی قرارگیرد. این عمل را بیوپسی می‌نامند.
• آزمون آنتی ژن CEA: برای اندازه‌گیری مارکر درون خون هرچند روشی دقیق نبوده و گاهی بیمار فاقد هرنوع مارکر می‌باشد.

پیش‌آگهی و درمان سرطان روده، به شرایط سلامت عمومی و مرحله بیماری (اینکه سلول‌های سرطانی فقط بافت پوششی روده را درگیر کرده‌است یا تمامی جدار آن را) فرد بیمار بستگی دارد. بعد از درمان آزمایش خون، جهت اندازه گیری آنتی ژن CEA در خون و عکس‌برداری، جهت تشخیص وضعیت سرطان (عود کرده است یا خیر) انجام می‌شود.

مراحل سرطان

عود سرطان به معنای برگشت دوبارۀ آن بعد از درمان می‌باشد. ممکن است عود سرطان، در روده بزرگ یا سایر قسمت‌های بدن نظیر کبد یا ریه رخ دهد. اگر عود به‌صورت درگیری تنها یک ناحیه از بدن باشد باید جراحی انجام شود، اما در صورت درگیری بیش از یک ناحیه و انتشار سرطان در قسمت‌های مختلف بدن ممکن است از روش‌های دیگری نظیر شیمی‌درمانی یا رادیوتراپی استفاده شود.

روش‌های درمانی

به‌طور کلی سه روش درمانی جهت درمان سرطان روده بزرگ وجوددارد که شامل جراحی، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی است. روش درمانی دیگری وجوددارد که در آن از روش‌های بیولوژی استفاده می‌شود. البته استفاده از این روش‌ها در حد مطالعات بالینی است.

• جراحی: جراحی شایع‌ترین روش درمانی در تمامی مراحل سرطان به‌حساب‌می‌آید. این روش به طرق مختلف انجام می‌شود و براساس نظر پزشک و مرحلۀ سرطان، روش‌های جراحی متفاوت است.

عوارض جانبی جراحی: عوارض جانبی جراحی به محل تومور و نوع جراحی بستگی دارد. معمولاً در چند روز اول بعد از جراحی، بیمار احساس ناراحتی دارد ولی معمولاً درد با دارو قابل کنترل است. مدت زمان بهبود بعد از عمل جراحی در بیماران، متفاوت است.

• پرتودرمانی: در این روش از اشعه X با انرژی بالا برای کشتن سلول‌های سرطانی و کوچک‌نمودن اندازه تومور استفاده می‌شود. تولید اشعه می‌تواند خارج از بدن، توسط ماشین‌های خاص یا داخل بدن، از طریق مواد تولیدکننده اشعه، صورت‌گیرد. پرتودرمانی به‌تنهایی یا همراه با جراحی و شیمی‌درمانی انجام‌می‌شود.

عوارض جانبی پرتودرمانی: شایع‌ترین عوارض جانبی پرتودرمانی خستگی، واکنش پوستی در محل برخورد اشعه با پوست و کاهش اشتها می‌باشد. هم‌چنین ممکن است این روش منجر به کاهش گلبول‌های سفید خون شود. در بسیاری از موارد این عوارض دائمی نیستند و قابل کنترل و درمان‌اند.

• شیمی‌درمانی: در این روش، از داروها جهت کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. داروهای ضد سرطانی اکثراً به فرم تزریق داخلی در بدن یا داخل عضلات و برخی به فرم خوارکی استفاده می‌شود. شیمی‌درمانی یک روش درمانی سیستمیک به‌حساب‌می‌آید به این معنا که دارو از طریق جریان خون به قسمت‌های مختلف بدن می‌رود تا سلول‌های سرطانی را بکشد. در این روش داروها به صورت دوره‌ای تجویز می‌شوند؛ یعنی دوره درمانی با یک دوره استراحت ادامه‌می‌یابد و بعد از آن، از ابتدا دوره درمانی شروع می‌شود. درصورتی‌که سلول‌های سرطانی، کبد را درگیر کرده باشند، می‌توان دارو را مستقیماً به شریان‌های تغذیه‌کننده کبد تزریق نمود.

بعد از آن‌که جراح تمامی سلول‌ها و بافت سرطانی را از طریق جراحی برداشت، یک دوره شیمی‌درمانی نیز داده‌می‌شود تا سلول‌های سرطانی باقی‌مانده نیز، در صورت وجود از بین بروند. عوارض جانبی شیمی‌درمانی: داروهای شیمی‌درمانی معمولاً سلول‌های با سرعت تکثیر بالا را مورد هدف قرارمی‌دهند. ازآن‌جایی‌که در بدن علاوه بر سلول‌های سرطانی بافت‌هایی نظیر سلول‌های خونی، بافت پوششی سیستم گوارشی و سلول‌های فولیکول مو نیز از سرعت تکثیر بالایی برخوردار هستند، لذا ممکن است این بافت‌ها نیز مورد هدف داروهای شیمی‌درمانی قراربگیرد. در نتیجه از جمله عوارض جانبی می‌توان به عفونت، خستگی، ریزش موی موقتی، زخم‌های دهانی و غیره اشاره‌کرد. گاهش کلی سلول‌های خونی، از جمله مهم‌ترین عوارض جانبی داروهای شیمی‌درمانی است. ازآنجایی‌که داروهای شیمی‌درمانی، مغز استخوان را به شدت تحت تأثیر قرارمی‌دهد، ممکن است کم خونی (به‌صورت کاهش انرژی انجام کارها)، کاهش پلاکت‌های خونی (به‌صورت خون‌ریزی) و کاهش گلبول‌های سفید (به‌صورت افزایش استعداد ابتلا به عفونت‌ها) ایجادشود. معمولاً همۀ کسانی که از این روش درمانی استفاده می‌کنند به تمامی این علائم مبتلا نمی‌شوند. هم‌چنین در طی دوره استراحت و بعد از قطع درمان تمامی این علائم برطرف می‌شوند.^[۱

بیماری خون
گویچه‌های سفید تراریخته در سرطان خون مزمن.
آی‌سی‌دی-۱۰	C91-C95
آی‌سی‌دی-۹	208.9
آی‌سی‌دی-اُ:	۹۸۰۰–۹۹۴۰
دادگان بیماری‌ها	۷۴۳۱
سمپ	D007938

سرطان خون یا چنگار خون یا لوسمی یا لوکمیا (به انگلیسی: Leukemia یا Leukaemia) گروهی از انواع سرطان است که معمولاً از مغز استخوان شروع می‌شود و باعث شکل‌گیری تعداد زیادی گلبول سفید غیرطبیعی می‌گردد.^[۱] این گلبول‌های سفید خونی به صورت کامل تشکیل نشده‌اند و به آنها بلاست یا سلول‌های لوکمی یا سرطان خون گفته می‌شود.^[۲] نشانه‌های این بیماری شامل مشکلات خونریزی و کبودشدگی، احساس خستگی شدید، تب و خطر افزایش عفونت می‌شود.^[۲] این نشانه‌ها به دلیل نبودِ سلول‌های خونی نورمال ایجاد می‌شوند.^[۲] تشخیص این بیماری با استفاده از آزمایش خون و بیوپسی مغز استخوان صورت می‌گیرد.^[۲]

در حالی که عامل اصلی و واقعی بیماری سرطان خون ناشناخته است؛ اما در عین حال دانشمندان و پزشکان بر این باورند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در این بیماری نقش دارند.^[۳] عوامل خطر شامل مواردی همچون سیگار کشیدن، پرتو یونی، برخی مواد شیمیایی (از قبیل بنزن)، سابقهٔ شیمی‌درمانی و نشانگان داون می‌شود.^[۳][۴] افرادی که در خانوادهٔ خود سابقهٔ بیماری سرطان خون را داشته‌اند، نیز از خطر زیادی برخوردارند.^[۴] استفاده از حشره کش های خانگی احتمال ابتلای کودکان به سرطان خون را 47 درصد و لنفوم را 43 درصد افزایش می دهد.مطالعات محققان مدرسه بهداشت عمومی بوستون آمریکا نشان می دهد که تاثیر مخرب آفت کش ها بر بدن کودکان بیشتر از بزرگسالان است؛ زیرا سیستم ایمنی کودکان هنوز به طور کامل توسعه نیافته است و نمی تواند سم زدایی کند.^[۵]

چهار نوع اصلی سرطان خون وجود دارد: لوسمی حاد لنفوئیدی (ALL)، لوسمی حاد میلوئیدی (AML)، لوسمی مزمن لنفوئیدی (CLL) و لوسمی مزمن میلوئیدی (CML). همچنین انواع دیگری هم هستند که رواج کمتری دارند.^[۴][۶] سرطان خون بخشی از یک گروه وسیع‌تر به نام نئوپلاسم است که شامل خون، مغز استخوان و سیستم لنفوئیدی می‌شود که به تومورهای بافت‌های خون‌ساز و لنفوئیدی معروف هستند.^[۷][۸]

درمان این بیماری شامل ترکیب‌هایی از روش‌های شیمی‌درمانی، پرتودرمانی، درمان هدفمند، پیوند مغز استخوان و همچنین مراقبت تسکینی می‌شود. انواع خاص بیماری سرطان خون با انتظار هوشیارانه درمان می‌شود.^[۴] خون یا فرآورده پلاکتی و همچنین کلینیک درد ممکن است مورد نیاز باشد.^[۲] این امکان وجود دارد که مراقبت تسکینی «با» یا «بدون» تلاش برای کنترل بیماری مورد نیاز باشد.^[۹] موفقیت در درمان به نوع سرطان خون و سن شخص بستگی دارد. نتیجه درمان در کشورهای توسعه‌یافته بهتر شده است.^[۶] میانگین میزان بقای پنج ساله در ایالات متحده ۵۷ درصد است.^[۱۰] در کودکان کمتر از پانزده سال، میزان بقای پنج ساله بیش از ۶۰ تا۸۵ درصد است که این امر به نوع سرطان خون بستگی دارد.^[۱۱] در افرادی که دچار لوسمی حاد هستند و بعد از پنج سال از سرطان رهایی می‌یابند، امکان بازگشت سرطان نامحتمل است.^[۱۱]

در سال ۲۰۱۲ سرطان خون در ۳۵۲ هزار نفر در سراسر دنیا ایجاد شد و از این میان باعث مرگ ۲۶۵ هزار نفر گردید.^[۶] این بیماری معمول‌ترین نوع سرطان در میان کودکان است که سه چهارم موارد سرطان خون در کودکان اتفاق می‌افتد و همگی از نوع لوسمی لنفوبلاستی حاد (ALL) است. اما تقریباً ۹۰ درصد انواع سرطان خون در بزرگسالان تشخیص داده می‌شود که انواع لوسمی حاد میلوئیدی (AML) و لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) معمول‌ترین انواع در بزرگسالان می‌باشند.^[۴] این بیماری در کشورهای توسعه‌یافته بیشتر اتفاق می‌افتد.^[۶]

محتویات

نشانه‌ها

نشانه‌های نمادین لوکمی موارد زیر می‌باشند: کم‌خونی که با رنگ پریدگی و سستی یا خستگی مشخص می‌شود، کبودی پوست،تهوع، لثه‌های متورم و خونین، تب خفیف (38/5 درجه). غده‌های لنفاوی متورم (با اینکه غده‌ها نه دردناک و نه قرمز می‌باشند). درد استخوان، خونریزی شدید و پی‌درپی و پدیدار شدن خون در ادرار یا مدفوع کودک.

نشانه‌هایی همانند علایم لوکمی می‌توانند در کودکانی که از اختلالات گوناگون دیگری رنج می‌برند نیز ظاهر شوند. پزشکان وقتی به لوکمی مشکوک می‌شوند که نشانه‌ها نمادین آن با بزرگی جگر یا طحال همراه باشند. هنگامی شک بیشتر می‌شود که سلول‌های سفید سرطانی در لام خون محیطی دیده شود. تشخیص با آزمایش مغز استخوان قطعی می‌شود.

انواع

لوسمی بر اساس نوع گویچه سفید خون که دچار تراریختگی(ترانس‌ژن) و سرطان شده به دو دسته تقسیم می‌شود:

• لنفوئیدی یا لنفوبلاستی: این نوع لوسمی سلول‌های لنفاوی یا لنفوسیت‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد که بافت‌های لنفاوی را می‌سازند. این بافت جزء اصلی سیستم ایمنی بدن است و در قسمت‌های مختلف بدن از جمله غدد لنفاوی، طحال یا لوزه‌ها یافت می‌شود.
• میلوئیدی یا مغز استخوانی: این نوع لوسمی سلول‌های مغز استخوانی را تخت تاثیر قرار می‌دهند. سلول‌های مغز استخوان شامل سلول‌هایی است که بعداً به گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و سلول‌های پلاکت ساز تبدیل می‌شوند.

همچنین هر دو دسته لوسمی به دو نوع حاد و مزمن تقسیم می شوند لذا چهار نوع کلی لوسمی داریم لوسمی مزمن میلوئیدی ، لوسمی حاد میلوئیدی ، لوسمی مزمن لنفوئیدی و لوسمی حاد لنفوئیدی (ALL، CLL، AML، CML)

آسیب شناسی

پزشکان علت دقیق لوسمی را نمی‌دانند. به نظر می‌رسد عوامل ژنتیکی و محیطی در بوجود آمدن این بیماری نقش داشته باشند. مانند هر سرطان دیگری، عامل مستعد و پیشتاز در ایجاد لوسمی به هم خوردن نظم تقسیم سلولی است. پژوهش‌های انجام شده روند بدخیمی بیماری لوسمی را به این عوامل ارتباط می‌دهند:

• ژنتیک: ناهنجاری‌های ژنتیکی نقش بسیار مهمی در رشد لوکمی در بدن دارد. برخی بیماری‌های ژنتیکی مثل سندرم داون، احتمال ابتلا به لوکمی را بالا می‌برد.
• قرار گرفتن در معرض پرتوهای یونیزه کننده و برخی مواد شیمیایی خاص: افرادی که در معرض پرتوهای شدید قرار گیرند مانند بازماندگان بعد از حملات اتمی یا رویدادهای رآکتورهای هسته‌ای، احتمال دچار شدن به لوکمی در آنها بیشتر است. قرار گرفتن در معرض برخی موادشیمیایی خاص مانند بنزن نیز می‌تواند احتمال ابتلا به لوکمی را افزایش دهد.
• نارسایی سیستم ایمنی طبیعی بدن
• سن در میان بزرگسالان: آمادگی ابتلا به لوسمی با افزایش سن ارتباط مستقیم دارد. افراد بالای ۵۵ سال باید بیشتر مراقب علایم هشدار دهنده این بیماری باشند. با این حال لوسمی می‌تواند کودکان را هم در هر سنی گرفتار کند ولی بیشتر در سنین سه تا چهار سال اتفاق می‌افتد.

روند تشخیص

بیماری می‌تواند با شتاب یا به کندی پیشرفت کند. نزدیک ۲۵ درصد گونه‌های لوکمی در جریان یک معاینه بالینی معمولی و پیش از اینکه نشانه‌ها بیماری ظاهر شوند تشخیص داده می‌شوند.^{[نیازمند منبع]}پزشکان معمولاً لوکمی مزمن را با آزمایش خون ساده قبل از شروع علائم تشخیص می‌دهند. روند تشخیص می‌تواند دربرگیرنده موارد زیر باشد:

• آزمایش جسمی: شناسایی نشانه‌های فیزیکی و جسمی لوکمی مثل رنگپریدگی ناشی از کم خونی، و ورم غده‌های لنفاوی، کبد یا طحال
• آزمایش خون: شمارش تعداد گلوبول‌های سفید یا پلاکت‌های خون
• آزمایش سیتوژنتیک: این آزمایش تغییرات ایجاد شده در کروموزوم‌ها، ازجمله وجود کروموزوم فیلادلفیا را بررسی می‌کند.
• آزمایش نمونه مغزاستخوان

برای تایید تشخیص لوکمی و تعیین نوع و میزان پیشرفت آن در بدن، نیاز به آزمایش‌های بیشتر است.

درمان

در سالهای اخیر، با به کارگیری داروهای ضد سرطان موثرتر، طول عمر بیماران مبتلا به لوکمی افزایش پیدا کرده است. این داروها موجب فروکش کردن نشانه‌های بیماری می‌گردند به طوریکه نشانه‌ها در جریان درمان بیماری بدتر نمی‌شود و حتی بیماران تا اندازه‌ای درمان می‌شوند. درمان لوسمی بستگی به نوع لوسمی، وضعیت بیماری در شروع درمان، سن، سلامت عمومی و چگونگی واکنش بیمار به نوع درمان دارد که گاهی منجر به سلامت کامل این بیماران می‌شود . از مهمترین عوامل در بهبود بیماری برخوردار بودن بیمار از روحیه بالا جهت مقابله با این بیماری است .

شیوه درمان این بیماری می‌تواند شامل موارد زیر نیز باشد:

• شیمی درمانی
• پرتو درمانی
• پیوند مغز استخوان و پیوند سلول‌های بنیادی که در این روش مغز استخوان فرد بیمار با مغز استخوان سالم جایگزین می‌شود تا بیمار بتواند مقادیر بالای داروهای شیمی درمانی و یا پرتودرمانی را دریافت کند.

یافته های اخیر محققان دانشگاه کرنل نشان داد که با استفاده ازفناوری نانولوله می توان سلول های سرطانی موجود در جریان خون را به دام انداخت. آزمایشگاه مایل کینگ این دانشگاه روی سلول های سرطانی تحقیق می کند و اخیرا از نانولوله های هالویسایت (HNT) به عنوان نانوساختاری برای به دام اندازی سلول های تومور موجود در خون استفاده کرده است، این سلول ها موجب گسترش سرطان در بدن می شوند.^[۱۲] این دستاورد علمی موجب شده است تا امیدهای زیادی برای درمان انواع مختلف سرطان ایجاد شود.

نشریه نیچر نتایج یک مطالعه پزشکی در مورد لوسمی میلوئید مزمن (CML) که از نادرترین انواع سرطان خون است را منتشر و اعلام کرد که ترکیب یکی از داروهای دیابت با داروهای استاندارد درمان سرطان خون، در درمان بهتر بیماران موثر است. در این مطالعه 24 بیمار مبتلا به CML که به درمان های رایج پاسخ نداده بودند، با ترکیب داروی ضد دیابت پیوگلیتازون و داروهای رایج شیمی درمانی، مجددا درمان شدند. پس از 12 ماه بیش از 50 درصد داوطلبان بهبود یافتند و بیماری 3 نفر پس از گذشت 5 سال عود مجدد نداشت و ظاهرا درمان شده بود.^[۱۳]

بتازگی سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) داروی جدید درمان سرطان خون را تایید کرد. این دارو Empliciti نام دارد و محصول شرکت های دارویی Bristol-Myers و AbbVie است و سیستم ایمنی بدن را به گونه ای تربیت می کند که با سخت ترین نوع بیماری سرطان خون مبارزه کند.^[۱۴]

سرطان پوست
سرطان سلول پایه‌ای با شکل مرواریدی و تلانژکتازی
آی‌سی‌دی-۱۰	C43-C44
آی‌سی‌دی-۹	172, 173
آی‌سی‌دی-اُ:	۸۰۱۰–۸۷۲۰
مدلاین پلاس	001442
ای‌مدیسین	article/276624, article/870538, article/1100753, article/1965430
سمپ	D012878

سرطان پوست (به انگلیسی: Skin cancer) سرطانی است که از پوست ناشی می‌شود. این دسته سرطان‌ها به دلیل رشد غیرعادی سلول‌ها که توانایی حمله یا انتشار به دیگر قسمت‌های بدن را دارند.^[۱] سه نوع عمده وجود دارد: سرطان سلول پایه‌ای (BCC)، کارسینوم سلول-سنگفرشی (SCC) و ملانوما.^[۲] دو مورد اول به همراه تعدادی از سرطانهای پوستی که زیاد شایع نیستند تحت عنوان سرطان پوستی غیر ملانومی شناخته می‌شوند(NMSC).^[۳][۴] سرطان سلول بازال به آهستگی رشد می‌کند و می‌تواند به بافت اطراف آن آسیب برساند اما بعید است به به مناطق دور گسترش یابد یا به مرگ منجر شود.^[۳] معمولاً به شکل قسمتی از پوست که بالاآمده و بدون درد نیز می‌باشد به نظر می‌رسد، که ممکن است براق باشد با عروق خونی کوچک که روی آن جریان دارند یا ممکن است به شکل یک ناحیه از پوست که بالا آمده به همراه یک زخم بروز می‌کند.^[۲] احتمال انتشار سرطان سلول‌های سنگفرشی بیشتر است.^[۳] این سرطان معمولاً به شکل یک توده با سری پوسته پوسته بروز می‌کند اما ممکن است به شکل زخم نیز بروز نماید. .^[۵] ملانومها تهاجمی‌ترین نوع سرطان پوستی هستند. نشانه‌های آن عبارتند از مول که دارای شکل، رنگ، و اندازه متفاوتی هستند، لبه‌های نامنظم دارند، بیش از یک رنگ دارند، همراه با خارش یا خونریزی هستند. .^[۶]

بیشتر از ۹۰درصد موارد به دلیل قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش خورشید خورشید ایجاد می‌شود.^[۷] این قرار گرفتن در معرض نور خورشید خطر ابتلاء به هر سه نوع سرطان را افزایش می‌دهد.^[۷] قرار گرفتن در معرض اشعه خورشید تا حدی به دلیل نازک شدن لایه ازون^[۷] در مورد سرطان‌های ملانوم و سلول‌های بازال قرار گرفتن در معرض نور خورشید در سنین کودکی بسیار مضر است.^[۸] در مورد سرطان سلول‌های سنگفرشی کلاً در معرض نور خورشید قرار گرفتن، مهم است و زمان قرار گرفتن آن چندان اهمیتی ندارد.^[۷] بین ۲۰ تا ۳۰ درصد از ملانوم‌ها از خال‌ها شروع می‌شوند.^[۸] افرادی که پوست روشن‌تری دارند در معرض خطر بیشتری هستند^[۲] و افرادی که سیستم ایمنی آنها به دلیل استفاده از داروها یا بیماری‌هایی مثل ایدز ضعیف شده است.^[۳][۹] تشخیص از طریق بافت‌برداری صورت می‌گیرد.^[۶]

کاهش قرارگیری در معرض نور خورشید و اشعه فرابنفش و استفاده از ضدآفتاب می‌تواند روش‌های مؤثری برای جلوگیری از ملانوم و سرطان سلول‌های سنگفرشی باشد. .^[۸][۱۰] اینکه آیا کرم‌های ضد آفتاب بر خطر ابتلاء به سرطان سلول‌های بازال تأثیر دارند یا خیر مشخص نیست.^[۱۰] مطالعات محققان نشان می دهد استفاده از nicotinamide که یکی از مشتقات ویتامین B3 است می تواند به طور قابل ملاحظه ای احتمال بروز سرطان پوست غیر ملانوم را در افراد پرخط کاهش دهد.^[۱۱] سرطان‌های غیر ملانومی پوست معمولاً قابل درمان هستند.^[۳] درمان به طور کلی توسط عمل جراحی با برداشتن توده صورت می‌گیرد اما ممکن است با پرتودرمانی و یا مصرف داروهای موضعی مانند فلوروراسیل هم صورت گیرد گرچه این شیوه کمتر رواج دارد.^[۲] درمان ملانوم ممکن است ترکیبی از عمل جراحی، شیمی درمانی، پرتودرمانی و درمان موضعی باشد.^[۶] در افرادی که بیماری به سایر نقاط بدن آنها انتشار یافته است، مراقبت تسکینی برای بهبود کیفیت زندگی افراد استفاده می‌شود.^[۶] ملانوم یکی از سرطانهایی است که احتمال بقا در آن نسبت به سایر سرطانها بیشتر است، در بریتانیا بیش از ۸۶٪ و در آمریکا بیش از ۹۰٪ بیش از ۵ سال احتمال بقا.^[۱۲][۱۳]

سرطان پوست یکی از شایعترین انواع سرطان هستند، که به طور جهانی حداقل ۴۰ درصد از مواردانواع سرطان را تشکیل می‌دهد. .^[۳][۱۴] به ویژه بین افراد با پوست روشن این نوع سرطان بسیار شایع است. .^[۱۵] شایعترین نوع آن سرطان پوستی غیر ملانومی است، که حداقل در ۳–۲ میلیون نفر در سال به آن مبتلا می‌شوند. .^[۸][۱۶] با این حال این یک برآورد تقریبی است، چون آمار مناسبی در دسترس نیست.^[۲] در موارد سرطانهای پوستی غیر ملانومی، حدود ۸۰ درصد آنها سرطان سلول‌های بازال و ۲۰ درصد آنها سرطانهای سلول‌های سنگفرشی هستند. .^[۴] سرطان سلول‌های بازال و سرطان سلول‌های سنگفرشی به ندرت منجر به مرگ می‌شوند.^[۸] در ایالات متحده کمتر از ۰٫۱ درصد از مرگ و میرهای ناشی از سرطان به دلیل این نوع خاص از سرطان است.^[۲] در سراسر جهان در سال ۲۰۱۲ ملانوم در ۲۳۲۰۰۰ نفر دیده شده است و منجر به مرگ ۵۵۰۰۰ نفر شده است.^[۸] بالاترین میزان ملانوم در دنیا در دوکشور استرالیا و نیوزلند دیده می‌شود.^[۸] سه نوع شایع سرطان پوست در ۲۰ تا ۴۰ سال گذشته رواج بیشتری داشته است، به ویژه در مناطقی که افراد در آن سفیدپوست هستند.^[۳][۸]

محتویات

تست خانگی سرطان پوست

برای این کار از یک اتاق روشن، آینه قدی، آینه دستی، ۲ صندلی و ۱ شوار و مداد استفاده کنید. به این ترتیب که لب‌ها و دهان و گونه را به دقت بررسی کنید. برای دیدن پشت گوش از آینه دستی کمک گرفته شود. برای دیدن پوست سر ابتدا سشوار باد سرد ا به سمت موها گرفته تا کنار بروند و بعد از آن پوست سر را به دقت جستجو می‌کنیم. تمامی اعضای بدن در این آزمایش باید مورد بررسی قرار بگیرند. بانوان باید سینه‌های خود را نیز به دقت د آینه وارسی نمایند. بر روی صندلی نشته و با باز کردن پاها و استفاده از آینه دستی کل ناحیه تناسلی را نیز معاینه بفرمایید. اگر در این بررسی‌ها به مشکوک شفاف، فلس مانند، قهوه‌ای مایل به زرد یا چند رنگ برخوردیم یا اگر خال‌ها و ماه گرفتگی هایمان رشد داشت باید به پزشک مراجعه کنیم.^[۱۷]

درمان سرطان پوست

پژوهشگران مرکز سرطان نوریس کاتن روشی یافتند که با استفاده از آن می توان سیستم ایمنی بدن را علیه سلول های سرطانی تحریک کرد. این گروه تحقیقاتی دریافتند که در یک دمای مشخص، سیستم ایمنی بدن در برابر فعالیت های سلول های سرطانی مقاومت نشان می دهد.^[۱۸]

سرطان پروستات
محل غدهٔ پروستات در بدن، مجرای ادراری از میانهٔ پروستات می‌گذرد.
آی‌سی‌دی-۱۰	C61
آی‌سی‌دی-۹	185
اُمیم	۱۷۶۸۰۷
دادگان بیماری‌ها	۱۰۷۸۰
مدلاین پلاس	000380
ای‌مدیسین	radio/۵۷۴
پیشنت پلاس	سرطان پروستات
سمپ	D011471

 

سرطان پروستات (به انگلیسی: Prostate cancer) که با نام چنگار پروستات نیز شناخته می‌شود، پیشرفت سرطان در پروستات است که غده‌ای در دستگاه تناسلی مردان است.^[۱] بیشتر سرطان‌های پروستات آرام رشد می‌کنند، اما برخی نسبتاً سریع رشد می‌کنند.^[۲][۳] سلول‌های سرطانی ممکن است از پروستات گسترش و به دیگر بخش‌های بدن برسند، به ویژه استخوانها و گره‌های لنفاوی.^[۴] این بیماری ممکن است در آغاز نشانگانی را نشان ندهد.^[۳] در مراحل پیشرفته تر می‌تواند مشکلاتی را در ادرار کردن، خون در ادرار یا درد در ناحیهٔ لگن و کمر هنگام ادرار به وجود آورد.^[۵] یک بیماری دیگر به نام هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات نیز می‌تواند نشانگان مشابهی را پدید آورد. یکی دیگر از علائمی که بعدها بروز پیدا می‌کنند شامل سطح پایین گلبول‌های قرمز است.^[۳]

اخیراً محققان مرکز تحقیقات سرطان انگلیس و بیمارستان «آدن بروک» کمبریج، با مقایسه ۲۵۰ نمونه از تومورهای پروستات، موفق به شناسایی پنج نوع متفاوت سرطان پروستات شدند. هر یک از این پنج نوع سرطان پروستات دارای امضای ژنتیکی مجزا هستند و راه درمان متفاوتی دارند.^[۶]

تشخیص بیماری

عواملی که خطر ابتلاء به سرطان پروستات را افزایش می‌دهند سن بالا، سابقهٔ خانوادگی بیماری، و نژاد می‌باشد. حدود ۹۹ درصد موارد در افراد بالای ۵۰ سال رخ می‌دهد. اگر یکی از خویشاوندان درجه اول به این بیماری مبتلا شده باشند، احتمال ابتلاء به بیماری دو تا سه برابر می‌شود. این بیماری در ایالات متحده بیشتر در میان سیاه‌پوستان آمریکا بروز پیدا می‌کند تا سفید پوست. دیگر عوامل دخیل در این بیماری شامل این موارد نیز هست: رژیم غذایی با سطوح بالای گوشت فرآوری شده، گوشت قرمز یا فراورده لبنی و یا رژیم‌های غذایی که سبزی‌های خاصی را در خود ندارند.^[۲] سرطان پروستات از طریق بافت برداری تشخیص داده می‌شود. تصویربرداری پزشکی نیز ممکن است بعد از انجام شود تا مشخص شود که آیا سرطان به دیگر بخش‌های بدن سرایت کرده است یا نه.^[۵]

پیش‌گیری و درمان

غربال‌گری سرطان پروستات بحث برانگیز است. تست‌هایی که بر روی^[۲][۳] پادگن ویژه پروستات میزان تشخیص سرطان پروستات را افزایش می‌دهد، اما سطح مرگ و میر را کاهش نمی‌دهد.^[۷] خدمات پیشگیری ایالات متحده پیشنهاد می‌کند که غربالگری با استفاده از PSA استفاده نشود، چرا که مشکل -تشخیص و-و درمان بیش از حد را دارد، چرا که بیشتر سرطان‌های تشخیص داده شده بدون علامت می‌مانند. USPSTF نتیجه‌گیری می‌کند که منافع احتمالی آزمایش از ضررهای مورد انتظارش بالاتر نیستند.^[۸] در حالی که به نظر می‌رسد مهارکننده های-ردوکتاز ۵ آلفا خطر ابتلای کم ریسک را کاهش می‌دهند، تأثیری بر خطر ابتلای پر ریسک ندارند.^[۲] به نظر می‌رسد که مکمل‌های غذایی مانند ویتامینها یا مواد معدنی تأثیری بر روی خطر ابتلاء ندارند.^[۲][۹]

بسیاری از موارد می‌توانند بدون خطر تحت نظارت فعال یا انتظار هوشیارانه قرار بگیرند. دیگر درمان‌ها شامل عمل جراحی، پرتودرمانی، هرمون درمانی یا شیمی‌درمانی قرار بگیرند.^[۵] وقتی که سرطان تنها در پروستات بروز پیدا می‌کند ممکن است قابل درمان باشد.^[۳] برای کسانی که بیماری به استخوانشان سرایت کرده، داروهای مسکن، بیس فسفونات‌ها و درمان هدفمند از جمله درمان‌هایی اند که می‌توانند مفید باشند. نتایج درمان به سن بیمار، دیگر مشکلات سلامتی، و گستردگی و میزان هجوم سرطان بستگی دارد. بسیاری از بیمارانی که به سرطان پروستات دچارند از خود بیماری تلف نمی‌شوند.^[۵]

همه‌گیرشناسی

میزان بقای پنج ساله در ایالات متحده ۹۹ درصد است.^[۱۰] در سطح جهان، سرطان دومین گونهٔ سرطان رایج و پنجمین عامل مرگ و میر مربوط به سرطان در مردان است.^[۱۱] در سال ۲۰۱۲، ۱/۱ میلیون مرد به سرطان پروستات دچار شدند که از این تعداد، ۳۰۷۰۰۰ تای آن‌ها جان سپردند.^[۱۱] این سرطان رایج‌ترین سران در میان مردان در ۸۴ کشور بود که^[۲] بیشتر در کشورهای توسعه‌یافته رخ می‌داد. میزان سرطان در کشورهای در حال توسعه رو به افزایش بوده است.^[۱۲] در پی افزایش استفاده از آزمایش PSA، میزان تشخیص این بیماری به گونهٔ چشمگیری در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ افزایش یافت.^[۲] مطالعاتی که انجام شده‌اند تا میزان مرگ و میر مردانی را بررسی کنند که به واسطهٔ عوامل غیر مرتبط جان سپرده‌اند، در ۳۰ تا ۷۰ درصد کسانی که بالای شصت سال بوده‌اند سرطان پروستات را تشخیص داده‌اند.^[۳]

با توجه به اینکه اندازهٔ پروستات بعد از سن حدود ۴۵ تا ۵۰ سالگی شروع به رشد می‌کند به افراد بالای این سن توصیه می‌شود هر روز یک گوجه فرنگی خام مصرف کنند.

لیکوپن یکی از آنتی‌اکسیدانهای مهم موجود در گوجه فرنگی است که می‌تواند از بروز سرطان پروستات پیش‌گیری کند.^[۱۳] اندازه‌گیری PSA در مردان بالای چهل سال برای غربالگری و شناسایی این سرطان در مراحل اولیه توصیه می‌شود. مواردی که ممکن است قبل از بروز سرطان پروستات رخ دهند

به تازگی محققان دانشگاه بیرمنگام در انگلستان موفق به ابداع تراشه‌ای شده‌اند که قارد است سرطان پروستات که دومین سرطان شایع مردان می‌باشد را در مراحل اولیه با دقت بسیار بالایی تشخیص دهد. این تراشه حسگر، یک پروتئین خاص را که با زنجیره کربوهیدرات ترکیب می‌شود، شناسایی می‌کند. این پروتئین، مولکول گلیکوپروتئین نام دارد و نقش مهمی در عملکرد بخش‌های مختلف بدن، از جمله پاسخ ایمنی ایفا می‌کند. با توجه به این نقش، می‌توان از این پروتئین به عنوان یک نشانگر زیستی برای تشخیص انواع سرطان، از جمله سرطان پروستات استفاده کرد.^[۱۴]

علائم و نشانه‌ها

ممکن است علامت خاصی دیده نشود. علایم انسدادی معمولاً زودتر بروز می‌کند و شامل تکرر ادرار، احتباس ادرار، کاهش قطر و فشار جریان ادرار وقطره قطره شدن انتهای ادرار می‌باشد که مشابه علائم هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات است. متاستازهای استخوانی می‌توانند موجب درد شوند. در صورت دیده شدن علامت‌های زیر حتماً به پزشک مراجعه نمایید:

• اختلال در آغاز ادرار
• تکرر ادرار مخصوصاً در شب‌ها
• خارج شدن ادرار به صورت قطره قطره
• خروج ادرار با فشار کم
• وجود خون یا لخته خون در ادرار
• درد هنگام دفع ادرار
• درد هنگام انزال
• درد در ناحیه لگن و پایین کمر اگر متناوب باشد
• کاهش وزن یا کاهش اشتها به صورت ناخواسته^[۱۵]

سرطان لوزالمعده
آی‌سی‌دی-۱۰	C25
آی‌سی‌دی-۹	157.9
اُمیم	۲۶۰۳۵۰
دادگان بیماری‌ها	۹۵۱۰
مدلاین پلاس	000236
ای‌مدیسین	med/۱۷۱۲
سمپ	D010190

سرطان لوزالمعده با سرطان پانکراس (به انگلیسی: Pancreatic cancer) زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های درون غدهٔ لوزالمعده که پشت معده قرار دارد، به صورت خارج از کنترلی شروع به تکثیر می‌کنند و یک توده تشکیل می‌دهند. این سلول‌های سرطانی توانایی حمله به دیگر بخش‌های بدن را دارند.^[۱] چند نوع سرطان پانکراس وجود دارد. رایج‌ترین نوع که آدنوکارسینوم پانکراس نام دارد، %۸۵ موارد را شامل می‌شود. این آدنوکارسینوم از بخشی از پانکراس شروع می‌کنند که مسئول ساخت آنزیم‌های گوارشی است. یک تا دو مورد از میان صد مورد سرطان پانکراس تومورهای اعصاب و غدد هستند که از سلول‌های تولیدکنندهٔ هورمون پانکراس به وجود می‌آیند. در کل، میزان تهاجمی بودن این تومورها کمتر است. علائم و نشانگان رایج‌ترین نوع سرطان پانکراس شامل این موارد است: زردی پوست، درد شکم یا درد کمر، کاهش وزن بدون دلیل، کم رنگی مدفوع، ادرار تیره و بی اشتهایی. معمولاً در مراحل اولیهٔ بیمارِی، نشانگانی وجود ندارد و نشانگانی که شاخص بیماری هستند و به اندازه‌ای خاص هستند که بتوانند ما را به سرطان پانکراس مشکوک کنند، معمولاً زمانی بروز پیدا می‌کنند که بیماری به مرحلهٔ پیشرفتهٔ خود رسیده است.^[۲] تا زمانی که سرطان پانکراس تشخیص داده شود، معمولاً بیماری به نقاط دیگر بدن نیز گسترش یافته است.^[۳][۴]

سرطان پانکراس به ندرت در سنین پایین‌تر از ۴۰ سالگی رخ می‌دهد و بیش از نیمی از موارد آدروکارسینوم پانکراس افراد بالای ۷۰ سال هستند.^[۵] عوامل خطر سرطان پانکراس شامل این موارد می‌شوند: استعمال دخانیات، مرض چاقی، دیابت و شرایط ژنتیکی خاص ونادر.^[۵] حدود %۲۵ درصد موارد این بیماری به خاطر سیگار کشیدن است و^[۶] ۵–۱۰٪ ناشی از ژن‌های به ارث رسیده هستند.^[۵] سرطان پانکراس معمولاً به کمک ترکیبی از این روش‌ها تشخیص داده می‌شود: تصویربرداری پزشکی مانند فراصوت یا توموگرافی کامپیوتری، آزمایش خون، و آزمایش نمونه‌های بافت.^[۲] این بیماری به چند مرحله تقسیم می‌شود، از مرحلهٔ اولیه (مرحله ی تا مرحلهٔ آخر (مرحله ی 5).^[۳] غربالگری جمعیت عمومی مؤثر تشخیص داده نشده است.^[۷]

برای پیش گیری از سرطان پانکراس، حفظ وزنی سالم و محدود کردن مصرف گوشت قرمز یا گوشت فرآوری شده پیشنهاد می‌شود.^[۸] احتمال ابتلای افراد سیگاری، در صورت ترک کاهش می‌یابد و پس از 20 سال احتمال ابتلای آن‌ها با بقیهٔ افراد برابر می‌شود.^[۴] روش‌های درمانی سرطان پانکراس شامل این موارد هستند: پرتو درمانی، شیمی درمانی، مراقبت تسکینی، و یا ترکیبی از این موارد. گزینه‌های درمانی تا حدودی به مرحله ی سرطانبستگی دارد. جراحی تنها راه درمانی است که می‌تواند بیماری را معالجه کند؛ اما ممکن است برای بهبود کیفیت زندگی نیز به کار رود، بدون این که احتمال درمان وجود داشته باشد.^[۲] مدیریت درد و داروهای بهبود گوارش نیز بعضاً لازم هستند.^[۳] همچنین، مراقبت تسکینی برای همهٔ موارد مبتلا به این بیماری توصیه می‌شود، حتی برای کسانی که تحت مراقبت با هدف درمان هستند.^[۹][۱۰]

در سال ۲۰۱۲، انواع سرطان پانکراس هفتمین عامل مرگ ناشی از سرطان بودند که در سطح جهان به مرگ ۳۳۰۰۰۰ نفر در آن سال منجر شدند.^[۴] در ایالات متحده، سرطان پانکراس چهارمین عامل مرگ ناشی از سرطان است.^[۱۱][۱۲] این بیماری بیشتر در کشورهای توسعه یافته رخ می‌دهد و این کشورها در سال ۲۰۱۲ شاهد ۷۰ درصد از موارد جدید این بیماری بوده‌اند.^[۴] آدنوکارسینوم پانکراس نوعاً پیش آگهی بسیار ضعیفی دارد. در واقع پس از تشخیص، ۲۵٪ افراد یک سال زنده می‌مانند و ۵٪ نیز به مدت ۵ سال.^[۴][۱۳] اگر سرطان زود تشخیص داده شود، میزان بقای پنج ساله تا حدود ۲۰٪ افزایش می‌یابد.^[۱۴] سرطان‌های اعصاب و غدد نتیجهٔ بهتری دارند و پس از دوره‌های پنج ساله حدود ۶۵٪ افراد زنده می‌مانند.^[۴]

پیشگیری

مطالعات محققان نشان می دهد که مواد غذایی حاوی مقادیر بالای منیزیم، سپر مناسبی برای پانکراس در مقابل سرطان است. در صدر این مواد غذایی شکلات تیره قرار دارد. اسفناج، کلم پخته، برنج قهوه ای، موز، آووکادو، هندوانه، آجیل، تخم کدو، کنجد، تخم آفتابگردان، بادام، حبوبات و ماهی نیز حاوی مقادیر بالای منیزیم هستند.^[۱۵]

سرطان بیضه
۷٫۴ × ۵٫۵-cm seminoma in a radical orchiectomy specimen.
آی‌سی‌دی-۱۰	C62
آی‌سی‌دی-۹	186.9
اُمیم	۲۷۳۳۰۰
دادگان بیماری‌ها	۱۲۹۶۶
مدلاین پلاس	001288
ای‌مدیسین	med/۲۲۵۰ med/۸۶۳
سمپ	D013736

سرطان بیضه (Testicular cancer) رشد سرطانی سلول‌های بیضه می‌باشد که به صورت یک توده سفت اغلب بدون درد در بیضه خود را نشان می‌دهد.

شیوع و پیش آگهی

سرطان بیضه شایع ترین سرطان در مردان ۲۰ تا ۳۵ ساله است، اما ممکن است در هر سنی دیده شود^[۱] و احتمال ابتلای هر مردی به این سرطان ۰٫۴٪ است. بطور کلی این سرطان اگر متاستاز نداده باشد بالای نود درصد با شیمی درمانی و سایر روشها قابل درمان است.

انواع

اغلب یک طرفه است اما گاهی ممکن است دوطرفه باشد. منشا این نوع سرطان سلولهای مختلفی از بافت بیضه می‌تواند باشد:

علایم

مهم‌ترین چیزی که این بیماری را خطرناک می‌کند بدون درد بودن علائم اولیه آن است، از این نظر سرطان بیضه شبیه‌ترین بیماری به سرطان سینه است. بیشتر نشانه‌های اولیه ابتلا به این سرطان، تورم و غیر عادی شدن ظاهر بیضه‌هاست و خود فرد با معاینه فردی زودتر از سایرین می‌تواند پی به نشانه‌های آن ببرد.^[۲] شایع ترین علامت بیماران بزرگ شدن و سفتی بیضه بدون درد یا لمس توده‌ای سفت در بیضه می‌باشد. بیضه مبتلا معمولاً به تدریج بزرگ شده و بیمار در بیضه احساس سنگینی می‌کند. در برخی موارد بیماران با درد حاد بیضه یا علایم درد پشت، تهوع، استفراغ، بی اشتهایی، سرفه، تنگی نفس، درد استخوان یا تورم اندام‌ها مراجعه می‌نمایند.

تومور سلول‌های بینابینی

تومور سلول‌های بینابینی به ندرت در بیضه‌ها ایجاد می‌شوند اما هنگامی که به وجود می‌آیند گاهی تا صد برابر مقدار طبیعی تستوسترون ترشح می‌کنند. هنگامی که این قبیل تومورها در کودکان بوجود می‌آید موجب رشد سریع استخوان‌ها و عضلات می‌شود اما همچنین موجب زود جوش خوردن زودرس اپیفیزها می‌گردند به طوری که قد نهایی فرد کمتری از مقداری خواهد بود که در غیر این صورت به وجود می‌آمد. بدیهی است این قبیل تومورهای سلول‌های بینابینی موجب رشد و تکامل بیش از اندازهٔ اندام‌های جنسی و صفات ثانویهٔ جنسی می‌گردند. در مرد بالغ تشخیص این گونه تومورها مشکل است زیرا صفات جنسی مردانه از قبل وجود دارند. با این وجود با آزمایش ادرار می‌توان این تومورها را تشخیص داد.

تشخیص

در معاینه پزشک توده‌ای سفت و بدون درد در بیضه لمس می‌کند و با انجام سونوگرافی بیضه‌ها و آزمایش‌های لازم تشخیص قطعی می‌گردد. تاخیر در مراجعه به پزشک می‌تواند باعث پیشرفت و گسترش سرطان بیضه به سایر نقاط بدن گردد و درمان آن بسیار مشکل گردد.

معاینه بیضه توسط خود شخص مهم ترین راه تشخیص به موقع سرطان بیضه است و بهترین زمان معاینه هنگام حمام کردن است که پوست کیسه بیضه شل است. برای این کار با لمس دقیق بیضه‌ها بین انگشت شست و سایر انگشتان، هر گونه تغییر ظاهری و سفتی بیضه باید مد نظر قرار گیرد.

عوامل موثر

معمولا سرطان بیضه در افراد زیر بیشتر رخ می دهد:

• سفید پوستان و نژادهای قفقازی
• سابقه خانوادگی سرطان بیضه
• مبتلا شدن به بیضه نزول نکرده در دوران کودکی.این نوع بیضه ها به دلیل اینکه در شکم باقی می مانند بیشتر احتمال ابتلا به سرطان بیضه وجود دارد^[۳]

درمان

بستگی به نوع، مرحله و درجه بدخیمی دارد ولی ترکیبی از جراحی (برداشتن بیضه یا بیضه‌ها با یا بدون برداشتن غدد لنفاوی) شیمی درمانی و رادیوتراپی است.

در صورتی که بیضه سمت دیگر سالم باشد، خارج کردن یک بیضه تاثیری در عملکرد جنسی و باروری بیمار ندارد.

منابع

تومور استخوان
ریزنگاری یک استئوسارکوم, تومور استخوان بدخیم اصلی.
آی‌سی‌دی-۱۰	C40-C41
آی‌سی‌دی-۹	170.9
مدلاین پلاس	001230
سمپ	D001859

سرطان استخوان یا تومور استخوان (به انگلیسی: Bone tumor)به رشد نئوپلاسم بافت استخوانی اشاره می‌کند. رشد ناهنجار استخوان می‌تواند بدخیم یا خوش خیم باشد.

طبقه بندی

می‌توان این تومور را به تومورهای ابتدایی که در بافت‌ها و سلول‌های مشتق شده از استخوان بوجود می‌آیند یا تومورهای ثانویه که به استخوان متاستاز میدهند دسته بندی نمود.

تومورهای خوش خیم اولیه مانند : استئوما, استئوئید استئوما, استئوکندروما, استئوبلاستوما, انکندروما, ژیانت سل تومور استخوان, کیست آنوریسمال استخوان, و دیسپلازی فیبروی استخوان.

تومورهای بدخیم اولیه مانند : استئوسارکوما, کندروسارکوما, Ewing's sarcoma, فیبروسارکوما.

تومورهای ثانویه مانند : متاستاز از سرطان سینه ، سرطان ریه و سرطان پروستات.

سرطان
در حالت معمولی تعداد افزایش سلول‌ها کنترل می‌شود(A). ولی در حالت سرطانی ازدیاد سلول‌ها کنترل نمی‌شود
دادگان بیماری‌ها	۲۸۸۴۳
مدلاین پلاس	001289
سمپ	D۰۰۹۳۶۹

 

سَرَطان یا چَنگار^[۱] تقسیم نامتقارن سلول‌های بدن. سلول‌های سرطانی از سازوکارهای عادی تقسیم و رشد سلول‌ها جدا می‌افتند. علت دقیق این پدیده نامشخص است ولی احتمال دارد عوامل ژنتیکی یا مواردی که موجب اختلال در فعالیت سلول‌ها می‌شوند در هسته سلول اشکال وارد کنند، مانند مواد رادیو اکتیو، مواد شیمیایی و سمی یا تابش بیش از حد اشعه‌هایی مانند نور آفتاب.^[۲] در یک جاندار سالم، همیشه بین میزان تقسیم سلول، مرگ طبیعی سلولی و تمایز، یک تعادل وجود دارد.

محققان انگلیسی در تحقیقات خود متوجه شدند که عدم توازن‌های غیر ژنتیکی پروتئین باعث رشد خارج از کنترل تومور می‌شود. محققان در جریان مطالعات آزمایشگاهی بر روی موش دریافتند که دو پروتئین Plcy1 و Grb2برای چسبیدن در مسیر Akt با هم رقابت می‌کنند. زمانی که پروتیین Plcy1 به این مسیر می‌چسبد باعث فعال شدن تکثیر سلولی می‌شود اما پروتیین Grb2 تکثیر سلولی را کنترل می‌کند. در سلول‌هایی که کمبود پروتیین Grb2 دارند، رشد سلولی پتانسیل از کنترل خارج شدن و سرطانی شدن را دارند.^[۳]

سرطان شامل همه انواع تومورهای بدخیم می‌شود^[۴] که در پزشکی آنها را بیشتر با نام نئوپلاسم می‌شناسند. وقتی که یکی از سلول‌های بدن توسط عوامل مختلف رشدی غیرطبیعی می‌کند و باعث رشد غیرعادی سلول‌های دیگر می‌شود و در نهایت منجربه تولید تومر می‌شود که آن قسمت را از کار می‌اندازد وبه قسمت‌های دیگر نیز سرایت می‌کند. احتمال بروز سرطان در سنین مختلف وجود دارد ولی احتمال بروز سرطان با افزایش سن زیادتر می‌شود^[۵] سرطان باعث ۱۳٪ مرگ‌ها است^[۶] بر طبق گزارش انجمن بهداشت آمریکا ۷٫۶ میلیون نفر بر اثر سرطان و در سال ۲۰۰۷ مرده‌اند^[۷] سرطان تنها ویژه انسان نیست و همه جانوران و گیاهان پرسلولی نیز ممکن است به سرطان دچار شوند. سرطان بیماری پیش رونده است. گفته می شود 70 درصد مرگ های ناشی از سرطان در کشورهای درحال توسعه رخ می دهد و این در حالی است که مرگ و میر در کشورهای پیشرفته و توسعه یافته که روند افزایشی را طی کرده اند به خوبی تحت کنترل در آمده است.^[۸]

تفاوت‌های بارزی در میزان وقوع و مرگ و میر ناشی از انواع سرطان در سرتاسر دنیا وجود دارد. برای مثال میزان مرگ ناشی از سرطان معده در ژاپن ۷ تا ۸ برابر آمریکا است درمقابل میزان مرگ و میر ناشی از سرطان ریه در آمریکا کمی بیش از ۲ برابر ژاپن است. مرگ و میر ناشی از سرطان پوست که بیشتر به علت ملانوم بدخیم می‌باشد در نیوزلند ۶ برابر شایع تر ایسلند است که مهمترین علت آن تفاوت در معرض نور خورشید قرار گرفتن (یا نقص لایه ازن) می‌باشد.

اکثر سرطان‌های تخمدان از یک سلول منفرد طی تجمع اختلالات ژنتیکی و اپی ژنتیکی ایجاد می‌گردد. این اختلالات باعث عدم کنترل بر تقسیمات سلولی، ناپایداری ژنتیکی، مقاومت به آپوپتوز، نامیرایی، قابلیت تهاجم یافتن، متاستاز و رگ زائی، مهار آپوپتوز و در نهایت باعث نامیرایی سلول‌های سرطانی می‌شود.^{[نیازمند منبع]}

سرطان پستان و پروستات هنوز به ترتیب از شایع‌ترین انواع سرطان در زنان و مردان است و موارد سرطان ریه در زنان در حال افزایش است. همچنین موارد تومورهای مری که در اثر اسیدهای واکنشی در اثر چاقی ایجاد می‌شود اکنون بیشتر در مراکز درمانی دیده می‌شود. سرطان در نواحی سر و گردن که توسط نوعی ویروس ایجاد می‌شود در حال افزایش است که گفته می‌شود که سکس دهانی عامل اصلی انتقال این نوع ویروس است.^[۹]

بر اساس بررسی‌های تازه، افزایش امید به زندگی به این معنی است که افراد بیشتر عمر می‌کنند و لذا تعداد بیشتری از آنها تحت تأثیر این بیماری قرار خواهند گرفت. اما روش زندگی بهتر مانند کاهش وزن و سیگار نکشیدن، می‌تواند تأثیر مهمی در عدم ابتلا به این بیماری داشته باشد.

به گفته پروفسور پیتر سیسیانی، از دانشگاه کویین مری، افزایش موارد سرطان «اجتناپ ناپذیر نیست و کارهای زیادی است که می‌توانیم برای جلوگیری از ابتلا به سرطان انجام دهیم.» عواملی در زندگی روزمره مانند چاقی، گوشت قرمز و یا استفاده از دخانیات خطر ایجاد و رشد تومور را افزایش می‌دهد. دنبال کردن یک روش زندگی سالم می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را در طول زندگی یک فرد از ۵۰ درصد به ۳۰ درصد کاهش دهد.^[۱۰]

بتازگی نتایج یک مطالعه نشان داد که بلندی قد با افزایش خطر ابتلا به سرطان ارتباط دارد. براساس این تحقیق، خطر ابتلا به سرطان سینه، پوست و نیز سایر سرطان‌ها در افراد قد بلندتر بیشتر است. طبق نتایج این مطالعه، به ازای هر چهار اینچ (حدود ۱۰ سانتی‌متر) بلندتر بودن قد، خطر ابتلا به سرطان در زنان ۱۸ درصد و در مردان ۱۱ درصد بالا می‌رود.^[۱۱]

عوامل سرطانزا

سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد که بیماری چاقی بویژه در کشورهای توسعه یافته یکی از عوامل اصلی ابتلا به سرطان به شمار می‌رود. همچنین سازمان ملل از افزایش سرطان‌های ناشی از چاقی در کشورهای توسعه یافته خبر داد. تنها در سال ۲۰۱۲ بیماری چاقی در کشورهای توسعه یافته باعث ابتلای ۴۸۱ هزار نفر از مردم این کشورها به بیماری سرطان بویژه در میان زنان شده است. ذکر اینکه رقم افرادی که در اثر بیماری چاقی بیش از حد به سرطان مبتلا شده‌اند ۳٬۶ درصد از مجموع بیماران سرطانی جهان در سال ۲۰۱۲ را تشکیل می‌دهد تصریح کرده است که از طریق مقابله با بیماری چاقی می‌توان دست کم ۲۵ درصد از آمار ابتلا به سرطان در این جوامع را کاهش داد. در این گزارش اشاره شده است که کشورهای منطقه آمریکای شمالی در سال ۲۰۱۲ با ۱۱۱ هزارنفر بیمار یعنی معادل ۲۳ درصد از مجموع مبتلایان به سرطان‌های ناشی از چاقی، در صدر جدول این بیماران و کشورهای اروپای شرقی با نزدیک به ۶۵ هزار نفر در مقام دوم قرار دارند.^[۱۲]

• دخانیات: مصرف دخانیات در ایجاد سرطان در مجاری تنفسی نقش اساسی دارد. ۹۰٪^[۱۳] ابتلا به سرطان ریه به دلیل کشیدن سیگار رخ می‌دهد. سیگار کشیدن مهمترین عامل محیطی منفرد در وقوع مرگ زودرس در آمریگا می‌باشد.^[۱۴]
• مواد غذایی: مصرف الکل در ابتلا به سرطان‌های دهان (به غیر از لب)، حنجره، مری و به دلیل ایجاد سیروز الکلی احتمال بروز سرطان کبد را بالا می‌برد. مصرف قند در طول دوره درمان سرطان ممنوع است زیرا سلولهای سرطانی با مصرف قند می‌تواند بهتر بافت‌های دیگر بدن را آلوده کنند. معنی این حرف این است که سلول سرطانی با مصرف قند قوی تر می شودو باسرعت بالاتری تکثیر می‌شوند. توضیح ساده آن این است که سلول سرطانی دارای ۹۴گیرنده قند است ولی سلول بدن دارای ۴ گیرنده است وهر مولکول قندی را که ببیند جذب می‌کند و بزرگتر می‌شود.

مطالعه محققان آژانس استاندارد غذا در انگلیس نشان می‌دهد، زمانی که مواد غذایی حاوی کربوهیدرات در معرض دمای بالا قرار می‌گیرند، سمی به نام آکریل آمید تولید می‌کنند که سرطان زا است به همین دلیل پژوهشگران اعتقاد دارند مصرف بیش از اندازه نان سوخاری (تُست شده) احتمال بروز سرطان را افزایش می‌دهد.^[۱۵] طبق اعلام آژانس بین‌المللی تحقیقات دربارهٔ سرطان(IARC)، گوشت خوک و فرآورده‌های آن مانند گوشت دودی، ژامبون، سوسیس خوک و سایر گوشت‌های فرآوری شده حامل این مواد، به اندازه استعمال سیگار، خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد.^[۱۶]

• پرتوها: برخی از پرتوها همچون پرتوهای فرابنفش خورشید موجب سرطان‌هایی چون سرطان پوست می‌شوند.
• عفونت‌های باکتریایی و یا ویروسی: برخی سرطان‌ها همچون سرطان گردن رحم به علت عفونت‌های ویروسی (ویروس پاپیلومای انسانی) بروز می‌کنند.^[۱۷]
• محققان دانمارکی موفق به کشف پروتیینی شدند که به آنزیم ADAM17 اجازه می‌دهد با زدودن مولکول‌ها از سطح سلول‌های سرطانی به رشد آنها کمک کند. پروتیین PACS-2 به آنزیم ADAM17 کمک می‌کند تا به درون و خارج از سلول‌های سرطانی انتقال یابد؛ اگر بتوان این پروتیین را مهار کرد می‌توان در مهار رشد تومور سرطانی موفق بود.^[۱۸]

عوامل ژنتیکی

سرطان یک اختلال ژنتیکی است که در آن کنترل نرمال رشد سلول بین رفته است. ژنتیک سرطان هم اکنون یکی از تخصص‌های در حال گسترش است. در سطح مولکولی، سرطان به دلیل وقوع جهش (یا جهش‌هایی) در DNA اتفاق میفتدکه باعث تکثیر بیش از حد سلول می‌شوند. بیشتر این جهش‌ها در سلول‌های سوماتیک رخ می‌دهند. با این وجود، برخی افراد جهش‌ها را به ارث می‌برند.^[۱۹] جهش‌ها در دو گروه از ژن‌های سلولی مشاهده می‌شوند: انکوژن‌ها و ژن‌های سرکوبگر توموری

انکوژن‌ها

نکوژن‌ها یا ژن‌های تومورزا ژن‌های تغییر یافته‌ای هستند که در حالت عادی پروتئین‌هایی را، که در کنترل رشد و تکثیر سلول‌ها نقش دارند، بیان می‌کنند. این ژن‌ها در حالت عادی پروتوانکوژن نامیده می‌شوند؛ ولی در صورت بروز جهش در پروتوانکوژن‌ها، آنها به انکوژن‌ها تبدیل می‌شوند. انکوژن‌ها باعث بروز سرطان می‌شوند. جهشهایی که پروتوانکوژنها را به انکوژنها تبدیل می‌کنند، اغلب باعث بیان بیش از حد فاکتورهای کنترلی، افزایش تعداد ژن‌های کد کننده آنها و یا تغییر فاکتورهای کنترلی بصورتی‌که فعالیت فاکتورها، افزایش یابد و یا نیمه عمر آنها در سلول زیاد شود، می‌گردد. ابتدا انکوژنها در ویروس‌ها کشف شدند که انکوژن‌های ویروسی نامیده می‌شوند. به واسطه جهش در پروموتر پروتوانکوژنها آنها به انکوژن‌ها فعال تبدیل شده و بیان آنها زیاد شده، تکثیر سلولها افزایش یافته و تومور ایجاد می‌شود.^[۲۰][۲۱]

ژن سرکوبگر تومور

ژن سرکوبگر غده یا ژن سرکوبگر تومور ژنی است که یاخته را از رسیدن به راه سرطان باز می‌دارد. اگر در این ژن جهشی روی دهد که به از دست دادن یا کاهش کارایی بینجامد، سرطان از یاخته گسترش خواهد یافت. این روند بطور معمول با دگرگونیهای ژنتیکی دیگری نیز همراه می‌باشد.^[۲۲]

ژن تعمیر DNA

شواهد نشان می‌دهد افزایش جهش در ژن تنظیم شناخت و تعمیر آسیب DNA در تومورزایی بسیار مهم است. این شناخت آسیب DNA و تعمیر ژن می‌تواند یک کلاس منحصر به فرد از سرطان در نظر گرفته شود. ژن تعمیر DNA اغلب به وسیله جهش از دست رفتن عملکرد تحت تأثیر قرار می‌گیرد

وجود سابقه سرطان بین اعضای نزدیک خانواده احتمال دچار شدن به سرطان را افزایش می‌دهد. وجود جهش در برخی ژن‌ها (که به آنها آنکوژن و ژن‌های سرکوبگر تومور می‌گویند، باعث بروز سرطان می‌شود.

ژن‌درمانی

در ژن‌درمانی سرطان از اولیگونوکلئوتیدها استفاده می‌شود. نمونه‌ای از این روش برای جلوگیری از ساخته شدن پروتئین پی‌جی‌پی برای خارج نشدن داروهای ضدّسرطان از سلول‌ها می‌باشد.

عوامل ایمنولوژیک (ایمنی)

نارسایی مکانیسم ایمنی طبیعی بدن عاملی مستعد کننده در ایجاد سرطان ریه شناخته شده‌است.

سن

افزایش سن احتمال دچار شدن به برخی سرطانها را به شدت افزایش می‌دهد. اغلب سرطان‌ها در سنین حدود ۵۵ سال یا بیشتر از آن رخ می‌دهند. سرطان یکی از علت‌های اصلی مرگ در میان زنان ۴۰ تا ۷۹ سال و مردان ۶۰ تا ۷۶ سال است. سرطان کودکان کمتر از ۱۵ سال را نیز دچار می‌کند. سرطان علت بیش از ۱۰ درصد موارد مرگ و میر در این گروه سنی در آمریکا می‌باشد. لوسمی حاد (نوعی سرطان خون) و سرطان‌های دستگاه عصبی مرکزی حدود ۶۰ درصد مرگ و میرها را در این سن باعث می‌شوند.^[۲۳][۲۴]

انواع سرطان

سرطان‌های بدخیم به دو دسته سارکوم‌ها و کارسینوم‌ها تقسیم می‌شوند

گسترش سرطان

سرطان به سه طریق به شرح زیر در بدن گسترش می‌یابد:

از طریق بافت: سرطان به بافت نرمال مجاور حمله می‌کند.

از طریق دستگاه لنفاوی: سرطان به دستگاه لنفاوی حمله می‌کند و در عروق لنفاوی حرکت می‌نماید و به دیگر نقاط بدن می‌رسد.

از طریق خون: سرطان به سیاهرگ‌ها و مویرگ‌ها حمله می‌کند و همراه خون به دیگر نقاط بدن می‌رسد.

هنگامی‌که سلول‌های سرطانی از تومور اولیه (اصلی) جدا می‌شوند و همراه لنف یا خون به دیگر نقاط بدن می‌رسند، ممکن است توموری دیگر (ثانویه) تشکیل شود. این فرایند را متاستاز می‌نامند. تومور ثانویه (متاستازی) از همان نوع تومور اولیه است. به‌عنوان مثال، اگر سرطان پستان به استخوان‌ها گسترش یابد، سلول‌های سرطانی در استخوان در واقع سلول‌های سرطان پستان هستند، و بیمای سرطان متاستازی پستان است و سرطان استخوان نمی‌باشد.

پیشگیری

یکی از مهمترین مشکلات در درمان سرطان بحث تشخیص به موقع و زودهنگام آن است. بسیاری از بیمارن به دلیل تشخیص دیرهنگام این بیماری قادر به درمان آن نبوده‌اند که از جمله دلایل آن سخت بودن روندهای تشخیصی این بیماری است. بتازگی محققان سوئدی آزمایش خونی ابداع کرده‌اند که گفته می‌شود در ۹۶ درصد از موارد، ابتلا به سرطان را به دقت تشخیص می‌دهد و در ۷۱ درصد از موارد نیز نوع آن را به درستی اعلام می‌کند.^[۲۵] پژوهشگران چینی نیز موفق به تولید نانوبلورهای جدیدی شدند که از آنها می‌توان در تصویربرداری و تشخیص سلول‌های سرطانی استفاده کرد.^[۲۶]

برخی از روشهای کلی مانند عدم استعمال دخانیات، مصرف غذای سالم، پرهیز از عوامل تراتوژن (برخی مواد شیمیایی صنعتی مانند آزبست، اشعه یونیزان مانند کار در رادیولوژی، نور آفتاب و...)، ورزش^[۲۷] و خودداری از رفتارهای پرخطر جنسی^[۲۷] در پیشگیری از سرطان موثرند. مطالعات جدید نشان می‌دهد که سبک زندگی و عوامل محیطی، عامل ۷۰ تا ۹۰ درصد انواع سرطان است. به همین دلیل کارشناسان اعتقاد دارند که سرطان با زندگی سالم قابل اجتناب است.^[۲۸]

روش‌های درمان

روشهای اصلی درمان سرطان عبارتند از:

• شیمی درمانی
• پرتو درمانی
• جراحی
• ژن درمانی
• آنتی‌انجیوجنسیس
• تفکر مثبت
• هایپرترمیا
• درمان بیولوژیکی یا ایمونولوژیک: که مشتمل بر بازسازی، تحریک، هدایت و تقویت سیستم طبیعی دفاعی بدن بیمار است و با بکارگیری آنتی بادی و هدایت سیستم دفاعی خود بیمار جهت مبارزه با سرطان روی می‌دهد. بکارگیری عواملی مانند اینترفرون، سلول‌هایی که فعالیت ضدتوموری مستقیم دارند، و پادتن‌های تک‌تیره رشد سرطان را کاهش می‌دهد.
• درمان فوتودینامیک (بکارگیری رنگ و نور): در این شیوه رنگ به داخل یک رگ تزریق و سپس در تمام بدن منتشر می‌شود. پس از چند روز، این رنگ تنها در سلولهای بدخیم باقی می‌ماند. سپس نور قرمز رنگ لیزری به سلول تابانده می‌شود و رنگ درون سلول سرطانی این نور را جذب می‌کند. این امر منجر به واکنش فوتوشیمیایی که ویرانگر سلول‌ها است می‌شود.
• سوزاندن ضایعه بدخیم با اشعه لیزر: در برخی موارد ضایعه بدخیم سرطان ریه منجر به مسدود شدن خشکنای می‌شود. در چنین موردی پزشک با سوزاندن ضایعه بدخیم با اشعه لیزر راه عبور هوا را برای بیمار باز می‌کند. این روش به گونه کامل نمی‌تواند منجر به ازبین بردن ضایعه بدخیم شود ولی کمکی است جهت آسان شدن تنفس در بیمار.
• به تازگی محققان آمریکایی با استفاده از نانوذرات، موفق به رهاسازی نوعی دارو به بدن موش شدند که موجب از بین رفتن تومورسرطانی دراین حیوان می‌شود، این نانوحامل، شانس زنده ماندن در موش‌ها را به شکل قابل توجهی افزایش می‌دهد.

این نانوذرات می‌توانند ترکیبات دارویی را حمل و پروتئینی موسوم به Myc را مسدود کنند، Myc در بسیاری از سرطان‌ها نظیر سرطان خون فعال می‌شود؛ نتایج آزمایشگاهی نشان می‌دهد که ترکیب بازدارنده Myc بسیارمؤثر است، اما زمانی که این ماده به جریان خون تزریق می‌شود، به سرعت از بین می‌رود، در نتیجه باید توسط یک ماده دیگر محافظت شود.^[۲۹]

فیزیوتراپی در سرطان

سرطان یک بیماری عمومی است و می‌تواند علائم بسیاری از بیماریهای دیگر را که سرطان نبستند تقلید کند و وقتی که تشخیص سرطان داده شد آنوقت هر چه در بیمار اتفاق می‌افتد به سرطان نسبت داده می‌شود. چه بسیار بیماری‌هایی که در سرطانی وجود داشته و قابل معالجه بوده است و در اتوپی تشخیص داده شده است و اصولاً علت مرگ عوارض غیرقابل درمان نبوده است. باید به این گونه بیماری‌های همراه توجه دقیق داشت درمان این عوارض گاهی سبب شده که بیمار مدتها زندگی راحتی داشته باشد. تشخیص به موقع این گونه عوارض کمک فوق‌العاده‌ای به بیمار می‌کند.

عوارض بیوشیمی سرطان: هیپرکلسمی، هیپوکلسمی، هیپوناترمی، کمبود پتاسیم، زیاد بودن پتاسیم، بالا بودن اسید اوریک، هیپر تیروئیدیسم، هیپرلپیدمی، هیپوگلیسمی، بالا رفتن آمیلاز سرم، اختلالات تغذیه و آب و الکترولیت

عوارض بالینی سرطان: سیستم قلب و عروق، سیستم تنفسی، سیستم ادراری، ضعف عضلانی، درد شدید، استئوپروز

عوارض جراحی در سرطان:برحسب محل جراحی این عوارض بسیار متنوع و متفاوت است.

عوارض شیمی درمانی، دارو درمانی و رادیو تراپی در سرطان:عوارض گوارشی، استئوپروز، آتروفی عضلانی و عوارض دیگر

فیزیوتراپیست:دارای دانش فیزیولوژی و پاتوفیزیولوژی حرکت، دید کلی نگر(Holistic)، همچنین قابلیت بکار گیری درمان‌های غیر دارویی و برنامه ریزی توانبخشی است که این مجموعه دانش فیزیوتراپی نامیده می‌شود.

اهداف فیزیوتراپی در سرطان:

• کاهش عوارض بیماری سرطان
• کاهش عوارض درمان‌های سرطان
• راه‌اندازی و متحرک نگاه داشتن بیمار (کاهش عوارض بستری)
• حفظ استقلال بیمار
• کاهش درد بیمار

فیزیوتراپی با متدلوژی خاص خود می‌تواند نقش مراقبتی و حمایتی مناسبی برای بیماران سرطانی بو جود آورد. یک اصل کلی در فیزیوتراپی سرطان این است:بیمار تا آخرین لحظه زندگی بروی پای خود بایستد.

نزاری ناشی از سرطان

بیماران سرطانی به طور شایع دچار از دست دادن شدید چربی بدن و توده بدون چربی بدن و به دنبال آن ضعف شدید، بی‌اشتهایی و کم‌خونی می‌شوند. این نشانگان تحلیل‌برنده نزاری نامیده می‌شود. علت اصلی نَزاری سرطان مشخص نیست با این حال شکی نیست که نزاری به علت نیازهای تغذیه‌ای تومور ایجاد نمی‌شود. پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهد که کاشکسی در نتیجه عواملی مثل سیتوکین‌های تولید شده توسط تومور و میزبان در پاسخ به تومور به وجود می‌آید.^[۳۰]

آخرین پژوهش‌ها

پژوهشگران پزشکی می‌گویند سلول‌های داسی‌شکل ممکن است در اثر کمبودشان در خون، مجبور شوند که به سلول‌های سرطانی تمورهایی که در برابر درمان مقاومت می‌کنند، حمله کنند. این سیستم روشی نو برای درمان سرطان گزارش شده است.^[۳۱][۳۲] محققان موفق به کشف یک مکانیسم مولکولی جدید شده‌اند که سبب می‌شود تومورها در مقابل شیمی درمانی مقاوم شوند. با ادامه این تحقیقات می‌توان امیدوار بود که اثر بخشی شیمی درمانی افزایش می‌یابد و از تقسیم سلول‌های آسیب دیده یا سرطانی جلوگیری کرد.^[۳۳]

مطالعات محققان مرکز سرطان تگزاس نشان می‌دهد که داروهای مسدود کننده بتا که معمولاً برای کاهش فشار خون و بیماری‌های قلبی تجویز می‌شوند، با تأثیر بر هورمون‌های استرس، خواص ضد سرطانی دارند. تأثیر این داروها در سرطان تخمدان و طول عمر بیماران به اثبات رسیده است. تحقیق بر روی هزار و ۴۲۵ زن مبتلا به سرطان تخمدان که از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰ درمان شده‌اند، نشان می‌دهد که استفاده از یک داروی مسدود کننده بتا به نام پروپرانولول سبب طول عمر این افراد می‌شود.^[۳۴]

گروهی از دانشمندان دانمارکی و کانادایی در حین تلاش برای کشف واکسنی برای مبارزه با مالاریا در زنان باردار، به طور تصادفی متوجه شدند که بخشی از انگل مالاریا، می‌تواند نقش مهمی در درمان سرطان‌ها داشته باشد. محققان دریافتند یک پروتئین انگل مالاریا قابلیت از بین بردن ۹۰ درصد انواع سرطان‌ها را دارد.^[۳۵]

محققان دانشگاه کالیفرنیا موفق به طراحی وساخت نانوحامل کروی شکل حاوی داروی ضد سرطان شدند که می‌توان از آن برای از بین بردن تومور استفاده کرد. این نانوذرات کروی دارای پوششی ازجنس پپتید است که نانودارو را نزدیک تومور سرطانی نگه می‌دارد و درحضور نوعی پروتئین، رهاسازی دارو را انجام می‌دهد.^[۳۶]

استفاده از نانو روبات‌ها جهت درمان سرطان

با شکل گیری نانوتکنولوژی امیدها برای درمان سرطان بیشتر شد، از آنجا که نانو ذرات از سلول‌های بدن کوچکتر هستند می‌توان این نوید را داد که در آینده نزدیک روبات‌های نانومتری ای ساخته شوند که بتوانند در نابودسازی سلول‌های سرطانی و تومورهای مغزی کمنک شایانی نمایند و بیشتر سرطان‌های رایج را از بین ببرند، این نوع روش درمان هیچ گونه عوارض جانبی نخواهد داشت و دقیقاً با مکانیزم سلول‌های دفاعی بدن فعالیت می‌کنند و می‌توان آن‌ها را سلول‌های مصنوعی نیز نامید، در حال حاضر پروژه‌ای تحت عنوان نانوپردازنده (nanoprocessor) وظیفه تحقیق روی این روبات‌ها را بر عهده گرفته است.

یک شرکت زیست فناوری در نزدیکی آکسفورد، قراردادی به ارزش 350 میلیون پوند با یکی از شرکت های دارویی بزرگ امضا کرده است که طی آن در یک آزمایش بالینی،100 بیمار مبتلا به سرطان را با استفاده از سلول های مهندسی شده T درمان می کند. سلول های T قاتل، قادر به نابودی سلول های سرطانی و سلول های آلوده به ویروس هستند.^[۳۷]

آمارها در ایران

محمداسماعیل اکبری، رئیس مرکز تحقیقات سرطان ایران در تیرماه سال ۱۳۹۳ هجری‌شمسی گفت: ایران تقریباً بالاترین رشد سرطان را در جهان دارد. سرطان دومین عامل مرگ و میر در ایران است.^[۳۸] ایرج حریرچی، معاون مدیریت منابع انسانی و توسعه وزارت بهداشت در سال ۱۳۹۲ آمار ابتلا به سرطان در ایران را سالانه ۹۰ هزار نفر و تعداد افراد مبتلا به سرطان در کشور را نیم میلیون نفر اعلام کرد و تخمین زد که طی ۱۵ تا سال ۲۰ آینده موارد ابتلا به سرطان به دو برابر افزایش یابد.^[۳۹] سرطان معده، شایع‌ترین سرطان در مردان و سرطان پستان نیز شایع‌ترین سرطان‌ها در زنان ایران شناخته شده است.^[۴۰][۴۱] در مورد زنان نیز سرطان سینه به عنوان شایع‌ترین نوع سرطان مطرح است و سن ابتلا به این بیماری در کشور ما بین ۴۰ تا ۵۰ سالگی است که متأسفانه از متوسط آمار جهانی، یک دهه جوان تر است.^[۴۲]

دکتر بهزاد رحمانی رئیس هیئت مدیره انجمن علمی جراحان عمومی ایران، در شهریور ۱۳۹۳ ضمن تأیید افزایش تعداد مبتلایان به سرطان و کاهش سن مبتلایان در ایران گفت: «گفتن آمار سرطان در کشور، سیاه نمایی نیست بلکه واقع نمایی است». وی استرس، استفاده زیاد از افزودنی‌ها و نگهدارنده‌ها در مواد غذایی و همچنین آلودگی هوا را از دلایل افزایش سرطان دانست.^[۴۳] دکتر عبدالله فضلعلی زاده، رئیس انجمن سرطان ایران از رشد فزاینده بیماران سرطانی در کشور به‌عنوان یک سونامی ناگهانی نام می‌برد و می‌گوید سرطان به‌عنوان یکی از معضلات جامعه بشری با تهدید انسان‌ها در تمام گروه‌های سنی سبب خسارت جانی و مالی فراوانی می‌شود که کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست.^[۴۴] سیدحسن قاضی‌زاده هاشمی در آبان ۱۳۹۳ در مطلبی که با عنوان «شیوع سرطان را جدی بگیریم» در وب سایت شخصی خود نوشت: «سرطان یک واقعیت تلخ است و علی‌رغم این که میزان ابتلای هموطنان عزیزمان به این بیماری در مقایسه با کشورهای اروپایی ۵ برابر کمتر است، اما روندی رو به رشد دارد؛ چنان‌که وضعیت فعلی ما در این خصوص مشابه چند دهه قبل آنها است و باید این موضوع را جدی بگیریم».^[۴۵]

سن ابتلا به انواع سرطان‌ها نیز در ایران کمتر از کشورهای پیشرفته است بطور مثال در سرطان پستان سن ابتلا به دلایل ناشناخته حدود ۱۰ سال پایین‌تر از سایر کشورها است.^[۴۶] بر اساس آمار منتشر شده توسط مؤسسه تحقیقات، درمان و آموزش سرطان براساس جمع کل زن و مرد در سال ۱۳۸۷، سرطان پوست با ۱۳٫۰۸٪، سرطان پستان با ۱۱٫۳۱٪ و سرطان معده با ۱۰٫۱۷٪ بیشترین موارد ابتلا را داشتند. همچنین بر اساس این آمار در مردان سرطان پوست، معده و مثانه و در زنان سرطان پستان و پوست به‌ترتیب بیشترین موارد ابتلا را داشتند.^[۴۷]

بر پایه یکی از آمارها سالانه ۱۰۰ تا ۱۱۰ هزار ابتلا به سرطان در ایران اعلام می‌شود که ۳۵۰۰ مورد آن مربوط به کودکان است و ۸۵ درصد از این کودکان مبتلا به سرطان بهبود می‌یابند.^[۴۸]

جستارهای وابسته

• پیشگیری از سرطان
• انکوژن
• تومور
• متاستاز
• سرطان خون
• سرطان پروستات
• سرطان سینه
• سرطان ریه
• سرطان ای ان بی
• سرطان روده بزرگ
• سرطان معده
• سرطان گردن رحم
• کارسینوما
• سارکوما
• لنفوما
• مرکز سرطان ام دی اندرسون دانشگاه تگزاس
• اولیگونوکلئوتید
• پروتئین پی‌جی‌پی

سرخجه
Transmission electron micrograph of rubella virus
آی‌سی‌دی-۱۰	B06
آی‌سی‌دی-۹	056
دادگان بیماری‌ها	11719
مدلاین پلاس	001574
ای‌مدیسین	emerg/388 peds/2025 derm/259
پیشنت پلاس	سرخجه
سمپ	D012409

 

سرخجه (به انگلیسی: Rubella) یک بیماری ویروسی است که سرخک آلمانی یا سرخک سه روزه نیز نام دارد زیرا تب بیماری بعد از ۳ روز قطع می‌شود. گاهی اوقات ضایعات پوستی آن شبیه سرخک یا مخملک تظاهر پیدا می‌کند.

علائم و نشانه‌های بیماری سرخجه

دانه های پوستی در سرخجه معمولاً در پشت گوش پدیدار میشوند و سپس به صورت و گردن و بقیه نقاط بدن گسترش میابد از نشانه‌های بالینی مشخص سرخجه التهاب غده‌های لنفاوی واقع در پشت گوش یا ناحیه پشت گردنی می‌باشد.^[۱]. کودک مبتلا به این بیماری ممکن است فاقد علامت باشد بیماری در بزرگسالان می‌تواند به صورت تب خفیف ۱ تا ۵ روزه، سردرد، بیقراری، ترشح خفیف بینی و التهاب ملتحمه بروز کند.

ناهنجاریهایی که در سندرم سرخجه مادرزادی ایجاد می‌شود

جنین‌هایی که در مراحل اول تشکیل مبتلا می‌شوند بیشتر از همه در معرض خطر مرگ داخل رحمی، سقط جنین خودبخود و ناهنجاریهای اندامهای مهم بدن هستند. این ناهنجاریها ممکن است شامل یک یا چند نوع از جمله: ناشنوایی، آب مروارید، کوچکی چشم، آب سیاه جنینی، کوچکی جمجمه، عقب‌ماندگی ذهنی، ارتباط بین سرخرگ ششی و آئورت، نقص دیواره بین بطنی و یا دهلیز در قلب، ضایعات پوستی، بزرگی هم‌زمان کبد و طحال، یرقان، نقایص استخوانی باشد. وههچنین نداشتن تعادل در افراد می گردد

تشخیص بیماری سرخجه

سرخجه در تشخیص افتراقی با بیماری‌های سرخک، مخملک و تعداد زیادی از عفونتهای پوستی و مونو نوکلئوز عفونی قرار می‌گیرد.

تشخیص بالینی سرخجه در اغلب مواقع درست انجام نمی‌شود. در موارد حاد بیماری تنها با کمک آزمایشگاه می‌توان بیماری را تشخیص داد. تشخیص بیماری براساس افزایش آنتی‌بادی اختصاصی ضدویروس سرخجه در دوبار آزمایش تایید می‌شود در فاصله ۱ تا ۲ هفته پس از ظهور ضایعات پوستی می‌توان ویروس را از ترشحات گلوی بیمار جدا کرد. خون، ادرار و مدفوع بیمار می‌تواند حاوی ویروس باشد. اما جداکردن ویروس بسیار وقت‌گیر بوده و به ۱۰ تا ۱۴ روز وقت احتیاج دارد.

برای تشخیص سرخجه مادرزادی در نوزاد تازه متولد شده می‌توان خون بیمار را مورد آزمایش قرار داد در صورت وجود آنتی‌بادی اختصاصی ضدویروس سرخجه در یک نمونه خون می‌توان بیماری را تشخیص داد.

شیوع بیماری سرخجه

این بیماری در تمام نقاط دنیا از اجتماعات دور و مجزا شایع است. شیوع سرخجه در زمستان و بهار افزایش می‌یابد:

مخزن سرخجه

انسان تنها مخزن این ویروس است.

روش‌های سرایت بیماری سرخجه

سرخجه از طریق تماس با ترشحات بینی و گلوی افراد آلوده منتقل می‌شود. این بیماری به طور مستقیم از طریق قطره‌های آب دهان ضمن تماس مستقیم بیماران منتقل می‌شود.

دوره کمون بیماری سرخجه

دوره نهفتگی بیماری بین ۱۴ تا ۱۷ روز می‌باشد و می‌تواند تا ۲۱ روز نیز متغیر باشد.

دوره سرایت بیماری

این دوره از یک هفته قبل از بروز ضایعات پوستی شروع می‌شود و تا حداقل ۴ روز پس از آن ادامه می‌یابد. سرخجه یک بیماری به شدت مسری است. نوزادانی که مبتلا به سرخجه مادرزادی هستند ممکن است تا ماه‌ها بعد از تولد، ویروس را دفع کنند.

چه کسانی به سرخجه حساسیت دارند و چه افرادی در مقابل این بیماری مقاومند؟

حساسیت به این بیماری در همه افراد عمومیت دارد. تنها نوزادان متولد شده از مادران ایمن تا مدتی می‌توانند ایمنی مادرزادی را حفظ کنند. در اثر آلودگی طبیعی به ویروس و یا واکسیناسیون، ایمنی فعال در مقابل بیماری ایجاد می‌شود. ایمنی‌ای که بعد از عفونت طبیعی به وجود می‌آید، معمولاً همیشگی است و به‌نظر می‌رسد که برای تمام عمر باقی می‌ماند ولی ایمنی ناشی از واکسیناسیون، بستگی به میزان تماس با بیماری در مناطق اندمیک دارد.

روشهای پیشگیری از ابتلا به سرخجه

تزریق واکسن و ایمونوگلبولین.

مردم باید نسبت به روش انتقال بیماری و ضرورت واکسیناسیون آشنا شوند.واکسیناسیون علیه بیماری سرخجه تزریق یک نوبت واکسن ویروس زنده ضعیف شده در ۹۸ تا ۹۹ درصد افراد حساس منجر به ایجاد آنتی‌بادی قابل توجه می‌شود.

روشهای کنترل بیماری سرخجه

تمام موارد ابتلا به سرخجه یا سرخجه جنینی باید به مقامات بهداشتی گزارش شود. گزارش سریع موارد مشکوک و بیماری وسیله‌ای برای اجرای اقدامات به موقع خواهد بود.

درمان بیماری سرخجه

این بیماری درمان اختصاصی ندارد.ولی در سال1952 در اروپا ریشه کن شد

اقدام‌های لازم در همه‌گیری بیماری سرخجه

تمام موارد تایید شده بیماری یا موارد مشکوک باید فوراً به مقامات بهداشتی گزارش شوند برای کنترل همه‌گیری لازم است که تمام تماسهای حساس واکسینه گردند. جامعه پزشکی و مردم باید از وجود همه‌گیری مطلع شوند تا بتوانند خانمهای حامله را مشخص کرده و آنها را محافظت کنند.

منابع

ویکی‌پدیای انگلیسی