سوره عنکبوت سوره ۲۹ از قرآن است و ۶۹ آیه دارد. همانند دیگر سوره‌های مکی، این سوره سخن از مبداء و معاد، سرگذشت پیامبران پیشین و پیروزی لشکر حق بر باطل دارد. نامگذاری این سوره به دلیل تشبیه به کار رفته در آیهٔ ۴۱ این سوره است که در آن بت‌پرستانی که بر غیرخدا تکیه می‌کنند به عنکبوت تشبیه شده‌اند که خانه‌اش سست است. یازده آیهٔ آغازین این سوره در مورد منافقین و جهاد است که باعث شده برخی آن‌ها را مدنی بدانند.[۱

سوره قَصَص سوره ۲۸ از قرآن است و ۸۸ آیه دارد. این سوره مکی است و نام دیگرش «موسی و فرعون» است.^[۱] به فراخور کاربرد واژه «قَصَص» در آیه ۲۵، این سوره نیز «قَصص» نام گرفته است که به معنای «بازگویی سرگذشت» می‌باشد.

آیات ۳ تا ۴۶ این سوره بطور مفصّل به داستان موسی و فرعون و آیات پایانی آن نیز به داستان قارون می‌پردازد و به سرنوشت آنچه از دید اسلام‌باوران، «شکیبایان نیکوکار و بدکاران گناهکار» دانسته می‌شود اشاره می‌کند. اگر چه در سی و چهار سوره از سوره‌های قرآن به گونه‌ای از داستان موسی و فرعون سخن رفته ولی تنها در این سوره است که به بازگویی مفصل این داستان توجّه شده است.

سوره نمل سوره ۲۷ از قرآن است و ۹۳ آیه دارد. همانند دیگر سوره‌های مکی، این سوره بیشتر بر اعتقادات پایه‌ای اسلام مانند مبداء و معاد متمرکز است و از قرآن، وحی و نشانه‌های خدا در جهان سخن می‌گوید. همچنین، این سوره داستان پنج پیامبر را بازگو می‌کند. داستان سلیمان، ملکهٔ سبا، و سخن گفتن سلیمان با مورچه‌ها در این سوره منشأ نامگذاری آن است. این سوره با نوید شروع شده و با انذار پایان می‌یابد.^[۱]

سوره شعراء سوره ۲۶ از قرآن است و ۲۲۷ آیه دارد. تمام این سوره به جز چهار آیهٔ آخر آن مکی هستند. نام آن از آیه ۲۲۴ آن گرفته شده است که در مورد شاعران بی‌هدف سخن می‌گوید. به مانند دیگر سوره‌های مکی، عمده تمرکز این سوره پیرامون مسائل اعتقادی مانند توحید، معاد، نبوت، اهمیت قرآن، و داستان‌های پیامبران پیشین است. دستورهایی به پیامبر اسلام در زمینهٔ چگونگی دعوت و برخورد با مومنان و نوید به مومنان و انذار کافران پایان‌بخش این بخش از سوره است. این سوره از نظر تعداد آیات دومین سورهٔ بلند قرآن پس از بقره است، گرچه از نظر تعداد کلمات چنین نیست.^[۱]

سوره فرقان سوره ۲۵ از قرآن است و ۷۷ آیه دارد. مشابه دیگر سوره‌های مکی، تاکید این سوره بر مسائل مبداء و معاد و نبوت محمد و مبارزه با شرک و بت‌پرستی است. در ادامه سوره صفات مومنان راستین را برمی‌شمرد. نام سوره از آیهٔ اول آن گرفته شده که از قرآن به عنوان فرقان (جدا کننده حق و باطل) یاد می‌کند.^[۱]

شان نزول آیه

خداوند در آیات ۱۱ و ۱۲ سوره نور می‌فرماید: «ان الذین جاؤا بالافک عصبه منکم لا تحسبوه شرا لکم بل هو خیر لکم لکل امری ء منهم ما اکتسب من الاثم و الذی تولی کبره منهم له عذاب عظیم *لولا اذ سمعتموه ظن المؤمنون والمؤمنات بانفسهم خیرا و قالوا هذا افک مبین، همانا کسانی که آن تهمت عظیم را (دربارهٔ یکی از زنان پیامبر) به میان آوردند، دسته‌ای از شما بودند. آن تهمت را برای خود شر مپندارید، بلکه آن برای شما خیر و مصلحت است. بر عهدهٔ هر فردی از آنها سهمی از گناه است، و آن که بخش عمدهٔ آن دروغ سازی را بر عهده داشته عذابی بزرگ دارد* چرا هنگامی که آن (تهمت) را شنیدید، مردان و زنان مومن نسبت به خودشان گمان نیک نبردند و نگفتند: این تهمتی آشکار است؟».

آیات به اصطلاح «افک» است. «افک» دروغ بزرگی (تهمتی) است که برای بردن آبروی رسول خدا بعضی از منافقین برای همسر رسول خدا جعل کردند. خلاصه داستان به نقل اهل سنت این است که عایشه همسر پیامبر هنگام بازگشت مسلمین از یک غزوه، در یکی از منزلها برای قضای حاجت داخل جنگلی شد، در آنجا طوق (روبند) او به زمین افتاد و مدتی دنبال آن می‌گشت و در نتیجه از قافله باز ماند و توسط صفوان که از دنبال قافله برای جمع آوری از راه ماندگان حرکت می‌کرد، با تأخیر وارد مدینه شد. به دنبال این حادثه منافقین تهمتهایی را علیه همسر پیامبر شایع کردند.

محدثان شیعه این ماجرا را به «ماریه» سریهٔ پیامبر نسبت داده اند. و احتمال دارد هردو اتفاق روی داده باشد؛ مثل بسیاری از آیات قران که بیش از یک شأن نزول دارد.

آیه نور

کتاب تفسیر سوره نور

کتاب تفسیر سوره نور (آیت‌الله حاج میرزا خلیل کمره‌ای): تشریح مباحثی راجع به تشعشعات انواع نور بخصوص نور شجره وجود انسان که از مشاعر و مغز انسان می‌تابد. در نیمه اول کتاب، از مادران که پرورش دهنده شجره وجود انسانند و در نیمه دوم کتاب، از رجال علم که با نور دانش خود راهنمای افراد بشرند، گفتگو شده‌است.

سورهٔ مومنون سورهٔ ۲۳ام از قرآن است و ۱۱۸ آیه دارد. همانند نام سوره، بخش مهمی از سوره به بیان اوصاف مومنان اختصاص دارد و سپس همانند دیگر سوره‌های مکی، به بیان اعتقادات اساسی اسلام می‌پردازد. علاوه بر مطالبی در مورد خداشناسی، سوره مطالبی در مورد داستان‌های پیامبران نیز دارد. به دلیل وجود آیاتی در مورد زکات، برخی مفسران نوشته‌اند که این آیات مدنی هستند.^[۱]

سورهٔ حج سورهٔ ۲۲‌ام قرآن است، ۷۸ آیه دارد و سوره‌ای مدنی است؛ گرچه در مورد مکی یا مدنی بودن آن در میان مفسران اختلاف وجود دارد. این سوره به دلیل آنکه برخی از آیاتش در مورد حج است به این نام خوانده می‌شود. برخی مباحث این سوره مانند حج و جهاد همانند سوره‌های مدنی و برخی دیگر از مباحث آن مانند مبداء و معاد و مبارزه با شرک شبیه سوره‌های مکی است. از مباحث دیگر این سوره، دعوت به نماز، زکات، توکل به خدا و امر به معروف و نهی از منکر است.^[۱]

سوره انبیاء به معنای پیامبران، یکی از سوره‌های قرآن است که ۱۱۲ آیه تشکیل شده است. این سوره مطابق با ترتیب در مصحف عثمانی بیست و یکمین سور و مطابق با ترتیب نزول سوره هفتاد و سومین سوره است.

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌گوید: «غرض این سوره گفتگو پیرامون مساله نبوت است که مساله توحید و معاد را زیر بنای آن قرار داده است.» نخست نزدیک بودن روز حساب و غفلت مردم از آن و نیز روگردانی شان از دعوت حق را ذکر می‌کند، که ملاک حساب روز قیامت همین‌ها است. سپس به بیان موضوع نبوت و استهزاء مردم می‌پردازد. آنگاه نبوت خاتم پیامران و نسبت‌های داده شده به وی شامل ساحر، مفتری و شاعر را ذکر می‌کند. آنگاه گفتار آنان را با ذکر اوصاف کلی انبیای گذشته نموده و بیان می‌کند پیامبر اسلام نیز همان گرفتاری‌ها را باید ببیند، چون آنچه این می‌گوید همان است که پیامبران پیشین می‌گفتند. سپس داستان برخی از پیامبران را برای تایید گفتار اجمالی خود می‌آورد و از موسی و هارون، ابراهیم، اسحاق، یعقوب، لوط، نوح، داوود، سلیمان، ایوب، اسماعیل، ادریس، ذوالکفل، ذوالنون، زکریا، یحیی و عیسی یاد می‌کند. آنگاه با ذکر روز حساب و آنچه که مجرمان و پارسایان در آن روز کیفر و پاداش می‌بینند بحث را بدین صورت جمع بندی می‌کند که «سرانجام نیک از آن متقین خواهد بود و زمین را بندگان صالحش ارث می‌برند.» در انتها اعراض مردم از نبوت را به خاطر اعراضشان از توحید می داند و به همین جهت بر مساله توحید اقامه دلیل می‌کند. از آنجایی که این سوره به دلیل سیاقش و به اتفاق مفسران در مکه نازل شده تهدید و وعید در آن، از بشارت و وعده بیشتر است.^[۱]

سوره طه در مکه نازل شده و مکی است .

این سوره، اولین سوره‌ای است که ماجرای موسی را به تفصیل بیان نموده و حدود هشتاد آیه را بدان اختصاص داده است. بخشی از آن نیز در مورد عظمت قرآن و صفات خداوند و بخشی در ارتباط با سرگذشت آدم و حوا و وسوسه شیطان است و در پایان اندرزهای بیدار کننده‌ای را بیان می‌دارد^[۱].

نام دیگر سوره طه (طاها) «کلیم» است؛ چون در آن درباره موسی و چگونگی گفتگویش با خداوند سخن گفته شده است.
این سوره با حروف مقطعه (طا و هاء) آغاز شده (یازدهمین سوره‌ای است که حروف مقطعه‌دار آغاز شده) و به همین دلیل طاها نام دارد^[۲].

طبق نظر مفسران کتاب تفسیر نمونه این سوره از ۶ بخش زیر تشکیل شده است:
در بخش اول: اشاره کوتاه به عظمت قرآن و بخشی از صفات جلال و جمال پروردگار.
بخش دوم: بیش از ۸۰ آیه را در بر می‌گیرد که از داستان موسی سخن می‌گوید.
بخش سوم: بخشهایی درباره معاد و خصوصیات رستاخیز.
بخش چهارم: سخن از قرآن و عظمت آن.
بخش پنجم: سرگذشت آدم و حوا را در بهشت و سپس ماجرای وسوسه ابلیس و سرانجام هبوط آنها به زمین
بخش آخر: نصیحت واندرزهای بیدار کننده‌ای برای مومنان.^[۳]