شان نزول آیه

خداوند در آیات ۱۱ و ۱۲ سوره نور می‌فرماید: «ان الذین جاؤا بالافک عصبه منکم لا تحسبوه شرا لکم بل هو خیر لکم لکل امری ء منهم ما اکتسب من الاثم و الذی تولی کبره منهم له عذاب عظیم *لولا اذ سمعتموه ظن المؤمنون والمؤمنات بانفسهم خیرا و قالوا هذا افک مبین، همانا کسانی که آن تهمت عظیم را (دربارهٔ یکی از زنان پیامبر) به میان آوردند، دسته‌ای از شما بودند. آن تهمت را برای خود شر مپندارید، بلکه آن برای شما خیر و مصلحت است. بر عهدهٔ هر فردی از آنها سهمی از گناه است، و آن که بخش عمدهٔ آن دروغ سازی را بر عهده داشته عذابی بزرگ دارد* چرا هنگامی که آن (تهمت) را شنیدید، مردان و زنان مومن نسبت به خودشان گمان نیک نبردند و نگفتند: این تهمتی آشکار است؟».

آیات به اصطلاح «افک» است. «افک» دروغ بزرگی (تهمتی) است که برای بردن آبروی رسول خدا بعضی از منافقین برای همسر رسول خدا جعل کردند. خلاصه داستان به نقل اهل سنت این است که عایشه همسر پیامبر هنگام بازگشت مسلمین از یک غزوه، در یکی از منزلها برای قضای حاجت داخل جنگلی شد، در آنجا طوق (روبند) او به زمین افتاد و مدتی دنبال آن می‌گشت و در نتیجه از قافله باز ماند و توسط صفوان که از دنبال قافله برای جمع آوری از راه ماندگان حرکت می‌کرد، با تأخیر وارد مدینه شد. به دنبال این حادثه منافقین تهمتهایی را علیه همسر پیامبر شایع کردند.

محدثان شیعه این ماجرا را به «ماریه» سریهٔ پیامبر نسبت داده اند. و احتمال دارد هردو اتفاق روی داده باشد؛ مثل بسیاری از آیات قران که بیش از یک شأن نزول دارد.

آیه نور

کتاب تفسیر سوره نور

کتاب تفسیر سوره نور (آیت‌الله حاج میرزا خلیل کمره‌ای): تشریح مباحثی راجع به تشعشعات انواع نور بخصوص نور شجره وجود انسان که از مشاعر و مغز انسان می‌تابد. در نیمه اول کتاب، از مادران که پرورش دهنده شجره وجود انسانند و در نیمه دوم کتاب، از رجال علم که با نور دانش خود راهنمای افراد بشرند، گفتگو شده‌است.