وقتی صحبت از حساسیت می‌شود بیشتر حساسیت فصلی و عطسه و آبریزش بینی همراه با آن در ذهن مجسم می‌شود، ...

وقتی حساسیت، شما را تعقیب می‌كند
وقتی صحبت از حساسیت می‌شود بیشتر حساسیت فصلی و عطسه و آبریزش بینی همراه با آن در ذهن مجسم می‌شود، اما حساسیت انواع دیگری مانند حساسیت غذایی، دارویی و حساسیت به حیوانات نیز دارد.

بیشتر متخصصان اولین قدم برای مبارزه با حساسیت را دوری از ماده حساسیت‌زا عنوان می‌كنند. این مساله درست است ولی برای این كار باید این مواد را شناسایی كنید و دید بهتری از وضعیت موجود خود داشته باشید.

 بنابراین اگر علایم شما به علت ماده دیگری باشد مصرف داروهای ضدحساسیت مشكل شما را حل نخواهد كرد. به همین صورت اگر به قارچ حساسیت داشته باشید دوری از گرده گیاهان فایده‌ای نخواهد داشت. اگر بتوانید عامل حساسیت‌زا را پیدا كرده و به همین ترتیب از آن دوری كنید دیگر نیازی به دارو نخواهید داشت.

حساسیت به یك آنتی‌بیوتیك یا به همه
واكنش‌های حساسیت‌زا نسبت به داروها شایع است و آنتی‌بیوتیك‌ها یكی از مقصران اصلی برانگیختن واكنش‌های حساسیتی هستند. اگر شما به یك آنتی‌بیوتیك حساسیت داشته باشید احتمال زیادی وجود دارد كه نسبت به ماده شیمیایی مشابه یا آنتی‌بیوتیك دیگری از همان خانواده نیز حساس باشید.

به عنوان مثال اگر به پنی‌سیلین حساسیت داشته باشید، این شانس وجود دارد كه به آموكسی‌سیلین (از وابستگان نزدیك پنی‌سیلین)‌ یا حتی كفلكس (از وابستگان دورتر پنی‌سیلین)‌ نیز حساسیت داشته باشید چرا كه برخی از قسمت‌های ساختار شیمیایی آنها همشكل است.

غیرمعمول است كه فردی به بیش از یك یا 2 نوع (یا خانواده)‌ از آنتی‌بیوتیك‌ها حساسیت داشته باشد چرا كه انواع مختلف آنتی‌بیوتیكی از نظر ساختار شیمیایی رابطه‌ای با هم ندارند. به عنوان مثال حساسیت به پنی‌سیلین به طور كلی شانس شما برای حساس بودن نسبت به آنتی‌بیوتیك‌های حاوی سولفا (مانند سولفامتوكسازول)‌ را افزایش نمی‌دهد. شناخت حساسیت‌های فردی بسیار مهم است چرا كه آنتی‌بیوتیك‌ها برای درمان عفونت‌های باكتریایی بسیار مفیدند و در برخی موارد جان شما را نجات می‌دهند و شما باید بتوانید در مواقع لزوم آنتی‌بیوتیك مورد نظر را دریافت كنید.

موضوع دیگری كه اغلب اشتباه گرفته می‌شود قایل شدن افتراق بین عوارض جانبی غیرحساسیتی از حساسیت واقعی است. دل بهم‌خوردگی به دنبال مصرف اریترومایسین یك واكنش حساسیتی نیست اما جوش زدن یك واكنش حساسیتی است.

شاید عارضه جانبی و حساسیت برای شما ناخوشایند باشند و در هر صورت بخواهید كه داروی مسوول را كنار بگذارید ولی باید بدانید كه افتراق بین عارضه جانبی و حساسیت واقعی در برخی موارد بسیار مهم است. به عنوان مثال اگر با مصرف اریترومایسین دچار دل بهم‌خوردگی می‌شوید شاید بتوانید یكی از اعضای نزدیك همین خانواده مانند كلاریترومایسین را به خوبی تحمل كنید.

اما اگر به دنبال مصرف اریترومایسین دچار مشكل تنفسی می‌شوید (حساسیت واقعی)‌ مصرف كلاریترومایسین برای شما خطرناك خواهد بود. در بعضی مواقع پزشك دارویی كه قبلا باعث بروز عوارض جانبی در شما شده است را برایتان تجویز می‌كند، اما بندرت دارویی را برایتان تجویز می‌كند كه در گذشته نسبت به آن حساسیت نشان داده‌‌اید.

یك تفاوت دیگر بین واكنش حساسیتی خفیف و عارضه جانبی این است كه می‌توان بر واكنش حساسیتی توسط روشی به نام حساسیت‌زدایی چیره شد. در این روش در ابتدا مقادیر اندكی از دارو به فرد تجویز می‌شود و به مرور این مقدار افزایش می‌یابد تا حساسیت از بین برود. اما این روش در مواردی كه عارضه جانبی وجود دارد پاسخگو نیست.

اگر شما جزو آن دسته از افراد هستید كه به داروی خاصی حساسیت دارید یا آن كه دچار عارضه جانبی می‌شوید مطمئنا دلتان نمی‌خواهد كه در آینده از آن دارو استفاده كنید. به همین جهت پزشك را از این مساله آگاه كنید، اما دقت كنید كه مشكل ایجادشده را درست توصیف كنید تا پزشك بتواند بین حساسیت و عارضه افتراق قایل شود.
 

آلرژی غذایی، شایع نیست
آلرژی‌های غذایی برای آنهایی كه دچار واكنش‌های شدید حساسیتی می‌شوند، مهم است. اما این مشكل آنقدرها هم كه تصور می‌شود شایع نیست. مطالعات نشان داده است كه 40 درصد بزرگسالان فكر می‌كنند كه حساسیت غذایی دارند، ولی فقط 2-1 درصد واقعا از حساسیت غذایی رنج می‌برند. این میزان در كودكان كمی بالاتر است و در كل 5 درصد جمعیت مشخصا به حساسیت غذایی دچار است.
 

اشتباهی كه در مورد حساسیت‌های غذایی صورت می‌گیرد به ناتوانی در افتراق عارضه جانبی غیرحساسیتی از حساسیت واقعی مربوط می‌شود، درست همان‌طور كه در مورد حساسیت دارویی توضیح داده شد. به عنوان مثال عدم تحمل لاكتوز یك وضعیت شایع است كه موجب می‌شود افراد نتوانند غذاهای حاوی لاكتوز مانند لبنیات را هضم كنند. در صورتی كه این دسته افراد چنین غذاهایی را مصرف كنند دچار نفخ، درد شكم و اسهال می‌شوند.

ممكن است آنها به اشتباه فكر كنند كه دچار حساسیت شده‌اند، اما این مشكل به علت یك نقص ژنتیكی در توانایی تولید آنزیم لاكتاز كه برای هضم لاكتوز لازم است، می‌باشد.

علت دیگری كه باعث می‌شود حساسیت‌های غذایی بیشتر از میزان واقعی گزارش شوند این است كه 2 واقعه شایع (یعنی علایم گوارشی و غذا خوردن)‌ به اشتباه باهم مرتبط می‌شوند تا وقایع مختلف را توصیف كنند. برای مثال، اگر شام سنگینی در یك رستوران بخورید و روز بعد دچار اسهال شوید، به نظرتان منطقی می‌آید كه تقصیر را به گردن یكی از غذاهایی كه خورده‌اید بیندازید.
 

در حقیقت شاید دیگر نخواهید از آن غذا مصرف كنید. از كجا می‌دانید كه علایم شما به ناهار یا میان‌وعده‌ای كه قبل از شام خورده‌اید مربوط نمی‌شود؟ یا این كه شاید به خاطر یك عفونت ویروسی تصادفی باشد. به این ترتیب در حالی كه امكان حساسیت غذایی همیشه وجود دارد ولی آنقدرها كه تصور می‌كنید شایع نیست.
 

این حیوانات حساسیت‌زا
شاید برایتان جالب باشد بدانید افرادی كه به حیوان خاصی حساسیت دارند معمولا به پوست یا بزاق آن حیوان واكنش نشان می‌دهند نه موی آن. بنابراین حیوانی كه موی كوتاه‌تری دارد یا مو ندارد لزوما برای افراد دچار حساسیت قابل نگهداری نیست. نگهداشتن سگی كه موهای كوتاهی دارد برای فردی كه به سگ حساسیت دارد همان‌قدر مشكل‌آفرین است كه نگهداشتن سگی با موهای بلند.
 

به دنبال راهی برای فرار از حساسیت
در حالی كه گرده گیاهان و سایر اجزای گیاهی حساسیت‌زا از علل شایع حساسیت‌های فصلی هستند، این شانس وجود دارد كه خانه‌ای كه در آن زندگی می‌كنید علت حساسیت‌های شما باشد و در خانه‌ماندن باعث تشدید حساسیت شما شود.

به عنوان مثال مایت‌ها در رختخواب وجود دارند. قارچ‌ها تمایل دارند كه در درزهای اطراف پنجره رشد كنند و شوینده‌های دستشویی و حمام به دنبال استشمام یا تماس باعث ایجاد حساسیت می‌شوند. خوشبختانه راه‌هایی وجود دارد كه شما می‌توانید از این مشكلات جلوگیری كنید: برای تمیز كردن دستشویی از دستكش استفاده كنید و مواد شوینده را كاملا با آب از سطوح برطرف كنید، در جاهایی كه برای رشد قارچ مناسب است از شوینده‌های ضد قارچ استفاده كنید، روتختی و ملحفه‌ها را به طور منظم با آب گرم بشویید یا مایت‌ها را از بین ببرید. فرش و مبلمان را با شوینده مخصوص بشویید و سعی كنید خانه از تهویه مناسب برخوردار باشد.

رعایت‌كردن این نكات ساده می‌تواند شانس این كه با رسیدن به خانه مرتبا شروع به عطسه كنید را كاهش دهد.