سوءجذب گوارشی گرمسیری یا اسپروی گرمسیری(tropical sprue) نشانگان سوءجذبی گوارشی است که احتمالاً به دلیل کمبود تغذیه توأم با عفونت ایجاد می‌شود و به‌صورت بومی در کشورهای گرمسیری و نیمه‏‌گرمسیری وجود دارد و طی آن پرزهای روده باریک مسطح می‌شوند.

نشانگان‌هاى سوء جذب

اکثر مواد مغّذى از طریق لایهٔ مخاطى روده کوچک جذب و وارد جریان خون مى‌شوند. اگر در بیمارى‌ها مثل کرون این لایه آسیب ببیند ممکن است جذب مواد مغذّى به حدى مختل شود که باعث ضعف و ناتوانى بیمار گردد. علت دیگر سوءجذب، کمبود آنزیمى مثل کمبود لاکتاز است که در آن آنزیم لاکتاز به‌وطور مادرزادى وجود ندارد. در بیمارى سلیاک (سؤءجذب مزمن)، روده به‌علت وجود گلوتن (پروتئینى که در گندم و سایر غلات یافت مى‌شود) ملتهب مى‌شود. بیمارى‌هاى شدید کبد و لوزالمعده نیز از مثال‌هاى دیگر نشانگان سوءجذب هستند.

علائم

اسهال ، استئاتوره ، دردهای شکمی ، کاهش وزن و خستگی. بیمار احتمالاً کمبود ویتامینهای A ، B12 ، D ، K و فولات را دارد از این رو علائم این کمبودها مانند کم خونی مشاهده می‌شوند.

نشانگان سوءجذب بسته به نقص خاص و مادهٔ مغّذى‌اى که کمبود آن وجود دارد، متفاوت است. به‌طور معمول ناراحتى‌هاى شکمی، نفخ، پرگازى شکم؛ مدفوع چرب و بدبو، کاهش وزن، ضعف و خستگى وجود دارد. چربى‌ها اغلب جذب نمى‌شوند و این مسئله منجر به سوءجذب چهار ویتامین محلول در چربى (K، E، D، A) مى‌گردد. کمبود ویتامین K منجر به ایجاد گرایش به خونریزى مى‌شود. سوءجذب ویتامین D قابلیت استفاده از کلسیم و منیزیم را کاهش مى‌دهد و به این ترتیب درد استخوانى ممکن است یکى از علائم سوءجذب شدید باشد. اختلال در جذب آهن، اسید فولیک و ویتامین B۱۲ منجر به کم‌خونی، ضعف و کاهش وزن مى‌شود.

درمان

درمان با تتراسیکلین ، کوتریموکسازول (برای سه تا شش ماه) ومکملهای ویتامین B12 و فولیک اسید است.

روش برخورد پزشک با سوءجذب بستگى به علت زمینه‌اى دارد که باید از طریق آزمایش‌هاى خون و مدفوع و اغلب نمونه‌بردارى از روده، تعیین نگردد. درمان شرایط زمینه‌اى و پرکالرى همراه با مکمل‌هاى ویتامین و مواد معدنى نیز اغلب توصیه مى‌شود. در بیمارى سلیاک باید با دفع زیاد از موداد عذائى حاوى گلوتن (آرد و بسیارى از فرآورده‌هاى غلات) اجتناب کرد. در کمبود لاکتاز که حدود یک‌چهارم کلیهٔ بزرگسالان به آن مبتلا مى‌شوند، پرهیز از شیر و محصولات آن اسهال و پرگازى شکم را برطرف مى‌کند. در سوءجذب مزمن مناطق استوائى، و بیمارى ویپل (هر دو از طریق نمونه‌بردارى از روده تشخیص داده مى‌شوند) مصرف آنتى‌بیوتیک‌ها ممکن است توصیه شود. در بیمارى‌هاى لوزالمعده ممکن است با تجویز آنزیم‌هاى لوزالمعده سوءجذب اصلاح شود.

جستارهای وابسته

بیماری سلیاک

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «sprue tropical sprue»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد (بازیابی در ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۳).
• G. Paumgartner, G. Rieker: Therapie innerer Krankheiten. Springer, Berlin 1995, ISBN 3-540-58022-0.