سیاه‌سرفه
A young boy coughing due to pertussis.
آی‌سی‌دی-۱۰	A37
آی‌سی‌دی-۹	033
دادگان بیماری‌ها	۱۵۲۳
مدلاین پلاس	001561
ای‌مدیسین	emerg/394 ped/1778
پیشنت پلاس	سیاه‌سرفه
سمپ	D01491

سیاه‌سُرفه بیماری باکتریال است که به علّت حملات شدید سرفه می‌تواند منجر به کبودی گردد.

پیش از رواج واکسیناسیون بیش از ۹۳ درصد موارد بیماری در کودکان زیر ده سال اتفاق می‌افتاد. انتقال بیماری از طریق ذرات تنفسی است. این بیماری می‌تواند منجر به مرگ بیمار گردد.

 

عامل بیماری

عامل بیماری بوردتلا پرتوزیس (Bordetella pertussis) یک کوکوباسیل گرم منفی بسیار مسری است و منحصراً در انسان ایجاد بیماری می‌نماید.

علائم بیماری

علائم بیماری شامل سه مرحله 1-سرفه خفیف سرما خوردگی مانند 2-مرحله حمله‌ای که مرحله اصلی و خطرناک بیماری هست 3-مرحله نقاهت که مرحله بهبودی بیماری است. در مرحله اول علائم غیر اختصاصی شبیه به سرماخوردگی است. بعد از یک تا دو هفته سرفه‌هایی که به دنبال آنها صدای شدید دمی شنیده می‌شود. حملات سرفه‌ها می‌تواند شدید باشد و همراه با کبودی بعد از سرفه و استفراغ باشند. تظاهرات سیاه‌سرفه در شیرخواران کوچک‌تر از شش ماه ممکن است بصورت سرفه‌های شدید به هر مدت، اشکال در غذا خوردن، قطع تنفس یا کندی ضربان قلب بدون حملات سرفه باشد.

عوارض بیماری

سیاه‌سرفه می‌تواند منجر به ذات‌الریه، کاهش آب بدن، کاهش وزن، اختلال خواب، تشنج و ندرتاً بیماری مغزی و مرگ گردد. بیمار ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان پیدا کند. شایعترین علت مرگ ذات‌الریه ثانویه باکتری‌ای است که در شیرخواران کوچک‌تر بیشتر در معرض آن قرار دارند.

پیشگیری

واکسیناسیون با واکسن سه‌گانه (دیفتری، کزاز، سیاه‌سرفه) راه اصلی پیشگیری از بیماری است و به طور قابل ملاحظه‌ای از شیوع بیماری کاسته‌است. واکسن‌های که برای پیشگیری استفاده می‌شود (واکسنهای سلول کامل؛ واکسن‌های بدون سلول) هستند. واکسن‌های بدون سلول واکنش ناخواسته کمتر ایجاد می‌کنند و به اندازه واکسن‌های سلول کامل موثر هستند. میزان اثر بخشی واکسن بعد از ۴-۱۲ سال کاهش پیدا می‌کند. به همین دلیل بیماری در سنین نوجوانی و بزرگسالی نیز دیده می‌شود.

درمان

درمان توسط آنتی بیوتیک‌ها صورت می‌گیرد که باید توسط پزشک انتخاب و تجویز شود و دوره معمول درمان چهارده روز می‌باشد.

منابع

• هفته نامه نوین پزشکی، شماره ۳۶۴، ۱۱ شهریور ۱۳۸۵ که از مقاله اصلی