| مولتیپل میلوما | |
|---|---|
|
|
| آی‌سی‌دی-۱۰ | C90.0 |
| آی‌سی‌دی-۹ | 203.0 |
| آی‌سی‌دی-اُ: | M9732/3 |
| اُمیم | 254500 |
| دادگان بیماری‌ها | 8628 |
| مدلاین پلاس | 000583 |
| ای‌مدیسین | med/1521 |
| پیشنت پلاس | مولتیپل میلوما |
| سمپ | D009101 |
مولتیپل میلوما (به انگلیسی: Multiple myeloma) یا میلوم متعدد تکثیری بدخیم در پلاسماسل‌ها است که از یک کلون منفرد ایجاد می‌شود. تظاهرات آن به صورت درد استخوان یا شکستگی، نارسایی کلیه، استعداد به عفونت، کم خونی، هیپرکلسمی می‌باشد.
محتویات
رشدهای ناهنجار پلاسماسل
رشدهای ناهنجار پلاسماسل، بیماریهایی هستند که در آنها نوع خاصی از سلولهای خونی بنام " پلاسماسل " (Plasma cell ) سرطانی می‌شوند. این سلولها از نوعی گلبولهای سفید خون بنام لنفوسیت B ساخته می‌شوند، پلاسماسل‌ها تولید کننده پادتن یا آنتی بادی‌ها هستند. هنگامیکه این سلولها سرطانی می‌شوند ممکن است مقادیر معتنابهی پادتن و ماده‌ای بنام " پروتئین - M " تولید کنند که در خون و ادرار یافت می‌شود . انواع متعددی از بدخیمی‌های پلاسماسل وجود دارد. شایع‌ترین آن " مالتیپل میلوما " نامیده می‌شود. پلاسماسل‌های بدخیم می‌توانند در استخوان تجمع کرده و توده‌های کوچکی بنام " پلاسموسیتوم " بوجود آورند.
علائم بالینی
در مولتیپل میلوما پلاسماسل‌های سرطانی در مغز استخوان یافت می‌شوند. مغز استخوان مولد گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید و پلاکتها می‌باشد. افزایش سلولهای سرطانی باعث کاهش سلولهای خونی و نهایتاً کم خونی می‌شود. همچنین ممکن است پلاسما سلها باعث شکسته شدن استخوان شوند. علائم شایع درد شدید و عمیق در استخوان‌های درگیر، کاهش وزن، علایم کم‌خونی نظیر ضعف، رنگ پریدگی، خستگی و تنگی نفس است. سندرم هیپرویسکوزیته (افزایش ویسکوزیته خون) از تظاهرات نادر است.کرایوگلبولین‌ها، ایمونو گلبولین‌هایی هستند که در درجه حرارت کمتر از ۳۷ درجه سانتیگراد تمایل به رسوب دارند. کرایوگلبولینهای مونوکلونال معمولاً با یک اختلال هماتولوژیک مشخص همراه هستند و غالباً بدون علامت اند.
شیوع
این بیماری می‌تواند مغز همه استخوانها را درگیر سازد ولی شایع‌ترین مکان‌های درگیری عبارتند از ران، کمر، لگن یا بالای بازو. این بیماری در مردان سنین ۷۰-۵۰ سال شایع‌تر است.
مرحله بندی مولتیپل میلوما
مرحله I مولتیپل میلوما: در این مرحله، نسبتاً تعداد کمی از سلولهای سرطانی در بدن پخش شده‌اند . تعداد گلبولهای قرمز خون و میزان کلسیم خون طبیعی است . هیچ توده‌ای ( پلاسموسیتوم ) در استخوان یافت نمی‌شود. مقدار پروتئین - M در خون و ادرار بسیار ناچیز است . ممکن است بیماری علامت و نشانه بالینی نداشته باشد .
مرحله II مولتیپل میلوما : در این مرحله سلولهای سرطانی به تعداد نه کم و نه زیاد در بدن پخش شده‌اند.
مرحله III مولتیپل میلوما : تعداد نسبتاً زیادی سلولهای سرطانی در بدن پخش شده‌اند . همچنین ممکن است یک یا تعداد بیشتری از موارد زیر دیده شود:
۱- کاهش تعداد گلبولهای قرمز که منجر به کم خونی شده‌است . ۲- میزان کلسیم خون بدلیل آسیب استخوانها بسیار افزایش یافته‌است . ۳- بیش از ۳ توده استخوانی ( پلاسماسیتوم ) یافت می‌شود . ۴- مقادیر بالای پروتئین - M در خون یا ادرار دیده می‌شود .
درمان
تالیدومید همراه با دگزامتازون (خط اول درمان) ، داروهای ضدسرطان (شیمی درمانی)، بیس فسفونات ها ازجمله زولدرونیک اسید و آلندرونیت، داروهای کورتونی، مسکن‌ها، آنتی‌بیوتیکها برای مقابله با عفونت‌ها و تزریق خون در صورت شدید بودن کم‌خونی، پیوند سلولهای بنیادی مغز استخوان به روش اتولوگ و آلوژن قابل انجام است.
در صورتیکه طحال بیمار بزرگ شده باشد، ممکن است بیمار نیاز به عمل جراحی برداشت طحال (اسپلنکتومی)( Splenectomy ) پیدا کند . اگر میزان پروتئین - M موجود در خون خیلی زیاد باشد، ممکن است خون بیمار نیاز به تصفیه و تعویض پلاسما داشته باشد که تحت عنوان " پلاسما فرز ( Plasmapheresis ) نامیده می‌شود .
نگارخانه
جستارهای وابسته
منابع
- درسنامه طب داخلی واشنگتن
