محتوای سوره

زمانی که پیامبر در حال دعوت مردی ثروتمند و متکبر به اسلام بود نابینایی حقیقت جو برای درک اسلام نزد ایشان آمد . در این قسمت از ماجرا اختلاف نظر میان راویان آن حادثه وجود دارد . عده ای ادامه واقعه را این گونه بیان می کنند که پیامبر از حضور مرد نابینا چهره در هم کشید و به ادامه دعوت مرد ثروتمند پرداخت . عده ای دیگر این را با عصمت پیامبر ناسازگار می دانند و می گویند یکی از یاران پیامبر چهره در هم کشید . البته معنای آیات می تواند راهنمای اصلی در درک آنچه اتفاق افتاده باشد .

به نام خداوند رحمتگر مهربان

چهره در هم كشيد و روى گردانيد (۱)

كه آن مرد نابينا پيش او آمد (۲)

و تو چه دانى شايد او به پاكى گرايد (۳)

يا پند پذيرد و اندرز سودش دهد (۴)

اما آن كس كه خود را بىنياز مىپندارد (۵)

تو بدو مىپردازى (۶)

با آنكه اگر پاك نگردد بر تو [مسؤوليتى] نيست (۷)

و اما آن كس كه شتابان پيش تو آمد (۸)

در حالى كه [از خدا] مىترسيد (۹)

تو از او به ديگران مىپردازى (۱۰)

در صورتی که پیامبر مورد عتاب باشد ، این از شدت علاقه او به هدایت مردم خواهد بود که می خواسته آن مرد متکبر را با تمام توان دعوت به حقیقت کند . و این از نوع عتاب آشکار است . قرآن پیامبر را مسئول هدایت متکبران نمی داند . و البته ایشان را به تکبر نسبت به فقرا متهم نکرده است . نامگذاری آن به عبس به تناسب نخستین آیه سوره‌است.

فضیلت تلاوت سوره

در حـدیـثـی از پیغمبر اسلام آمده‌است: «کسی که سوره عبس رابخواند روز قیامت درحالی وارد محشر می‌شود که صورتش خندان و بشاش است».