نام‌ها

به این سوره «سوره حسین بن علی» نیز گفته‌اند.

نزول

چهلمین سوره‌ای است که در سال دوم یا سوم بعثت در مکه نازل شده‌است. سوره «فجر» بعد از سوره لیل نازل شده‌است (همچنانکه در طبیعت هم سپیده دم فجر، پس از شب فرا می‌رسد).

محتوای سوره

این سوره اشاره‌ای به بعضی از اقوام طغیانگر پیشین مانند قوم عاد و قوم ثمود و فرعون؛ و انتقام شدید خداوند از آنان کرده‌است، تا قدرتهای دیگر حساب خود را برسند. در بخش دیگر این سوره اشاره مختصری به امتحان و آزمایش انسان دارد. در پایان به مساله معاد و سرنوشت مجرمان و کافران؛ و همچنین پاداش عظیم مؤمنانی که صاحب نفوس مطمئنه هستند می‌پردازد.

فضیلت سوره

• در حدیثی از پیامبر اسلام می‌خوانیم:

  کسی که آن را در شبهای دهگانه (ده شب اول ذی الحجه) بخواند خداوند گناهان او را می‌بخشد و کسی که در سایر ایام بخواند نور و روشنائی خواهد بود برای روز قیامتش.

• در حدیثی از جعفر صادق می‌خوانیم:

سوره فجر را در هر نماز واجب و نماز مستحب بخوانید که سوره حسین بن علی (ع) است، هرکس آن را بخواند با حسین بن علی (ع) در قیامت در درجه او از بهشت خواهد بود.

معرفی این سوره به عنوان «سورة حسین بن علی» می‌تواند به این خاطر باشد که مصداق روشن «نفس مطمئنه» حسین بن علی است (همان گونه که در حدیثی از جعفر صادق آمده‌است).

جستارهای وابسته

• قرآن
• سوره‌های مکی

پیوند به بیرون

• متن سوره
• پایگاه تخصصی قرآن کریم

منابع

• برگزیده تفسیر نمونه، جلد ۵، آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی
• آشنایی با سوره‌ها (شناخت سوره‌های قرآن)، جواد محدثی، ۱۳۷۴، قم، دفتر تبلیغات اسلامی