نام‌ها

این سوره به مناسبت تعبیرهای مختلفی که در آغاز آن است به نام سوره «علق»، «اقرا»، «قلم» نامیده شده‌است.

نزول

۵ آیه اول این سوره در شب بعثت پیامبر اسلام(۲۷ رجب) در غار حرای کوه نور مکه، توسط جبرئیل بر او نازل شده‌است.

محتوای سوره

• به پیامبر اسلام دستور قرائت و تلاوت می‌دهد و سپس از آفرینش انسان از یک قطعه خون بی ارزش سخن می‌گوید.
• از تکامل انسان تحت لطف و کرم پروردگار، و آشنائی دادن او به علم و دانش و قلم بحث می‌کند.
• از انسان‌های ناسپاسی که علی رغم این همه موهبت و اکرام الهی راه طغیان را پیش می‌گیرند سخن به میان می‌آورد.
• به مجازات دردناک کسانی که مانع هدایت مردمند اشاره کرده و دستور به سجده و تقرب به پروردگار می‌دهد.

فضیلت سوره

• از جعفر صادق نقل شده‌است:

  هرکس در روز یا شب سوره «اقرا باسم ربک» را بخواند، و در همان شب یا روز بمیرد شهید از دنیا رفته‌است و خداوند او را شهید مبعوث می‌کند و در صف شهیدان جای می‌دهد، و در قیامت همچون کسی است که با شمشیر در راه خدا همراه پیامبر خدا جهاد کرده‌است.

جستارهای وابسته

• قرآن
• فهرست سوره‌های قرآن
• سوره مکی
• بعثت

پیوند به بیرون

• متن سوره

منابع

• برگزیده تفسیر نمونه، جلد ۵، آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی
• آشنایی با سوره‌ها (شناخت سوره‌های قرآن)، جواد محدثی، ۱۳۷۴، قم، دفتر تبلیغات اسلامی