و خدای تو حکم فرموده که، هیچ کس را جز او نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید، اگر هر دو یا یکی از آنها به پیری برسند، زنهار کلمه ای که رنجیده خاطر شوند مگو و کمترین آزار به آنان مرسان و با ایشان با احترام و بزرگوارانه سخن بگو، و همیشه پر و بال تواضع و تکریم را با کمال مهربانی نزدشان بگستران و بگو :
پروردگارا، به پدر و مادرم رحمت و مهربانی فرما، آنگونه که آنان مرا در کوچکی تربیت کردند
وَقَضَى رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُلْ لَهُمَا أُفٍّ وَلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُلْ لَهُمَا قَوْلًا كَرِيمً .وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُلْ رَبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا .
قرآن مجید، سوره اسراء. آیات 23 و 24
پیامبر اکرم (ص) :
نگاه محبت آميز فرزند به پدر و مادر عبادت است .
نَظَرُ الوَلَدِ إلى والِدَيهِ حُبّا لَهُما عِبادَةٌ .تحف العقول، 46
پیامبر خدا (ص) فرمودند :
هر فرزند نیکو کاری که با مهربانی به پدر و مادرش نگاه کند، در مقابل هر نگاه، ثواب یک حج کامل مقبول به او داده میشود. سؤال کردند، حتی اگر روزی صد مرتبه به آنها نگاه کند؟
فرمودند : آری خداوند بزرگتر و پاکتر است.
قال رسول الله(ص) :
ما ولد بار نظر الی ابویه برحمة الا کان له بکل نظرة حجة مبرورة. فقالوا: یا رسول الله و ان نظر فی کل یوم مائة نظرة؟ قال: نعم، الله اکبر و اطیب.
بحار الانوار، ج 74، ص 73
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
دو كار است كه خداوند در همين دنيا كيفرش را مى دهد : تعدّى كردن و نافرمانى والدين.
اِثنَتانِ يُعَجِّلُهُما اللّه ُ في الدُّنيا : البَغيُ و عُقوقُ الوالِدَينِ . كنز العمّال : ۴۵۴۵۸
امام على ( ع ) :
بزرگترين و مهمترين تكليف الهى، نيكى به پدر و مادر است .
بِرُّ الوالِدَينِ أكبَرُ فَريضَةٍ . غرر الحكم : ۴۴۲۳
امام باقر (ع) :
در سه چیز خداوند متعال به احدی اجازه ترک آنها را نداده است :
1 - ادای امانت، به نیکوکار و فاسق.
2 - وفای به عهد و پیمان، نسبت به نیکوکار و فاسق.
3 - نیکی به پدر و مادر، نیکو کار باشند یا فاسق و لا ابالی.
ثلاث لم یجعل الله (عز و جل) لاحد فیهن رخصة، اداء الامانة الی البر و الفاجر و الوفاء بالعهد للبر و الفاجر و بر الوالدین برین کانا او فاجرین.
بحار الانوار، ج 74، ص 56
امام صادق (ع) فرمودند :
برترين كارها عبارتست از:
1 ـ نماز در وقت 2 ـ نيكى به پدر و مادر 3 ـ جهاد در راه خدا.
قَالَ الصّادِقُ عليه السلام: اَفْضَلُ الْأَعْمالِ اَلصَّلاةُ لِوَقْتِها، وَبِرُّ الْوالِدَيْنِ وَالْجِهادُ فِى سَبيلِ اللّهِ.
بحارالأنوار، ج 74، ص 85
امام هادى عليه السلام :
نافرمانى والدين، تنگدستى مى آورد و به ذلّت مى كشاند.
العُقوقُ يُعقِبُ القِلَّةَ ، و يُؤَدّي إلَى الذِّلَّةِ . بحار الأنوار : ۷۴/۸۴/۹۵
مرحوم آیت اللّه مرعشى نجفى (ره)، از مراجع بزرگ تقلید که در طول حیات، توفیقات بزرگی نصیب ایشان شد، یكى از مهمترین عوامل توفیقات خود را از بركت محبت و سپاس از پدر و دعاى والدین دانسته، و در خاطرات خود میگویند :
زمانى كه در نجف بودیم، یك روز مادرم فرمودند:
پدرت را صدا بزن، تا براى صرف ناهار تشریف بیاورند. حقیر به طبقه بالا رفتم و دیدم پدرم در حال مطالعه خوابشان برده است.
مانده بودم چه كنم، از طرفى میخواستم امر مادرم را اطاعت كنم و از سوى دیگر میترسیدم با بیدار كردن پدر، باعث رنجش خاطر او گردم، خم شدم و لبهایم را كف پاى پدر گذاشتم و چندین بوسه برداشتم، تا اینكه در اثر قلقلك پا، پدرم از خواب بیدار شدند و وقتى این علاقه و ادب و كمال احترام را از من دیدند فرمودند :
شهاب الدین تو هستى؟ عرض كردم بله آقا؛ دو دستشان را به سوى آسمان بالا برده و فرمودند :
خداوند عزتت را بالا ببرد و تو را از خادمین اهل بیت (ع) قرار دهد.
حضرت آیة اللّه مرعشى نجفى مىفرمودند، من هرچه دارم از بركت آن دعاى پدرم مىباشد.
کتاب شهاب شریعت، ص 134
معروف است که اویس قرنی از اهالی یمن ، فوق العاده به رسول اللَّه (ص) علاقه مند بود و دلش میخواست توفیق زیارت آن حضرت را پیدا کند، ولی مادر پیری داشت که به او اجازه سفر نمی داد.
به هر حال، مادر خود را راضی کرد تا به او اجازه دهد برای زیارت پیغمبر(ص) از یمن به مدینه بیاید. منتها مادرش با او شرط کرده بود که بیش از نصف روز، در مدینه نماند .
به مدینه که رسید، موفق به زیارت پیامبر (ص) نشد، ولی با همه اشتیاقی که به زیارت ایشان داشت به خاطر اطاعت از فرمان مادر، به یمن بازگشت.
وقتی رسول اکرم (ص)، به مدینه تشریف آوردند فرمودند :
اين نور كيست كه در اين خانه تابيده؟ گفتند شتربانى كه اويس نام داشت به اينجا آمد و بازگشت. فرمودند :
آرى اويس در خانه ما اين نور را به هديه گذاشت و رفت . من از اینجا بوی اویس قرنی را که بوی بهشت است استشمام می کنم .
منتهی الامال، ج 1
