مرتبط با:همت و کار مضاعف در موارد متفرقه
فيزيك دانان ، « نيرو » را عامل انجام كار ميدانند و فقط در صورتي كه اعمال نيرو به جابهجايي جسم منجر شود ، به آن واژه « كار » اطلاق ميكنند بنابراين اگر نيرويي بر يك جسم وارد شود ولي نتواند آن را جابهجا كند، كار انجام شده برابر صفر است.
البته همه با اين نظر فيزيكدانان موافق نيستند و بسياري معتقدند، همين كه براي انجام كاري « نيرو » صرف شود ارزشمند است و قابل تقدير ، ضمن اين كه در صورت تناسب بين « نيرو » و « كار » مورد نظر و نبود مانع ، نيروي صرف شده حتما به نتيجه خواهد رسيد. مطابق تعريف عالمان فيزيك، « همت » را ميتوان نيرويي دانست كه براي انجام كار صرف ميشود.
برخي نيز «همت» را عزم جدي همراه با «عشق» براي دستيابي به مقصود دانستهاند. جايگاه «همت» هم در ادبيات ملي و هم در فرهنگ اسلامي، جايگاهي رفيع است.
« همت بلند دار كه مردان روزگار
از همت بلند به جايي رسيدهاند »
يا
« همت اگر سلسله جنبان شود
مور تواند كه سليمان شود »
و يا
« اهل همت را ز ناهمواري گردون چه باك
سير انجم را چه غم كاندر زمين چون و چراست »
اميرمومنان(ع) نيز در حكمت 47 نهجالبلاغه ميفرمايند: « قدر الرجل علي قدر همته » (ارزش انسان به ميزان همت اوست)
سال 89 از سوي ولي امر مسلمين، سال « همت مضاعف ، كار مضاعف » نامگذاري شد تا شاهد صرف نيروي بيشتر و عزم جديتر همراه با عشق باشيم و كارهاي بزرگتر و بيشتري به انجام برسد.
جهت اين همت و كار مضاعف نيز روشن است؛ دستيابي به « پيشرفت » و « عدالت » كه شعار محوري دهه چهارم انقلاب اسلامي است.
همت و كار مضاعف اگرچه تمامي عرصهها از سياست تا اقتصاد و از فرهنگ تا علم و دانش را در برميگيرد اما اولويت در «مبارزه با فقر، فساد و بيعدالتي» است.
پرسش مهم در اين ميان، شناخت موانع همت و كار است؛ پرسشي كه دستيابي به پاسخ آن، ما را در دستيابي به سرمايه ارزشمند «همت» و ثمربخش بودن آن، يعني انجام «كارهاي بزرگ» مدد ميرساند.
براساس مدلي ميتوان «بياعتمادي»، «عدم تعهد»، «عدم مسووليتپذيري» و «عدم توجه به اهداف» را مهمترين موانع دستيابي به «همت مضاعف ، كار مضاعف» در سطوح خرد و كلان دانست. در مدل موردنظر «اعتماد» محور و نقطه ثقل پيشرفت و كارآمدي است، هرچند اين چهار عامل هر يك ريشه در ديگري دارد.
بياعتمادي مردم نسبت به يكديگر يا به نظام و مسوولان و برعكس يا بياعتمادي نهادها به يكديگر مثلا دولت و مجلس، موجب از دست رفتن تعهد جمعي ميشود و عدم تعهد جمعي روحيه مسووليتپذيري را از بين ميبرد.
ملت و مسوولاني كه مسووليتپذير نباشند، به اهداف ملي توجه نميكنند و منافع فردي و حزبي را بر منافع ملي يا مصالح عمومي ترجيح ميدهند.لذا هر حركتي كه در جهت كاهش اعتماد در جامعه انجام شود. حركتي است براي آسيب رساندن به سرمايه اجتماعي و عدم دستيابي به اهداف ملي و مردم و مسوولان بايد در برابر چنين حركتهايي هوشيار باشند.
تكليف دشمن روشن است؛ اما دوستاني كه از سر غفلت و دوست نماهايي كه همسو با دشمن در مسير بياعتمادي گام برميدارند، نيازمند مراقبت بيشتر هستند.
در پايان، سال 89 همت كنيم شعار كمتر بدهيم و همت مضاعف به كار گيريم سمينار و كنگره و همايش براي «همت مضاعف، كار مضاعف» برگزار نكنيم!
جام جم آنلاين : مهدي فضائلي