سال89،کـــار و همت مضــاعف - نكاتی در باب حجاب

نظرات (0) نويسنده:وحید صباغی - در شنبه 29 خرداد 1389 ساعت3:07 AM |

نابرده رنج ، گنج، میسّر نمی شود
مزد آن گرفت جان برادر که کار کرد

پایگاه اطلاع رسانی ویژه سال 89 سال همت مضاعف و کار مضاعف

نویسندگان :
وحید صباغی
MrSabbaghi@Gmail.com

وحيد صباغي MrSabbaghi@Gmail.Com
Rasekh.RasekhBlog.Com

کل بازدید : 852680
تعداد کل پست ها : 2097
تعداد کل نظرات : 19
تاریخ آخرین بروز رسانی :
سه شنبه 4 آبان 1389
تاریخ ایجاد بلاگ : یک شنبه 15 فروردین 1389

نكاتی در باب حجاب

مرتبط با:همت و کار مضاعف در مبارزه با فقر و فساد

نكاتی در باب حجاب

در این مقاله، می‏خواهیم به این سؤال پاسخ دهیم كه: حجاب برای چیست؟ آیا حجاب، با آزادی و شركت در امور مختلف منافات دارد؟
برای پاسخ به این سؤال باید حجاب را از نظر قرآن و به طور كلی اسلام بررسی نمود، سپس به ارتباط میان حجاب و آزادی پرداخت.

حجاب در قرآن

واجب بودن حجاب برای زنان از ضروریات دین مبین اسلام است. واجب بودن حجاب از نظر قرآن، گفتار پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) نیز به حكم عقل و اجماع رأی فقها و علمای اسلام امری ثابت است. در قرآن، حدود چهار آیه به واجب بودن حجاب دلالت دارد. اما در مورد حفظ عفت و پاسداری از حریم آن، بیش از ده آیه در قرآن وجود دارد.
چهار آیه‏ای كه بر وجوب حجاب برای زنان دلالت دارد عبارتند از آیه: 30 سوره نور، 59، 33 و 23 سوره احزاب، كه به هر كدام اشاره می‏كنیم.

الف ـ آیه 30 سوره نور:

®وَ قُلْ لِلْمُؤمِناتِ یَغْضُضْنَ مِنْ اَبْصارِهِنَّ و یَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا یُبْدینَ زِیْنَتَهُنَّ إِلا ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلی جُیُوبِهِنَّ وَ لاَ یُبْدینَ زِینَتَهُنَّ إِلاّ لِبُعُولَتِهِنَّ ...؛
ای پیامبر! به زنان باایمان بگو چشم‏های خود را (از نگاه به نامحرمان) فرو گیرند، و دامان خویش را حفظ كنند، و زینت خود را ـ جز آن مقدار كه نمایان است ـ آشكار نسازند، و (اطراف) روسری‏های خود را بر سینه خود افكنند (تا گردن و سینه با آن پوشیده شود) و زینت خود را آشكار نسازند مگر برای شوهران‏شان و سایر افراد محرم‏شان ...¯. در این آیه به پنج موضوع اشاره شده است:
1ـ زنان باید دیدگان خود را از نگاه به نامحرم فرو خوابانند.
2ـ زنان باید دامن خود را از هر نوع عامل بی‏عفتی حفظ نمایند.
3ـ زنان باید زینت خود را جز آن مقدار كه به طور قهری طبیعی است، پنهان سازند.
4ـ زنان باید روسری‏های خود را بر گردن و سینه بیفكنند.
ابن‏عباس در معنی این جمله می‏گوید: ®یعنی زن باید مو و سینه و دور گردن و زیر گلوی خود را بپوشاند.¯(1)
5ـ زنان باید زینت خود را جز برای افراد محرم آشكار نسازند.

ب ـ آیه 59 سوره احزاب:

®یا اَیُّها النَّبیُّ قُل لاَِزْواجِكَ وَ بَناتِكَ وَ نِساءِ الْمُؤمِنینَ یُدْنینَ عَلَیْهِنَّ مِن جَلابیبِهِنَّ ذلِكَ اَدْنی أَنْ یُعْرَفْنَ فَلایُؤْذَیْنَ وَ كانَ اللّه‏ُ غَفُورا رَحیما؛
ای پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمن بگو جِلْباب‏ها (= روسری‏های بلند) خود را بر خویش افكنند، این كار برای اینكه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند بهتر است (و اگر تاكنون خطا كرده‏اند توبه كنند). خداوند همواره آمرزنده مهربان است.¯
این آیه علاوه بر تصریح حجاب، به یكی از فلسفه‏های حجاب كه عدم آزار از ناحیه مزاحم‏هاست اشاره نموده است.

ج ـ آیات 32 و 33 سوره احزاب:

®یا نِساءَ النَّبِیِّ لَسْتُنَّ كَأَحَدٍ مِنَ النِّساءِ إِنِ اتَّقَیْتُنَّ فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیَطْمَعَ الَّذی فی قَلْبِهِ مَرَضٌ وَ قُلْنَ قَوْلاً مَعْرُوفا. وَ قَرْنَ فی بُیُوتِكُنَّ وَ لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلیَّةِ الاْءُولی؛
ای همسران پیامبر! شما همچون یكی از زنان معمولی نیستید، اگر تقوا پیشه كنید، پس به گونه هوس‏انگیز سخن نگویید كه بیماردلان در شما طمع كنند و سخن شایسته بگویید (و در خانه‏های خود بمانید) و همچون دوران جاهلیت نخستین (در میان مردم) ظاهر نشوید.¯

انواع پوشش

شهید مطهری در مورد انواع پوشش می‏نویسد:
®استفاده زنان از روپوش‏های بزرگ كه بر سر افكنده‏اند، دو جور بوده است: یك نوع صرفا جنبه تشریفاتی و اسمی داشته است همان گونه كه در عصر حاضر، بعضی از بانوان چادری را می‏بینیم كه چادر داشتن آنها صرفا جنبه تشریفاتی دارد؛ با چادر هیچ جای بدن خود را نمی‏پوشانند، بلكه آن را رها می‏كنند. وضع چادر بر سر كردن‏شان نشان می‏دهد كه اهل پرهیز از معاشرت با مردان نامحرم نیستند و از اینكه مورد بهره‏برداری چشم‏ها قرار بگیرند، امتناعی ندارند.
نوع دیگر بر عكس بوده و هست كه زن آنچنان با مراقبت، جامه‏های خود را می‏گیرد، و آن را رها نمی‏كند كه نشان می‏دهد كه اهل عفاف و حفاظ است. خودبه‏خود دورباشی ایجاد می‏كند و ناپاك‏دلان را مأیوس می‏سازد.¯(2)
در كل از این آیه نتیجه می‏گیریم كه: زنان باید با پوششی گشاد و بزرگ، سر و سینه (بدن) را بپوشانند به گونه‏ای كه مورد تهییج هوسبازان و مزاحمت آنان قرار نگیرند.

فلسفه و علل حجاب

برای بررسی علل حجاب باید به چند مورد اشاره كرد، سپس به فلسفه حجاب و پوشش می‏پردازیم:

1ـ چشم‏چرانی مردان و خودآرایی زنان

در مرد غریزه جنسی بسیار قوی می‏باشد كه او را به شدت به زن علاقه‏مند می‏كند. اگر این غریزه كنترل و اشباع نگردد، موجب انحرافات و پیامدهای ویرانگر خواهد شد. اگر هیچ كنترلی در این غریزه نباشد، و مردان آزاد و بی‏بند و بار باشند، به چشم‏چرانی می‏پردازند. به دنبال چشم‏چرانی، ارتباط‏های نامشروع و فسادهای دیگر هویدا می‏شود.
از سوی دیگر، زنان میل به خودآرایی و تمایل به نمایش خود و ظرافت‏های بدن‏شان دارند و اگر عفت درونی و كنترلی نباشد، تا جایی پیش می‏روند كه می‏خواهند عریان باشند.
اگر در جامعه‏ای عفت و پوشش توسط زنان رعایت نگردد، دود آن به چشم همگان خواهد رفت و زمینه‏سازی برای بسیاری از جرایم ایجاد خواهد شد. زن چون از ظرافت بیشتری برخوردار است در صورت واقع شدن در محیط بی‏قانون، كه حاكمیت عقل و منطق در آن ضعیف باشد، مورد ستم قرار می‏گیرد. حجاب و پوشش مانند سدی است كه جلوی ظلم و ستم و تجاوز به حقوق زن را می‏گیرد.
اگر غریزه خودآرایی زنان مهار نشود، زن به سمت زرق و برق‏های كاذب، با پوشش‏های نامناسب می‏رود، كه او را به سمت پوچی و بیهودگی زیستن می‏برد و سرانجامش جز گمراهی و تباهی و پاشیدگی كانون‏های گرم خانواده نیست.

2ـ حفظ حرمت و كرامت زن

زن در شرافت و حقوق و شخصیتِ انسانی با مردان برابر است. پس نباید به او همانند یك كالای تبلیغاتی برای جلب مشتری نگاه كرد. حجاب عاملی است كه جلوی این نگاهها را می‏گیرد؛ نیز مانع از هم پاشیدگی خانواده‏ها می‏شود. اگر به دستاوردهای درخشان قوانین اسلام توجه نمی‏كنیم، لااقل از ضرر و زیان خانمانسوز بی‏بند و باری عبرت بگیریم.
حجاب موجب جلوگیری از اشاعه فحشا و منكرات در جامعه می‏شود. چه بسیار خانواده‏هایی كه بر اثر فساد متلاشی شده‏اند و چه بسیار كودكانی كه به همین دلایل بی‏سرپرست گشته‏اند.
آمارهای تكان‏دهنده جرم و جنایت، و گسترش فساد بر اثر برهنگی و بی‏بند و باری جنسی می‏باشد. امیرالمؤمنین علی(ع) می‏فرمایند:
®یَظْهَرُ فی آخِرِ الزَّمانِ وَ هُوَ شَرُّ الاَزمِنَة نَسوَةٌ كاشِفاتٌ عاریاتٌ مَتَبَرِّجاتٌ، مِنَ الدِّینِ خارجاتٌ، فِی الفِتَنِ داخِلاتٌ، مائلاتٌ الی الشهواتِ، مُشرئاتٌ الی اللَّذاتِ، مُسْتَحِلاتٌ للمُحَرَّماتِ، فی جَهَنَّمَ خالِداتٌ؛(3)
در آخرالزمان كه بدترین زمان‏هاست، زنان بی‏حجاب و برهنه آشكار می‏شوند كه با زینت و آرایش بیرون می‏آیند. آنان از مرز دین خارج شده‏اند، و در فتنه‏ها وارد گشته‏اند، و به سوی شهوت‏ها تمایل و شتاب دارند. حرام‏ها را حلال می‏كنند و سرانجام در دوزخ گرفتار عذاب ابدی خواهند شد.¯
زن مسلمان تجسم حرمت و عفت در جامعه است. حفظ پوشش، احترام نهادن به زن و محفوظ نگه داشتن وی از نگاههای ناپاك است. چنانچه زن حدود را رعایت نكند، هر بیماردلی در او طمع نموده و با نگاه آلوده‏اش حریم زن را می‏شكند. شخصیتی كه باید سالم بوده و نسل سالم را تربیت نماید، تحت تأثیر دیده‏های آماده به گناه، به طرف شهوت سوق داده شده، هویت خود را فراموش می‏كند و در چنگال بیماردلان و هوسبازان گرفتار می‏شود، چنان كه از منش انسانیت سقوط كرده و به گرداب حیوانیت فرو می‏رود.

3 ـ جهاد با نفس و خواهش‏های نفسانی

میل به خودنمایی و خودآرایی در سرشت زن (بنا به مصالحی) نهفته است كه باید در مسیر درست و هدفی والا قرار گیرد. اگر این میل در زن درست به كار گرفته شود ثمرات مطلوبی داشته و در جهت كمال او كارآمد خواهد بود و در فراهم آوردن محیطی مناسب همراه با زندگی‏اش سودمند خواهد شد. هیچ میل و گرایشی در انسان بی‏هدف و بی‏جهت قرار داده نشده است. اگر گرایش‏ها حد و مرزی نداشته باشند، فسادآفرین خواهند شد، و در ایجاد ناهنجاری در جامعه تأثیر خود را خواهند گذاشت. پوشش، مهم‏ترین عامل تعدیل و كاهش این میل می‏باشد. امام علی(ع) می‏فرمایند: ®زَكاةُ الجمالِ، العفاف؛ زكات زیبایی، عفاف است.¯
زیبایی زن یك نوع سرمایه است كه باید بجا و درست مصرف شود. زكات این زیبایی، پوشش و عفاف است. امتناع از جلوه‏گری در مقابل نامحرم، موجب كنترل این غریزه و حفظ حریم شده، با خواهش‏های نفسانی زن و مرد مبارزه می‏شود. وقتی زن خود را در مقابل خواهش‏های نفسانی بیمه نمود و خویش را كنترل كرد، زمینه برای رشد تعالی زن فراهم می‏شود و موجب تهذیب نفس زن و به طور كلی اجتماع خواهد شد و زن می‏تواند جامعه را بسازد.

جواز حضور در اجتماع

كنار گذاردن زنان، نادیده گرفتن حضور فعال نیمی از جامعه می‏باشد. عدم استفاده از نظرات كاری آنان موجب انتقال مسئولیت‏شان بر نیمه دیگر جامعه می‏شود. هر گاه نیمه دیگر از این مهم به خوبی برنیاید، جامعه دچار ركود و ازهم‏پاشیدگی می‏شود.
اگر زنان با خودآرایی و فریبایی وارد جامعه شوند، جامعه به فساد و تباهی كشیده خواهد شد كه ضرر آن بیشتر است چون جامعه را از درون متلاشی نموده، زمینه را برای تسلط دشمنان دین فراهم می‏آورد. پس چه باید كرد؟ از یك طرف نمی‏توان حضور نیمی از انسان‏ها را كه می‏توانند بار سنگینی از جامعه بردارند نادیده گرفت، از طرف دیگر نباید جامعه را به فساد و تباهی كشاند آن هم با حضور هوس‏انگیز زنان.
راه حل این است كه زنان با پوشش درست، هم جواز حضور در اجتماع را پیدا كنند و هم از فساد و تباهی جامعه جلوگیری شود.
زنان با استفاده از پوشش مناسب اسلامی و حفظ شئون خویش می‏توانند در تمام زمینه‏ها (فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و ...) وارد جامعه شده و بسیاری از امور را حتی بهتر از مردان انجام دهند.
اسلام با طرح پوشش زنان، جواز حضور آنان در جامعه را فراهم ساخته و با دستورهای حكیمانه و راهگشایی كه در باره منش و روش زن ارائه داده است، از یك سو، از تباه شدن این نیروی عظیم و بی‏هدف رها شدن آن جلوگیری كرده، از سوی دیگر، از فساد گسترده و ناهنجاری‏هایی كه از اختلاط زن و مرد ناشی می‏شود، جلوگیری كرده است.
همه افراد در مقابل سلامت جامعه مسئولیت دارند اما مسئولیت مهم‏تر و بزرگ‏تر بر دوش زن‏هاست. همان طور كه از دامن زن، مرد به معراج می‏رود، می‏تواند بر عكس هم باشد، یعنی در صورت رواج فساد توسط زنان، جامعه به تباهی كشانده می‏شود.

امنیت‏زایی حجاب

جامعه موظف است امنیت را در تمام ابعاد مختلف فراهم سازد و بخش مهمی از آن به عهده زن است كه با حفظ پوشش به آن جامه عمل بپوشاند. در سایه رعایت عفاف است كه زن می‏تواند به راحتی وارد جامعه گردیده و فعالیت كند و خطری هم متوجه او نگردد.

رابطه حجاب با اصل آزادی

برخی بر این گمان هستند كه حجاب موجب سلب حق آزادی كه حق طبیعی بشر است می‏شود و نوعی توهین به حیثیت انسانی زن به شمار می‏رود. آنها می‏گویند: احترام به حیثیت و شرف انسانی یكی از موارد اعلامیه جهانی حقوق بشر است. هر انسانی چه زن و چه مرد می‏تواند آزاد باشد، حال تابع هر مذهبی باشد.
اجبار زنان به داشتن حجاب و محدود ساختن آنان، بی‏اعتنایی به حق آزادی ایشان و اهانت به حیثیت انسانی آن و در واقع ظلم فاحش به اوست! زن را اسیر و زندانی كردن به هیچ وجه نباید واقع شود و این ظلم است و باید از میان برود.

پاسخ شبهه:

در اسلام محبوس ساختن واسیر كردن زن وجود ندارد. حجاب در اسلام یك وظیفه است كه بر عهده زن نهاده شده است كه در برخورد با نامحرم باید كیفیت خاصی از پوشیدن توسط زن مراعات شود. این وظیفه از جانب مرد به زن تحمیل نمی‏شود؛ همچنین با حیثیت و كرامت زن منافاتی ندارد؛ نیز تجاوز به حقوق او نیست و با حقوق طبیعی كه خدا برای زن مقرّر كرده، در تضاد نمی‏باشد.
اگر رعایت پاره‏ای مصالح اجتماعی، زن یا مرد را مقیّد سازد كه روش خاصی را در پیش بگیرند و طوری عمل كنند كه آرامش دیگران را بر هم نزنند و تعادل اخلاقی را از بین نبرند، چنین مطلبی زندانی‏كردن یا بردگی نیست و منافی حیثیت زن و نفی آزادی وی نمی‏باشد. در كشورهای متمدن جهان نیز یك سری محدودیت‏ها وجود دارد مثلاً اگر مردی پا برهنه یا با لباس خواب از خانه خارج شود و حتی اگر با پیژامه بیرون آید، پلیس او را منع كرده و به عنوان عمل خلاف حیثیت اجتماعی وی را جلب و زندانی می‏كند.
پس هنگامی كه مصالح اخلاقی و اجتماعی، افراد را ملزم می‏كند در معاشرت اسلوب خاصی را رعایت كنند مثلاً با لباس كامل بیرون بیایند، چنین چیزی نه بردگی است و نه زندانی كردن و نه ضد حیثیت انسانی است، چنان كه ظلم و ضد عقل نیست.
پوشیده بودن زن در حدودی كه اسلام معین كرده، نه تنها موجب كاهش حیثیت اجتماعی او نیست بلكه موجب كرامت و احترام بیشتر زن می‏گردد زیرا او را از تعرض افراد فاقد اخلاق مصون نگه می‏دارد.
شرافت زن اقتضا می‏كند هنگامی كه از خانه خارج می‏شود، متین و باوقار راه برود، نیز پوشش او به گونه‏ای باشد كه موجب تحریك و تهییج دیگران نشود و عملاً مرد را به انحراف دعوت نكند. نباید زن به سخن گفتنش آهنگ خاصی بدهد كه بیماردلان در او طمع كنند.
اسلام به زنان می‏گوید دو مسئله را رعایت كنید تا ایمن باشید:
1ـ پوشیده باشید.
2ـ به گونه‏ای راه نروید و سخن نگویید كه تحریك‏آمیز باشد.(4)
دستورها، به مصلحت زن است تا با امنیت بیشتر از خانه خارج شده و به آنجا برگردد.

رابطه حجاب و آزادی

طرفداران برهنگی و كشف حجاب، برای عدم پذیرش حجاب، دست به توجیه و استدلال می‏زنند و اشكالاتی مطرح كرده‏اند كه موجب تردیدهایی گشته است كه به طرح چند نمونه می‏پردازیم:
1ـ برخی می‏گویند انسان چه زن و چه مرد، آزاد آفریده شده و آزادی، مفهوم مقدسی است كه همگان طرفدار آنند، ولی حجاب و پوشش اسلامی، دست و پا گیر بوده و زنان را منزوی و پرده‏نشین كرده، در نتیجه از مواهب آزادی محروم بوده‏اند. می‏گویند: خداوند در نهاد بشر غرایز بسیاری از جمله ®غریزه جنسی¯ نهاده است، كه نباید آنها را سركوب كرد، بلكه باید با كمال آزادی، این غرایز را اشباع نمود و گر نه موجب عقده و بیماری‏های روانی در افراد می‏شود.
ولی روشن است هر چیزی دارای حدی است. آیا انسان آزاد است كه غذای مسموم بخورد یا نصف شب طبل بزند و همسایه‏ها را بیدار نماید؟.
قطعا آزادی دارای حد و مرز است. آزادی‏ای مقدس است كه موجب ضرر و زیان و سلب آزادی و آسایش دیگران نشود.
2ـ می‏گویند: زنان نیمی از جامعه هستند و باید دوش به دوش مردان به كارهای فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و ... بپردازند. صحیح نیست كه جامعه را از نیمی از نیروی انسانی خود محروم كرده و آنها را به انزوا كشید. حجاب عامل مهمی برای به انزوا كشیدن زنانی است كه نیمی از جامعه را تشكیل می‏دهند. حجاب دست و پا گیر بوده و زنان را از فعالیت‏های فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و ... باز می‏دارد.
درست است كه زنان نیمی از اعضای فعال جامعه هستند و باید در تمام صحنه‏ها تلاش داشته باشند، ولی پوشش اسلامی (حجاب) در حدی كه آنان را از تلاش در صحنه‏های كار و فعالیت باز دارد، دست و پا گیر نیست، زیرا حجاب به معنی پرده‏نشینی نیست بلكه به معنی پوشش معقول است.
زن می‏تواند با لباس‏های بلند و پوشش كامل اسلامی به تلاش برای زندگی بهتر بپردازد و در مواردی كه چادر لباس برتر و پوشش عالی‏تر است در صحنه ظاهر شود.
3ـ می‏گویند: حجاب و پوشش زن، موجب فاصله انداختن میان زن و مرد شده، مردان را به زنان حریص‏تر می‏كند و آتش تمایلات آنها را شعله‏ورتر می‏كند چرا كه ®الانسانُ حریصٌ علی ما مُنِعَ؛
انسان نسبت به چیزی كه از آن ممنوع شده، حریص است.¯
این اشكال، نوعی مغالطه است، چون پوشش در اسلام به معنی محرومیت زن و مرد از اشباع غریزه از راه صحیح نیست تا موجب عطش بیشتر و ناهنجاری گردد. اگر آنچه كه اسلام در مورد آسان‏گیری در ازدواج فرموده، اجرا شود، غریزه از راه صحیح اشباع شده و اشكالی پدید نمی‏آید.

علل گسترش بدحجابی

چرا بدحجابی در جامعه گسترش یافته است؟! علل آن چیست و چگونه می‏توان با آن مبارزه نمود؟

1ـ تلاش استعمار در مبارزه با پوشش اسلامی:

حجاب، هویت و شخصیت زن مسلمان می‏باشد. حجاب جلوی فساد و فساداندیشی را می‏گیرد. زدودن حجاب از زن، با هدف هویت‏زدایی از زن مسلمان است، تا زن بیشتر در خدمت آمال و آرزوها و اهداف و هوس‏های سلطه‏جویان قرار گیرد. مبلّغان و بانیان بی‏حجابی در ایران، در این مورد معتقدند:
®در مسئله بی حجابی زنان باید كوشش فوق‏العاده به عمل آوریم تا زنان مسلمان به بی‏حجابی و رها كردن چادر، مشتاق شوند.
باید به استناد شواهد و دلایل تاریخی ثابت كنیم كه پوشیدگی زن از دوران بنی‏عباس متداول شده و مطلقا سنت اسلام نیست ...¯.
سپس تأكید می‏كند كه پس از زوال حجاب، مأموران جوانان را به سوی روابط ناپسند با زنان غیر مسلمان سوق دهند و آنان نیز بدون حجاب ظاهر شوند تا زنان مسلمان از آنان تقلید كنند.(5)
طرح عمومی كشف حجاب در كشورهای اسلامی و حضور خانواده‏های رؤسای وابسته به نظام‏های استكباری به صورت نیمه عریان و استفاده از مدهای گوناگون و نمایش در انظار، نمونه‏ای از تلاش استعمار جهت پوشش‏زدایی برای رسیدن به اهداف یادشده بود.
امام خمینی(ره) به انگیزه‏های استعمارگران و كشف این توطئه اشاره دارد، آنجا كه می‏نویسد:
®ما می‏دانیم كه این سخنان برای كسانی كه با خیانتكاری و شهوت‏پرستی و آواز و نواز و رقص و هزار جور مظاهر فسوق و بی‏عفتی بار آمدند خیلی گران است.
البته آنان كه تمدن و تعالی مملكت را به لُخت شدن زن‏ها در خیابان‏ها می‏دانند و به گفته بی‏خردانه خودشان با كشف حجاب، نصف جمعیت مملكت كارگر می‏شود، حاضر نیستند مملكت با طرز معقولانه و در زیر قانون خدا عمل و اداره شود.
آنهایی كه این قدر قوه تمیز ندارند كه كلاه لگنی را كه پس‏مانده درندگان اروپاست، ترقی كشور می‏دانند، با آنها ما حرفی نداریم كه آنها از ما سخن خردمندانه را بپذیرند و عقل و هوش و حس آنها را اجانب دزدیده‏اند ...¯.(6)
اما بر خلاف تلاش‏های مذبوحانه استعمار، زنانی در سایه پوشش و عفاف به صحنه اجتماع آمدند تا با ستمگران مبارزه كنند، از جمله:
®زینب پاشا، فرزند شیخ سلیمان، دهقان بی‏چیز، رهبر زنان تبریز، گروهی داشت با اسلحه‏های سرد و گرم در مجامع حاضر می‏شدند و مردم را به مبارزه تشویق می‏كرد. یك بار به جمع مردان گفت:
اگر شما مردان جرئت ندارید جزای ستم‏پیشگان را كف دست‏شان بگذارید، اگر می‏ترسید كه دست غارتگران و دزدان را از مال و ناموس و وطن خود كوتاه كنید، چادر زنان را سرتان كنید و در كنج خانه بنشینید و دم از مردی و مردانگی نزنید. ما جای شما با استكبار می‏جنگیم.¯(7)

2ـ دگرگونی ارزش‏ها

اسلام زن را در متن اجتماع به تلاش و كوشش خوانده اما با حُجب و رعایت پوشش اسلامی. اسلام حیا، وقار، متانت، شكوه گفتار و سلامت كردار را برای انسان ارزش دانسته است. اسلام، حجاب را جزئی از شخصیت زن تلقی می‏كند. وقتی این ارزش‏ها دگرگون شود و زن خودآرایی و نشان دادن زیبایی‏ها و خودنمایی را ارزش بداند، گرایش درونی به فسادآفرینی پیدا می‏كند.

3ـ الگوهای نادرست

انسان فطرتا الگوپذیر است. وی پیوسته به ارزش‏هایی باور دارد و می‏خواهد همواره از آنها الگو بسازد. مسئله الگو در اخلاق اسلامی و روانشناسی امروز جایگاه مهمی دارد. قرآن، پیامبر گرامی اسلام(ص) را به عنوان الگو و اسوه حسنه معرفی می‏نماید. پس انسان می‏خواهد خود را همانند الگوها سازد. قهرمان‏سازی و الگوآفرینی انحرافی برای زن در جهت زدودن هویت او، از برنامه‏های استعمار بوده است. این مسئله باید به طور جدی بررسی گردد.

4ـ خلاءهای درونی

انسان به سبب ناهنجاری‏های شخصیتی كه دارد، همواره سعی در جبران كمبودها می‏نماید. كمبودهای عاطفی در دوران خردسالی، گاه در بزرگسالی (اگر راهنمایان درستی نباشند) انسان را دچار بحران‏های عمیق عاطفی و شخصیتی می‏كند. با بررسی چگونگی برخورد دختران و زنان در مسئله پوشش به این نتیجه می‏رسیم كه برخی خودآرایی و خودنمایی را جزئی از شخصیت تلقی كرده و سعی در جایگزینی جاذبه‏های كاذب با آن را دارند.

راههای مبارزه با بدحجابی و بی‏حجابی

1ـ تقویت اعتقادات و ایمان

انسان‏ها باید همواره ایمان عمیق به خداوند داشته باشند. ایمانی كه با هیچ كدام از لذات دنیوی گسسته نگردد. در نتیجه زن، خودآرایی و خودنمایی را بسیار زشت تلقی كند و خود را در برابر این امور بزرگ ببیند.
علی(ع) فرمود: ®المرءُ بایمانِهِ؛ شخصیت انسان در گرو باورهای مذهبی اوست.¯(8)
®و المؤمنُ بعمله؛ و ایمان انسان در عمل او جلوه‏گر است.¯(9)
چگونه كسی می‏تواند ادعا كند كه مسلمان است اما به اصول آن معتقد نباشد و آن را امری زاید و در حصار و بند كردن خود تلقی نماید؟!
پس عالی‏ترین نقش در كیفیت زندگانی انسان، باورهای درست و ایمان است.

2ـ احیای فرهنگ اصیل اسلامی

احیای ارزش‏های اصیل اسلامی و شناساندن آن به زن مسلمان و تعقل در آن، نیز كشف راههای باوراندن بهتر آن به زن، از راههای مبارزه با بدحجابی است. وقتی زن مسلمان بداند آنچه كه اسلام به او عرضه كرده، ارزش است و به صلاح اوست، قلب و جان خود را از هر نوع آلودگی پیراسته می‏سازد و هنگامی ارزش والای خود را دریابد، هرگز تن خود را آراسته نكرده و ظاهر خود را فریبنده نمی‏كند و خود را در مقابل چشمان نامحرمان قرار نمی‏دهد.

3ـ شناساندن الگوهای والا و برتر

همان طور كه گفتیم الگو در ساختار روحی و رفتاری انسان، به ویژه زنان مؤثر است. زندگانی حضرت زهرا(س) و فرزند گرانقدرش، پیام‏آور عاشورا، حضرت زینب كبرا و دیگر چهره‏های والای تاریخ گذشته و معاصر، باید به زنان نشان داده شود تا ببینند با حفظ عفاف و حجاب به چه مقاماتی می‏توانند دست یافته و هویت و شخصیت خود را حفظ كنند تا همانند این الگوهای گرانقدر گردند.

مروری بر بیانات امام خمینی

در پایان به دیدگاه بنیانگذار انقلاب اسلامی امام خمینی(ره) در مورد حجاب و آزادی می‏پردازیم.
امام در مورد خدمتی كه اسلام به زن نموده است می‏فرماید:
®مع‏الاسف زن در دو مرحله مظلوم بوده است: یكی در جاهلیت زن مظلوم بود و اسلام منت گذاشت بر انسان و زن را از آن مظلومیتی كه در جاهلیت داشت بیرون كشید ... در یك موقع دیگر در ایرانِ ما زن مظلوم شد و آن دوره شاه سابق و شاه لاحق بود. با اسم اینكه زن را می‏خواهند آزاد كنند، ظلم‏ها كردند به زن؛ زن را از آن مقام شرافت و عزت كه داشت پایین كشیدند.
... به اسم آزادی ®آزادزنان¯ و ®آزادمردان¯ آزادی را از زن و مرد سلب كردند ... زن را مثل عروسك پایین آوردند. در صورتی كه زن انسان است، آن هم یك انسان بزرگ؛ زن مربی جامعه است. از دامن زن انسان‏ها پیدا می‏شوند.¯(10)
®ای زن‏های محترم، بیدار بشوید، توجه كنید بازی نخورید، گول این شیاطین را كه می‏خواهند شما را به میدان بكشند نخورید، اینها فریبنده‏اند ...، به اسلام پناه بیاورید، اسلام برای شما سعادت ایجاد می‏كند.¯(11)
®آن آزادی كه آنها می‏خواستند برای مملكت ما، آن آزادی است كه هم جوان‏های پسر ما را و هم جوان‏های دختر ما را به تباهی می‏كشد. آن آزادی را آنها می‏خواهند، كه من از این تعبیر می‏كنم به آزادی وارداتی، آزادی استعماری؛ یعنی یك آزادی كه در ممالكی كه می‏خواهند وابسته به غیر باشد، این آزادی‏ها را سوغات می‏آورند.¯
®تا این خانم‏ها توجه‏شان به این است كه فلان مُد باید از غرب به اینجا بیاید، فلان زینت باید از آنجا به اینجا سرایت بكند، تا یك چیزی آنجا پیدا می‏شود اینجا هم تقلید می‏كنند، تا از این تقلید بیرون نیایید، نه می‏توانید آدم باشید و نه می‏توانید مستقل باشید. اگر بخواهید مستقل باشید، اگر بخواهید شما را به اینكه یك ملتی هستید بشناسند و بشوید یك ملت، از این تقلید غرب باید دست بردارید. تا در این تقلید هستید، آرزوی استقلال نكنید ...¯.(12)
®اسلام زن را مثل مرد در همه شئون دخالت می‏دهد. همه ملت ایران، چه زنان و چه مردان باید این خرابه‏ای كه برای ما گذاشته‏اند، بسازند. ایران با دست مرد تنها درست نمی‏شود، مرد و زن باید با هم این خرابه را بسازد.¯(13)
®اسلام می‏خواهد شخصیت زن را حفظ كند و از او انسانی جدی و كارآمد بسازد. ما هرگز اجازه نمی‏دهیم كه زنان ما فقط شی‏ء برای مردان، آلت هوسرانی باشند.¯(14)
®امروز غیر روزهای سابق است ... امروز باید خانم‏ها وظایف اجتماعی خودشان را و وظایف دینی خودشان را عمل بكنند. عفت عمومی را حفظ بكنند و روی آن عفت عمومی كارهای اجتماعی و سیاسی را انجام بدهند.¯(15)
امام در مورد شركت زنان با پوشش اسلامی در صحنه‏های مختلف می‏فرماید:
®زنان در انتخاب فعالیت و سرنوشت و همچنین پوشش خود با رعایت موازینی آزادند و تجربه كنونی فعالیت‏های ضد رژیم شاه نشان داده است كه زنان بیش از پیش، آزادی خود را در پوششی كه اسلام می‏گوید یافته‏اند.¯(16)

نتیجه اینكه:

اسلام با طرح حجاب، سعی در سالم‏سازی جامعه، ایجاد امنیت برای زنان و جلوگیری از هوسرانی و گسترش فساد در جامعه دارد. منظور اسلام، منزوی كردن زنان نیست بلكه امن ساختن جامعه برای آنان است تا زمینه فعالیت گسترده ایشان فراهم آید. امید است كه زنان جامعه ما با توجه به این امر مهم و توجه به روح و حكمت احكام اسلام، به فعالیت‏های سالم در جامعه ادامه دهند.

منابع:
ـ زن از دیدگاه امام خمینی(ره)، چاپ چهارم، 22 بهمن 61.
ـ یزدی، حسین، آزادی از نگاه شهید مطهری، تهران، صدرا، 1379.
ـ محمدی اشتهاردی، محمد، حجاب بیانگر شخصیت زن، انتشارات ناجا، قم، بی‏تا.
ـ سیمای زن در كلام امام خمینی(ره)، چاپ دوم، انتشارات اداره ارشاد اسلامی، پاییز 1365.
ـ فتاحی‏زاده، فتحیه، حجاب از دیدگاه قرآن و سنت، چاپ اوّل، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، زمستان 73.
ـ شهید مطهری، فلسفه حجاب، قم، بی‏تا.
و ...
چگونه كسی می‏تواند ادعا كند
كه مسلمان است اما
به اصول آن معتقد نباشد
و آن را امری زاید و در حصار
و بند كردن خود تلقی نماید؟!
پس عالی‏ترین نقش
در كیفیت زندگانی انسان
باورهای درست و ایمان است.
پی‏نوشتها:
1 ـ مجمع‏البیان، ج7، ص138.
2 ـ مطهری، مسئله حجاب، ص176 و 175.
3 ـ وسائل‏الشیعه، ج14، ص19؛ من لا یحضره‏الفقیه، ج2، ص125.
4 ـ حسین یزدی، آزادی از نگاه استاد مطهری، تهران: صدرا، 1379، ص248.
5 ـ قرة‏العین، درآمدی بر تاریخ بی‏حجابی در ایران، ص40.
6 ـ كشف‏الاسرار، ص224-223.
7 ـ جزوه سازمان امور استخدامی كشور، به نقل از كتاب زنان ایران در جنبش مشروطه، ص42.
8 ـ غررالحكم و دررالكلم، ج1، ص62.
9 ـ همان، ص61.
10 ـ پیام به مناسبت روز زن، 26/2/58.
11 ـ همان.
12 ـ به مناسب 17 شهریور، 17/6/58.
13 ـ در جمع بانوان قم، 13/12/57.
14 ـ مصاحبه با دكتر ®جیم كوككر رفت¯ استاد دانشگاه روتكرز امریكا، 7/10/57.
15 ـ در جمع شركت‏كنندگان ایرانی در كنفرانس نیمه دهه زن در كپنهاك، 19/6/58.
16 ـ مصاحبه با الیزابت تارگورد، خبرنگار روزنامه انگلیسی گاردین، 10/8/57.

فاطمه‏سادات باقی‏پور (پیام زن شماره 146)

ثبت نظر شما

نام و نام خانوادگی

نشانی پست الکترونیکی

متن نظر شما

برای این مقاله هیچ نظری ثبت نشده