سرزمین ایران از آغاز دوران تاریخی به تدریج شاهد شکل گیری کهن ترین تمدن های عظیم بشری بود یکی از قدیم ترین تمدن های باستان، تمدنی بود که در کناره های رود کارون و کوهستانهای زاگرس شکل گرفت این تمدن «عیلام» نام داشت. سرزمین بختیاری در این محدوده این تمدن واقع بود از این رو  از این سرزمین در منابع تاریخی با نام های آنزان/ آنشان، الیمایی و... نیز یاد شده است. البته می بایست به این نکته اشاره کرد،محدوده و قلمرو سرزمین بختیاری شامل بخش عمده ای از استانهای خوزستان، چهارمحال بختیاری، اصفهان و کهگیلویه و بویر احمد، لرستان و همچنین قسمت هایی از استانهای فارس، بوشهر، هرمزگان، کرمانشاه و ایلام و دیگر نقاط پراکنده درکشور است.

     در مورد نژاد و خاستگاه قوم بختیاری نظریات متفاوتی ابراز شده است اما با یافته های باستان شناسی و پژوهش های محققان این نظر بیشتر مورد تایید قرار گرفته که قوم بختیاری از اختلاط بازماندگان اقوام ایرانی در دوره عیلامی با قوم پارس شکل گرفت. در طول قرن های بعد نیز طوایف دیگری در بختیاری ادغام شدند. از این رو بختیاری ها از جمله اصیل ترین اقوام ایرانی و آریایی به شمار می آیند. گویش بختیاری نیز مشابهت و پیوستگی فراوانی با زبان پارسی میانه دارد که در دوره ساسانیان رواج داشته است این گویش در طول قرن ها اصالت خود را از دست نداده و اختلاط و امتزاج کمتری با زبانها و گویش های دیگر داشته است. شاید اساسی ترین دلیل آن شیوه زندگی کوچ نشینی و ویژگی های جغرافیایی سرزمین بختیاری بود؛ که باعث گردید در مقابل اقوام مهاجم  مقاومت نموده و فرهنگ خود را از تغییرات اساسی و نیز از گزند تحولات خارجی و دگرگونی های اساسی که سایر گویش ها  و فرهنگ ها به آن دچار شده اند، مصون دارند. تشابه آداب و رسوم و نوع پوشاک بختیاری با تمدن ایران باستان نیز از دیرینگی آن حکایت دارد.

    سرزمین بختیاری از هزاران سال پیش تاکنون تحولات و حوادث بی شماری را به خود دیده است اما همواره این قوم در راه حفظ وطن و کیان ایران زمین فداکاری نموده و افتخارات بسیاری را در تاریخ ایران به ثبت رسانده اند. از جمله در دوران باستان در جریان حمله ویرانگر اسکندر مقدونی به ایران تاریخ نویسان تنها از مقاومت دلیرانه قومی به فرماندهی «آریو برزن» سردار ایرانی در کوهستان بختیاری سخن گفته اند.

     بعد از ورود دین اسلام به ایران، قوم بختیاری پیش از سایر اقوام ایرانی و از همان آغاز به مکتب اهل بیت(ع) و تشیع گرایش یافتد. از این رو می بینیم بختیاری تنها قوم بزرگ کشور است که تماماً شیعه هستند و سرزمین بختیاری در طول دوره های سخت تاریخی همواره پناهگاه نوادگان اهل بیت بوده و وجود امامزاده ها و زیارتگاه های فراوان و حضور سادات در جای جای سرزمین بختیاری گواه اعتقاد راسخ آنان در این باره است. به همین دلیل است که بختیاری تا قبل از دوره صفویه مهجور و مغبوض حکومت های غیر شیعه بوده و جلوه کمتری داشته و اغلب محصور در مناطق و کوهستان های دور افتاده بودند. به روایت تاریخ در جریان حمله مغول سرزمین بختیاری شاهد مقاومت این قوم بوده و به دلیل ایستادگی در برابر بیگانه و شرایط جغرافیایی خاص، مغول ها نتوانسته اند بر آنها غلبه یابند.

     در دوره اتابکان (از قرن ششم تا نهم) سرزمین بختیاری تحت سیطره حکومت اتابکان بود که در محدوده لرستان و بختیاری حاکمیت پیدا کردند و بختیاری ها به «لر بزرگ» در مقابل لر کوچک (لرستان) معروف بودند. اطلاق لفظ بختیاری به این قوم ظاهراً از آغاز دوران صفویه معمول گردید و حضور آشکار آنان در صحنه کشور در این دوره نمایان شد. در دوره صفویه «تاجمیر و میرجهانگیر خان آسترکی» دو تن از روسای معروف ایل بختیاری بودند که در دربار صفوی و سپاه ایران جایگاه برجسته ای داشتند. در زمان حمله افغانها به ایران باز هم این قوم بختیاری بودند که با رشادت و دلیری، مقاومت جانانه کردند و در حالیکه دربار صفوی تسلیم شده بود سپاهی از بختیاری به سرکردگی «قاسم خان بختیاری و علی مردان خان بختیاری» با افغانها نبرد کردند و افغانها نتوانستند به این سرزمین غلبه کنند.

    در دورة نادرشاه قشون بختیاری به فرماندهی «علی صالح خان» در سپاه ایران حضور داشتند و در سال 1151هجری قمری توانستند قلعه معروف قندهار را فتح نموده و موجب شکست افغانها شوند . نادرشاه سپاه بختیاری را مورد تقدیر قرار داد و در فرمان هایی علی صالح خان را به ریاست ایل بختیاری منصوب کرد. پس از دوره نادری و اختلاف جانشینان او، بختیاری ها به رهبری «ابوالفتح خان و علی مردان خان» برای در دست گرفتن  قدرت در ایران تلاش هایی کردند و مدتی دربار ایران را در اصفهان در اختیار داشتند اما بعد ها به دلیل اختلاف درونی در مقابل هم تبار خود، کریم خان زند شکست خوردند. و به حاشیه رانده شدند.

     هنگامی که قاجاریه در ایران حاکمیت یافتند «محمدتقی خان بختیاری» حاکم مقتدر سرزمین بختیاری شد و توانست تا حدودی همه ایلات و طوایف بختیاری را زیر چتر واحدی متحد نماید. حکام قاجار که از اقتدار روز افزون وی در هراس افتادند برای نابودی وی تلاش کردند و در نبردی ناجوانمردانه وی را دستگیر کرده و به زندان افکندند سرانجام وی در زندان درگذشت. شرح حال محمدتقی خان و جریان این نبرد در «سفرنامه لایارد» آمده است. بعد از وی در زمان فتحعلیشاه قاجار برای مدتی «الیاس خان بختیاری» ریاست ایل بختیاری را برعهده داشت (1225ـ 1245) و در جریان جنگهای ایران و روسیه سه هزار نفر از قشون بختیاری به فرماندهی حسن خان (برادرالیاس خان) به سپاه عباس میرزا پیوستند و شجاعانه در مقابل قوای روس جنگیدند حتی زمانی که قوای ایران عقب نشینی کرد، بختیاریها همچنان به جنگ ادامه دادند تا اینکه در محاصره لشگر روس ها قرار گرفته و به اسارت در آمدند و پس از امضای قرارداد صلح ایران و روسیه آزاد شدند. در این دوره رشادت های «اسدخان بهداروند» در مقابل فتحعلی شاه و بیگانگان نیز در تاریخ آمده است. در دوره ی ناصرالدین شاه قاجار، «حسینقلی خان» ایلخانی مقتدر بختیاری در تمام سرزمین بختیاری قدرت یافت و سعی کرد بختیاری ها را متحد نماید اما سرانجام با توطئه ظل السلطان حاکم قاجار در اصفهان به قتل رسید. برادران و فرزندان وی از جمله سردار اسعد در دوره های بعد به قدرت رسیدند. 

     اوج نقش بختیاری ها در سرنوشت ایران، مشارکت آنها در جریان انقلاب مشروطیت بود. ایل بختیاری همگام با ملت مبارز ایران به دفاع از مشروطیت برخاست و به رهبری «سردار اسعد بختیاری» و با حمایت روحانیت در اصفهان و چهارمحال بختیاری به منظور مبارزه با استبداد حکومت محمدعلی شاه عازم تهران شدند. و در سال 1288 هجری شمسی موفق به فتح تهران و سرنگونی حکومت استبداد گردیدند. پس از استقرار حکومت مشروطه نیز این بختیاری ها بودند که از مشروطیت نوپا با نثار جان خود دفاع نمودند. بختیاری ها در اوایل مشروطه به مناصب مهم کشوری دست یافتند از جمله «صمصام السلطنه بختیاری» دو دوره نخست وزیر حکومت مشروطه بود و سردار اسعد از رهبران بزرگ و مورد قبول مشروطه خواهان بود. اما پس از مدتی با بروز اختلافات و انحراف مشروطه، بختیاری ها از دخالت در امور کشور و حکومت مشروطه کنار زده شدند. با روی کار آمدن حکومت رضا شاه، وی به سرکوب قوم بختیاری پرداخت و با اعدام بسیاری از خوانین و سران بختیاری به قدرت آنان پایان داد. در دوره پهلوی اول و دوم  قیام های آزادی خواهانه علیه حکومت شاهنشاهی صورت گرفت که مهمترین آنها قیام «علیمردان خان بختیاری» در سال 1310 بود که با خشونت و بی رحمی سرکوب و رهبر قیام زندانی و اعدام گردید.

در دوران انقلاب اسلامی نیز بختیاری ها در صحنه های مختلف انقلاب و کشور نقش آفرینی کردند بویژه در دوران دفاع مقدس بختیاری ها در لشکرهای خوزستان، اصفهان، چهارمحال بختیاری و استانهای دیگر با شجاعت و دلاوری همواره در خطوط مقدم جبهه ها پیشرو و خط شکن بوده اند. و امروزه نیز سرزمین بختیاری در مسیر  شکوفایی و رشد علمی و فرهنگی و توسعه قرار دارد. البته این سرزمین به دلیل اجحاف حکومت ها در طول تاریخ و محرومیت تاریخی آن، نیاز به توجه فراوانی برای رفع مشکلات دارد