استعمال دخانيات پديده اي زيانبخش براي سلامت عمومي است و در حقيقت مي توان آنرا مهمترين آسيب براي سلامت عمومي دانست . تعداد مرگهاي ناشي از سيگار کشيدن در ايران حدود ۵۰۰۰۰ مورد در سال تخمين زده مي شود ، که به طور چشمگيري بالاتر از ساير دلايل اختصاصي مرگ است . هزينه هاي بهداشتي ( سلامتي ) سيگار کشيدن نه تنها در کشورهاي توسعه يافته ، بلکه در کشورهاي در حال توسعه نيز بالاست . با توجه به اين حقيقت که زيانهاي بهداشتي ناشي از سيگار به موازات گسترش مصرف آن بيشتر مي شود ، تعجب آور نيست که بيماريهاي پديد آمده بر اثر سيگار در کشورهاي در حال توسعه شايعتر است چرا که شيوع مصرف سيگار در اين کشورها رو به افزايش است .

همچنين سيگار کشيدن در بعضي زيرگروههاي جمعيتي - مثلاً زنان جوان - در کشورهاي توسعه يافته در حال افزايش است و مي توان انتظار داشت که بيماريهاي وابسته به سيگار نيز در اين گروهها افزايش يابد .

سيگار کشيدن با مکانيسمهاي متعدد سبب بيماري مي گردد .

از ميان شايعترين بيماريهايي که با استعمال دخانيات در ارتباط است بيماريهاي قلبي - عروقي ، سرطانها ، بيماريهاي ريوي ، حملات مغزي و ... را مي توان نام برد .

تمامي سيگاريها در معرض خطر بيشتري از حمله مغزي هستند . با وجود اين ، آندسته از زنان سيگاري که قرص ضدبارداري خوراکي نيز استفاده مي کنند تا ۲۰ برابر بيشتر در معرض خطر حمله قلبي و نيز حمله مغزي نسبت به زناني هستند که نه سيگار مي کشند و نه قرص ضدبارداري مصرف مي کنند .

خطر ايجاد سرطان ريه حدود ۲۰ برابر در سيگاريها بيشتر از غيرسيگاريهاست . در حقيقت سيگار کشيدن فاکتور خطر اصلي ايجاد سرطان ريه است . خطر قابل استناد براي ايجاد سرطان ريه در زنان حدود ۷۹٪ و در مردان ۹۰٪ است . اکثر کساني که بر اثر سرطان ريه مي ميرند ، سيگاري هستند . خطر ايجاد سرطان ريه مستقيماً با تعداد سيگارهاي کشيده شده در روز ، مدت سيگار کشيدن و محتواي قطران و نيکوتين سيگارهاي کشيده شده ارتباط دارد . در سيگاري هاي قهار ، ۱۵ تا ۲۵ بار احتمال مرگ ناشي از سرطان ريه نسبت به غيرسيگاريها بيشتر است . تنها گذشت ۱۵ تا ۲۰ سال از شروع سيگار کشيدن کافي است تا سرطان ريه ايجاد شود و تعداد کمي از بيماران مبتلا به آن بيش از ۵ سال پس از تشخيص زنده مي مانند . خطر سرطان ريه بين سيگاريهاي غيرفعال يا تحميلي نيز افزايش يافته است . شواهد تجربي بسياري نقش دود سيگار را در سرطان ريه نشان داده اند و به نظر مي رسد که يک شيوه چند مرحله اي در مورد سرطان زا بودن آن  دخالت داشته باشد .

سيگار کشيدن همچنين يک عامل خطر اصلي براي ايجاد بيماريهاي قلبي - عروقي است . در حقيقت تأثير سيگار از نظر ميزان ، مشابه دو عامل خطر اصلي ديگر ، يعني فشار خون بالا و کلسترول خون بالا  . اما از ديدگاه بهداشت عمومي بعلت شيوع بيشتر سيگار کشيدن نسبت به  کلسترول خون بالا يا فشار خون بالا عامل خطر مهمتري محسوب مي شود .  سيگار کشيدن مي تواند با مکانيسمهاي مختلف سبب ايجاد بيماريهاي قلبي مزمن گردد . عضله قلب تنها زماني سالم باقي مي ماند که يک جريان خون خوب توسط شريانهاي کرونر به آن برسد . در طي سالهاي زندگي و به منزله بخشي از فرآيند طبيعي پيري ، اين عروق بتدريج ديواره شان تنگ مي شود . در سيگاريها اين فرآيند بسيار سريعتر از افراد طبيعي پيشروي مي کند . کراراً خون جريان يابنده از خلال اين عروق تنگ بطور ناگهاني لخته مي شود و بطور جدي به عضله قلب آسيب مي رساند . ايجاد لخته در عروق کرونر علت شايع مرگ در مردان و زنان بين سنين ۳۵ تا ۶۴ سال است .

بيماري عروق کرونر با تعداد سيگارهاي کشيده شده ، درجه استنشاق و سن شروع سيگار کشيدن در ارتباط است .

سيگار کشيدن عامل خطر اصلي همراه با بيماريهاي انسدادي مزمن ريه است . مواد محرک دود تنباکو ( قطران و گازسيانيد ) مسئول بروز برونشيت و ... هستند . اين محرکها عمل مژکها را که وظيفه پاک ساختن ريه ها از مواد آلاينده را دارند متوقف مي سازد . آنها همچنين سبب ترشح بيشتر موکوس توسط غدد برونشي مي شوند . وقتي که مژکها غيرفعال مي شوند ، به اجبار فرآيند پاکسازي ريه ها از موکوس اضافي ، قطران و ساير ناخالصيها بايد از راه سرفه کردن انجام شود . سيگاريها بيشتر از غيرسيگاريها سرفه مي کنند و خلط بيشتري توليد مي کنند . ساير علائم تنفسي شامل کوتاهي تنفس ، سنگيني سينه ، خس خس ، درد سينه ، سينوزيتهاي مکرر و سرماخوردگيهاي مکرر است . سيگار ، همچنين سيگار يک عامل خطر مهم براي ايجاد برونشيت مزمن است . سيگاريهاي قهار در معرض خطر بيشتري براي ايجاد بيماريهاي انسدادي ريه نسبت به سيگاريهاي متوسط هستند ، اگر چه مقادير کم دود سيگار  - چنانکه در سيگار کشيدن تحميلي ديده مي شود - نيز زيان آور بنظر مي رسد .