تغییرات اسم فاعل در فعلهای معتل
تغییرات اسم فاعل در فعلهای معتل به ترتیب زیر است:
1ـ در حالت رفع یا جرّ لام الفعل از اسم فاعل افعال معتلّ اللامی که بدون «ال» و غیر مضاف هستند حذف می‌شود؛ مانند: «هَادِي¬ هادٍ». همچنین در برخی آیات قرآن کریم لام الفعل از اسم فاعل افعال معتلّ اللامی که «ال» دارند نیز حذف شده است؛ مانند: «اَلْمُهْتَدِي¬ اَلْمُهْتَدِ».
2ـ حرف علّۀ افعال معتلّ اللام ثلاثی مجردی که در آنها اعلال رخ داده است در اسم فاعل به همزه بدل می‌شود؛ مانند: «بَیَعَ¬ بَاعَ¬ بَایِع¬ بَائِع»؛ حال آنکه حرف علّۀ افعال معتلّ اللام ثلاثی مجردی که در آنها اعلال صورت نگرفته است در اسم فاعل نیز ثابت می‌ماند؛ مانند: «أَیِسَ» که اسم فاعل آن همان «آیِس» است.
3ـ تغییر حرف علّه در اسم فاعل افعال معتلّ العین ثلاثی مزید در ابواب «إفعال, انفعال و افتعال» با توجه به تغییر آن در فعل مضارع است؛ یعنی اگر در فعل مضارع آن اعلال رخ داده باشد همان تغییر در اسم فاعل نیز جاری می‌شود؛ مانند: «یَسْتَعْوِنُ» که صورت اعلال شدۀ آن «یَسْتَعِینُ» است؛ از این رو اسم فاعل آن نیز «مُسْتَعْوِن» نیست، بلکه «مُستَعِین» است و «یَحْتَوِلُ» که صورت اعلال شدۀ آن «یَحْتَالُ» است؛ از این رو اسم فاعل آن نیز «مُحْتَوِل» نیست، بلکه «مُحتَال» است.