- اعلال فعل‌های اجوف در ابواب «إفعال، استفعال، انفعال، افتعال» همانند اعلال در فعل‌های اجوف ثلاثی مجرد است.
- هرگاه واو مفتوح و ماقبل آن حرف صحیح و ساکن باشد، حرکت فتحه به ماقبل داده می‌شود و واو ساکن ماقبل مفتوح نیز به الف قلب می‌شود. «بانَ» در باب إفعال «أبانَ»
- فعل مضارع معلوم از اجوف واوی در باب افعال در تمامی صیغه‌ها اعلال به اسکان دارد و در صیغۀ غائبات و مخاطبات علاوه بر اعلال اسکان، اعلال به حذف نیز وجود دارد.
- همزۀ قطع باب إفعال در فعل امر بازمی‌گردد. أقِمْ
- اسم فاعل باب افعال از فعل مضارع معلوم ساخته می‌شود که میم مضموم به جای حرف مضارعه در می‌آید و یک حرف مانده به آخر مکسور می‌شود. مانند «مُقِیم».
- اسم مفعول باب افعال از فعل مضارع مجهول ساخته می‌شود و میم مضموم به جای حرف مضارعه در می‌آید مانند «مُقام».
- فعل امر در باب «استفعال» به دلیل ابتدا به ساکن، همزۀ وصل به ابتدای آن افزوده می‌شود. «اِسْتَجِبْ»
- فعل‌های اجوف به جز إبواب «إفعال»، «استفعال»، «انفعال» و «افتعال»، در ابواب دیگر هیچ اعلالی ندارد.
- باب «انفعال» لازم است و نمی‌توان از آن فعل مجهول ساخت؛ اما اگر با حرف جرّ متناسب، متعدی شده باشد، می‌توان آن را مجهول کرد که در این صورت، صیغه ثابت می‌ماند و ضمایر متغیّر خواهد بود. مانند «اُنْقیدَ به، اُنْقیدَ بهما، اُنْقیدَ بهم، اُنْقیدَ بها، ...»
- هرگاه اجوف واوی به باب «افتعال» و «انفعال» برود، حرف «واو» در مصدر به «یاء» قلب می‌شود.
[ جمعه 10 اردیبهشت 1395 ] [ 9:43 PM ] [ سامان ]
[ نظرات 0 ]
