احاديث , سخنان تصادفي امام رضا (ع)

بسم الله الرحمن الرحیم

 یکی از مسائلی که در اسلام به آن بسیار سفارش و تأکید شده است داشتن نظم و برنامه در تمام طول زندگی می باشد که در قرآن کریم و روایات ائمه معصومین (علیهم السلام) به صورت های گوناگون به آن اشاره شده است. مثلا امام رضا علیه السلام درباره برنامه روزانه هر فرد می فرمایند:

 (( مؤمن باید ساعات خود را بر چهار بخش تقسیم کند: ساعتی برای کار، ساعتی برای عبادت، ساعتی برای لذت و ساعتی برای دوستان و رسیدگی به امور اجتماعی که در غیر این صورت انسان به صورت عنصری حریص درآمده و مورد تمام انتقادهیی که درباره حرص است قرار می گیرد.))
 

امام رضا علیه السلامروز یازدهم ذیقعدة سال 148 ق. در مدینه متولد شد. نام مادرش «تکتم» بود که بعد از تولد حضرت، از طرف امام کاظم علیه السلامطاهره نام گرفت. نام مادر حضرت را «نجمه» نیز گفته‌اند. نقش انگشتری آن حضرت «ماشاءالله ولا قوة الاّ بالله» بوده است.

افکار بیگانه در عصر رضوی

ترجمه آثار علمی بیگانگان از زمان امویان شروع شد و در عصر عباسیان بویژه در زمان هارون و مأمون به اوج خود رسید. (همانگونه که در این زمان وسعت کشور اسلامی به بالاترین حد خود در طول تاریخ رسید) مأمون نامه ای به پادشاه روم نوشت و مجموعه‌ای از علوم قدیم و آثار ارسطو را درخواست کرد و جمعی از دانشمندان مانند «حجاج بن مطر» و «ابن بطریق» و «سلما» سرپرست «بیت الحکمة» کتابخانه بزرگ بغداد را مأمور ترجمه آنها نمود.

در برخی روایاتی که از وجود مقدّس حضرت رضا علیه السلام وارد شده، آن حضرت یکی از علل غیبت و تأخیر ظهور حضرت مهدی علیه السلام را «آزمایش و امتحان» مردم می دانند. از مجموع اخبار وارد شده در این زمینه چنین برمی آید که امتحان غیبت امام عصر علیه السلام یکی از دشوارترین امتحانات الهی است.(1)

در تحف العقول آمده است که امام رضا علیه السلام فرمود:

"الصَّمْتُ بابٌ مِنْ اَبْوابِ الْحِکْمَةِ"؛ سکوت، درى از درهاى حکمت و دانایى و صواب اندیشى است.

و نیز فرمود :

"اِنَ الصَّمْتَ یَکْسِبُ الْمَحَبَّةَ وَ انَّهُ دَلیلٌ عَلى کُلِّ خَیْر؛ سکوت، جلب محبت مى‌کند و مى‌تواند براى دست یافتن به هر گونه خیر و سعادت، دلیل و رهنمون انسان باشد."
 

یکی از جلوه‎های مردم‎دوستی امام رضا علیه السلام این بود که سعی می‎کرد هرگز تنها غذا نخورد؛  بلکه همگان را به خوردن غذا فرا می‎خواند.

مردی از اهل بلخ روایت می‎کند که:

من در سفر خراسان، همراه حضرت رضا علیه السلام بودم. روزی سفره غذا طلبید. همه غلامان از سیاه و سفید را کنار سفره جمع کرد. عرض کردم:
 

برای نظاره‌ مهربانی‌ات یک گوشه می‌خواهم. یک گوشه‌ امن، آرام. میان هیاهوها تو می‌شنوی اما من نمی‌شود رها باشم. دلم می‌برد مرا به یک تنگنا. آهسته رها می‌شوم در خود. آرام و بی‌صدا. توی خلوتم، شلوغی‌های دلم را بیرون می‌ریزم و غرق می‌شوم در طلایی‌ها. دلم می‌پرد توی آبی‌ها. آسمانت، فواره‌ها حتی. میان قوس نگاهم از عطر دعا، کم‌کم شبنمی نمناک می‌بارد. آهسته دلم را می‌پرانم تا تمام حجم این فضای مبارک، به برکت حضورت. شب می‌رود از این سیاهی‌ها. دلم صاف می‌شود نم‌نم. تو را کم‌کم قاب می‌گیرم برای رفتن. آماده‌ات می‌کنم برای بردن. تو را خوب در حجم قلبم می‌گنجانم؛ مبادا رخنه‌ای بی‌رنگ ماند. نگاهم را حتی خودم گم می‌کنم توی این شلوغی‌ خوبی‌ها. آری تو خوبی، ولی خوبی‌هایت دوچندان می‌شود پیش چشمانم حالا.
برای نظاره‌ مهربانی‌ات یک گوشه می‌خواهم. یک گوشه‌ امن، آرام. میان هیاهوها تو می‌شنوی اما من نمی‌شود رها باشم. دلم می‌برد مرا به یک تنگنا...

یکی از نکات زندگی امام رضا علیه السلام،  برخورد ایشان با جریانهای انحرافی و ادیان و مذاهب باطله بود که اغلب حکومت پشت سر این جریانها بود و آنها را تحریک و تقویت می‌کرد. در دوران هارون و مامون که آن را عصر طلایی می‌نامند، در واقع عصر رواج دادن خطوط انحرافی و مذاهب باطله و جریانهای پوشالی بود تا مردم را به خود مشغول کنند تا کمتر وارد سیاست شوند و از سویی به خیال خودشان، خانه اهل بیت(ع) و عالم آل محمد(ص) را تحت تأثیر قرار دهند.