احاديث , سخنان تصادفي امام رضا (ع)

پیشگفتار

هویت شناختی جریان های فکری و فرقه گرایی در اسلام یک مسئله سؤال برانگیز و دارای بنیاد های عمیق است که پژوهندگان اسلامی و غیر اسلامی درباره علل و انگیزه های پیدایش و نیز گسترش و انشعاب آن داوری های متفاوتی را ارائه نموده اند که غالباً طرح ها و تفاوت های نظری در این زمینه بر اساس برخی جهت گیری ها و انگیزه های متعصبانه مذهبی و رقابت های ناسالم توسط برخی عالمان و دانشمندان و پیروان هر یک از مذاهب انجام شده و در مواردی بدون رعایت ملاک ها و آموزه های دینی در این زمینه به داوری نشسته اند که تحلیل واقعیت ها و داوری در این زمینه  مجال وفرصت بیشترازیک مقاله راخواسته ودرخورکتابی مستقل است اما آنچه را که در میان این نزاع ها به عنوان یک مسئله مسلم نادیده نمی توان گرفت تأکید بر این مطلب است که در همان روزهای اول رحلت غمگینانه آخرین سفیر هدایت ، اولین جرقه های آتش اختلاف و فرقه گرایی در جامعه اسلامی نسبت به جریان امامت و پیشوایی پس از رسول اکرم7 به وجود آمد که مسلمانان در یک صف بندی ناهمگون و اندیشه های خطرناک در برابر هم قرار گرفتند و گروهی مسئله رهبری بعد از رسول اکرم7 را یک امر عادی و به آن در حد برقراری نظم اجتماعی نگریسته و با حضور شتابانه در سقیفه جانشین برای رسول خدا7 تعیین نمودند.

الف: ضرورت مديريت
مطالعه در تاريخ زندگي بشر و روابط اجتماعي، ضرورت اين اصل را به اثبات ميرساند و مؤيد اين واقعيت است كه اصل مديريت لازمه هر جامعه ميباشد و هركجا افرادي جمع شدهاند تا زندگي خويش را بر اساس همكاري و تعاون تكميل كنند نياز به مدير در رأس برنامههاي آنان قرار گرفته است و اين ويژگي محور و موضوع حركتها و تلاشهاي آنان بوده است، فضل بن شاذان نيشابوري ميگويد درباره ضرورت مديريت از امام رضا(ع) شنيدم كه فرمود:

امامت كانون هدايت و بالندگي است. امام كسي است كه بيش از ديگران و حتي خود انسان، دغدغه هدايت و كمال‎يابي او را دارد. امام در حقيقت پاسدار حرمت انساني انسان است و مدافع حقوق مسلم او. آدمي در كنار امام به يك آرامش روحاني و مطلق دست پيدا مي‎كند و هويت خويش را در پرتو نورانيت او باز مي‎يابد. امامتِ ديني نورآفرين است و در بن‎بست‎ها و تاريكي‎ها، چراغ راه گم‎كردگان است. امامتِ ديني راهبر انسان به سوي معرفت حقيقي و اعتدال مطلوب در جريان زندگي است و جامعه‎اي كه پذيراي آموزش‎هاي امام باشد، هرگز در ايستگاه بي‎خبري و سرگرداني متوقف نمي‎ماند.

دوران پر بركت و همراه با كرامات و وقایعی كه قبل و بعد از ولادت امام رضا (علیه السلام) از مدینه تا مرو و مدت امامت ایشان رخ داد، جملگی دلالت بر عظمت بیكران امام رضا (علیه السلام) دارد. رویت آن از زبان بزرگان اهل سنّت جالب و شنیدنی و البته شگفتانگیز است. آنچه پیش روی دارید، گوشهی از سخنان بزرگان اهل سنت درباره امام رضا است كه در منابع معتبر آنها نقل شده و تأثیر به سزایی در نزدیك كردن دیدگاه اهل سنت به دیدگاه شیعه درباره كرامت، شفاعت، توسل و زیارت قبور و... دارد.

دوران حيات و امامت امام هشتم اوج گيرى گرايش مردم به اهل بيت و دوران گسترش پايگاههاى مردمى اين خاندان است.(1)
چنان كه مى دانيم امام از پايگاه مردمى شايسته اى برخوردار بود و «در همان شهر كه مأمون با زور حكومت مى كرد او مورد قبول و مراد همه مردم بود و بر دلها حكم مى راند... نشانه ها و شواهد تاريخى ثابت مى كند كه (در اين دوران) پايگاه مردمى مكتب على عليه السّلام از جهت علمى و اجتماعى تا حدّى بسيار رشد كرده و گسترش يافته بود. در آن مرحله بود كه امام عليه السّلام مسئوليت رهبرى را به عهده گرفت.» (2)

امامان پاك ما در ميان مردم و با مردم مى‏زيستند، وعملا به مردم درس زندگى و پاكى و فضيلت مى‏آموختند، آنان الگو و سرمشق ديگران بودند، و با آن كه مقام رفيع امامت آنان را از مردم ممتاز مى‏ساخت، و برگزيده‏ خدا و حجت او در زمين بودند درعين حال در جامعه حريمى نمى‏گرفتند، و خود را از مردم جدا نمى‏كردند، و به روش جباران انحصار و اختصاصى براى خود قائل نمى‏شدند، و هرگز مردم را به بردگى و پستى نمى‏كشاندند و تحقير نمى‏كردند. آنان نمونه بارز اسوه حسنه مي باشند.

موضوع اين مقاله مسافرت حضرت رضا به خراسان است. بنابراين با توجه به اين كه همواره برگهاي زرين زندگي درخشان آن حضرت زيب اوراق تاريخ كهن سال ايران و جهان اسلام خواهد بود درباره معجزات و كرامات عديده اي كه از آن حضرت بمنصه ظهور رسيده و مباحثات و احتجاجات ايشان با بزرگان مذاهب و فرق مختلف كه تفسير آنها در كتب مربوط و تواريخ مندرج است بحثي نداريم و خوانندگان علاقه مند مي توانند به كتابهايي كه در اين باره نوشته شده است مراجعه فرمايند [1] .

شعار « لااله الاّ الله » بهترين شعار پيامبران و شرط نخست اسلام و مسلماني است.شعار « محمّد رسول الله » پيش شرط عينيت بخشي به فرمان خدا در زندگي فردي و اجتماعي است. همانگونه که در عصر خاتميت قلب محمّد9 و عليعليه السلام اينه ارادة الهي و زبان اين دو ترجمان وحي آسماني است. توحيد و نبوت جز با پذيرش امامت مقدور نيست و اهداف رسالت جز با تعيين امام و امامت عملي نمي­شود. نه معرفت خداوند بي تعليم رسالت مقدور است و نه اطاعت خدا و پيوند قلبي و عاطفي و عملي با او بدون رهبري آسماني و اطاعت از خلفاي رسول خدا ممکن است.