احادیثی در مورد میانه روی ،شکر نعمت ، قناعت ،اسراف

امام صادق ع : من ضامنم برای کسی که میانه روی کند که محتاج نگردد.ص448

امام رضا ع : خرج به اندازه ، نصف معیشت است .ص448

امام صادق ع : هر که بشناسد نعمت را که از  خداوند است ، شکر آن کرده و فرمود : هر که بگوید الحمدالله ، شکر نعمت را ادا کرده باشد ، بزرگ و کوچک را بدانکه اصل شکر و نعمت ، صرف نکردن آن نعمت است در مصرفی که برای منعم داده و مقرر فرموده و الا کفران نموده .ص 449

پیامبر اکرم ص : یا اباذر ، مستغنی باش به قضای الهی و قانع شو بداده ی خدا تا غنیترین مردم باشی ، پرسید ، کدام است غنای خدا ؟ فرمود چاشت یک روز و یک شام .ص448

 

امر به معروف ونهی از منکر در هنگام اسراف و همچنین توجه دیگران به میانه روی در خرج ، وظیفه عمومی مسلمانان است که مخصوصا" نباید به تاثیر نهی از منکر بی توجه بود؛

پیامبر اکرم ص : امت من همیشه در خیرند تا امر به معروف و نهی از منکر و یاری هم می نمایند بر خیر  ، و چون  ترک کنند باز گرفته شود از ایشان برکتها و بر هم مسلط می شوند و ناصری نداشته باشند نه در زمین و نه در آسمان . ص 499

پیامبر اکرم ص: چون امت من ترک امر به معروف و نهی از منکر نمایند، منتظر بلا و متوقع عقوبت باشند از حق تعالی ، اشرار مسلط می شوند و دعای اخیار در حق مردم مستجاب نمیشود .ص498

پیامبر اکرم ص : حق است مراکه مواخذه کنم بی گناه شما را به گناهکار ، و حال آنکه شما از شخصی گناهی قبیح می بینید پس انکار و آزارش نمی کنید تا ترک کند . ص498

پیامبر اکرم ص:  هرکس که بر آید میان قومی و بر بدیها تادیبش ننماند ، اول عقوبتی که خدا ایشان را دچارمی کند ، کمی روزی ایشان است . ص498


 

 

ادامه مطلب


[ سه شنبه 20 بهمن 1388  ] [ 12:57 AM ] [ محمد معزی زاده ]
[ نظرات (0) ]

ذکر مختصر مصادیقی از اسراف و عدم صرفه جویی در جامعه

اگر فردی به دیگران در مورد مصرف درست و به اندازه ، اسراف نکردن ، میانه روی در خرج ، پس انداز و صرفه جویی ، خرج نکردن برای موارد غیر ضروری ، قناعت کردن و غیره تذکر دهد ممکن است با توجه به فرهنگ و برخی رفتارها و عادات نامناسب موجود در جامعه  به  خسیس بودن ، ممسک و  بخیل بودن(در اصطلاح عام) متهم گردد و یا مورد  سئوال و اعتراض قرار گیرد که مثلا" با  مبلغ کمی  صرفه جویی در سطح خانواده به کجا می رسیم ؟  صرفه جویی جزیی ، چه مشکلی از جامعه یا ما حل خواهد کرد ؟  با مثلا" 50 هزار تومان صرفه جویی جزیی در سال ، مگر می شود سرمایه گذاری کرد ؟  و از طرفی  با توجیه و بهانه هایی مانند خرج فلان مهمانی را از جیب خودم می پردازم ، یا  بهای آب و برق و گاز مصرفی  را خودم پرداخت میکنم ،  یا هزینه سوخت ماشین را خودم تقبل می کنم ! به دیگران چه ارتباطی دارد ؟ و یا شاید با تمسخر روبرو شویم که : فلان شخص دست و دل باز نیست !  مال دنیا را می خواهد چه کار کند ؟ مال دنیا مگر ارزش دارد ؟ و غیره www.zibaweb.com

      از تمام توجیهات و بهانه های بالا که بگذریم  اگر هر فرد آگاهی یک حساب سر انگشتی بکند، متوجه می شود با صرفه جویی های اندک مردم ، پول های کلانی جمع خواهد شد که اگر  مجموع این پول ها ، مدیریت شده و در امور تولیدی ، خدماتی ، امور خیریه و غیره سرمایه گذاری شود  نفع آن به کل جامعه  و صاحبان آن پولها خواهد رسید ، ذکر مثال های ساده ، مفید است ، یک جامعه فرضی را با 10 میلیون خانواده در نظر بگیریم که دارای درآمد متوسطی باشند ، اگر هر خانوار صرفه جویی هایی در موارد زیر داشته باشد ، متوجه می شویم مجموع آنها رقم بسیار بالایی را شامل می شود ، اما اینکه چگونه مدیریت شود ؟ جای بحث و برسی بیشتر دارد ...

    1- اگر هر خانواده برای برخی خرید های غیر ضروری شب عید  مانند ؛ خرید بیش از نیازشیرینی و میوه و سایر خوراکیهای پذیرایی که مقدار زیادی از آن خراب خواهد شد ، لباس های غیر ضرور، تعویض مبلمان منزل در هر عید ،تعویض هر ساله وسایل تزئینی داخل منزل ، اسراف در مصرف آب برای شستشویی غیر ضروری فرشها ،و غیره  فقط حدود  100 هزار تومان برای یکسال ، صرفه جویی داشته باشد مبلغی حدود  1000 میلیارد تومان جمع خواهد شد .

   2- معمولا" در جایی دستور داده نشده که در عید ، استفاده از وسایل آتش زا ، تخم مرغ های رنگ شده که بعدا" دور انداخته می شود ، سبزه هایی که پرت می شود ، واجب است ! گرچه بر اساس باورهای برخی مردم اینها سمبل هستند  اما گاها" بعضی خانواده ها تا 50 هزار تومان در ایام عید و چهارشنبه سوری برای مواد آتش زای خطرناک هزینه می کنند  ! اگر فرض کنیم به طور متوسط هر خانواده فقط حدود 4000 تومان برای مواد آتش زا و تخم مرغ و سبزه صرف نماید  مبلغی حدود 80 میلیارد تومان هدر خواهد رفت . اما خیلی از خانواده ها به بهانه اینکه فرزندانشان به این نوع مراسم ( غیر کارکردی) علاقه دارند و نباید آنها را از آن محروم کرد ، اقدام به چنین کارهایی می کنند ، ولی خیلی از  پدر و مادران در کل سال حتی 2000 تومان هم برای خرید کتاب برای فرزندشان هزینه نمی کنند !

   ادامه مطلب در لينك مطلب

 

ادامه مطلب


[ سه شنبه 20 بهمن 1388  ] [ 12:52 AM ] [ محمد معزی زاده ]
[ نظرات (0) ]

نقش روحانیون در ترویج اصلاح الگوی مصرف و عدم اسراف توسط مردم


روحانیون به عنوان شخصیتهای تاثیر گذار بر مردم در سخنرانیهای خود در مساجد ، هیات ها ، تریبون های مختلف ، کلاس های درس و مدارس و غیره با رویکردی نوین ، مصادیق اسراف و صرفه جویی را با استفاده از آیات ، روایات و احادیث و ... بدون در نظر گرفتن نگرش و فرهنگ رایج مصرف گرایی جامعه، بیان نمایند  و مردم را ترغیب کرده تا بخشی از هزینه های بسیار بالای برخی مهمانیهایی که حتی تعداد اندکی از فقرا و نیازمندان واقعی در آن حضور ندارند ، حذف شود .اینکه سالانه هزاران نفر از مردم کشور به مراسم عبادی حج ، عتبات عالیات ، بارگاه معصومین ع  مشرف می شوند و بعد از بازگشت از سفر ، رسم است که به تعدادی از فامیلان ، همسایه و همکاران شام یا ناهار داده می شود ( این تعداد از 100  تا  2000 نفر متغیر بوده است)و طبیعی است که اکثر شرکت کنندگان در آن  افرادی هستند که در گذران معمولی زندگی مشکلی ندارند ، چه خوب بود که از همین نقطه شروع شود که قسمتی از هزینه شام و ناهار و سوغات (کلیه افراد که طی سال به زیارت مشرف شده اند )را به عنوان پس انداز جهت احداث یک واحد تولیدی در شهر خود ، اختصاص دهند  و با توصیه های بزرگان مذهبی شهر برای اقدام مناسب ، تصمیم گیری شود ایضا" هزینه های بسیار بالا و غیر ضرور مراسم ختم که در کشور ایران به طرز عجیبی رایج است و مجال تشریح آن در اینجا نیست . در مورد ولیمه، پیامبر اکرم ص نهی می فرمود از ولیمه ای که مخصوص توانگران باشد و فقرا را در آن نطلبند .ص 499 حلیه المتقین.  حال باید سوال کرد در مراسم شام یا ناهار برخی از حجاج گرامی چند نفر از فقرا و نیازمندان واقعی حضور دارند ؟

ولی مجددا " ذکر این نکته ضروری است که این اقدامات نیاز به خط شکنان شجاعی دارد و کسی به خوبی روحانیون گرامی ، اساتید ، فرهنگیان ، روسای سنی و معتمدین محلی از عهده توجیه عموم مردم هر شهر بر نمی آید . بر همگان واضح است که طرح امور نوآورانه در هر گروه و جامعه ای ممکن است در اوایل ، مورد توجه جدی واقع نگردد اما اگر عموم مردم توجیه شده و از اهمیت ، اهداف و برخی نتایج مفید آنها  آگاهی یابند به تدریج ، راغب شده ، حمایت و عمل خواهند کرد  و در صورت تذکر دادن به دیگران برای عدم اسراف ، با جوابهایی مانند ؛ چهار دیواری اختیاری ، هزینه سوخت ماشین یا آب و گاز منزل از جیب اشخاص پرداخت می شود و توجیهات دیگر ، کمتر روبرو خواهیم شد .

ذکر آیات ، احادیث و روایات توسط روحانیون در مجامع مختلف در باره زندگی ساده و بدور از تجمل معصومین ع نقش مهمی در توجه آحاد مردم به مصرف درست و پرهیز از اسراف و هدر رفتن سرمایه های شخصی و ملی خواهد داشت .

اسراف چیست ؟

 اسراف در لغت به معنی ، از حد در گذشتن ، در گذشتن از حد میانه ، از حد تجاوز کردن، زیاده از حد خرج کردن ، بیهوده خرج کردن و  ولخرجی است .

 

ادامه مطلب


[ سه شنبه 20 بهمن 1388  ] [ 12:51 AM ] [ محمد معزی زاده ]
[ نظرات (0) ]

نقش صدا و سیما در ترویج نگاه عیب جویانه به اسراف


صدا و سیما به عنوان  دانشگاه عمومی می تواند با تهیه برنامه های جذاب و قابل استفاده اقشار مختلف ، اعم از سخنرانی ، سریال و فیلم وغیره مردم را کماکان به صرفه جویی ترغیب و با دیدی تازه از زوایای مختلف مسایلی که هنوز مطرح نشده را تشریح نماید . مثلا" به تدریج برنامه هایی را تهیه و پخش نماید که فقط شامل صرفه جویی در آب و برق ، گاز و بنزین نباشد  بلکه  اموری  مانند توجه جدی به بیکاران و نیازمندان جامعه ، گسترش امکانات رفاهی عمومی  و نحوه سرمایه گذاری عمومی جامعه ، در آنها لحاظ گردد  و به این نکته هم بپردازد که مر دم در دخل و خرج خود آزادند ، اما می توان با صرفه جویی ناشی از رعایت الگوی مصرف درست ، گره های زیادی از مشکلات سایرین باز کرد  حتی بدون اینکه ملزم باشند مال و سرمایه خود را ببخشند ، چرا که نفع صرفه جویی در سطح ملی ، در نهایت به تمام آحاد مردم کشور خواهد رسید .

       بخش مهمی از مشکل تجمل گرایی و چشم و هم چشمی خانواده ها توسط سریال های سیما با هدف فرهنگ سازی و ترویج ساده زیستن و الگو قرار دادن معصومین ع حل خواهد شد. اسراف در مهمانیها ، تنوع غذاها در آن ، دور ریختن اضافه غذاها، انبار کردن غیر ضروری خوراکیها و میوه ها در منزل، خرید بیش از مقدار نیاز ، تعویض یا خرید هر ساله مبلمان های گران قیمت  ، ذخیره طلا و جواهر ات زینتی و عدم استفاده از آنها به عنوان سرمایه تولید ، خرید وسایل آرایشی گران قیمت ( که کشور ما در خرید وسایل آرایشی رتبه تک رقمی در دنیا دارد !) ، شستشوی مکرر وسایل نقلیه با آب آشامیدنی مورد نیاز مردم ، شستشوی مکرر حیاط و کوچه با آب آشامیدنی ، نور پردازی های پرهزینه غیر ضروری منازل، روشن بودن بخاریها و کولر های گازی با وجود باز بودن درب یا پنجره و غیره نمونه هایی از موارد اسراف همه گیر در جامعه هستند که صدا و سیما بایدبرای حل آنها بیش از پیش برنامه ریزی و برنامه سازی داشته باشد .

 

ادامه مطلب


[ سه شنبه 20 بهمن 1388  ] [ 12:44 AM ] [ محمد معزی زاده ]
[ نظرات (0) ]

سهم فرهنگیان و آموزش و پرورش در ترویج فرهنگ مصرف درست در جامعه

جامعه بزرگ فرهنگیان و دانش آموزان نقش مهمی در ترویج فرهنگ ، عادات ، رفتار و نگرش ها در سطح ملی دارند ، از نظر عقلانی چنانچه فردی از اوایل دوران تحصیل ،به درستی آموزش داده شود ، نسل آتی نیز پیشرفتهای خوبی خواهند داشت و به تبع آن ، نسل بعد از آنها نیز همینگونه خواهد شد . بنابر این یکی از ارکان موثر و مهم در اصلاح الگوی مصرف و ترویج عمومی آن ، همین مدارس با هدایت و برنامه ریزی مدیران ، معلمان ،مربیان و کلیه فرهنگیان کشور هستند . معلمان به عنوان تاثیر گذارترین افراد در کنار والدین ، می توانند نقش تعیین کننده ای در ایجاد نگرش و رفتارهای درست مصرف دانش آموزان داشته باشند و فرهنگیان با آوردن مثالها و مصادیقی از اسراف در جامعه ، ذکر آیات ،  احادیث و روایات ،عمل و رفتار معصومین ع و غیره در کلاس های درس و الگو بودن خود در این زمینه  در واقع به نقش سرمایه گذار بودن آموزش و پرورش در یک دوره زمانی طولانی  ، بها داده و منشاء خیر در جامعه باشند .

      برخی از اقدامات آموزش و پرورش ، مدارس و معلمان که می تواند  در اصلاح الگوی مصرف ، مفید باشد در زیر آورده می شود ؛

1-  هماهنگی معلمان در جلسه شورای معلمان و در نظر گرفتن اقداماتی با توجه به وضعیت مدرسه و دانش آموزان برای این مورد .

2-  برگزاری سخنرانی هایی برای دانش آموزان در مدرسه و یا خارج از آن و دعوت از افراد مسلط به موضوع اعم از جامعه شناسان ، مهندسین ، روحانیون و آوردن مصادیق قابل فهم دانش آموزان در مورد اسراف و صرفه جویی .

ادامه مطلب در لينك مطلب
 

ادامه مطلب


[ سه شنبه 20 بهمن 1388  ] [ 12:23 AM ] [ محمد معزی زاده ]
[ نظرات (0) ]

اصلاح الگوی مصرف، تکلیف ملی و شرعی

 

حضرت آيت الله خامنه‌اي رهبر انقلاب اسلامي در پيامي به مناسبت آغاز سال نو، سال جديد را سالي مهم خواندند و با ابراز اميدواري درباره غلبه قدرت ايماني ملت ايران بر همه حوادث و تحولات اين سال، افزودند: با توجه به اهميت "حياتي و اساسيِ مصرف مدبرانه و عاقلانه منابع كشور"، سال جديد را در همه زمينه ها و امور، سال اصلاح الگوي مصرف مي دانم. اهمیت و سبب این نامگذاری را زمانی در می یابیم که ميزان مصرف در ایران را با کشور های دیگر مطالعه، مقايسه و مورد بررسی قرار دهیم.

بر اساس  گزارش، موسسه «مارکت اوراکل» ايران از نظر ارائه بنزين ارزان سومين کشور و از نظر ميزان يارانه پرداختي به اين کالا نخستين کشور در ميان کشورهاي جهان است و بیش از 36 درصد کل مصرف بنزین خاورمیانه در سال 2007 در ایران مصرف ‌گردیده است. متوسط مصرف سوخت خودروهاي بنزيني در كشورمان حدود 11 ليتر در روز است در حالی که متوسط مصرف سوخت در  كشورهاي دیگر نظير آلمان و ژاپن 5/2، در انگليس 5/3، در فرانسه 9/1، در كانادا 5/6 و در كشور آمريكا 3/7 ليتر در روز است.هر 10  سال يك بار ميزان مصرف سوخت در ايران 2 برابر مي‌شود اما اين نرخ رشد در مقياس جهاني يك تا 2 درصد بيشتر نيست و ميزان سوخت مصرفي جهان در حدود هر 50 سال يك بار 2 برابر مي‌شود. يعني ايران در مقايسه با ميانگين جهاني 4 تا 5 برابر بيشتر سوخت مصرف مي‌كند. هم‌اكنون 9 درصد سوخت جهان در ايران و توسط تنها يك درصد جمعيت جهان مصرف مي‌شود. و هر ساله بیش از 38درصد از بودجه سالانه دولت ايران به يارانه بنزين اختصاص مي‌يابد در حالی که در صورت مصرف استاندارد، ایران می‌تواند یکی از صادر کنندگان بنزین باشد.

سرانه مصرف نان در ايران به گفته معاون وزير بازرگاني حدود 160 كيلوگرم در سال است كه نسبت به كشورهاي اروپايي نظير فرانسه كه 56 كيلوگرم و در آلمان 70 كيلوگرم در سال است بیش از 2 تا 3 برابر است. و به اذعان رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس یارانه نان طی پنج سال اخیر به طور متوسط سالانه بیش از 30 درصد رشد داشته است و در سال جاری این رقم بالغ بر 26 هزار میلیارد ریال است و ادامه این روند طی 10 سال آینده با رشد متوسط 15 درصد بدون در نظر گرفتن افزایش یارانه قیمت نان ، میزان یارانه پرداختی به 600 هزار میلیارد ریال خواهد رسید.

براساس گزارش صندوق بین‌المللی پول، ایران دومین کشور جهان از نظر پرداخت یارانه انرژی با رقم 37 میلیارد دلار می‌باشد .مصرف سرانه انرژي در ايران به ازاي هر نفر بيش از 5  برابر مصرف سرانه كشوري مانند  اندونزي با 225 ميليون نفر جمعيت، 2 برابر چين با يك ميليارد و 300 ميليون نفر جمعيت و 4 برابر كشور هند با يك ميليارد و 122 ميليون نفر جمعيت است كه با مقايسه شاخص شدت مصرف انرژى در ايران با بسيارى از كشورهاى جهان ، شاهد وضعيت ناهنجار بهره بردارى انرژى هستیم .

ادامه مطلب در لينك مطلب

ادامه مطلب


[ سه شنبه 20 بهمن 1388  ] [ 12:22 AM ] [ محمد معزی زاده ]
[ نظرات (0) ]

اصلاح‌ الگوي ‌مصرف ‌در ‌مدارس ، چگونه؟

رهبر معظم انقلاب سال 1388 خورشيدي را سال حركت مردم و مسوولان به سوي اصلاح الگوي مصرف نامگذاري كردند و ايشان در سخنراني خود تاكيد داشتند مساله صرفه‌جويي و اجتناب از اسراف فقط يك مساله اقتصادي نيست، بلكه هم اقتصادي است هم اجتماعي و هم فرهنگي و آينده كشور را تهديد مي‌كند.
از آنجا كه ميان فرهنگ‌سازي در اصلاح الگوي مصرف، امري حياتي و ضروري به نظر مي‌رسد، برخي كارشناسان معتقدند، الگوي مصرف را بايد از كل به جزء اصلاح كنيم. يعني ابتدا بايد زيرساخت‌ها را فراهم كنيم، به آموزش‌هاي لازم و تبليغات صحيح بپردازيم.

با توجه به اين كه وزارت آموزش و پرورش نقش بسزايي در نهادينه كردن اصلاح الگوي مصرف دارد، اجراي دقيق و همه‌جانبه اين شعار در اين وزارتخانه منجر به بهينه‌سازي و بهينه‌گرايي در سطوح خرد و كلان جامعه براي اقشار مختلف مي‌شود.

ادامه مطلب در لينك مطلب
 

ادامه مطلب


[ دوشنبه 19 بهمن 1388  ] [ 9:58 PM ] [ محمد معزی زاده ]
[ نظرات (0) ]

ضرب‌المثلها در الگوی مصرف


امساك از كدخدايي مدان.

اگر ريگ بيابان درشود چشم گدايان پر نشود.

پول داده ام مي خورمش.

پول را كاغذ نمي برد.

پول علف خرس نيست.

خواري زطمع خيزد و عزت زقناعت.

چيزي بخور چيزي بده چيزي بنه.

شكم زير دست است، به هر چه بدهي مست است.

سودا گر پنير در شيشه مي خورد.

 قناعت هر كه كرد آخر غني شد.

 مرده از جوع، به كه زنده به قرض.

 نكاهد به پرهيز افزودني.

 نانت را با آب بخور ، منت آب دوغ مكش.

 هر چه نخوري، يخني بود.

 هر چه صرفه‌كني، گر به بود.

 نسيه خور بسيار خورد.

 يكشاهي هم يكشاهي است.

 يك سال بخور نان و تره هر سال بخور نان و كره [ يك سال بخور نان و تره هر سال بخور مرغ و بره].

 اگر خواهي بي‌رنج توانگر باشي بسنده كار باش.

 طوري بخور كه هميشه بخوري 

ادامه مطلب


[ چهارشنبه 14 بهمن 1388  ] [ 7:36 PM ] [ محمد معزی زاده ]
[ نظرات (0) ]

مصرف‌گرايي نوين

 خبرگزاري فارس:مصرف‌گرايي نوين به شكل بي‌رويه يك آسيب اجتماعي است كه مستلزم شناخت علمي و سپس درمان اساسي، يا به عبارت ديگر برنامه‌ريزي است. مصرف‌گرايي بي‌رويه پديده‌اي بين‌المللي است و چاره آن بايد در دو بعد خرد و كلان صورت گيرد. ‏

مصرف‌ يعني استفاده از كالاها به منظور رفع نيازها و اميال مصرف نه تنها شامل خريد كالاهاي مادي، بلكه در برگيرنده خدمات نيز است. ‏
در دنياي امروز و در جوامع پيشرفته براي مصرف‌گرايي مقدار زيادي وقت، انرژي، پول، خلاقيت و نوآوري تكنولوژيكي مصرف مي‌شود. تا جايي كه براي مصرف بيشتر و بيشتر كالاها تبليغات گوناگوني توسط رسانه‌هاي مختلف انجام مي‌شود.‏

مطالعه مصرف‌گرايي در جوامع جديد از اهميت ويژه‌اي برخوردار است زيرا مصرف‌گرايي نه تنها مسأله مصرف‌گرايان است بلكه توليدكنندگان و توزيع‌كنندگان كالاها و خدمات نيز نياز به درك خصوصيات و ويژگي‌هاي آن دارند. به همين لحاظ است كه در علوم اجتماعي، جامعه‌شناسان، اقتصاددانان و روان‌شناسان معاصر به تحليل‌هاي همه‌جانبه آن مي‌پردازند و هر انديشمندي از يك زاويه خاص به آن توجه دارد. ‏

مصرف‌گرايي نوين به شكل بي‌رويه يك آسيب اجتماعي است كه مستلزم شناخت علمي و سپس درمان اساسي، يا به عبارت ديگر برنامه‌ريزي است. مصرف‌گرايي بي‌رويه پديده‌اي بين‌المللي است و چاره آن بايد در دو بعد خرد و كلان صورت گيرد. ‏

بايد مصرف‌گرايي در هر جامعه را در يك زمينه وسيع‌تر اجتماعي در نظر گرفت زيرا امروزه توليد و توزيع از مرزهاي يك كشور گذر كرده و دور افتاده‌ترين نقاط يك جامعه به مركزي‌ترين مراكز توليد و سيستم توزيع جهاني متصل است. ‏

هدف گزارش حاضر بررسي چهار نكته اساسي در رابطه با مصرف‌گرايي نوين است. نخست ظهور مصرف‌گرايي نـوين و پيدايش فرهنگ خاص آن بايد واكاوي شود. دوم، بايد يك تجزيه و تحليل از الگوهاي مصرف‌گرايي نوين در جوامع توسعه يافته و چگونگي اشاعه و نفوذ آن به عنوان بخشي از فرهنگ جوامع در حال توسعه ارائه شود. سوم، تعيين تفاوتهاي مصرف‌گرايي در بين اقشار و گروه‌هاي اجتماعي مختلف از ديگر نكته‌هاي اصلي است و چهارم، بايد به لزوم برنامه‌ريزي براي الگوهاي مصرف‌گرايي نوين پرداخت. ‏



ظهور مصرف‌گرايي نوين

مصرف‌گرايي نوين در اثر گسترش سرمايه‌داري در اروپا بوجود آمد. يك ديدگاه در مورد توسعه سرمايه‌داري در اروپـــا بر اساس نوشته‌هاي جامعه‌شناس بزرگ ماكس وبر بر اين باور است كه در اروپا با اشاعه تفكرات لوتر و كالوين مبني بر سخت كاركردن، صرفه جويي، سرمايه‌گذاري و ايجاد مؤسسه‌هاي اقتصادي بود كه روحيه سرمايه‌داري بوجود آمد و به تدريج به يك نظام اجتماعي تبديل شد. از لحاظ نظري، در اين جا يك تضاد بين تبيين پيدايش سرمايه‌داري و توسعه مصرف‌گرايي بوجود مي‌آيد. اما واقعيت امر اين است كه سرمايه‌داري از همان ابتداي پيدايش داراي يك هدف اصلي به نام (سودسازي) بوده است. براي چنين هدفي، توليد بيشتر، فروش بيشتر، سرمايه‌گذاري بيشتر و مجدداً توليد بيشتر مد نظر است. به عبارت ديگر در يك چرخه، هدف، فروش كالاهاي بيشتر و در نتيجه سود بيشتر است. ‏

ابتدا فكر مي‌كردند كه طبقات بالا و اشراف خريداران اصلي كالاهاي سرمايه‌داري بايد باشند. اما به تدريج متوجه شدند كه سرمايه‌داري با توليد انبوه نياز به مصرف‌كنندگان انبوه دارد. از آنجا كه طبقات بالا از كميت كافي برخوردار نبودند، پس بنابراين نياز به مصرف‌كنندگان انبوه به زودي نمايان شد. ‏

در توليدهاي اوليه، نخست رفع نيازهاي بيولوژيك را مدنظر داشتند. اما از آنجا كه نيازهاي بيولوژيك انسان محدود است، لذا بايد نيازهاي غيربيولوژيك در جوامع براي مصرف كالاها بوجود آيد. نياز غيربيولوژيك هم در جايي محدود مي‌شد. اما توليدكنندگان مي‌بايستي خصلت توليد انبوه خود را بعنوان يكي از اهداف، از دست نمي‌دادند. به همين منظور بود كه در جوامع سرمايه‌داري نيازهاي كاذب بوجود آمد تا كالاهاي انبوه سريعاً مصرف شوند و مصرف انبوه بر پايه كالاهاي بي‌دوام امكان‌پذير بود. ‏

در غرب، گسترش زندگي شهري و شهرنشيني با جنبه‌هاي رواني و اجتماعي خاص خود زمينه براي مصرف‌گرايي به عنوان سبكي خاص از زندگي بوجود آمد. نخست در ابتداي قرن بيستم، اين سبك خاص با الگوهاي فرهنگي جديد در ميان افراد طبقه بالا و متوسط شهري رواج پيدا كرد. در شهرها، فروشگاه‌هاي بزرگ تأسيس شدند و فرهنگ مصرف‌گرايي را القاء كردند. در اين فرهنگ ويژه، يك شعار اصلي رواج پيدا كرد و آن اينكه تا مي‌تواني بخر و هر چه بيشتر مصرف كن. بر پايه همين شعار بود كه رقابت در خريد و مصرف به عنصر اصلي اين فرهنگ تبديل شد. افراد در خريد بيشتر و مصرف بيشتر از يكديگر سبقت مي‌گرفتند و تقريباً مصرف‌گرايي به نوعي وجهه اجتماعي تبديل گرديد. ‏



الگوهاي مصرف‌گرايي نوين ‏

توسعه انواع فروشگاه‌هاي بزرگ ( مواد غذايي، اسباب منزل، پوشاك، وسايل الكتريكي و...) در زير يك سقف، مردم را به مصرف‌گرايي انبوه عادت داد. افراد در محيطي قرار مي‌گرفتند كه كالاهاي متنوع را در يك جا جلوي چشمان خود مي‌ديدند. هم زمان، مدگرايي بوجود آمد كه براساس آن كالاها براي دوره‌هاي معيني (يا محدودي) تبليغ و استفاده مي‌شدند. مردم به اين سمت هدايت مي‌شدند كه كالاها را در زمان محدودي استفاده كنند. ‏

مصرف‌گرايي مي‌بـايستي سهل و آسان گردد. پس ابزار مصرف گرايي بايد مهيا مي‌شد. در اين جوامع وسايل ارتباط جمعي به مهمترين ابزار مدگرايي و تبليغ براي كالاها تبديل شدند. دو نوع ابزار مصرف گرايي در جوامع رواج پيدا كرد: نخست حراج‌هاي ‏ پي در پي كالاها و ديگري اشاعه كارت‌هاي اعتباري. ‏

ادامه مطلب در لينك مطلب

ادامه مطلب


[ چهارشنبه 14 بهمن 1388  ] [ 7:34 PM ] [ محمد معزی زاده ]
[ نظرات (0) ]

انرژي، اولويت اول اصلاح الگوي مصرف

خبرگزاري فارس: در شرايط كنوني ايران با جمعيت حدود 70 ميليون نفر معادل بيش از يك ميليارد نفر انرژي مصرف مي‌كند كه بيشترين ميزان اتلاف انرژي مربوط به بخش ساختمان است و به عبارتي مي‌توان گفت كه هزينه مصرف انرژي در كشور معادل دو برابر بودجه سالانه كل آن است.

در شرايط كنوني ايران با جمعيت حدود 70 ميليون نفر معادل بيش از يك ميليارد نفر انرژي مصرف مي‌كند كه بيشترين ميزان اتلاف انرژي مربوط به بخش ساختمان است و به عبارتي مي‌توان گفت كه هزينه مصرف انرژي در كشور معادل دو برابر بودجه سالانه كل آن است.

از سوي ديگر درحالي كه ايران سيزدهمين كشور پرمصرف انرژي در جهان شناخته شده است و با وجود درآمد بيش از 80 ميليارد دلاري از فروش نفت‌خام در سال گذشته، به گفته وزير نفت مجموع يارانه آشكار و پنهان انرژي كشور در طول يكسال حدود 80 ميليارد دلار است.‏


 

ادامه مطلب


[ چهارشنبه 14 بهمن 1388  ] [ 7:27 PM ] [ محمد معزی زاده ]
[ نظرات (0) ]