سوال - درباره ی ناهنجاری لب توضیحاتی بدهید .
پاسخ – مصطلح این ناهنجاری در جامعه ، لب شکری است . اسم علمی آن شکاف کام است . این یک ناهنجاری مادرزادی است و شایع ترین بیماری مادرزادی در صورت است . با توجه به اینکه سر و صورت هر فرد مثل ویترین است و نقش مهمی در زندگی دارد . شیوع آن از هر هفت صد یا هزار تولد زنده یکی مبتلا به این ناهنجاری می شود . در کشورهای خیلی ثروتمند شیوع آن یک در هزار است . در کشور ما شیوع این ناهنجاری بینابین کشورهای پیشرفته و کشورهای جهان سوم است . بنظر می رسد در کشور ما هر هشت صد تولد یکی مبتلا به این ناهنجاری می باشد . بین دخترها و پسرها یکسان است البته در پسرها شیوع بیشتری دارد و گرایش آن در پسرهاست . معمولا شکاف کام و لب پنجاه درصد با هم توام هستند . بحث هایی که ما می کنیم برای هر دوی اینها است ولی در درمان بحث آنها کمی با هم فرق دارد . شکاف لب و کاف شایع ترین ناهنجاری مادرزادی است . شکاف زبان کوچک هم هست که زبان کوچک دو شاخه است که شیوع آن بیشتر است و از هر دویست تولد زنده یکی مبتلا به آن است . این مشکلی نیست و خیلی ها متوجه آن نمی شوند . ما هم به آن کاری نخواهیم داشت مگر اینکه اختلال تکلمی و گفتاری باشد که آنرا جدا بررسی می کنیم . شکاف لب و کام تحت عنوان شکاف لب مورد استفاده قرار می گیرد . این اختلال در تمام دنیا هست و عوامل متعددی می تواند داشته باشد . از صد عاملی که برای آن در نظر می گیریم نود تای آن ناشناخته است . و تحت عوامل پیشگیرانه نیست یعنی نه پزشک ، نه پدر و مادر نمی توانند از آن جلوگیری کنند . یک قسمت آن توارث است یعنی از پدر و مادر و نیاکان به ارث برده می شود . ممکن است که کسی از هشت نسل قبل این ناهنجاری را داشته باشد ولی کسی از آن خاطره ای ندارد و ممکن است که در پنج نسل بعد بوجود بیاید و بعد می گویند که پدر پدر بزرگش لبش چاک داشته است . عامل دیگر آن جهش هاست . همانطور که در همه ی زمانها و مکان ها جهش است ممکن است که در ژن ها این اتفاق بیفتد . ژنی که عامل سالم سازی لب است دچار اختلال و جهش می شود و این اتفاق می افتد . این دو عامل در دسترس پزشک و مردم نیست ولی عواملی که با علم نامحدود ما قابل دسترس است یکی داروها هستند . مصرف داروهای خواب آور و ضدتشنج ، داروهای آرام بخش و مصرف بیش از حد بعضی از ویتامین ها مثل ویتامین A در دوران بارداری مخصوصا در سه ماه اول بارداری باعث این ناهنجاری می شود . مواردی که مادر به هر دلیل فشار خونش پایین بیفتد و منجر به غش و ضعف او بشود ، اکسیژن به هر دلیلی به مادر کم برسد ، اینها از عوامل مستعد ولی کم است . ما باید روی همین عوامل کم هم مانور بدهیم . پس از تشکیل جنین در رحم مادر ، بین هفته ی چهارم تا هفته ی دوازدهم که مهمترین ساعات تشکیل جمجمه و سر و صورت هست ، در جنین چهار هفته گوشها خیلی بالا و در ناحیه ی سر هستند ، پره های بینی در نزدیک گوش است و لب چهار قسمت است که با فاصله از یکدیگر است . از هفته ی چهارم بارداری اینها بر اساس خصلت ژنی گوش ها از بالا به پایین می آید و پره های بینی به وسط می آیند و قسمت های لب که دو قسمت وسطی و کناری است این چهار قسمت به طرف همدیگر   می آید و در هفته ی دهم تا یازدهم به همدیگر می رسد و لب را تشکیل می دهد . هر عاملی بین هفته چهارم تا هفته ی دوازده به لب بزند و مشکلی ایجاد کند وجلوی این کار را بگیرد می تواند ایجاد شکاف کام و لب بکند حتی می تواند ایجاد ناهنجاریهای بیشتر سر و صورت را بکند که اینها از موارد نادر هستند. از هفته ی چهارم که حرکات قطعات لب و بینی به طرف همدیگر شروع می شود هر جا این ضایعه ایجاد بشود این حرکت توقف     می کند . اگر این ضایعه بسیار شدید باشد و هفته ی چهارم شروع بشود لب ها و قطعات در همانجاست .بنابراین ما یک شکاف کام بسیار وسیع و پره های بینی بسیار از هم دور هستند و ممکن است که یک منظره ی بسیار وحشتناکی دیده بشود . اگر در هفته ی دهم این عامل ایجاد بشود لب و بینی بهم رسیده اند و یک بریدگی در لب یا کام ایجاد می شود . پس بسته به عامل شدت ایجاد اثر و بسته به زمان ممکن است که برای ما حتی انواع شکاف کام ایجاد بکند . همه ی اینها هم دیده شده است . چون ما چهار قطعه شکاف لب و کام داریم بعضی مواقع این مشکل به حدی شدید است که این شکاف لب و کام را دوطرفه می کند . یعنی ما یک قطعه لب کنار داریم و یک قطعه کوچک هم وسط داریم که به آن شکاف لب دوطرفه می گویند . پس شکاف لب از یک خط کوچک روی لب است تا شکاف دوطرفه ی بسیار وسیع که تمام قطعاتش از هم دور است . هرچه شکاف لب وسیع تر باشد احتمال گرفتاری شکاف کام هم هست . چون کام هم در همین هفته ها تکمیل می شود . قسمت کام هم با دوتا قسمت تیغه ی کناری هست که اینها در هفته ی یازدهم حرکت می کنند و به طرف همدیگر می آیند . بخاطر همین کام کمی بیشتر در خطر است .