نام علمي: پونه

از واژه لاتين «پولكس» به معناي «شپش» مشتق شده است روميان قديم، ‌از پونه براي دفع شپش استفاده مي كرده اند ـ براي اين كار يا آنها را در اتاق آلوده معمولاً سوزانيده اند ويا روي رختخواب مي پاشيده اند.
ماليدن برگ هاي تازه پونه بر روي پوست،‌ حشرات را دفع كرده وحيوانات دست آموز خانگي را از آلوده شدن به شپش حفظ مي‌كند.
درگذشته هاي دور، براي عادت ماهانه عقب افتاده تنظيم آن از پونه استفاده مي‌شده است. در نوشته هاي كوليپر درقرن هفدهم آمده است:‌ «جوشانده گياه پونه را بنوشيد تا عادت ماهانه عقب افتاده تنظيم شود».
بايد توجه داشت كه حتي مقدار كم روغن پونه سبب از كار افتادگي كليه، ‌تشنج و اغما مي‌شود و فرد مبتلا هيچگاه به حالت نخست باز نمي گردد،‌ از اين رو بايد از مصرف خود سرانه آن اجتناب كرد.
سرخپوستان آمريكايي: چاي پونه را براي درمان دردهاي ناشي از گرفتگي عضلات و همچنين مداواي سرماخوردگي مي نوشيده اند.

خواص درماني : مداواي گرفتگي عضلات، ‌مداواي سرماخوردگي.

زيستگاه طبيعي: گياه بومي اروپا و غرب آسياست. در خاك هاي حاصلخيز و مرطوب و خاك هاي شن دار و اغلب درگودال ها، كنار نهر ها،‌ حوضچه ها و استخر ها مي رويد.

مشخصات ظاهري:

ساقه مستقيم آن تا 30 متر هم رشد مي‌كند. ساقه شاخه دار و چهار بر آن داراي برگ هاي تخم مرغي شكل است كه با كرك كم پشتي پوشيده شده اند وبه رنگ سبز مايل به خاكستري مي باشند. لبه هاي برگ ها دندانه دار و يا به شكل حلزون هايي دو كپه اي است. پونه بويي تند شبيه نعناع از خود متصاعد مي سازد. در اواخر تابستان، گل هاي دو لبه آبي رنگ مايل به بنفش در محور برگ ها شكوفه مي كنند و تشكيل حلقه هاي گل فشرده اي را مي دهند.

روش كاشت: پونه اروپايي به راحتي با قلمه زدن يا تقسيم ريشه تكثير مي‌شود و سپس درخاكي مغذي و مرطوب و در محلي با كمي سايه درفصل تابستان كاشته مي‌شود.

اسانس پونه

روغني است زرد مايل به سبز كه از تقطير گياه پونه از تيره نعناع حاصل مي‌شود. حاوي حداقل 85% كتون و پولگن (C10H16O) مي باشد. بوي عطري تند شبيه نعناع و طعم عطري دارد.وزن هر ميلي ليتر آن حدود 94/0 گرم است. 

ـ حلاليت: يك قسمت آن در3 قسمت الكل %)70 )محلول است.

ـ نگهداري: درظرف هاي كاملاً سر بسته و دور ازهوا نگهداري شود.
اسانس پونه قبلاً بعنوان قاعده آور بكار مي رفته اثرات سمي شديد پس از مصرف بعنوان سقط كننده هچنين همراه با تشنج و مرگ ديده شده است.توصيه مي‌شود كه اسانس پونه به عنوان ماده طعم دهنده در غذا به كار نرود.

ـ نام فارسي: بومادران

- نام علمي : Achillea millefolium

ـ نام انگليسي :yarrow
 
خصوصيات گياهي: بومادران گياهي است علفي و چند ساله. اين گياه داراي ريشه هاي نازك و مستقيم است كه از انشعاب هاي ظريف و فراواني بر خوردار مي باشند از ناحيه فوقاني ريشه ساقه هاي متعدد استوانه اي شكل خارج مي شوند. ارتفاع گياه متفاوت بوده و بستگي به شرايط اقليمي محل رويش گياه دارد و بين 70-15 سانتي متر است. برگ ها دراين گياه نيزه اي شكل وكم و بيش طويل و داراي 4/2 بريدگي مي باشند و روي ساقه نسبت به يكديگر بطور متناوب قرار دارند.
اطراف برگ ها دندانه هاي ظريفي وجود دارد كه شباهت زيادي به دندانه هاي شانه داشته و حجره هاي حاوي اسانس در دو طرف آنها قرار گرفته اند. گل ها كوچك، سفيد يا صورتي و فاقد كاسبرگ اند كه در انتهاي ساقه هاي اصلي و فرعي به شكل چتر هاي متراكمي تا حدودي شبيه به خيمه مي باشند قرار دارند.
قطر هر گل 5-3 ميلي متر است. تعداد گلچه هاي زبانه اي به 5 عدد مي رسد كه به شكل كلاهي روي گل قرار مي گيرند. ميوه فندقه، ‌طويل و به شكل تخم مرغ وارونه است.