بررسی های اقتصادی به کمک وزنه و خط کش
نام این رشته علمی به حد کافی عجیب و غریب به نظر می رسد و اهداف پژوهشی آن از مسیرهای کاملا پاخورده علم اقتصاد منحرف شده است. علم انسان سنجی (Anthropometrics)، با استفاده از وزنه و نوار متر به پژوهش اقتصادی می پردازد.
از سوابق تاریخی موجود درباره قد و وزن مردم، درباره شرایط اقتصادی که آنها زندگی می کردند نتیجه گیری می کند. این به ویژه زمانی مفید است که توسعه اقتصادی و کیفیت زندگی را در اعصاری جست وجو می کنیم که هیچ داده اقتصادی قابل استفاده ای وجود ندارد. با این حال، حتی برای عصر کنونی ما، اهل فن انسان سنجی می توانند سرنخ های کلیدی از دید خود پیدا کنند.میانگین قد مردم می تواند مقیاسی قابل اتکا برای کیفیت تغذیه در بچگی و اینکه چقدر از بیماری رنج برده اند، باشد.
افرادی که تغذیه نامناسب داشته یا گاه و بی گاه بیمار می شوند نمی توانند از توانش ژنتیک خود به طور کامل بهره ببرند. جان کوملوس انسان سنج آمریکایی که در مونیخ تاریخ اقتصادی تدریس می کند، می گوید: «قد و هیکل افراد در بین جوامع، سنجه مفیدی برای تعیین بهزیستی بیولوژیک است و استنتاج هایی درباره کمبودهای اجتماعی به ما می دهد.»
ادامه مطلب
نرخ ارز ( Currency Rate) در اقتصاد
واژه ارز از مصدر "ارزیدن"در بانکداری بینالمللی بهمعنای پول خارجی است که گاهی صفت خارجی را هم به ارز میافزایند و بهصورت ارز خارجی بهکار میبرند؛ تا وجه تمایز آنرا با پول ملی یا پول رایج در داخل یک کشور معلوم کنند.
واژه "سعر"نیز بهمعنای ارز است که در فارسی بیشتر به صیغه جمع یعنی اسعار، بهمعنی پولهای بیگانه استعمال میشود. بهکار بردن اسعار خارجی هم در فارسی معمول است.[1]
نرخ ارز قیمت یک واحد پول خارجی در مبادله با پول رایج یک کشور است؛[2] که بهسبب اثری که بر قیمت کالاهای داخلی و خارجی میگذارد، اهمیت دارد.هنگامی که ارزش واحد پول یک کشور افزایش مییابد، کالاهای تولیدی این کشور در خارج گرانتر میشوند و کالاهای خارجی در آن کشور ارزانتر خواهند شد.بر عکس، هنگامی که ارزش واحد پول یک کشور کاهش مییابد کالاهای آن کشور در خارج ارزانتر و کالاهای خارجی در آن کشور گرانتر میشوند.[3]نرخ تبدیل اسعار به یکدیگر تا قبل از جنگ جهانی اول کمتر دستخوش تغییرات میشد؛ ولی بعد از بروز جنگ جهانی اول در سالهای ۱۹۱۴-۱۹۱۸ تغییرات محسوسی در نرخ ارزهای کشورهای مختلف پدید آمد، که در پارهای از موارد این تغییرات بسیار شدید بود.تا زمانی که نظام پایه طلا در جهان مسلط بود، نرخ تبدیل دو پول عبارت بود از مقایسه محتوای طلای دو پول باهم.از زمان تأسیس صندوق بینالمللی پول در سال ۱۹۴۶ بهموجب اساسنامه، کشورهای عضو نیز مکلف بودند ارزش پول خود را برحسب طلا تعیین نمایند.اما در حال حاضر ارزش پول هر کشور بهوسیله ارزهای یکدیگر یا مجموعهای از اسعار تعیین و تثبیت میشود و تعیین نرخ ارز با توجه به مقتضیات ملّی هر کشور صورت میگیرد.[4]
ادامه مطلب
شاخص قيمت ( Price Index) در اقتصاد و تجارت
یکی از متغیّرهای مهم در اقتصاد کلان سطح عمومی یا متوسط وزنی قیمتها است؛ که کاربردهای فراوانی دارد. در واقع چون در اقتصاد کلان با تعداد بسیار زیادی از کالاها و خدمات مواجه هستیم، ناچاریم با یک عدد، وضعیت همه قیمتها را بیان نماییم.[1]
شاخص قیمت، معیاری است که براساس آن، ارزش ثابت از ارزش جاری تمیز داده میشود.[2] اصولا شاخص، کمیّتی است که بهعنوان نماینده کمیّتهای همگن متعدد بهکار میرود و میتواند جهت و میزان تغییر کمیّتهای مورد نظر را در طول زمان نشان دهد.[3]
عدد شاخص، رقمی است که تغییر نسبی قیمتهای کالای مصرفی یا خدمات مشابه را در یک دوره و هر دوره دیگر، بهعنوان دوره مبنا نشان میدهد. معمولا دوره مبنا را به رقم صد ارائه میدهند.[4]
کاربردها
شاخص قیمتها کاربردهای فراوانی دارد که مهمترین آنها عبارتند از:
1. محاسبه روند قیمتها؛ بهعنوان یک متغیّر کلان اقتصادی، نشاندهنده چگونگی تغییرات سطح عمومی قیمتها است و بهصورت کمّی، وضعیت قیمتها را در سالهای مختلف باهم مقایسه میکند. این مورد امروزه از نظر هر جامعهای اهمیت خاصی دارد. این کاربرد برای محاسبه یک مقطع زمانی در ایران مناسب است.
ادامه مطلب