سرانجام سازکار انعطاف پذیری تدوین شد که براساس آن اگر بهای نفت در بیست روز متوالی كمتر از بشكه ای 22 دلار یا بیشتر از 28 بماند، اوپك بدون نیاز به تشكیل جلسه، 500 هزار بشكه از میزان تولید بكاهد یا بر آن بیفزاید (هر كشور به نسبت سهم خود در اوپک).در یكی دو سال گذشته، شرایط بازار به كلی تغییر كرد. قیمت ها سر به فلك گذاشت. اوپك نیز تا توانست بر تولید افزود اما شرایط بازار به گونه ای بود كه هرچه اوپک به تولید افزود؛ قیمت سبد نفتی اوپک به كمتر از 28 دلار نرسید و كار به جایی رسید كه به جز عربستان، نه تنها در میان اعضای اوپك كه در تمام جهان، كشور دیگری توان افزودن بر تولید را نداشت. عربستان، میوه سالها خواب سرمایه هایی را می چیند که برای به دست آوردن و استفاده نکردن ازداشتن ظرفیت مازاد، صرف کرده است. حال نه تنها از منافع اقتصادی ناشی از فروش نفت به بهایی بیشتر از حد انتظار، بهره می برد كه در میان اعضای اوپك بر توانمندی خود می بالد و به آنها فخر می فروشد و در جمع کشورهای بزرگ و قدرتمند جهان که اقتصادشان به سبب افزایش غیرمنتظرانه بهای نفت به خطر افتاده، در جایگاه تنها کشوری که می تواند بر تولید نفت بیفزاید؛ آمادگی خود را برای یاری رساندن به آنها اعلام می كند. بی گمان آنها نیز بسیاری از مسائل و چالش های داخلی و خارجی عربستان را نادیده می گیرند، چنان که سالها چنین کرده اند.صنعت نفت جهان دوران تغییرات اساسی و پایه ای را از سر می گذراند. رونق در خرید و فروش نفت و بی رونقی در بازار مبادلات فیزیكی نفت، نشانه ای از ناتوانی ریشه ای در حل مشکل بازار است كه برای رفع آن، تغییرات ساختاری بیشتری ضرورت می یابد. مازاد ظرفیت تولید نفت درجهان هیچ گاه تا این سطح پایین نبوده است. صنعت پالایش تا سرحد امكان فعال است، به گونه ای که در تابستان امسال برخی از پالایشگاه ها بیش از ظرفیت اسمی تولید كردند. باوجود این، بهای بنزین کاهش نمی یابد. در برخی مناطق جهان، هنوز ذخایر تجاری نفت كم است. منطقه نفت خیز خاورمیانه هم پرتنش تر شده است. افزون بر اینها، عوامل زودگذر و اخلال انگیز دیگری در بازار عرضه بوجود آمده است که سبب شده است بهای نفت، این چنین سربه فلك گذارد. صنعت نفت جهان نیز انعطاف لازم برای فائق آمدن بر مشكلات و تامین عرضه پایدار و مطمئن نفت را ندارد.در چنین شرایطی است كه مازاد ظرفیت تولید بیش از آن كه به اقتصاد كشور كمك رساند، به یاری سیاست مردان كشور می آید و به واسطه آن، می توان جایگاه سیاسی كشور را در مكانی برتر قرار داد.ایران در سال های گذشته چند میدان بزرگ نفت و گاز كشف كرد و ضمن حفظ جایگاهش درمیان دارندگان ذخایر گازطبیعی، جایگاه دومین دارنده بزرگ دخایر نفت خام را نیز اشغال كرد. با وجود این، هنوز پنجمین تولیدكننده و دوازدهمین صادر كننده نفت جهان به شمار می رود. مجموعه ای از عوامل داخلی و خارجی سبب شده است كه صنعت نفت ایران، جایگاهی شایسته و درخور توان بالقوه خود به دست نیاورد. تحریم نفتی آمریكا علیه ایران، در كوتاه مدت چندان كارساز واقع نشد، اما در بلندمدت، برجایگاه نسبی صنعت نفت ایران در منطقه و جهان تاثیر چشمگیری گذارد؛ چنان كه نه مازاد ظرفیت تولید چشمگیری داریم و نه جایگاه سیاسی اقتصادی در خوری. در حالی كه صندوق ذخیره ارزی، به مدد افزایش پایدار بهای نفت، پر و پیمان است، شركت های نفت و گاز داخلی، دولتی و خصوصی، به سبب نبود سرمایه و دسترسی نداشتن به منابع مالی خارجی، به اجبار به شركت های دست دوم و سوم خارجی روی می آورند. آنها نیز به بهایی گزاف در صنعت پرجاذبه نفت ایران، مشاركت می كنند.از یك سو نگرش پرهیز جویانه قانون گذار به مشاركت خارجی در صنعت نفت و گاز و از سویی تحریم خارجی و بالا بودن خطر سرمایه گذاری در ایران، سبب شده است كه صنعت نفت ایران، متناسب با گنجایش و امکانات بالقوه آن، توسعه نیابد. هم از این روی در شرایطی این چنین كه همه چیز برای رشد و ترقی اقتصادی و سیاسی كشور فراهم است، شاهدیم كه شركای قدرتمند اقتصادی ما در اوپك، به سبب در اختیار داشتن توان تولید مازاد، برقدرت رقابتی خود می افزایند و در جایگاهی برتر از ما قرار می گیرند. در حالی كه به لحاظ سیاسی، هم در عرصه داخلی و هم در عرصه بین الملل، در وضعی بسیار نامساعدتر از ایران قرار دارند.

       
  


            نمایشگاه بین المللی