کاهش نرخ وام های بانکی همراه با نرخ بهره پایین بانک مرکزی آمریکا باعث شد تا خرید دارایی ها از جمله مسکن آسان تر شود و با توجه به افزایش تقاضا، قیمت آنها افزایش یابد.

منحنی ارزش مسکن در آمریکا پس از کسر عوارض تورم ، گویای افزایش سرسام آوری در دهة گذشته است.

افزایش قیمت مسکن باعث احساس امنیت مالی بیشتر نزد مالکان خانه و در نتیجه مصرف بیشتر و تحریک رشد اقتصادی گردید. به این دلیل ، بانک مرکزی آمریکا و نهادهای قانونگذاری آن کشور از این روند راضی بودند و کاری در جهت متوقف یا معکوس کردن آن نمی کردند. این روند در انگلستان، اسپانیا و کشورهای غربی دیگر تکرار شد.

گرچه مدل های مالی مورد استفاده از لحاظ تئوریک غلط نیستند، اما داده های آماری مورد استفاده در این مدل ها مربوط به بازه زمانی بیست سال گذشته تا حال می باشند. این بازه از لحاظ اقتصاد و بازار مسکن بازه ای طلایی به حساب می آید و استفاده از این اطلاعات برای مدل سازی، نتیجه ای بیش از حد خوشبینانه به همراه خواهد داشت. مشکل دیگری که این ابزار مالی به وجود می آورند ، این است که بانکها با استفاده از این ابزار ریسک وامهای اعطایی خود را به سایر سرمایه گذاران واگذار می کنند. این کار گرچه باعث آزاد شدن منابع بانکی برای اعطای وامهای بعدی می شود، اما باعث از بین رفتن روحیة مسئولیت پذیری بانکها در قبال وام های اعطایی می شود. بانکها می دانند که ریسک وام اعطایی را به شخص ثالثی خواهند فروخت و در این صورت دقت لازم را در بررسی شرایط وام گیرنده به عمل نخواهند آورد. به این دلیل و به دلیل ورود دو موسسه وابسته به دولت آمریکا به وام های مسکن پر ریسک جهت حمایت از متقاضیان کم درآمد مسکن، افراد بیشتری به مرور زمان بدون امکان بازپرداخت وام مسکن دریافت کردند.

سال گذشته با افزایش تعداد افرادی که از عهده بازپرداخت وامشان بر نمی آمدند ، مشکل مفروضات غلط ابزارهای مالی مورد استفاده بر ملا شد و بر قیمت اوراق بهادار بازار تاثیر مهیبی گذاشت . کاهش ارزش این اوراق منجر به ضرر دهی بسیاری از بانکهای عمده شده است. در نتیجه عدم اطلاع بانکهای مختلف از وضعیت مالی یکدیگر ، بانکها نسبت به وام دادن به یکدیگر بی میل شده اند و لذا نقدینگی بازار از میان رفته است. در این محیط ، بسیاری از بانکها بدون دسترسی به نقدینگی مورد نیاز ، در برآورده کردن تعهدات خود دچار مشکل شده اند. بعلاوه ، بانکها که عادت به فروش وام های اعطایی در مدت کوتاهی کرده بودند، توانایی این کار را از دست داده اند و در نتیجه در اعطای وامهای جدید به مشکل برخورده اند.

سیکل عدم اعطای وام و پایین رفتن ارزش دارایی ها منجمله مسکن، پتانسیل کشاندن اقتصاد کشورهای توسعه یافته را به یک دوره رکورد طولانی مدت داراست. باتوجه به جهانی شدن و یکپارچگی نسبی بازارهای مالی، تاثیر این رکود بر اکثر کشورهای دنیا مشهود خواهد بود به طور مثال، بازار سهام روسیه افت به مراتب شدیدتری را نسبت به بازار سهام آمریکا تجربه کرده است.

ترس از دوران رکود طولانی ، کشورهای غربی را به واکنش سریع و متحدالشکل واداشته است. پس از ورشکستگی یک بانک عظیم آمریکایی و هرج و مرجی که در بازار مالی به این دلیل ایجاد شد کشورهای غربی دیگر رمق تحمل عوارض ورشکستگی یک بانک دیگر را نخواهند داشت. به این دلیل و در اقدامی متحد ، اکثر کشورهای غربی با تزریق سرمایه در بانکهای بزرگ خود به سهامدار اصلی این بانکها تبدیل شده اند و در حقیقت سیستم بانکداری غربی نیمه ملی شده است.

بحران فعلی جزو عمیق ترین بحرانهای تجربه شده در صد سال گذشته است. گرچه شدت این بحران لاجرم بستگی به اصول بنیادین اقتصادی دارد ، اما احساسات بازار و بدبینی یا خوشبینی بازارهای مالی نقش عظیمی در تحولات آتی بازی می کنند. به همین سبب است که دولتها با کمک به بانکها و جلوگیری از سقوط بیش از پیش بازار مسکن سعی دارند تا بدبینی بازارهای مالی را کاهش دهند و بازارها را از حالت وحشت و اضطراب خارج کنند.

       
   

   



            طه عزیزی   


            سایت الف ( www.alef.ir )