1- جاى سجده به قدرى ارزش پیدا مىكند كه در حدیث مىخوانیم: پس از نماز بر جاى سجده دست بكش و به صورت و بدن خود بكش تا از امراض و آفات و ناگوارىها در امان بمانى.(302)
2- سعى كنیم سجده شكر بعد از نماز مغرب را فراموش نكنیم كه دعا در آن مستجاب است.(303) امام صادقعلیه السلام فرمود: كسى كه بین اذان و اقامه سجده كند و در سجده بگوید: «سَجَدْتُ لَك خاضِعاً خاشعاً ذلیلاً» خداوند محبت او را در دل مؤمنان و هیبت او را در دل منافقان قرار مىدهد.(304)
3- سجده مخصوص خداست و در مقابل هیچكس حتّى پیامبر خدا سجده جایز نیست(305)، چه رسد به قبور امامان و امامزادگان كه بعضىها به عنوان پابوسى در مقابل آنها به سجده مىافتند.
هنگامى كه مسلمانان به حبشه هجرت كردند، كفار گروهى را نزد نجاشى فرستادند تا مسلمانان را به كشورش راه ندهد و آنها را اخراج كند. نماینده قریش طبق رسم آن زمان در مقابل نجاشى پادشاه حبشه به سجده افتاد، امّا نماینده مسلمین كه جعفر برادر حضرت على بود سجده نكرد و گفت: ما جز در برابر خدا در برابر احدى سجده نمىكنیم.(306)
سجده حضرت یعقوب و فرزندانش در برابر حضرت یوسف نیز نه بر یوسف، بلكه براى خداوند بود، لكن به شكرانه نعمت وصال یوسف. «وَ خَرُّوا لَهُ سُجَّداً»(307)
302) سفینةالبحار.
303) وسائل، ج 4، ص 1058.
304) وسائل، ج 4، ص 633.
305) وسائل، ج 4 986.
306) مسند احمد حنبل، ج 1، ص 461.
307) سوره یوسف، آیه 100.
:: ادامه مطلب
امام صادق علیه السلام مى فرماید: دلیل آنكه حضرت ابراهیم به مقام خلیل اللّهى رسید، سجدههاى زیاد او بر خاك بود.(298)
شبى كه بنا شد حضرت على در جاى پیامبراكرم بخوابد تا آن حضرت از تیغ دشمنان در امان بماند، از رسول خدا پرسید: اگر من اینكار را بكنم جان شما به سلامت خواهد بود؟ وقتى پیامبر جواب مثبت داد، حضرت على لبخندى زد و به شكرانه این توفیق سجده شكر كرد.(299)
وقتى سر بریده ابوجهل، رهبر مشركان را به نزد پیامبر آوردند، حضرت سجده شكر كردند.(300)
امام سجّادعلیه السلام در پایان هر نماز به شكرانه انجام آن سجده شكر مىكرد و هرگاه بلائى از او دور مىشد و یا میان دو مسلمان را اصلاح مىكرد به شكرانه آن سجده مىكرد. آن حضرت سجده خود را به قدرى طول مىداد كه غرق در عرق مى شد.(301)
298) بحار، ج 85، ص 163.
299) وافى، ج 8، ص 882.
300) جامعالاحادیث، ج 5، ص 475.
301) بحار، ج 85، ص 137.
:: ادامه مطلب
اگر در نماز نقصى بوده كه با نوافل هم برطرف نشده، سجده شكر آنرا جبران مى كند. رضایت پروردگار را به دنبال دارد و فاصله میان انسان و فرشتگان را برطرف مىكند. دعاى در سجده مستجاب مىشود و ثواب ده صلوات دارد و ده گناه بزرگ را محو مىكند.
در قدر و منزلت سجده شكر همین بس كه خداوند با آن بر فرشتگان مباهات مىكند.(297)
297) الفقیه، ج 1، ص 331.
:: ادامه مطلب
سجده مخصوص نماز نیست، بلكه در موارد دیگرى نیز مطرح است و حتى گاهى واجب مىشود، مانند تلاوت یكى از چهار آیهاى كه سبب سجده مى گردد.
یكى از موارد شكر، سجده شكر است كه به آن سفارش بسیار شده است.
سجده شكر، یعنى تشكر از نعمتهاى بىپایان الهى كه بر ما و خانواده ما نازل شده است. امام صادقعلیه السلام مىفرماید: هرگاه یاد نعمتى افتادى، صورت خود را براى تشكر بر زمین بگذار و اگر دیدى كه مردم ترا مىبینند به احترام آن نعمت كمى خم شو.(291)
پیامبر اكرم را دیدند كه از شتر پیاده شد و پنج سجده كرد و فرمود: جبرئیل بر من نازل شد و پنج بشارت به من داد و من براى هر بشارتى یك سجده كردم.(292)
حضرت علىعلیه السلام گاه در سجده شكر بیهوش مىشد(293) و از امام زمانعلیه السلام نقل شده كه لازمترین سنّتها، سجده شكر است.(294)
در سجده شكر هرگونه ذكر و دعایى جائز است، امّا گفتن «شُكْراً لِلَّه» و «اَلْحَمْدُ لِلَّهِ» و یاد نعمت بزرگ ولایت اهل بیتعلیهم السلام سفارش شده است.(295) خداوند مىفرماید: پاداش كسى كه سجده شكر كند آن است كه من هم از او تشكر مىكنم.(296)
گرچه سجده شكر زمان و مكان بخصوص ندارد، اما بهترین زمان آن پس از هر نماز و به عنوان یكى از تعقیبات نماز است.
291) وافى، ج 8، ص 825.
292) محجّةالبیضاء، ج 1، ص 346.
293) جامع الاحادیث، ج 5، ص 459.
294) جامع الاحادیث، ج 5، ص 453.
295) جامعالاحادیث، ج 5، ص 469.
296) الفقیه، ج 1، ص 334.
:: ادامه مطلب
گرچه سجده بر هر خاكى، بلكه هر سنگ و چوب پاكى جایز و صحیح است اما تربت امام حسین علیه السلام امتیازاتى دارد، كه امام صادق علیه السلام جز بر خاك كربلا سجده نمى كرد.
سجده بر خاك كربلا حجابهاى هفتگانه را پاره مىكند. هم نماز را بالا برده و به قبولى مىرساند، هم نمازگزار را از قعر مادّیات بیرون كشیده و او را با جهاد و خون و شهادت آشنا مىسازد.
سجده بر خاك حسین، یعنى نماز همراه ولایت.
سجده بر خاك حسین، یعنى نماز همراه شهادت.
سجده بر خاك حسین، یعنى بزرگداشت خاطره آنان كه براى نماز و در راه نماز خون دادند.
سجده بر خاك حسین، یعنى هر روز عاشوراست و هر زمین كربلا.
سجده بر خاك حسین، یعنى در راه مبارزه با ظلم، سر و جان بده، امّا تن به ذلّت نده.
آرى مزار حسین، باغى از باغهاى بهشت و درى از درهاى آن است. دعا تحت قبّه آن حضرت، مستجاب و نماز در آن مكان محبوب ومقبول خداست.
تسبیحى كه از آن خاك درست شود، اگر در دست بچرخد، براى صاحبش پاداش «سبحان اللّه» دارد، گرچه او ساكت باشد و اگر ذكر خدا بگوید و تسبیح را بچرخاند براى هر ذكرى 70 برابر پاداش مىگیرد.
مخفى نماند اهمیتى كه براى خاك كربلا نقل شد تا چهار میل از اطراف قبر امام حسین را در بر مىگیرد.(290)
290) مطالب این بحث از روایاتى استفاده شده كه در كتاب شریف «كامل الزیارات» باب 89 به بعد آمده است.
:: ادامه مطلب
در اینجا به گوشهاى از آداب سجده كه در روایات آمده است، اشاره مىكنیم: (289)
پس از ركوع براى آمدن به سجده، دستها قبل از زانوها به زمین برسد. به هنگام سجده دستها در برابر گوش قرار گیرد، در مردان، آرنج به زمین نچسبد و از دو طرف همچون دو بال باز باشد. نه فقط پیشانى بلكه بینى نیز بر خاك نهاده شود. هنگامى كه نمازگزار بین دو سجده مىنشیند، روىِ پاى راست را بر پشت پاى چپ بیندازد، بطورى كه سنگینى بدن روى سمت چپ بیفتد، زیرا كه چپ رمز باطل است و راست رمز حق.
در سجده، علاوه بر ذكر واجب صلوات بفرستد، دعا كند و از خوف خدا اشك بریزد. هنگام برخاستن از سجده، تكبیر بگوید و بهنگام تكبیر دستها را بالا بیاورد.
289) این روایات در جلد چهارم وسائل، از صفحه 950 تا 980 آمده است.
:: ادامه مطلب
سجده، بهترین حالات انسان در برابر خداست.
سجده، بهترین راه براى نزدیكى به خداست. «وَاسْجُدْ وَاقْتَرِبْ»(265)
نشانه یاران باوفاى پیامبر آن است كه آثار سجده در سیماى آنان دیده مىشود. «سیماهُمْ فى وُجُوهِهِمْ مِنْ اَثَرِ السَّجُودِ»(266)
سجده، انسان را همگام و هماهنگ با كلّ هستى مىسازد، زیرا همه موجودات آسمان و زمین، از ستاره و سبزه به درگاه الهى ساجد و خاضعاند. «وَ لِلَّهِ یَسْجُدُ ما فِى السَّمواتِ وَ ما فِى الْاَرْضِ»(267)، «وَالنَّجْمُ وَ الشَّجَرُ یَسْجُدانِ»(268)
سجده، هماهنگى با فرشتگان الهى است. حضرت علىعلیه السلام مىفرماید: هیچ طبقهاى از طبقات آسمان نیست مگر آنكه گروهى از فرشتگان در حال سجدهاند.(269)
سجده، عالىترین درجه عبودیت و بندگى است، زیرا انسان بالاترین نقطه بدن خود، یعنى پیشانى را بر خاك مىساید و اظهار ذلّت و عجز به درگاه عزیز قادر مىبرد.
سجده، عالىترین مقام براى والاترین مردان و زنان عالم است. خداوند پیامبرش را فرمان به سجده مىدهد، آنهم نه فقط در روز كه بهنگام شب: «وَ مِنَ اللَّیْلِ فَاسْجُدْ لَهُ وَ سَبِّحْهُ لَیْلاً طَویلاً»(270) و خطاب به حضرت مریم، آن زن پاك و عابد مىفرماید: «یا مَرْیَمُ اقْنُتى لِرَبِّك وَاسْجُدى»(271)
سجده، كه بدنبال ركوع مىآید مرحلهاى كاملتر و بالاتر از آنست و نمازگزار را به اوج خضوع مىرساند، لذا در قرآن معمولاً این دو در كنار یكدیگر آمده است: «یا اَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا ارْكَعُوا وَاسْجُدُوا»(272)، «تَریهُم رُكَّعاً سُجّداً»(273)
سجده، رمز ایمان به آیات الهى است: «اِنَّما یُؤْمِنُ بِایاتِنا الَّذینَ اِذا ذُكِّروُا بِها خَرُّوا سُجَّداً»(274)
سجدههاى شبانه، یكى از نشانههاى بندگان صالح خداست: «عِبادُ الرَّحْمنِ... وَالَّذینَ یَبیتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّداً وَ قِیاماً»(275)
سجده، زینت نماز است پس آنرا نیكو بجاى آوریم. امام صادقعلیه السلام مىفرمود: هرگاه نماز مىخوانید ركوع و سجود آنرا نیكو انجام دهید كه خداوند پاداشى هفتصد برابر بلكه بیشتر عنایت مىفرماید.(276)
سجده، مایه مباهات خداوند بر فرشتگان است و لذا عنایت الهى را بدنبال دارد، تا آنجا كه در هر سجده یكى از گناهان انسان محو و پاداشى بزرگ براى او ثبت مىشود.(277) حضرت علىعلیه السلام مىفرمود: اگر انسان بداند بهنگام سجده چه رحمتى او را فرا گرفته است هرگز سر از سجده برنمىدارد.(278)
سجده، روح خودخواهى و غرور را از میان برده و انسان را از تكبّر نجات مىدهد.(279)
پیامبر مىفرمود: من در قیامت امّت خود را از آثار سجده كه بر پیشانى دارند مىشناسم.(280) و آن گوشه از زمین كه بر آن سجده شده است، در قیامت گواه عبادت انسان مىگردد(281) و در دنیا نیز از آن نقطه نورى به آسمانها مىرود.(282)
همانند ركوع، سجود طولانى نیز سبب بقاى نعمتها و طول عمر مىشود.(283)
سجده به قدرى مهم است كه خداوند به پیامبر عظیمالشأنى همچون حضرت ابراهیم فرمان مىدهد كه مسجدالحرام را براى طوافكنندگان و قائمین و راكعین و ساجدین تطهیر نماید.(284)
265) سوره علق، آیه آخر. البتّه این، آیه یكى از چهار، آیهاى است كه اگر تلاوت شود سجده بر انسان واجب مىشود.
266) سوره فتح، آیه 29.
267) سوره نحل، آیه 49.
268) سوره الرحمن، آیه 6.
269) نهجالبلاغه، خطبه 91.
270) سوره انسان، آیه 26.
271) سوره آلعمران، آیه 43.
272) سوره حج، آیه 77.
273) سوره فتح، آیه 29.
274) سوره سجده، آیه 15.
275) سوره فرقان، آیه 64.
276) بحار، ج 85، ص 139.
277) جامعالاحادیث، ج 5، ص 466.
278) جامعالاحادیث، ج 5، ص 482.
279) جامعالاحادیث، ج 5، ص 453.
280) مسند احمد حنبل، ج 4، ص 189.
281) جامعالاحادیث، ج 5، ص 189.
282) مستدرك وسائل، ج 4، ص 485.
283) وسائل، ج 4، ص 928.
284) سوره بقره، آیه 125.
:: ادامه مطلب
|
» کل نظرات : 135
» بازديد کل : 2912956
» تاريخ ايجاد وبلاگ :
شنبه 30 دی 1391
» آخرين بروز رساني :
سه شنبه 19 دی 1396