یكى از نمازهاى مستحب، «نماز باران» است. این نماز با شرایطى كه گفته مى‏شود برگزار مى‏گردد و در آن مردم از خداوند باران مى‏طلبند تا خشكسالى وقحطى برطرف شود وبراى زراعت‏ها باران ببارد. به این نماز، نماز «استسقا» هم گفته مى‏شود.
 در این باره، به كلام امام خمینى‏قدس سره در «تحریر الوسیله» استناد مى‏كنیم:
 «نماز باران مستحب است، آنگاه كه آب نهرها كاهش یابد و باران نیاید. سبب نیامدن باران به خاطر گسترش گناهان، ناسپاسى نعمت‏ها، نپرداختن حق مردم، كم فروشى، ظلم، نیرنگ، ترك امر به معروف و نهى از منكر، نپرداختن زكات و حكومت و قضاوت بر خلاف حكم خدا و ... است كه موجب خشم پروردگار و نیامدن باران مى‏شود».(143)
 نماز باران، مثل نماز عید فطر و قربان، دو ركعت است كه گروهى خوانده مى‏شود. در هر ركعت یك حمد و یك سوره، و در ركعت اوّل پنج تكبیر دارد و در ركعت دوّم چهار تكبیر. پس از هر تكبیر در هر ركعت، یك قنوت است. بهتر است در قنوت دعایى خوانده شود كه طلب باران در آن است.
 آداب این نماز از جمله عبارت‏اند از:
 * بلند خواندن حمد و سوره.
 * سه روز رزوه گرفتن به نحوى كه روز سوم، دوشنبه یا جمعه باشد.
 * بیرون رفتن امام جماعت همراه با نمازگزاران به صحرا در نهایت وقار و آرامش و خشوع و حالت نیاز، و انتخاب جایى تمیز براى نماز، و داشتن حالتى نیازمندانه و ترحّم‏انگیز، مثلاً پابرهنه بودن.
 * منبر را با خود به صحرا ببرند، مؤذّن‏ها همراه مردم باشند، پیران و كودكان و چهار پایان را هم با خود ببرند، و بچّه‏ها را از مادران‏شان جدا سازند تا گریه‏ها ضجه‏ها زیاد شود و سبب نزول رحمت گردد.
 * پیشنماز، پس از نماز، رداى خود را دگرگون سازد، یعنى قسمت راست را به سمت چپ و سمت چپ را به راست بگرداند و با صداى بلند صد مرتبه تكبیر به طرف راست و صد بار تسبیح به سمت چپ بگوید و صد بار حمد و شكر خدا بگوید. مردم هم همصدا با او ذكر بگویند، و آنگاه دعا كند. مردم هم دعا كنند و آمین بگویند و بسیار تضرّع و ناله نمایند.
 * بهتر است در دعاها از آنچه از امامان معصوم ‏علیهم السلام نقل شده استفاده شود.(144) از جمله:
 دعاى 19 صحیفه سجادیه و دعاى حضرت على‏علیه السلام در مورد نماز باران.(145)
 از میان نمازهاى معروفِ باران، نمازى است كه مرحوم آیت اللّه سید محمد تقى خوانسارى در دوره حضور انگلیسى‏ها در قم برگزار كرد و سبب نزول باران شد و خارجى‏ها به شدت تحت تأثیر قرار گرفتند.
 آنچه رحمت الهى را جلب مى‏كند، شكسته دلى و خضوع و خلوص و توبه مردم و توجّه آنان به سوى پروردگار است. گاهى ممكن است خداوند از روى ترحّم به حیوانات نیز باران رحمتش را بر همه، از جمله آدمیان نازل كند.
 در حدیث آمده است:
 حضرت سلیمان علیه السلام با اصحاب خویش براى نماز باران مى‏رفتند. حضرت مورچه‏اى را دید كه سر به سوى آسمان بلند كرده و عرض مى‏كند:
 خدایا! ما آفریده‏اى از آفریدگاران توئیم كه از روزى تو بى نیاز نیستم. ما را به خاطر گناهان بنى آدم، نابود مكن. حضرت سلیمان به همراهانش فرمود: برگردید! با دعاى دیگرى غیر از شما، سیراب شدید!(146)
 امام صادق علیه السلام مى‏فرماید: پیروان فرعون روزى پیش او آمدند و گفتند: آب نیل خشك شده و هلاك خواهیم شد. گفت: امروز برگردید. شب، خودش به میان رود نیل رفت و دست به دعا برداشت و گفت: خدایا! مى‏دانم كه جز تو كسى قدرت ندارد براى ما آب بیاورد، پس ما را آب برسان. صبح، آب دوباره جارى شد.(147)

143) احادیث مربوط به بعضى از نكات فوق، در «مَن لایحضره الفقیه، ج 1، ص 524» آمده است.
144) تحریرالوسیله، امام خمینى، «صلوةالاستسقا»، ج 1، ص 245.
145) مستدرك نهج‏البلاغه، ج‏6، ص‏268.
146) من‏لایحضره‏الفقیه، ج 1، ص 524.
147) من‏لایحضره‏الفقیه، ج 1، ص 526.