برپايي نماز جماعت

آيين اسلام از جنبه‏هاي اجتماعي مهمي برخوردار است و با توجه به بركات وآثار يگانگي و يكپارچگي، در بسياري از برنامه‏هاي آن بر وجود اين جنبه پافشاري شده است. برگزاري نمازهاي روزانه واجب به صورت جماعت، يكي از اين برنامه‏هاست كه افزون بر جنبه اجتماعي آن، ثواب معنوي فراواني دارد. رسول خدا صلي‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم درباره اهميت جماعت فرمود:

«يك نماز با جماعت، بهتر از چهل سال نماز فرادا در خانه است». پرسيدند: يك روز نماز؟ فرمود: «بلكه يك نماز».) مستدرك الوسائل، ج 1، ص 488. (

اكنون در پاسخ به اين پرسش كه «چرا برخي به نماز جماعت نمي‏روند؟» بايد گفت شركت نكردن افراد در نماز جماعت، دليل‏هاي گوناگوني دارد كه به بيش‏تر آن‏ها نبايد توجه كرد. هرچند شايستگي علمي و اخلاقي پيش‏نماز، آموزنده بودن محيط مساجد و برخورد شايسته و احترام‏آميز با شركت‏كنندگان در نماز به‏ويژه كودكان و نوجوانان، در جذب آنان به اين كانون يگانگي و معنويت سهم زيادي خواهد داشت، ولي اگر مربيّان، آموزگاران، پدران و مادران، در اين جماعت‏ها شركت كنند و در برابر شاگردان و فرزندان به نماز بايستند، الهام‏بخش خواهد بود. هم‏چنين مساجد بايد در نهايت پاكي، پاكيزگي و زيبايي معنوي بوده و از هرنوع پليدي به دور باشد. پاكيزگي مساجد به اندازه‏اي در اسلام اهميت دارد كه پاكيزه ساختن مسجد مايه آمرزش گناه شمرده مي‏شود.

 

رسول خدا صلي ‏الله ‏عليه‏ و‏آله ‏وسلم فرموده ‏است: مَن كَنَسَ الْمَسْجدَ يَومَ الْخَميسِ لَيلَة الْجُمعةِ فَأخرَجَ مِنهُ التُّرابَ قَدرِ ما نَدري فِي العَيْنِ غَفَر لَهُ. (2. ثواب‏الاعمال، ص 31. )

هركس در شب جمعه، مسجد را به اندازه خاكي كه ممكن است در چشم برود، جارو كند، خدا گناهش را مي‏آمرزد.

يادآوري
1. براي كودك، جانماز و سجاده قشنگ همراه با مهر و تسبيحي زيبا تهيه كنيم.
2. مي‏توان براي دختربچه‏ها، چادري زيبا و رنگي و براي پسربچه‏ها، لباسي ويژه براي نمازخواندن تهيه كرد.
3. هنگام آموزش قرائت نماز به كودك، با آراستن سخن، آهنگين و دل‏نشين كردن عبارت‏هاي نماز، هرچه بيش‏تر او را برانگيزانيم.
4. نعمت‏ها و عنايت‏هاي خداوند و مهر و دل‏بستگي او را به كودك يادآور سازيم.
5. هنگام دعوت كودك به نماز، با او به خوشرويي برخورد كنيم.
6. پس از پايان نماز، با خريدن يك خوراكي يا بوسيدن و رفتارهايي اين‏چنين، سپاس‏گزاري خود را به كودك نشان دهيم.
7. از ادبيات و شعرهاي قشنگ و سرودهاي زيبا براي نماز استفاده كنيم. همه اين كارها براي نوجوانان مي‏تواند به صورت ديگري نيز انجام شود، مانند: تهيه كتاب‏هاي جذّاب درباره آموزش نماز، اهداي وسايل مورد نياز پس از انجام نماز و... .

بهره‏گيري از قصه و شعر در مورد نماز

موضوع نماز در قالب شعر و داستان، موضوعي ابتكاري است كه استفاده از آن مي‏تواند سبب دل‏بستگي و كشش بيش‏تر كودك به سوي نماز شود.

·  شعر نماز ويژه كودكان پيش‏دبستاني

وقتي نماز مي‌خواني

در آسمان آبي

مثل خورشيد مي‌تابي

تكليف خود بداني

هر صبح و ظهر و هر شب

اگر نماز بخواني

خدا تو را دوست دارد

از خوبي‏ها مي‏گويي

با خداي مهربان

مثل نخل‏ها خوشبويي

وقتي نماز مي‌خواني

در چشمه‏هاي قرآن

بايد وضو بگيري

نازنين با ايمان

اي دختر مسلمان

اي دختر مسلمان

چون شاخه گل

سجاده بگشا

بعد از وضويت

صبح است و حالا

وقت نماز و

خوب اذان را

بشنو صداي

بر روي لب‏ها

گلخنده وا كن

شبو و زيبا

مثل شكوفه

برخيز از خواب

وقت نماز است

از بام مهتاب

سر زد سپيده

به هوايش پرواز

مرغ دل كرده، باز

موسم راز و نياز

شده باز وقت نماز

برخيز ازجا ) گلبانگ تربيت، فرشته حكمت، تهران، انتشارات تربيت، چاپ اول، 1371، ص 17. (  

نماز و زندگي
من كودكي شادابم
در پاكي مثل آبم
در زندگي بي‏تابم
وقتي نماز مي‌خوانم
من در كنار بابا
بر لبهايم مي‌خواند
پرستوي شادي‌ها
الله اكبر گفتن
چه‏قدر شيرين و زيباست لا اله الا الله

حرف پيامبر ماست (گلبانگ تربيت، فرشته حكمت، تهران، انتشارات تربيت، چاپ اول، 1371، ص 16 )  

پيامبرگرامي اسلام نيز در نهايت احسان و بردباري، نماز را براي كودك، شيرين و خواستني مي‏كرد، چنان‏كه ليث‏بن سعد مي‏گويد: «روزي پيامبر نماز جماعت مي‏خواند و جمعي به او اقتدا كرده بودند. حسين عليه‏السلام كه كودكي بيش نبود، آن‏جا نشسته بود. هنگامي كه رسول خدا به سجده رفت، آمد و بر پشت پيامبر سوار شد. آن‏گاه پاهاي خود را حركت داد و گفت: «حَلْ.. حَلْ» (شتر را با تكرار اين واژه مي‏رانند). هنگامي كه رسول خدا صلي‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم مي‏خواست سر از سجده بردارد، حسين را مي‏گرفت، آرام بر زمين مي‏گذاشت و بلند مي‏شد و چون به سجده بعدي مي‏رفت، باز حسين همان كار را انجام مي‏داد. تا پايان نماز اين كار تكرار شد.

مردي يهودي چون اين صحنه را ديد، به عنوان اعتراض نزد رسول خدا آمد و گفت: اي محمد! شما با كودكان رفتاري مي‏كنيد كه ما اين‏گونه رفتار نمي‏كنيم. پيامبر فرمود: اگر شما هم به خدا و رسول او ايمان داشته‏باشيد، به كودكان خود مهرباني مي‏ورزيد و با مهر و نوازش با آنان رفتار مي‏كنيد. يهودي تحت تأثير اين پرورش اسلامي و بلندنظري پيامبر، شيفته اسلام شد و همان دم مسلمان گرديد».

بحارالانوار، ج 43، ص 285، ح 50.

::