قالب وبلاگ

به گزارش خبرگزاری شبستان، حجت الاسلام والمسلمین خدامراد سلیمیان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در کتاب «نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی علیه السلام» می‌نویسد:

در ادعیه و زیارات مربوط به حضرت مضامین دیگری نیز آمده که به آنها اشاره می شود:

1. شکوای دل با خداوند و امام زمان، عجّل اللَّه تعالی فرجه، از دشواریهای زمانه و طولانی شدن غیبت و استغاثه به آنها، که اکثراً با مضامین بالا و بصورت خطابی است، و گاهی کلماتی از قبیل »الغوث« و »ادرکنی« و »العجل« آمده است.
2. بیان فضائل و خصائص مظلومیت اهل بیت، علیهم السلام، و بخصوص امام زمان،عجّل اللَّه تعالی فرجه.
3. شهادت به اعتقادات درباره حضرت؛ از قبیل طول عمر حضرت و رجعت و عدل جهانی که به دست او تحقق می یابد.
4. تجدید بیعت و اعلام آمادگی برای جانفشانی و اطاعت از اوامر آن حضرت.

محمد انصاري زنجاني، ماهنامه موعود شماره 150

به گزارش خبرگزاری شبستان حجت الاسلام علیرضا پناهیان در کتاب «انتظار عامیانه، عالمانه و عارفانه» در رابطه با ضرورت تبدیل انتظار عامیانه به انتظار عالمانه و عارفانه می نویسد:

نگاه عارفانه یعنی راه یافتن به اسرار معنوی مفاهیم دینی؛ و تحلیل ظواهر دین به بواطنی که عمق معنایی آن ظواهر را به ما نشان می دهند. عرفان از یک آگاهی عمیق خبر می دهد؛ معرفتی است که عموماً با عقل نظری قابل دریافت نیست و نیاز به شهود قلبی و باطنی دارد. می توان از عارفانه ها سخن گفت و می شود عارفانه سرود، اما آنچه به زبان علم عرفان و یا ذوقیات عرفانی می آید، نَمی از یم است. مهم آن است که بتوانیم با ادراک عارفانه، راه را برای احساس عرفانی باز نماییم؛ و با عرفان نظری به سمت عرفان عملی حرکت کنیم.

ممکن است ما با گفت وگوی عرفانی، عارف نشویم ولی شمیم یک نگاه ژرف به عالم، لذت معنوی خاصی دارد که از آن مستغنی نیستیم. آب دریایی است که اگر نمی توانیم در آن شناگر شویم، لااقل دست و رویی در آن بشوییم، تا خنکای یک زیّ عارفانه، جان ما را طراوت بخشد.

از طرف دیگر، همان طور که غفلت از شیوع انتظار عامیانه، ممکن است جامعه را در نوعی عوام زدگی فرو ببرد و اندیشمندانه نگریستن به مفهوم انتظار را به تأخیر بیفکند، غفلت از بعد عرفانی مفهوم انتظار نیز ممکن است سطح توقع ما را از معنای انتظار پایین آورده و ارزش واقعی انتظار را در نگاه ما تنزّل دهد.

ضمن آن که نگاه عارفانه به انتظار، عمق معنوی و زیبایی عرفانی انتظار را برای ما به تصویر می کشد و نیاز ما را به یک حیات عرفانی تامین کرده و عطش معنوی جامعه را برای فرو غلتیدن در عرفان های موهوم از بین می برد.

به علاوه شاید در یک نگاه عارفانه به انتظار دریابیم که چرا منتظران واقعی آن همه سوز و گداز دارند؛ و برای شرفیابی به محضر ظهور مولا این همه تهذیب نفس می کنند و در مسیر تقواپیشگی گام بر می دارند. همچنین، راز ارزش عظیم انتظار را باید در این نگاه عارفانه جست و جو کرد.

تنها در بستر یک نگاه عارفانه است که می توان فهمید چرا باید برترین و بافضیلت ترین عبادت امت پیامبر صل الله علیه وآله «انتظار فرج» باشد. و دست آخر این که، اگر این نگاه در رگ های اندیشه و احساس جامعه جریان یابد، آثار معنوی انتظار بیش از پیش نمایان خواهد شد و دل های بیستری از خداجویان، بیدار خواهد شد.

اساساً به همه اجزای دین باید عارفانه نگاه کرد به گونه ای که نگاه به باطن معانی و مفاهیم دینی، عادت همیشگی ما شود و مشیء عرفانی، یک سلیقه مربوط به گروهی خاص تلقی نشود.

حضرت امام (ره) در کتاب «سّرالصلوة» خود می نویسند: «ومحصّل مقصود ما از این فصل آن است که نماز، بلکه جمیع عبادات، از غیر از این صورت و قشر و مجاز باطن و لبّ و حقیقتی است و این از طریق عقل معلوم است و از طریق نقل شواهد کثیره دارد که ذکر جمیع آن از حوصله این اوراق خارج است و ما به ذکر بعضی از آن، این اوراق را متبرک می کنیم.» 

به گزارش خبرگزاری شبستان: حجت الاسلام علیرضا پناهیان در کتاب «انتظار عامیانه، عالمانه، عارفانه» می نویسد:

ارتباط عبادت و ولایت آنچنان تنگاتنگ است که از طرفی نماز بدون ولایت پذیرفته نیست و از طرف دیگر هر نماز مقبولی هم، ولایت پذیری را افزایش می دهد. از یک سو محبت خدا به محبت ولی خدا سرایت می کند و از سوی دیگر، ولایت امامان علیهم السلام، انسان را در اوج عبودیت قرار می دهد. همچنان که امام صادق(ع) فرمودند: «ولایت ما همان ولایت خداست که خدا هیچ پیغمبری را جز به آن مبعوث نساخت؛ «وَلایَتُنا وَلایةُ اللهِ الَّتی لَم یَبعَث نَبیّاً قطُّ الَّا بِها».

به همین دلیل است که در این دنیا که ما گرفتار فراق خدا هستیم، اولیای خدا هستند که با حضور خودشان تحمل این فراق را آسان می کنند و ما را در رسیدن به ملاقات خدا یاری می دهند، اما وقتی بشر به این دنیا آمد، مشکل او فقط دوری از خدا نبود که با حضور اولیای خدا برطرف شود، بلکه در این میان مشکل دومی هم پیدا شد؛ و آن ظلم و ضلالت هایی که بود که توسط انسان های متکبر و مستکبر به انسان های دیگر تحمیل می شد و عامل شدت یافتن سختی های دنیا و دشوار شدن حرکت بشر به سمت خدا می گردید.

مشکل اول را خداوند متعال با گذاشتن وجه الله در میان ابنای بشر برطرف کرد تا انسان ها با ملاقات او و آرام گرفتن در کنار او، راحت تر بتوانند این دوره انتظار را سپری کنند. مشکل دوم را هم خداوند متعال با ولایت بخشیدن به همین وجه الله برطرف کرد. گویا خداوند متعال با زبان تقدیر به بشر فرمود: «برای برطرف کردن این مشکل دوم، من به همین وجه الله ولایت می دهم تا با ولایت اجتماعی اش نظم را برقرار کند، تا شما بدون اینکه در این دنیا ستم ببینید، به سوی من حرکت کنید».

پس در دوران غیبت ولی الله، ما با دو کمبود و دو مشکل مواجه شدیم: مشکل اول این است که با نرسیدن به دیدار «وجه خدا»، دلتنگی ما برای دیدار خدا، شدت گرفت و در اثر این دوری، از خدا هم دورتر شدیم. مشکل دومی که در این میان پیدا شد، این بود که در اثر غیبت آن چراغ هدایت و ولایت، درد ظلم ها و ضلالت های فراوان نیز به درد فراق اضافه شد. چون این وجه الله است که ولایت دارد و می تواند نظم و عدالت را برقرار کند. زیر سایه پرنور اوست که راه برای سیر انسان به سوی خدا هموار می شود اما در دوران غیبت، زمینه اعمال و تحقق این ولایت از بین رفته است.

پس در مواجهه با مشکل اول، هر کس که به وصال پروردگار می اندیشد، بیشتر فراق ولی خدا را احساس می کند و در مواجهه با مشکل دوم، هر کس که حیات انسان را بستر حرکت به سوی خدا می داند، التهاب انتظار را بیشتر در وجود خود لمس خواهد کرد. اما مابقی منتظران ظهور، که چنین نگاه عارفانه ای ندارند بسیار سطحی تر از آنچه می باید، در انتظار فرج هستند.

در خاتمه بحث و بر پایه آنچه تبیین شد، می توان در مقابل انتظار عامیانه و سطحی نگرانه، انتظار عارفانه را این گونه معرفی کرد: انتظار عارفانه، یعنی اولا منتظر رهایی از این دنیا و مشتاق ملاقات خدا بودن و ثانیا اکنون که در زندان این دنیا گرفتاریم و در رنج دوری از خدا می سوزیم، منتظریم تا وجه الله و ولی الله بیاید تا هم با دیدن او آن رنج دوری کمی تسکین پیدا کند و هم در سایه ولایت او بتوانیم با سرعت و سهولت بیشتری به سمت خدا حرکت کنیم و آمادگی بیشتری برای دیدار و ملاقات خدا کسب کنیم و بشریت را هم راحت تر بتوانیم به سوی خدا رهنمون شویم.

به گزارش خبرگزاری شبستان، حجت الاسلام والمسلمین علیرضا پناهیان در کتاب «انتظار عامیانه، عالمانه و عارفانه» می نویسد:

انسانی که برای خدا آفریده شده است، جز در کنار او آرام نمی گیرد. دنیا به هر حال دنیاست و حجاب ها و موانع بسیاری بر سر راه وصال بی پرده حق قرار می دهد. اما انسان باید در طول حیات دنیا، این فراق را تحمل کند و برای فرج و خلاصی از این دنیا و محدودیت های آن انتظار بکشد. در این میان پروردگار مهربان راهی برای تسکین دل عاشقان لقائش قرار داده که تمام حیات دوستان خدا به آن وابسته است. این تسکین دهنده دل ها که دوستان خدا به عشق آن زنده اند، سختی های این دنیا را تحمل می کنند، ملاقات ولیّ خدا و حجت او روی زمین است.

حال اگر ما در این دنیای گره خورده با فراق خدا، امام خود را هم بالای سر خود نیابیم؛ و هر لحظه که به او نیازمندیم و دلتنگ او می شویم، خود را در محضرش نبینیم و «وجه خدا» قلب ما را در این انتظار طولانی تسکین نبخشد، آیا مضطر نخواهیم شد و در انتظار دیدار او لحظه شماری نخواهیم کرد؟!

ما منتظر رهایی از دنیا و بازگشت به آغوش ملاقات خدا بودیم و قرار بود سختی این دوران انتظار برای ملاقات خدا، به واسطه حضور وجه الله قابل تحمل شود، اما ما در زمانه ای به دنیا آمدیم که «وجه الله» و «ولی الله» پشت پرده غیبت است.

حالا ما حق داریم که  به صورتی مضاعف معترض فراق و منتظر وصال باشیم و درد فراق و انتظار در ما دو چندان می گردد و صدای شکوه و ناله مان به درگاه خدا بلند می شود که: «اللَّهُمَّ إِنَّا نَشْکُو إِلَیْکَ فَقْدَ نَبِیِّنَا صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَ غَیْبَةَ وَلِیِّنَا؛ خدایا ما به تو شکایت می کنیم از فقدان پیامبرمان و غیبت ولیّ مان.»

و یا حق داریم از خدای خود بخواهیم: «اَللّـهُمَّ اَرِنيِ الطَّلْعَةَ الرَّشيدَةَ وَ الْغُرَّةَ الْحَميدَةَ وَ اكْحُلْ ناظِري بِنَظْرَة منِّي اِلَيْهِ؛ خداوندا! آن طلعت رعنا و آن صورت زیبا را به من بنما و با نگاهی که به ما می کنی دیدگانم را روشن گردان.»

از طرفی دلتنگی برای خدا، به دلتنگی برای اولیای خدا سرایت می کند و از طرف دیگر محبت به اولیای خدا به محبت خود خدا می انجامد. اساساً در مذهب و مرام اسلام ناب، تمام امور معنوی به نوعی به ولایت ختم می شوند و یا از این ساحت مقدس آغاز می گردند: «إن ذُکِرَالخَیرُ کُنتمُ أوَّلَهُ و أصلَهُ و فَرعَهُ و مَعدِنَهُ و مأواهُ و مُنتَهاهُ؛ اگر سخنی از خیر به میان آید، شما سرآغاز آن واصل و فرع آن و معدن و مأوا و منتهای آنید.»

ارتباط عبادت و ولایت آن چنان تنگاتنگ است که از طرفی نماز بدون ولایت پذیرفته نیست و از طرف دیگر هر نماز مقبولی هم، ولایت پذیری را افزایش می دهد. از یک سو محبت خدا به محبت ولی خدا سرایت می کند و از سوی دیگر، ولایت امامان علیهم السلام انسان را در اوج عبودیت قرار می دهد.

همچنان که امام صادق علیه السلام فرمودند: «وَلايَتُنَا وَلايَةُ اللَّهِ الَّتِي لَمْ يُبْعَثْ نَبِيٌّ قَطُّ إِلَّا بِهَا؛ ولایت ما همان ولایت خداست که خدا هیچ پیغمبری را جز به آن مبعوث نساخت» به همین دلیل است که در این دنیا که ما گرفتار فراق خدا هستیم، اولیای خدا هستند که با حضور خودشان تحمل این فراق را آسان می کنند و ما را در رسیدن به ملاقات خدا یاری می دهند.

اما وقتی بشر به این دنیا آمد، مشکل او فقط دوری از خدا نبود که با حضور اولیای خدا برطرف شود، بلکه در این میان مشکل دومی هم پیدا شد؛ و آن ظلم ها و ضلالت هایی بود که توسط انسان های متکبر و مستکبر به انسان های دیگر تحمیل می شد و عامل شدت یافتن سختی های دنیا و دشوار شدن حرکت بشر به سمت خدا می گردید.

پس در دوران غیبت ولی الله، ما با دو کمبود و دو مشکل مواجه شدیم؛ مشکل اول این است که با نرسیدن به دیدار «وجه خدا» دلتنگی ما برای دیدار خدا، شدت گرفت و در اثر این دوری، از خدا هم دورتر شدیم. مشکل دومی که در این میان پیدا شد این بود که در اثر غیبتِ آن چراغ هدایت و ولایت(عج)، درد ظلم ها و ضلالت های فراوان نیز به درد فِراق اضافه شد.