بگرفت به چنگ چنگ و بنشست
بنواخت به شست چنگ را شست

کان موضع آن بت نواييست

فرخار بزرگ و نيک جاييست

نه گندم و جو فرو خستي

نه کفشگري که دوختستي

اي نفس خرم باد صبا
از بر يار آمده‌اي مرحبا

مرغ سليمان چه خبر از سبا

قافله شب چه شنيدي ز صبح

يا سخني مي‌رود اندر رضا

بر سر خشمست هنوز آن حريف

با قدم خوف روم يا رجا

از در صلح آمده‌اي يا خلاف

بگذري اي پيک نسيم صبا

بار دگر گر به سر کوي دوست

چند کند صورت بي‌جان بقا

گو رمقي بيش نماند از ضعيف

نيک نکردي که نکردي وفا

آن همه دلداري و پيمان و عهد

صلح فراموش کند ماجرا

ليکن اگر دور وصالي بود

دست ز دامن نکنيمت رها

تا به گريبان نرسد دست مرگ

دوست فراموش کند در بلا

دوست نباشد به حقيقت که او

درد کشيدن به اميد دوا

خستگي اندر طلبت راحتست

ور چو دفم پوست بدرد قفا

سر نتوانم که برآرم چو چنگ

روز دگر مي‌شنوم برملا

هر سحر از عشق دمي مي‌زنم

در که نگيرد نفس آشنا

قصه دردم همه عالم گرفت

کوه بنالد به زبان صدا

گر برسد ناله سعدي به کوه

اي آتش سوداي تو خون کرده جگرها
بر باد شده در سر سوداي تو سرها

گلها نشکفند و برآمد نه ثمرها

در گلشن اميد به شاخ شجر من

وي در دل زهاد ز سوز تو اثرها

اي در سر عشاق ز شور تو شغب‌ها

پالوده ز انديشه‌ي وصل تو جگرها

آلوده به خونابه‌ي هجر تو روان‌ها

در ششدر عشق تو فرو بسته گذرها

وي مهره‌ي اميد مرا زخم زمانه

بسيار کند عاشق ازين گونه خطرها

کردم خطر و بر سر کوي تو گذشتم

از بيخبري او به جهان رفت خبرها

خاقاني از آنگه که خبر يافت ز عشقت

اين چرخ فلک که ما در او حيرانيم
فانوس خيال از او مثالي دانيم

ما چون صوريم کاندر او حيرانيم

خورشيد چراغداران و عالم فانوس

زان پيش که از زمانه تابي بخوريم

برخيز ز خواب تا شرابي بخوريم

چندان ندهد زمان که آبي بخوريم

کاين چرخ ستيزه روي ناگه روزي

رنگ رخ خود به رنگ عناب کنم

برخيزم و عزم باده ناب کنم

بر روي زنم چنانکه در خواب کنم

اين عقل فضول پيشه را مشتي مي

در زيرزمين نهفتگان مي‌بينم

بر مفرش خاک خفتگان مي‌بينم

الا يا ايها الساقي ادر کاسا و ناولها
که عشق آسان نمود اول ولي افتاد مشکل‌ها

ز تاب جعد مشکينش چه خون افتاد در دل‌ها

به بوي نافه‌اي کاخر صبا زان طره بگشايد

جرس فرياد مي‌دارد که بربنديد محمل‌ها

مرا در منزل جانان چه امن عيش چون هر دم

که سالک بي‌خبر نبود ز راه و رسم منزل‌ها

به مي سجاده رنگين کن گرت پير مغان گويد

کجا دانند حال ما سبکباران ساحل‌ها

شب تاريک و بيم موج و گردابي چنين هايل

نهان کي ماند آن رازي کز او سازند محفل‌ها

همه کارم ز خود کامي به بدنامي کشيد آخر

متي ما تلق من تهوي دع الدنيا و اهملها

حضوري گر همي‌خواهي از او غايب مشو حافظ