خوش آمدید

سماعة گوید: از امام صادق علیه السلام سؤال کردم چه کسى شایسته است که زکات بگیرد؟ حضرت فرمودند:

هِىَ لِلَّذى وَاللّهِ فى کِتابِهِ «لِلْفُقَراءِ وَالْمَساکینِ وَالعامِلینَ عَلَیها وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَ فى الرِّقابِ وَالغارِمینَ وَفى سَبیلِ اللّهِ وَابْنِ السَّبیلِ فَریضةً مَنَ اللّهِ»[ توبه، 60]؛

به خدا قسم، زکات براى آنان است که در کتاب او (قرآن) نامشان بیان شده است: فقراء، بیچارگان، جمع ‏آورندگان آن، کسانى که با گرفتن زکات قلب هایشان نسبت به اسلام نرم مى ‏شود، در (آزادى) بندگان، بدهکاران، راه خدا و کسى که در راه مانده است. اینها تکلیف واجب از سوى پروردگار است.

بحارالأنوار، ج 96، ص 56

امام صادق علیه ‏السلام فرمودند:

وَضَعَ رَسُولُ اللّهِ صلى ‏الله‏ علیه ‏و ‏آله الزَّکاةَ عَلى تِسْعَةِ اَشْیاءَ: اَلْحِنْطَةِ وَالشَّعیرِ وَالتَّمْرِوُالذَّهَبِ وَالفِضَّةِ وَالاْءبِلِ وَالْبَقَرِ وَالْغَنَمِ وَعَفى رَسُولُ اللّهِ صلى ‏الله‏ علیه ‏و ‏آله عَمّا سَوى ذلِکَ؛

رسول خدا صلى ‏الله‏ علیه ‏و ‏آله بر نُه چیز زکات قرار داد: گندم، جو، خرما، کشمش، طلا، نقره، شتر، گاو و گوسفند و غیر از اینها را بخشید.

وسائل الشیعه، ج6، ص 34

امام صادق علیه ‏السلام فرمودند:

خَمْسَةٌ لایُعْطَوْنَ مِنَ الزَّکاةِ: اَلْوَلَدُ وَالْوالِدانِ وَالْمَرْأَةُ وَالْمَمْلُوکُ لاَِنَّهُ یُجْبَرُ عَلَى النَّفَقَةِ عَلَیْهِمْ؛

به پنج گروه زکات پرداخت نمى‏ شود: فرزند، پدر و مادر، همسر و بنده (کنیز و غلام) چون انسان مجبور است به آنان نفقه بدهد. (چون آنان واجب النفقه ‏اند)

بحارالأنوار، ج 96، ص 64

یونس بن یعقوب مى‏ گوید:

قُلْتُ لاَِبى عَبْدِاللّهِ: عَیالُ الْمُسْلِمینَ اُعْطیهِمْ مِنَ الزَّکاةِ فَاشْتَرى لَهُمْ مِنْها ثیابا وَ طَعاما وَ أَرى اَنَّ ذلِکَ خَیْرٌ لَهُمْ، فَقالَ: لابَأْسَ؛

به امام صادق علیه ‏السلام گفتم: به خانواده مسلمانان از زکات مى ‏پردازم براى آنان از زکات لباس و غذا مى ‏خرم و چنین مى ‏پندارم که این براى آنان خیر و مصلحت است، امام صادق علیه ‏السلام فرمودند: مانعى ندارد.

بحارالأنوار، ج 96، ص60

امام صادق علیه ‏السلام فرمودند:

اَلفِطْرَةُ واجِبَةٌ عَلى کُلِّ مُسْلِمٍ، فَمَنْ لَمْ یُخْرِجْها خیفَ عَلَیْهِ الفَوْتُ، فَقیلَ لَهُ: وَمَا الْفَوْتُ؟ قالَ: اَ لْمَوْتُ؛

زکات فطره بر هر مسلمانى واجب است، کسى که آن را نپردازد بیم آن مى‏ رود که فوت شود. پرسیدند فوت چیست؟ فرمود: مرگ.

بحارالأنوار، ج 96، ص 109

امام صادق علیه ‏السلام فرمودند:

اِنَّ مِنْ تَمامِ الصَّوْمِ اِعْطاءُ الزَّکاةِ یَعْنِى الْفِطْرَةَ، کَما اَنَّ الصَّلاةَ عَلَى النَّبِى صلى ‏الله‏ علیه ‏و ‏آله مِنْ تَمامِ الصَّلاةِ، لاِنَّهُ مَنْ صامَ وَلَمْ یُؤَدِّ الزَّکاةَ فَلا صَوْمَ لَهُ اِذا تَرَکَها مُتَعَمِدّا؛

تکمیل روزه به پرداخت زکات فطره است، همان طور که صلوات و درود بر پیامبر (در تشهّد) تکمیل نماز است، زیرا کسى که روزه بگیرد ولى عمدا زکات را نپردازد روزه ‏اى براى او نیست. (یعنى روزه ‏اش پذیرفته نمى‏ شود).

وسائل ‏الشیعه، ج 6، ص 221

امام صادق علیه ‏السلام در فرموده خداوند از قول حضرت عیسى «و مرا به نماز و زکات سفارش کرد(مریم، 31) » فرمودند:

زَکاةُ الرُّؤُوسِ لاَِنَّ کُلَّ النّاسِ لَیْسَتْ لَهُمْ اَمْوالٌ، وَاِنَّما الفِطْرَةُ عَلَى الْفَقیرِ وَالْغنىِّ وَالصَّغِیرِ وَالْکَبِیرِ؛

منظور زکات سرانه (فطره) است چون همه مردم ثروت ندارند (تا زکات سال بر آنان واجب شود و امّا زکات فطره بر فقیر و ثروتمند و کوچک و بزرگ واجب است.

بحارالأنوار، ج 96، ص 104

امام صادق علیه ‏السلام فرمودند:

لا تُجالِسُوا شُرّابَ الخَمْرِ فَاِنَّ اللَعْنَةَ اِذا نَزَلَتْ عَمَّتْ مَنْ فى الْمَجْلِسِ.

با شرابخواران همنشین نشوید، زیرا هنگامى که لعنت خدا فرود آید همه کسانى را که در مجلس هستند فرا مى‏ گیرد.

الحکم‏ الزاهره، ص 301

امام صادق علیه ‏السلام فرمودند:

عَلى کُلِّ جُزْءٍ مِنْ اَجْزائِکَ زَکاةٌ واجِبَةٌ لِلّهِ عزَّوَجَلَّ، بَلْ عَلى کُلِ شَعْرَةٍ، بَلْ عَلى کُلِّ لَحْظَةٍ! فَزَکاةُ الْعَیْنِ اَلنَّظَرُ بِالْعِبْرَةِ وَالغَضُّ عَنِ الشَّهَواتِ وَما یُضاهیها، وَزَکاةُ الْأُذُنِ اِسْتِماعُ الْعِلْمِ وَالْحِکْمَةِ وْ الْقُرْآنِ؛

به هر یک از اعضاى تو زکاتى واجب براى خدا در عهده توست، بلکه بر هر مویى بلکه بر هر نگاهى (زکاتى بر عهده ‏دارى) زکات چشم نگاه با عبرت و چشم ‏پوشى از شهوات و امثال آن است، و زکات گوش، گوش کردن به علم و حکمت و قرآن است.

بحارالأنوار، ج 96، ص 7

مفضلّ مى ‏گوید: به امام صادق علیه ‏السلام گفتم: چرا شراب حرام شده است؟ امام صادق علیه ‏السلام فرمودند:

قالَ حَرَّمَ اللّهُ الْخَمْرَ لِفِعْلِها وَ فَسادِها، لاَِّ مُدْمِنَ الْخَمْرِ تُورِثُهُ الاِرْتِعاشَ وَ تَذَهَبُ بِنُورِهِ، وَ تَهْدِمُ مُرُوَّتَهُ، وَ تَحْمِلُهُ عَلى اَنْ یَجْتَرِئَ عَلى اِرْتِکابِ المَحارِم، وَ سَفْکِ الدِّماءِ، وَ رُکُوبِ الزِّنا وَلا یُؤمَنُ اِذا سَکَرَ اَنْ یُثیبَ عَلَى حَرِمِهِ، وَ هُوَ یَعْقِلُ ذلِکَ، ولایَزیدُ شارِبُها اِلاّ کُلَّ شَرٍّ.

خداوند شراب را به واسطه اثرات و تباهى آن حرام کرده است زیرا شرابخوار موجب لغزش مى‏ شود و نور انسانیت انسان را مى‏ برد، و جوانمردى او را ویران مى‏ کند، و انسان را به مرتکب شدن گناهان و خونریزى و زنا وادار مى‏ کند، و هنگامى که انسان مست شد در امان نیست که ناآگاهانه به محارم خود تجاوز کند، و جز بدبختى چیزى گیر صاحبش نمى ‏آید.

بحارالأنوار، ج 79 ، ص ص 133