خوش آمدید

امام رضا علیه السلام فرمودند:

لَتَأمُرنَّ بِالمَعرُوفِ وَ لَتَنهُنَّ عَنِ المُنَکرِ، اَو لَیَستعَمِلُنَّ عَلَیکُم شِرارُکُم، فَیَدعُوا خیِارُکُم فَلا یُستَجابُ لَهُم؛

حتماً امر به معروف و نهی از منکر کنید، و گرنه اشرارتان بر شما مسلّط و حاکم می شوند، آن گاه خوبانتان هم دعا کنند، دعایشان مستجاب نمی شود.

وسائل الشیعه، ج 11، ص 394

شرح حدیث:

در میان واجبات دینی، امر به معروف و نهی از منکر از «واجبات برتر» به شمار می آیند. در احادیث از آن به عنوانِ «اَسمَی الفرائض» یاد شده: یعنی برترین فرضیه ها. 
دلیل این اهمیت هم آن است که برپایی واجبات دیگر، در سایه ی عمل به این دو واجب مهم صورت می گیرد(1) و اگر این دو در جامعه ی اسلامی کمرنگ شوند، واجبات دیگر هم کم اهمیت می شوند. 
ترک این واجب، پیامدهای اجتماعی خطرناکی دارد. 
زیان آن به همه افراد برمی گردد و خوب و بد را یکسان در بر می گیرد. 
آنچه در این روایت آمده است، بیانگر یکی از عواقب و پیامدهای تلخ سستی در عمل به این فرضیه است؛ یعنی مسلط شدن افراد بد بر سرنوشت اجتماع و در نتیجه بی اثر شدن دعای خوبان!
گرچه امر به معروف و نهی از منکر، از «واجبات کفایی» است، نه عینی، مسؤولیت هر کس باید در خود این احساس را داشته باشد و تصمیم بگیرد اگر دیگری انجام نداد، او اقدام کند، وقتی چنین حسّ و عزمی در همه باشد، هرگز این تکلیف مهم بر زمین نمی ماند. 
مرحله ی «تذکّر لسانی» ساده ترین مرحله ی آن است و از همه برمی آید و اگر اقدام عملی و اجرایی بر عهده ی نهادهای خاص است. تذکّر زبانی وظیفه ی همگانی است. 
کوتاهی در این امر، گناه است و بازخواست دارد. 

پی نوشت: 
1. مضمون حدیثی است از امام باقر علیه السلام: بها تُقام الفرائض...، ر. ک: محمد بن حسن حرّ عاملی، وسائل الشیعه، ج 11، ص 359. 
منبع: حکمت های رضوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام رضا علیه السّلام)، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ سوم (1391).

امام رضا علیه السلام فرمودند:

إِذا کَذِبَ الوُلاةُ حُبِسَ المَطَرُ، وَ إِذا جارَ السُّلطانُ هانَتِ الدُّولَةُ، وَ إِذا حُبِسَتِ الزَّکاةُ ماتَتِ المَواشی؛

هرگاه زمامداران دروغ گویند، خشکسالی می شود، هرگاه حاکم ستم کند، حکومت سست می شود، و هرگاه زکات پرداخت نشود، چهارپایان تلف می شوند.

الامالی، ص 310

شرح حدیث:

خداوند، جهان را بر اساس تأثیرگذاریِ، «اسباب و عوامل» بنا نهاده است. سعدی گوید:
اگر باران به کوهستان نبارد
به سالی دجله گردد خشک رودی(1)
همچنان که جریان رود پر خروش و عظیم دجله در بغداد، حاصل بارش باران در کوهستان است و اگر باران قطع شود، دجله هم خشک می شود، در اوضاع فرهنگی و اجتماعی هم این گونه روابط وجود دارد. 
والیان و حاکمان، مسؤولیت مهم مدیریت جامعه را بر دوش دارند. باید صادقانه کار کنند و به مردم خدمت نمایند، راست بگویند و درست کردار باشند، نتیجه دروغگویی مسؤولان، کاهش باران و گرفتاری جامعه به خشکسالی است و این از کیفرهای دنیوی آن است. 
حکومت و دولتمردان، باید اقتدار و قوّت داشته باشند. آنچه پایه های اقتدار یک حکومت را سست می کند، جور و ستم است. ظلم حاکمان به مردم زیردست، مردم را از حمایت آنان دلسرد و جدا می کند. در نتیجه، حکومتی که پشتوانه ی مردمی نداشته باشد، ضعیف می شود و چه بسا سرنگون گردد. 
زکات، مالیاتی است که خداوند بر ثروتمندان و کشاورزان و دامداران قرار داده است تا با پرداخت آن، نیازهای محرومان برطرف شود. پرداخت زکات، مایه ی برکت مال و افزایش ثروت و تولیدات است. اگر حرص و مال دوستی سبب شود مردم زکات را که حق فقر است، نپردازند، سرمایه هایشان از دست می رود و حیواناتشان تلف می شود. 
هر عملی، عکس العمل دارد. از عکس العمل کارهای خوب و بد خویش غافل نباشیم. 
از مکافات عمل غافل مشو
گندم از گندم بروید جو ز جو

پی نوشت: 
1. گلستان سعدی.
منبع: حکمت های رضوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام رضا علیه السّلام)، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ سوم (1391).

امام رضا علیه السلام فرمودند:

اِعلَم انَّهُ لا وَرعَ اَنفَعُ مِن تَجَنُّبِ مَحارِمِ اللهِ وَالکَفِّ عَن اَذَی المُؤمِنِ؛

بدان که هیچ وَرَع و پرهیزگاری، سودمندتر از پرهیز از حرامهای خدا و اجتناب از اذیت و آزار مؤمن نیست.

فقه الرضا علیه السلام، ص356

شرح حدیث:

ورع آن است که در موارد شبهه ناک، انسان بهوش باشد که به حرام نیفتد. 
اگر در منطقه ای احتمال مین گذاری باشد، یا غذایی که احتمال می دهند مسموم باشد، یا کاری که احتمال است خلاف قانون و مقرّرات باشد، در این گونه موارد اگر انسان احتیاط کند و به آن زمین یا غذا یا کار نزدیک نشود، حالتی دارد که «ورع» نام می گیرد. 
در مسائل اخلاقی و حلال و حرام هم چنین است. 
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرموده است: بعضی چیزها حلالِ آشکار است، بعضی چیزها حرام روشن و قطعی است. در این میان هم اموری است که مشتبه است و بسیاری از مردم آنها را نمی شناسند. کسی که از این مشتبهات پرهیز کند، آبرو و دین خود را حفظ کرده است و کسی که بر گرد کارهای مشتبه بچرخد و بی پروا باشد، شاید به حرام افتد(1). 
پس برترین وَرَع و پرهیزگاری آن است که از حرام پرهیز کنیم و مؤمنی را نیازاریم. 
برای پرهیزگار شدن، نیاز به ذکرهای مستحب و انجام نوافل نیست. اگر کسی مواظبت کند که مرتکب حرام نشود، او از همه با ورع تر است. این کلام حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم است که فرمود:
«کُفَّ عَن محَارِمِ اللهِ، تَکُن اورَعَ النّاسِ(2)». 
از حرامهای الهی پرهیز کن، تا پرهیزگارترین مردم باشی. 

پی نوشت: 
1. محمد محمدی ری شهری، میزان الحکمه، حدیث 21629. 
2. محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، ج 66، ص 368.
منبع: حکمت های رضوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام رضا علیه السّلام)، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ سوم (1391).

امام رضا علیه السلام فرمودند:

مَن قَصَدَ الَیهِ رَجُلُ مِن إخوانهِ مُستَجیراً بهِ فی بَعضِ اَحواِلهِ، فَلَم یُجِرهُ بَعدَ اَن یَقدِرَ عَلیهِ، فَقَد قَطَعَ وِلایهَ اللهِ عزّ و جلّ؛

کسی که یکی از برادران دینی اش برای کاری به او پناه آورد، ولی او با آن که می تواند، پناهش ندهد و کاری برایش نکند، رشته ی ولایت خدای متعال را گسسته است.

بحارالانوار، ج 72، ص 181

شرح حدیث:

نعمتهای الهی برای آزمون بشری است. 
داشتن موقعیت مالی و شغلی و اجتماعی یکی از آنهاست و از نحوه عملکرد صاحبان نعمت و قدرت سؤال خواهد شد. 
یکی از سؤالها این است که آیا از قدرت خود، به سود مظلومان بی پناه بهره گرفتی؟ آیا از توانایی مالی که داشتی، در کمک به مستمندان استفاده کردی؟ از نفوذ و اعتباری که داشتی برای رفع نیازها یا جلوگیری از ظلم و حق کشی کاری کردی؟
مؤمنان بر گردن ما حق دارند. 
یکی از این حقوق، فریادرسی هنگام کمک خواهیِ آنان است. 
اگر کسی قدرت و امکاناتی نداشته یاشد، مؤاخذه نمی شود؛ چون تکلیف بر اساس قدرت و توان است. امّا اگر می توانسته است کمک کند و نکرده است و درخواست یاری یک مسلمان را بی جواب گذاشته، کار ناپسندی انجام داده و رشته ی ولایت او و خدا گسسته می شود. 
خداوند، بندگانش را دوست می دارد، کسی که به بندگان خدا بی مهری و بی اعتنایی کند و به درد دل آنان نرسد، بی مهری خدا نصیبش می شود. 
دانی که چرا خدا تو را داده دو دست؟
من معتقدم که اندر آن سرّی هست
یک دست به کار خویشتن پردازی
با دست دگر ز بی کسان گیری دست(1)
با کمک به بندگان خدا، پیوند خویش را با خدا محکم تر کنیم. 

پی نوشت: 
1. یحیی برقعی، چکیده ی اندیشه ها، ج 1، ص 133. 
منبع: حکمت های رضوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام رضا علیه السّلام)، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ سوم (1391).

امام رضا علیه السلام فرمودند:

مَن غابَ عَن اَمرٍ فَرَضِیَ بهِ، کانَ کَمَن شَهِدَهُ وَ اَتاهُ؛

کسی که از صحنه ی کاری غایب باشد، اما به آن کار (چه نیک و چه بد) راضی باشد، همچون کسی است که در صحنه ی عمل حاضر بوده و آن را انجام داده است.

التوحید، ص 392

شرح حدیث:

رضایت قلبی به کاری، چه نیک چه بد، انسان را از ثواب یا عقوبت آن برخوردار می کند. مثلاً اگر جایی جنایتی انجام گیرد و ما حضور نداشته باشیم، ولی در دل به آن ظلم راضی باشیم، ما هم شریک آن ظلم هستیم. اگر کسی در جایی عمل صالحی را انجام دهد و ما بشنویم و از کار او خشنود شویم، ما هم در ثواب آن شریکیم. 
در زیارت امام حسین علیه السلام ضمن آن که بر قاتلان آن حضرت و ظالمان به اهل بیت علیهم السلام لعنت می فرستیم، می گوییم:
«وَ لَعنَ اللهُ اُمَّةً سَمِعَت بِذلِکَ فَرَضِیَت بِه(1)»
خدا لعنت کند امت و جماعتی را که آن ظلم ها و کشتارها را شنیدند و به آنها راضی بودند. 
وقتی چنین است، به مرحله ی قلبی تولّی و تبرّی بی توجه نباشیم. هر جا که انسانهای صالحی کارهای خوب و خداپسندانه را انجام می دهند، هم خوشحال و راضی باشیم و تشویق کنیم، و هر جا ستمی و شکری و کار خلافی انجام می گیرد، قلباً از آن بیزار باشیم. به زبان هم اعتراض کنیم، و اگر می توانیم در عمل از آن جلوگیری کنیم. 
حضرت امیر علیه السلام درباره ی کسانی که نسبت به منکرات، نه بیزاری قلبی دارند، نه اعتراض زبانی و نه اقدام عملی برای جلوگیری می کنند، فرموده است: آنان مرده های زنده نمایند(2). 
پیوسته باید مواظب حالات قلبی خودمان باشیم. 
نکند خدای ناکرده از تبهکاران و گنهکاران خوشمان آید و به کارهای زشت آنان در دل راضی باشیم و در پیشگاه خدا از آنان به شمار آییم!

پی نوشت:
1. عباس قمی، مفاتیح الجنان، زیارت وارث. 
2. فذلک میّت الاحیاء، ر. ک: سید رضی، نهج البلاغه، حکمت 374. 
منبع: حکمت های رضوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام رضا علیه السّلام)، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ سوم (1391).

امام رضا علیه السلام فرمودند:

مَن لَقِیَ فَقیراً مُسلِماً، َفسَلَّمَ علیه خلِافَ سَلامهِ عَلی الأغنیاءِ، لَقِیَ اللهَ عز و جلّ یَومَ القیامَهِ وَ هُوَ عَلَیهِ غَضبانُ؛

هر کس مسلمان تهیدستی را دیدار کند و به او سلام دهد، ولی متفاوت با سلامی که به ثروتمندان می دهد، روز قیامت، خداوند را دیدار می کند، در حالی که خدا بر او خشمگین است.

عیون اخبار الرضا علیه السلام، ج 2، ص 57

شرح حدیث:

دنیا زدگی شکلهای مختلف دارد. 
یک نوع از آن هم تعظیم و تکریم ثروتمندان به خاطر ثروتشان است و این نشانه های مختلفی دارد، یکی هم فرق گذاشتن بین فقیر و ثروتمند در سلام یا جواب سلام است. 
انگیزه ی هر عملی، میزان ارزش آن را تعیین می کند. 
سلام دادن یک امر مستحب است و ثواب هم دارد. ولی اگر سلام ما به ثروتمندان گرمتر از سلامی باشد که به یک مسلمان تهیدست می دهیم، معلوم می شود یا انتظارهایی داریم، یا آن مسلمان فقیر در نظرمان حقیرتر از اغنیاست، که هر دو صورت ناپسند است. 
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم به فقیر و غنی یکسان سلام می داد، دعوت فقیر و غنی و آزاد و برده را یکسان می پذیرفت و این برای ما یک معیار و الگوست. 
سوره «عبس» در قرآن، درباره ی کسی نازل شد که با ورود یک فقیر به مجلس در حضور پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم، خود را جمع کرد و نشان داد که از ورود او ناخشنود است. خدا هم این رفتار را نکوهش کرد. 
افتخار پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم این بود که با فقرا نشست و برخاست می کرد و با آنان همنشین و هم غذا می شد و بیشتر یاران خالص او از توده های محروم بودند. 
در نظر ما «ایمان» شخص باید ارزشمندتر از «اموال» او باشد و به کسی به خاطر مال و ثروتش احترام نگذاریم که در معرض بغض خدای متعال قرار بگیریم. 

منبع: حکمت های رضوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام رضا علیه السّلام)، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ سوم (1391).

ریّان بن صلت گوید: از حضرت رضا علیه السلام پرسیدم: ای پسر پیامبر! درباره قرآن چه می فرمایی؟ فرمود:

کَلامُ اللِه لا تَتجَاوَزُوهُ، وَ لا تَطلُبُوا الهُدی فی غَیرهِ فَتَضِلّوا؛

قرآن کلام خداست. از آن فراتر نروید و هدایت را در غیر قرآن مجویید، که گمراه می شوید.

مسند الامام الرضا علیه السلام، ج 1، ص 308

شرح حدیث:

بیا به دامن قرآن زنیم دست امید
که روح را به جز این نسخه، هیچ درمان نیست
بود چراغ هدایت به تیرگی، قرآن
ز انحراف و ضلالت، جز او نگهبان نیست
به بحر ژرف حوادث بود چو کشتی نوح
کسی که دست در او زد، دچار توفان نیست(1)
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم برای تداوم هدایت امت مسلمان تا دامنه ی قیامت، دو میراث گرانبها بر جای نهاده است که تمسّک به آنها مصونیت آور است:
یکی قرآن و دیگری عترت
قرآن، کلام خدا و نور هدایت و مشعل بصیرت است. 
معارف ژرف قرآن را هم باید از زبان اهل بیت عصمت علیهم السلام آموخت. 
در زندگی، راه های بسیاری وجود دارد و اشخاصی به مسیرهای مختلفی دعوت می کنند. ولی مطمئن ترین راه و «صراط مستقیم»، راه قرآن است. اگر هدایت می طلبیم، قرآن کتاب هدایت است. اگر علم و دانش می خواهیم، قرآن سرچشمه ی علوم ناب است. اگر عقاید صحیح می طلبیم، در آیات قرآن نهفته است. 
دریغا که کسانی راه روشن قرآن را رها می کنند و به مکتبها و اشخاصی روی می آورند که اندیشه های تأیید نشده دارند. 
هر که پیرو این کتاب آسمانی شد، او را به سعادت رهنمون می شود. 
هر که بی اعتنا به هدایتهای قرآنی بود، در کوره راه های زندگی سر درگم می شود. 
تو فروزنده اختری، قرآن
تو کلام معطّری، قرآن
ز تو باید به حقیقت ره جست
در حقیقت تو رهبری، قرآن(2)

پی نوشت: 
1. محمد حسین بهجتی (شفق).
2. عبدالحسین اشعری. 
منبع: حکمت های رضوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام رضا علیه السّلام)، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ سوم (1391).

امام رضا علیه السلام فرمودند:

مَن سَألَ اللهَ التَّوفیقَ وَ لَم یَجتَهِد، فَقَدِ استَهزَءَ بِنَفسِهِ؛

هر کس از خداوند، توفیق بطلبد ولی تلاش نکند، خودش را مسخره کرده است.

مسند الامام الرضا علیه السلام، ج 1، ص 283

شرح حدیث:

از رایج ترین دعاهای روزمره ی ما درباره ی یکدیگر، آرزوی موفقیّت است. 
توفیق، یعنی هماهنگ سازی همه ی علل و عوامل و اسباب برای رسیدن به مقصود و برطرف شدن موانع کار. وقتی به کسی می گوییم: خدا توفیقت دهد؛ یعنی اسباب رسیدن به هدف را فراهم آورد. 
یکی از نامهای خدا «موفِّق» است؛ توفیق دهنده. 
از زبان حضرت شعیب هم که قوم خود را دعوت به خداپرستی می کرد و هدف خود را اصلاح در حدّ توان بیان می کرد، آمده است: «و ما توفیقی اِلاّ باِلله»(1)، توفیق من جز به کمک خدا و یاری او نیست. 
این همه را گفتیم، تا بگوییم وقتی از خداوند توفیق در راهی و برای هدفی را می طلبیم، باید خودمان هم در آن راه بکوشیم تا خداوند هم عوامل رسیدن به هدف را برایمان فراهم سازد:
از تو حرکت، از خدا برکت. 
درخواست توفیق از خدا، بدون تلاش و کوشش به جایی نمی رسد و به تعبیر امام، چنین کسی خودش را مسخره کرده است؛ مثل آن که کسی از خدا روزی بخواهد، ولی هیچ فعالیتی و تلاشی برای معیشت نکند. یا غلبه ی بر دشمنان و نصرت الهی را بخواهد، ولی پای در میدان جهاد و مبارزه نگذارد، یا شفای بیماری را بطلبد، امّا مراجعه ی به طبیب و رعایت توصیه های پزشکی را نکند. 
خداوند فرموده است: آنان که در راه ما جهاد و تلاش می کنند، ما هم راه های خود را به آنها نشان می دهیم: «الَّذینَ جاهدُوا فینا لَنَهدِیَنَّهُم سُبُلَنا»(2). 
پس دعا را با تلاش و کوشش همراه سازیم. 

پی نوشت: 
1. هود(11)، آیه 88. 
2. عنکبوت (29)، آیه 69. 
منبع: حکمت های رضوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام رضا علیه السّلام)، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ سوم (1391).

امام رضا علیه السلام فرمودند:

لا تَدعُوا الَعمَلَ الصّالِحَ و الإجتِهادَ فِی العِبادَهِ، إتّکالاً علَی حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله و سلم؛

کار شایسته و کوشش در عبادت را، تنها به اعتماد و پشت گرمی محبّت آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رها نکنید.

فقه الرضا علیه السلام، ص 339

شرح حدیث:

افراط و تفریط در هر مسأله ای و کاری نامطلوب است. 
عقیده به نجات بخشی «محبت اهل بیت علیهم السلام» درست است و در روایات بسیاری آمده است. اما افراط در این عقیده این است که انسان به اتکّای علاقه به خاندان پیامبر خدا، هیچ عمل صالحی را انجام ندهد و به نماز و عبادتها پایبند نباشد و عمل به وظایف دینی نکند و امید داشته باشد که حب آل محمّد، او را بهشتی می کند. 
محبت، اگر واقعی باشد، نه ادّعایی و ظاهری، دوستدار و عاشق را همرنگ و همراه می سازد. 
امام صادق علیه السلام در حدیثی به مفضّل می فرماید:
گروهی هستند که ما را دوست می دارند، سخنان ما را حفظ می کنند، فرمان ما را اطاعت می کنند و در عمل با ما مخالفتی ندارند، آنان از مایند و ما از آنانیم(1). 
اظهار دوستی با خدا و پیامبر و اهل بیت علیهم السلام، باید با تبعیّت و اطاعت همراه باشد، تا سود بخشد، نه با معصیت. حبّ صادقانه به اطاعت محبّانه می کشاند. ادعای دوستی با اهل بیت علیهم السلام، ولی اهل گناه و آلودگیهای اخلاقی بودن با هم سازگار نیست. 
آمیختن محبت اهل بیت علیهم السلام به عمل صالح، توصیه ی حضرت رضا علیه السلام است. 
از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم نقل شده است:
«اِنَّ شیعَتنا مَن شَیَّعتنا و اتَّبَعَ آثارَنا وَ اقتَدی بأعَمالِنا(2)»
شیعه و پیرو ما کسی است که از ما تبعیّت کند و از آثار ما پیروی نماید و به اعمال ما اقتدا کند. 
در عمل، شیعه باشیم، نه در ادّعا و حرف!

پی نوشت: 
1. ابن شعبه ی حرّانی، تحف العقول، ص 514. 
2. محمد محمدی ری شهری، میزان الحکمه، حدیث 9937. 
منبع: حکمت های رضوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام رضا علیه السّلام)، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ سوم (1391).

امام رضا علیه السلام فرمودند:

مِن اخَلاقِ الأنبیاءِ التَّنَظُّفُ؛

تمیزی و پاکیزگی از اخلاق پیامبران است.

تحف العقول، ص 442

شرح حدیث:

برخلاف تصوّر نادرست برخی، اسلام عزیز، آیین پاکی و تمیزی و بهداشت فردی و اجتماعی است. 
توصیه های فراوان رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم به تمیزی، آراستگی، عطر زدن، لباس سفید پوشیدن، شانه زدن، نشانه ی این اهتمام است. 
ناخن گرفتن و زدودن موهای زاید بدن که مستحب است، نشانه ی دیگری است. 
وضو گرفتن و با وضو بودن که آن همه تأکید شده است، مؤمن را تمیز نگه می دارد. 
در آداب و سنن دینی، در مناسبتهای فراوان و روزهایی بسیار، یکی از مستحبات، «غسل» است و این کار، نظافت و تمیزی را به دنبال دارد. 
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:
اگر بیم آن نبود که بر امّتم دشوار شود، مسواک زدن را بر آنان همراه هر نماز، واجب می ساختم(1). 
و فرمود: دهانهایتان را با مسواک، پاکیزه کنید؛ زیرا که گذرگاه قرآن (هنگان تلاوت) است(2). 
در حدیثی هم آمده است:
عطر زدن و زدودن موها از سنن پیامبران است(3). 
از مجموعه این دستورها و توصیه ها برمی آید که یک مسلمان که راه و روش پیامبران را سرمشق خویش قرار می دهد، باید تمیزی لباس و بدن و دهان و خانه و محل کار را رعایت کند و از این راه، هم لذّت روحی از زندگی ببرد، هم مایه ی آبرومندی امّت اسلامی گردد. 
راه و روش انبیاء، بهترین شیوه زندگی است. 

پی نوشت: 
1. محمد بن یعقوب کلینی، فروع کافی، ج 3، ص 22. 
2. متقی هندی، کنز العمّال، حدیث 2753. 
3. ابن شعبه ی حرّانی، تحف العقول، ص 442. 
منبع: حکمت های رضوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام رضا علیه السّلام)، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ سوم (1391).