مزایای ارزیابی

1 - درک و بازبینی میزان بهبود تاثیر محصول یا خدمات بر مشتریان یا ارباب رجوع؛

2 - بهبودساز و کارهای ارائه به طور کارآمد و با حداقل هزینه؛

3 - تحقیق درمورد آنچه که واقعاً انجام می شود به جـــــای آن چیزی که فکر می کنیم انجام می شود؛

4 - بررسی خط مشی کلی برنامه، اهداف، چگونگی دستیابی به اهداف و وضعیت تحقق اهداف؛

5 - ارائه اطلاعات به منظور اطلاع رسانی در زمینه چگونگی انجام فعالیتها به عموم یا اعضای اتحادیه ها؛

6 - انجام مقایسه معتبر بین برنامه ها برای تصمیم گیری درمورد اولویتهای آینده؛

7 - کسب تجربه به منظور مشخص ساختن برنامه های قابل تکرار .

روشهای ارزیابی برنامه

ارزیابی مبتنی بر هدف: ارزیابی میزان دستیابی برنامه به اهداف از پیش تعیین شده است؛

ارزیابی مبتنی بر فرایند: ارزیابی به منظور درک چگونگی اجرای برنامه و نقاط ضعف و قوت آن؛

ارزیابی مبتنی بر پیامد: تعیین منافع حاصله برای ارباب رجوع، کارکنان، و دیگر ذینفعان .

هدف عمده در انتخاب روش ارزیابی، دسترسی بــــــه اطلاعات سودمند برای تصمیم گیرندگان کلیدی به صورتی ارزشمند و واقع گرایانه است. در این زمینه سوالات زیر قابل توجه است :

1 - چه اطلاعاتی برای تصمیم گیری درمورد یک محصول یا برنامه موردنیاز است؟

2 - چگونه می توان اطلاعات مزبور را با هزینه پایین و به طور عملی ازطرقی همچون پرسشنامه ها، ممیزی و چک لیست جمع آوری کرد؟

3 - چگونه می توان دقت و صحت اطلاعات را تشخیص داد؟

4 - آیا روش تمامی اطلاعات لازم را دراختیار می گذارد؟

5 - درصورت نیاز به اطلاعات بیشتر، چه روشهای دیگری را باید و می توان به روش مزبور افزود؟

6 - آیا اطلاعــــــات پدیدار شده برای تصمیم گیرندگان، سرمایه گذاران و مدیران عالی رتبه موثق است؟

7 - آیا ویژگی مخاطبان در گزینش روش موثر است؟

8 - چه کسی توانایی نظارت بر روش را داراست؟

9 - تجزیه و تحلیل اطلاعات چگونه صورت می گیرد؟

سطوح چهارگانه ارزیابی

چهار سطح ارزیابی اطلاعات حاصله از ارباب رجوع وجود دارد که عبارتند از :

واکنش و احساس ارباب رجوع درقبال برنامه؛ یادگیری (بهبود گرایش، آگاهی یا دانش)؛

تغییر در مهارتها (عملی ساختن یادگیری برای بهبود رفتار)؛

اثربخشی (بهبود عملکرد بخاطر بهبود رفتار ).

متاسفانه جمع آوری اطلاعات قابل استناد درباره اثربخشی با دشواری همراه است. در این زمینه اطلاعات مربوط به یادگیری و تغییرایجاد شده در مهارتها بسیار سودمند است .

الگوی منطقی

الگوی منطقی (LOGIC MODEL) عبارت است از نمایش جریان مواد و فرایندهای لازم برای دستیابــی به نتایج مطلوب سازمان یا برنامه های اجرایی مربوط به آن. براین اساس، این الگو عبــارت است از نمایش ترتیبی از طرح ریزی برنامه، اجرا و ارزیابی که در آن، تمامی عناصری که بر افراد و اتحادیه تاثیر مثبت می گذارند موردشناسایی قرار می گیرند . این الگو دارای فواید بسیاری برای سازمانها به منظور سازماندهی طرح ریزی و تحلیل سازمان و برنامه های اجرایی مربوط به آن است. همچنین، در شرایطی که ارزیابی مبتنی بر پیامدها یا اثرات برنامه ها مدنظر باشد، می توان از این الگو استفاده کرد. همچنین، از این الگو می توان برای توجیه برنامه های اجرایی و تشریح مزایا و فواید آن سود جست .

درهنگام استفاده از الگوی مزبور باید به اهم موارد موجود در سازمان یا برنامه توجه داشت و از تاکید بر موارد حاشیه ای یا ویژه اجتناب کرد به عنوان مثال، نباید ازاین الگو فقط در زمانی ویژه یا برای بخشی از برنامه های سازمانی استفاده کرد. درهر صورت، می توان با استفاده از الگوهای منطقی فعالیتهایی را که در برنامه یا سازمان اتفاق می افتند تحلیل و تشریح کرد و نتایج موردانتظار اربــاب رجوع یا اتحادیه های صنفی و دیگر ذینفعان سازمان را به تصویر کشید .

الگوی منطقی باید بتواند تمایز و تفکیک لازم را بین برنامه های مختلف ایجاد کند. در بهترین شرایط، یک الگوی منطقی دارای جزئیاتی به میزان یک صفحه یا حداکثر دو صفحه معمولی است. سطح جزییات باید فهم و درک کافی را برای خواننده ایجاد کند و بتواند موارد اصلی موثر را بر سازمان و برنامه های آن مشخص سازد. همچنین، الگوی مزبور باید بتواند اتفاقات موجود در ورودیها، خروجیهای متفاوت مربوط به نتایج برنامه و منافع یا اثراتی را که گروهها از آن بهره مند می شوند مشخص کند. محتوای الگوهای منطقی برنامه در اغلب موارد صریحتر از الگوهای مربوط به سازمان است .

تعریف اصطلاحات اساسی : به طور ویژه الگوهای منطقی بر ورودیها، فرایندها، خروجیها و پیامدهای مربوط به یک سازمان و برنامه های آن تاکید می ورزد. درک درست مفهوم این واژه ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است .

ورودیها : شامل موادی است که سازمان یا برنامه در فرایندهای خود برای ایجاد نتایج مطلوب سازمان مورداستفاده قرار می دهد. از انواع مختلف ورودیها می توان به مواردی همچون: نیروی انسانی، پول، تجهیزات، تسهیلات و تاسیسات، تدارکات، ایده های افراد، زمان نیروی انسانی اشاره کرد. همچنین، ورودیها را می توان به عنوان مهمترین نیروهای موثر بر سازمان یا برنامه های آن به حساب آورد .

فرایندها : به منظور دستکاری یا تبدیل و تنظیم اقلام در راستای تولید نتایج مطلوب توسط سازمان یا برنامـــه های آن مورداستفاده قرار می گیرند. فرایندها در محدوده ای بین گذاشتن کاغذ بر روی میز برای طراحی شاتل تا برخاستن آن را دربرمی گیرد .

خروجیها : به طور معمول، خروجیها نتایج مشهود فرایندهای اساســـی در سازمان یا برنامه های آن هستند. در اغلب موارد، خروجیها با تعداد همراه هستند که به عنوان مثال می توان به مواردی همچون: تعداد افرادی که در یک آزمون پذیرفته یا مردود شده اند، تعداد دوره های برگزار شده آزمونهای برگزار شده و تعداد استادان به کار گرفته شده در برنامه اشاره کرد .

پیامدها : پیامدها اثرات (از روی امیدواری مثبت) مربوط به افرادی است که سازمان به دنبال سود رساندن به آنان از طریق اجرای برنامه ها است . درهریک از مراحل یک الگوی منطقی موارد مندرج در جدول شماره یک موردتوجه قرار گرفته است .

مفروضات و پنداشته ها عبارتند از باورهایی که ما درباره برنامه، افراد، محیط داریم و دربرگیرنده نحوه تفکر و رویکردهای ما در زمینه برنامه است . عوامل خارجی نیز محیطی است که در آن، برنامه های مزبور مجموعه ای از عوامل خارجی مرتبط با فعالیتهای برنامه را شامل می شوند .

اجرای گام به گام الگوی منطقی

گام اول :

تعیین برنامه ای که باید موردارزیابی قرار گیرد؛

تبیین مقاصد اجرای برنامه ارزیابی و چگونگی استفاده از نتایج؛

تبیین اهداف غایی یا پیامدهای موردانتظار؛

تعیین شاخصها و نمایانگرهایـــــی برای اندازه گیری و سنجش مهارتهای اساسی .

گام دوم :

تشریح اهداف غایی و پیامدهای برنامه .

گام سوم :

مشروعیت بخشیدن به ارزیابی برنامه ازطریق هماهنگی با ارباب رجوع، مدیران و کارکنان؛

ایجاد آگاهی در زمینه برنامه موردنظر؛

انگیزه بخشیدن به افراد برای همکاری در برنامه .

گام چهارم :

تعیین داده های موجود؛

تعیین داده های موردنیاز؛

انتخاب معیارهای موردتوجه در فرمهای ارزیابی؛

ایجاد فرم ارزیابی؛

بررسی روایی فرم ازطریق انجام ارزیابی آزمایشی؛

تایید یا اصلاح فرم .

گام پنجم :

تکثیر و شماره گذاری فرمهای ارزیابی؛

توزیع؛

ورود داده ها توسط ارزیابها .

گام ششم :

جمع آوری فرمهای تکمیل شده؛

ورود داده های مربوط به هر فرم؛

دسته بندی داده ها براساس فرد، تاریخ؛

تحلیل و تفسیر داده ها؛

استنتاج کلی .

گام هفتم :

تنظیم گزارش به صورت زیر :

1 - تشریح برنامه (اطلاعات مربوط به ورودی )

نام و عنوان برنامه؛

محل و زمان انجام برنامه؛

مسئول اجرای برنامه؛

منابع مورداستفاده در برنامه :

تعداد کارکنان و داوطلبان درگیر در برنامه؛

نوع تجهیزات مورداستفاده در اجرای برنامه؛

هزینه های اجرایی برنامه .

اهداف غایی برنامه. به عنوان نمونه دراین مثال :

مهارتهای اساسی قابل دستیابی؛

محتوای موردنظر برای یادگیری؛

علل گزینش مهارتهای اساسی و محتوا

2 - گزارش گیری عددی و شماتیک از مهارتهای اساسی به دست آمده

3 - مشخص کردن تعداد پاسخگویان و نرخ پاسخگویی، زمان اجرای برنامه و تعداد جلسات پیگیری

4 - ارائه خلاصه ای از تغییرات ایجاد شده در مهارتهای اساسی به صورت زیر :

توجه به نتایج و پاسخگویی به برخی پرسشها در زمینه اهداف غایی و پیامدهای برنامه ها. به عنوان نمونه در مثال مزبور :

تعیین آن دسته از مهارتهای کلیدی که با بهبود چشمگیری همراه بوده اند .

تعیین آن دسته از مهارتهای کلیدی که تغییر چندانی نداشته اند .

تعیین میزان همبستگی بین مهارتهای کلیدی

5 - ارائه نتایج برنامه با توجه به موارد زیر :

+ مخاطبان گزارش نیازهای مخاطبان

چگونگی ارائه گزارش به سمع یا نظر مخاطبان .

6 - توجه به نکات کلیدی زیر در تنظیم و ارائه گزارش :

اجتنــــاب از استعمال واژه های فنی و دست و پاگیر؛

استفاده از سبک محاوره ای؛

اجتناب از عبارات طولانی؛

محدودکردن عبارات انفعالی؛

رعایت دستورات گرامری؛

همکاری گروهی در گزارش نویسی؛

درنظر گرفتن زمان مناسب برای تکمیل گزارش؛

استفاده از نمودارها، جداول و جملات مختصر و مفید .

گام هشتم :

پاسخگویی به پرسشهای کلیدی زیر :

آیا برنامه دیگری برای دستیابی به اهداف موردنظر لازم است؟

آیا تمامی منابع مورداستفاده در ورودیها ضروری بودند؟

آیــــا برای دستیابی به پیامدها و اثرات برنامه های آینده به خروجیهای متفاوتی نیاز داریم؟

آیا در برنامه های آینده به پیامدها و اثرات دیگری نیازمندیم؟

منابع :

1 - CARTER MCNAMARA, BASIC GUIDE TO PROGRAM EVALUATION, MBA, FEB 16, 1998.

2 -MARY E. ARNOLD, BE “LOGICAL” ABOUT PROGRAM EVALUATION: BEGIN WITH LEARNING ASSESSMENT, OREGON STATE UNIVERSITY, JOURNAL OF EXTENSION, JUNE 2002, VOLUME 4, NUMBER 3.

3 - GARY OSTROSKE, INVESTING IN RESULTS, PRESIDENT AND CPO, UNITED WAY FOR THE GREATER NEW ORLEANS AREA, NEW ORLEANS, UNITED WAY OF AMERICA’S EXECUTIVE NEWSLETTER, OCTOBER 6, 1997.

4 - LIFE SKILLS EVALUATION SYSTEM, MEASURING GROWTH IN LIFE SKILLS FOR YOUTH AND FAMILY PROGRAMS, OCTOBER 30, 2001.

5 - ELLEN TAYLOR-POWELL, LOGIC MODEL WORKSHOP, UNIVERSITY OF WISCONSIN-EXTENSION COOPERATIVE EXTENSIION PROGRAM DEVELOPMENT & EVALUATION, DECEMBER5, 2001.

6 - VAN LEPTHIEN, MODEL DRIVEN ARCHITECTURE (MDA) AND GENERATIVE PROGRAMMING.

یزدان محمدبیگی خورتابسرا: کارشناس ارشد برنامه ریزی سیستم های اقتصادی - اجتماعی

برگرفته از: ماهنامه تدبیر

طبقه‌بندی و گروه‌بندی‌ مشاغل به خانواده‌های بزرگ شغلی می‌تواند نقش موثری در فعالیت‌هایی نظیر ارزیابی عملکرد شغل،کارمند، معتبر ساختن آزمون‌های انتخاب کارمند، ارزشیابی مشاغل، طراحی مسیرها و مشاوره شغلی ایفاکند.ابراهیم ابراهیم بای سلامی با همکاری موسسه دانش پارسیان، در این راستا و در راستای اجرای قانون خدمات کشوری، برای طبقه‌بندی مشاغل در سازمان‌ها وکارگاه‌های مشمول قانون کار، استفاده محققین، دانشجویان و سایر علاقه‌مندان با بررسی منابع داخلی، خارجی و تجاربکشورهای دیگر از میان چند طبقه‌بندی شغلی مشهور دنیا، طبقه‌بندی مبتنی بر الگوی محتوایی شبکه شغلی معروف به O.NET را انتخاب کرده است .

ویژگی عمده و متفاوت این طبقه‌بندی با سایر طبقه‌بندی‌های موجود در آن است که مهمترین اطلاعات کار را شناسایی و آنها را در یک سیستم منسجم از لحاظ نظری و عملی دسته بندی می‌کند و در بر گیرنده ماهیت مشاغل، افراد شاغل، توصیفات بین شغلی و توضیحات مشاغل خاص است. این مجموعه شامل 929 شغل اصلی و 30 هزار و 505 شغل فرعی است که در 22 طبقه‌ شغلی دسته بندی و در 22 جلد منتشر شده است. تمامی مشاغل براساس روش کتابخانه‌ای تطبیق داده شده و 40 شغل به صورت تحقیقات میدانی مورد بررسی قرار گرفته که در بیش از 87 درصد با مشاغل داخل کشور تطبیق داشته‌است.آخرین به روز رسانی مشاغل موجود در این کتاب مربوط به آبان ماه سال 1387 (نوامبر 2008) است. همچنین برای سهولت مقایسه بین مشاغل کشور، فهرست کلیه مشاغل کشور در انتهای هرکتاب آورده شده است . لازم به ذکر است آخرین سرشماری شغلی انتشار یافته موجود درکشورکه مورد استفاده قرار می‌گیرد، مربوط به سرشماری عمومی سال 1375 استکه توسط مرکز آمار براساس ISCO-88 (فهرست طبقه‌بندی مشاغل ILO در سال 1988) منتشر شده است و شامل 10 طبقه‌، 606 شغل اصلی و شش هزار و 60 شغل فرعی است .

این مجموعه دارای 22 طبقه شغلی در 22 جلد به شرح زیر است :

1- آموزش و پرورش وکتابخانه:مشاغل این طبقه شامل طراحی، مدیریت، فراهمکردن خدمات آموزشی، پرورشی، پشتیبانی و یادگیری مرتبط شامل خدمات ارزیابی،کتابخانه‌ای و اطلاع رسانی است .

2- پشتیبانی تندرستی:مشاغل این طبقه‌ شامل فراهم نمودن خدمات بهداشت روزمره فردی،کمک به بیمارستان و تسهیل انجام مراقبت و خدمات خانگی، انجام وظایف اجرایی، اداری و بالینی زیر نظر مستقیم پزشک و انجام خدمات درمانی است .

3- پشتیبانی اداری و دفتری:مشاغل این طبقه شامل کار باکامپیوتر، انجام کارهای دفتری، حفظ امنیت اطلاعات، ایجاد هماهنگی‌ها، بایگانی، تبادل اطلاعات داخل و خارج سازمانی، جمع آوری، پردازش، سازماندهی و بازیابی اطلاعات است .

4- امور بازرگانی و مالی:مشاغل این طبقه شامل سرمایه‌گذاری، برنامه‌ریزی، بانکداری، بیمه و مدیریت مالی، تجاری، مهارت‌های خاص در سازماندهی، مدیریت زمان، ارتباطات و خدمات مشتری است .

5- تهیه و سرو غذا و مشاغل مربوطه:مشاغل این طبقه‌ شامل تهیه، پخت و سرو غذاها، دسرها، غذاهای فوری، غذاهای سرد و سایر مواد غذایی برای موسسات، منازل، رستوران‌ها، هتل‌ها، بیمارستان‌ها، هواپیماها و غیره است .

6- تولید:مشاغل این طبقه شامل طراحی، مدیریت، اجرا و پردازش مواد جهت تولید محصولات واسطه یا نهایی، فعالیت‌های حمایتی فنی و حرفه‌ای مربوطه مانند تولید، نگهداری و پردازش است .

7- حقوق:مشاغل این طبقه شامل طراحی، مدیریت ارایه خدمات حمایتی، قانونی و حقوقی است .

8- خدمات اجتماعی:مشاغل این طبقه شامل توسعه، مدیریت کالاها و خدمات و خدمات مشتریان و زندگی در منزل شامل غذا پوشاک، منسوجات وکودک است .

9- خدمات حفاظتی:مشاغل این طبقه شامل مدیریت، نظارت وکنترل حفاظتی و امنیتی مانند نگهبانان،کارآگاهان آتش نشانان و نیروهای پلیس است .

10- خدمات و مراقبت‌های شخصی:مشاغل این طبقه شامل ارایه خدمات پزشکی و بهداشتی به بزرگسالان وکودکانی است که دچار ناتوانی فیزیکی هستند. این مشاغل عمدتا شامل مراقبت‌های خانگی اعم از مراقبت‌های پزشکی، آموزش به بیماران و انجامکارهای سبک در منزل مانند، خرید و آشپزی وکمک به حمل و نقل بیماران است .

11- ساخت و ساز و استخراج:مشاغل این طبقه شامل طراحی، برنامه‌ریزی، مدیریت، ساخت و ساز و نگهداری از محیط‌های ساخته شده، تجاری، الکتریکی، تعمیرات لوله، نصب کف، سقف وکار با ماشین آلات حفاری و معدن است .

12- علوم زندگی، طبیعی و اجتماعی:مشاغل این طبقه شامل طراحی و سازمان دهی و مدیریت در علوم جانوری، انسان شناسی، باستان شناسی، فضانوردی، علوم هوا و فضا زیست شناسی، سیاست، علوم اجتماعی و روانشناسی بالینی است .

13- فروش و مشاغل مربوطه:مشاغل این طبقه شامل طراحی، مدیریت، اجرای خدمات فروش کلی و جزئی، خدمات بازاریابی، توزیع، ارتقای محصول و عرضه آن به بازار است .

14-کامپیوتر و ریاضیات:مشاغل این طبقه شامل تجزیه و تحلیل داده‌ها، تحقیق، طراحی، هماهنگی، به کارگیری فرمول‌ها، اصول و متدولوژی استاندارد شده ریاضی برای مسایل توسعه فناوری و اجرای برنامه‌های نرم افزاری است .

15- متخصصان مراقبت‌های بهداشتی و حرفه‌ای:مشاغل این طبقه شامل ارتقای سلامت بهبود، تشخیص و درمان، آسیب‌ها و بیماری‌ها،کار در بیمارستان‌ها، مطب‌های پزشکی، دندانپزشکی، آزمایشگاه‌ها،کشتی‌های تفریحی، اماکن ورزشی و تحقیقات در مورد بیماری‌ها، جمع آوری و تنظیم داده‌ها و اطلاعات است .

16- مدیریت:مشاغل این طبقه شامل طراحی، سازماندهی، هدایت، اجرا و ارزیابی کارکردهای تجاری و مدیریتی لازم جهت عملکرد موثر، بهره‌وری و سودآور است .

17- مزرعه داری، ماهیگیری و جنگلداری:مشاغل این طبقه شامل برنامه ریزی، انجام، تولید، مدیریت، پردازش و بازاریابی محصولات کشاورزی و خدمات مواد غذایی، محصولات چوبی، منابع طبیعی، باغبانی، جانوریی، خدمات حرفه‌ای، فنی و آموزشی مربوطه است .

18- معماری و مهندسی:مشاغل این طبقه شامل بخش‌های طراحی، برنامه‌ریزی، مدیریت، ارایه تحقیقات علمی و خدمات فنی و حرفه‌ای، خدمات ارزیابی، آزمایشگاهی و تحقیق و توسعه است .

19- نصب نگهداری و تعمیر:مشاغل این طبقه شامل نصب، نگهداری، تعمیر وسایل مکانیکی و الکتریکی، هواپیما، دوچرخه، اتوبوس،کامیون، دوربین، انواع ماشین‌های اتوماتیک،کشاورزی، خنک کننده‌ها، گرم کننده‌ها، آلات موسیقی، وسایل صوتی و تصویری، ساعت و وسایل ارتباط از راه دور است .

20- حمل و نقل کالا و مسافر:مشاغل این طبقه شامل مدیریت، نقل و انتقال مسافر، مواد وکالا از طریق جاده، هوا، ریل و آب، خدمات حمایتی فنی و حرفه‌ای، نقل و انتقالات، برنامه‌های زیربنایی و مدیریتی، خدمات، تدارکات و نگهداری تجهیزات قابل حمل مربوط است .

21- نظافت و نگهداری ساختمان و زمین:مشاغل این طبقه شامل تمیز نگهداشتن ساختمان‌ها، بیمارستان‌ها، فروشگاه‌ها، هتل‌ها، آپارتمان‌ها و ... در وضعیت بهداشتی و خوب تمیزکردن کف‌ها، شامپوکردن فرش‌ها و موکت‌ها، دیوارها، شیشه‌ها و جمع‌آوری زباله‌ها، نقاشی، نجاری، چمن زنی،کنترل سیستم‌های خنککننده و گرم کننده است .

22- هنر، طراحی، سرگرمی، ورزش و رسانه:مشاغل این طبقه‌ شامل طراحی، تولید، نمایش، اجرا، نویسندگی و انتشار منابع چند رسانه‌ای، بصری، اجرای هنری، روزنامه‌ نگاری و سرگرمی است .

آیدا بکتاشی

برگرفته از: روزنامه تفاهم

شماره نه

دریافت فابل PDF

به نظر شما کدامیک از موارد زیر ، از مهمترین علل عدم استقبال از تولیدات ایرانی می باشد ؟

الف ) تنوع محصولات

ب ) کیفیت و دوام

ج ) قیمت محصولات

د ) طراحی و زیبایی

ه) عدم فرهنگ سازی

پاسخ خود در قسمت نظرات وارد نمایید ........ با تشکر

سال 1392

سال حماسه سیاسی ؛ حماسه اقتصادی

 اگر غلطی از صهیونیست ها سر بزند جمهوری اسلامی ایران تل آویو و حیفا را با خاک یکسان خواهد کرد.

 دانلود pdf شماره اول

دانلود pdf شماره دوم

دانلود pdf شماره سوم

دانلود pdf شماره چهارم

همچنين جهت چاپ مقاله خود در اين نشريه مقاله مورد نظر  را به همراه مشخصات فردی و تحصيلی خود به آدرس

http://www.smeir.ir/

ارسال نماييد.

جهت دانلود فايل فرمت ارسال مقاله اينجا کليک کنيد.