ایام عید غیر از دید و بازدید زمان مناسبی برای جوانانی است که قصد ازدواج دارند تا از همسر آینده شان خواستگاری نمایند. به همین مناسبت، رویکرد اقتصادی به این مقوله غیراقتصادی را مورد بررسی قرار خواهیم داد تا قدرت و منطق تحلیل اقتصادی مسائل اجتماعی را در معرض داوری خوانندگان قرار دهیم. برای فهم بهتر مسئله، با یک مثال شروع می کنیم.
...
ادامه مطلب
محور : انديشمندان اقتصادي
توماس شلینگ برنده جایزه نوبل اقتصاد درسال 2005 در اوایل زمستان امسال و به دعوت دانشگاه شریف به ایران آمد.او در مدت اقامت خود در تهران چند جلسه سخنرانی برای علاقه مندان ارائه نمود.دکتر مسعود نیلی رئیس دانشکده اقتصاد و مدیریت این دانشگاه در خصوص مباحث معرفت شناسی اقتصادی با او به گفت و شنود نشست که حاصل آن در پی می آید:
نیلی: شما در برخی از کارهای تحقیقاتی‌تان، به دو گانگی شخصیت افراد پرداخته‌اید و این موضوع که رفتار انسان‌ها بین دو قطب شخصیتی در نوسان است را مورد توجه قرار داده‌اید. از سوی دیگر ما در تئوری اقتصاد، ترجیحات افراد را بطور سازگار و عقلایی تعریف می‌کنیم. سوال این است که کدام قطب شخصیتی فرد، ترجیحات واقعی او را شکل می‌دهد؟
شیلینگ: آیا سوالتان این است که: کدام‌یک از خود‌های تشکیل دهنده شخصیت فرد معتبر است؟
نیلی: بله.
...
ادامه مطلب
محور : اقتصاد جهاني
اطلاعات نامتقارن و نهادهای اقتصادی
یکی از هدف‌های اصلی نظریه اقتصادی، فهمیدن این مطلب است که چه نهاد‌ها، یا سازوکار‌های تخصیصی، برای کمینه کردن زیان‌های اقتصادی ناشی از اطلاعات شخصی به بهترین نحو به کار می‌آیند. کدام سازوکار‌های دادوستدی بیشترین منفعت را از دادوستد فراهم می‌آورند، و چه سازوکار‌هایی درآمد انتظاری فروشنده را بیشینه می‌کنند؟ کدام فرایندهای تصمیم‌گیری جمعی‌برای اجرایی کردن پروژه‌های اشتراکی مطلوب موفق خواهند بود، به طوری که در عین حال نیز مانع فراهم شدن منابع مالی برای پروژه‌های نامطلوب بشوند؟ کدام برنامه‌های بیمه‌ای بهترین پوشش را بدون ترغیب به سوء استفاده فراهم می‌کنند؟
...
ادامه مطلب
محور : ايران و اقتصاد
علی میرزاخانی
کارکرد اقتصاد کلان یک کشور مهم‌ترین معیار برای سنجش موفقیت‌ها و ناکامی‌های اقتصادی آن کشور است که در قالب چهار متغیر اساسی قابل بررسی است.
این چهار متغیر که کاملا تحت تاثیر سیاست‌های اقتصادی دولت حاکم تعیین می‌شوند به حوزه‌های اصلی اقتصاد یعنی قیمت‌ها، اشتغال، تولید و وضعیت اقتصاد کلان مربوط می‌شوند. کشورهایی همانند چین و ترکیه که در سال‌های اخیر به دور از ناموزونی‌های جدی از رشد سریع تولید داخلی برخوردارند که نتیجه آن به صورت قدرت خرید بیشتر و سطح زندگی بالاتر نصیب شهروندان این کشورها می‌شود تحسین‌برانگیزند
اما کشورهایی که در عین تورم و بیکاری بالا گرفتار افت رشد اقتصادی و عدم تعادل در تجارت خارجی خود هستند نمونه‌ای برای بررسی علل عقب‌ماندگی و بیماری‌های اقتصادی هستند.
اما در این میان، اقتصاد ایران در چه وضعیتی قرار دارد؟ برای ارزیابی اوضاع اقتصادی کشورمان نیز یکی از بهترین معیارها، بررسی شاخص‌های اقتصادی در چهار حوزه اساسی اقتصاد کلان است.
...
ادامه مطلب
محور : اقتصاد
پویا جبل عاملی
رسیدن به نقطه بهینه در هر مساله، هدف نهایی علم اقتصاد است. اما همین هدف برای خود علم اقتصاد نیز باید رعایت شود. به عبارت دیگر تدریس علم اقتصاد می بایست در نقطه بهینه انجام شود وگرنه تدریس آن از منظر علمی، اقتصادی نیست. اگرچه تعیین نقطه بهینه و مشخصات آن خود تحقیقی فراگیر را می طلبد اما روش تطبیقی و مقایسه ساختار تدریس اقتصاد دوره لیسانس در ایران با بریتانیا به عنوان یکی از ممتازترین کشورها در تحقیق و تدریس علم اقتصاد می تواند تصویری بهتر را از وضعیت آموزشی ایران ارائه دهد.
...
ادامه مطلب
محور : اقتصاد
درون عاصم‌اقلو، جیمز رابینسون
آیا می‌توان تصور کرد که دموکراسی در عراق و متعاقبا در دیگر کشورهای خاورمیانه ایجاد شده و پایدار بماند؟ نه نتها کابینه نه چندان خوشنام جمهوری‌خواه ایالات متحد، بلکه بسیاری دیگر از صاحبنظران نیز نسبت به دورنمای دموکراسی در منطقه خاورمیانه و حتی شاید در دیگر مناطق کمتر توسعه یافته از لحاظ اقتصادی، مانند حاشیه صحرای آفریقا، بدبین هستند. در پشت این بدبینی، نظریه‌ای قرار دارد که در میان محافل آکادمیک، سیاست‌مداران، و روزنامه‌نگاران به یک اندازه رواج دارد و مشترک است. این نظریه بر این فرض اساسی استوار است که دموکراسی بر بنیان‌هایی قرار دارد که منتج از جمعیتی با آموزش‌های بالا و در یک کلام "فرهنگ دموکراسی" است.
...
ادامه مطلب
پروفسور توماس شلینگ (Thomas Schelling) برنده جایزه نوبل اقتصاد در سال 2005 (به طور مشترک با رابرت آومن) و استاد ممتاز حوزه سیاست گذاری دانشگاه مریلند آمریکا در هفته پیش رو به تهران سفر می کند. او در روز سوم دی در جمع اساتید و پژوهشگران اقتصاد و سایر علاقه مندان در مورد مساله گازهای گل خانه ای (Greenhouse Problem) در دانشگاه صنعتی شریف سخنرانی می کند که شرکت در این جلسه برای عموم علاقه مندان آزاد است. با توجه به اهمیت بسیار زیاد این سفر که در واقع اولین سفر یک برنده جایزه نوبل رشته اقتصاد به ایران به شمار می آید بر آن شدم تا در این نوشته خلاصه ای از فعالیت های وی در توسعه نظریه بازی ها را به زبان ساده توضیح دهم. این روایت البته بر اساس برداشت من از کتاب ها و مقالات وی است و ممکن است حاوی تمامی نظرات کلیدی وی نباشد. با این همه سعی کرده ام که تا جایی که ممکن است نظرات اصلی او را به زبان ساده برای افرادی که صرفا آشنایی مقدماتی با نظریه بازی دارند توضیح دهم. ذکر این نکته مهم است که پس از گذشت بیش از چهل سال از معرفی این مفاهیم و همه گیر شدن کاربرد آن ها بسیاری از ما نمی دانیم که در واقع پیشنهاد دهنده اولیه آن ها پروفسور شلینگ بوده است و لذا برای بیان اهمیت نقش وی گاهی مجبور شده ام تا در این متن برخی مفاهیم پراستفاده و جا افتاده در حوزه نظریه بازی ها را مجددا موشکافی کرده و توضیح دهم.
...
ادامه مطلب
محور : اقتصاد جهاني
دکتر سید محمد حسین عادلی
سومین اجلاس سران اوپک، پس از هفت سال از اجلاس دوم، در روزهای 26 و 27 آبان ( 17 و 18 نوامبر) در شهر ریاض پایتخت عربستان سعودی تشکیل شد. شرایط حاکم بر اجلاس سوم سران، یکسره از فضای اجلاس دوم متفاوت بود. هم‌اکنون قیمت نفت از بشکه‌ای حدود 10 دلار به بشکه‌ای حدود 100 دلار رسیده، تقاضا برای نفت به‌طور فزاینده‌ای رو به افزایش است، شرایط ژئو‌پلیتیک جهان پس از واقعه 11 سپتامبر به‌کلی دگرگون شده و اوضاع را در کشورهای نفتی مهم جهان تحت تاثیر قرارداده است. همزمان، نگرانی از وضعیت محیط زیست جهانی جدی‌تر و عمیق‌تر شده است. این همه در حالی است که تحولات اقتصادی در دوره بین‌المللی و جهانی شدن آثار خود را بیش از پیش بر نفت و اقتصاد کشورهای نفتی بر جای می‌گذارد
...
ادامه مطلب
محور : انديشه هاى اقتصادى امام موسى صدر
پيشگفتار
حديث جهاد امام موسى صدر و روايت تحولى كه او ايجاد كرد از زبانى بهتر از زبان ياورش، زبان همراهش، هم رزمش، شهيد دكتر مصطفى چمران ممكن نيست كه بازگو شود. اى كاش در اين همايش گفتههاى شهيد چمران بازگو مى شد و به بهترين شكل امام موسى معرفى و شناخته مى شد و تقاضاى شخصى من همين بود كه برادر ارجمند آن شهيد ما را با لبنان، با امام، با تحولاتى كه ايجاد كرد، با حركتى كه امام موسى صدر ايجاد كرد، با نهضتى كه شروع كرد، آن هم در اوضاع آن روز لبنان كه شمه اى از آن را شنيديد، بيشتر آشنا مى كردند. اما فكر مى كنم كه مسئولان همايش با اين مشكل روبرو هستند كه ابعاد زندگى امام موسى صدر بسيار زياد و متنوع است و اگر بخواهند كه هر جنبه اى از زندگى او را به تنهايى معرفى كنند، جنبههاى ديگر ناگفته مى ماند.
...
ادامه مطلب
محور : انديشه‌هاي اقتصادي امام صدر
-------------------------------------------------------
چكيده
اين نوشتار تلاشي است براي شناختن، استنباط و ارائه آرأ و ديدگاه‌هاي امام موسي صدر درباره اقتصاد در دوران اقامت در ايران و لبنان، با استفاده از مقالات منتشر شده، سخنراني‌هاي ايراد شده و اقدام‌هاي صورت گرفته و بالأ‌خره مؤ‌سسات و ساير آثار و يادگارهاي باقي‌مانده از ايشان.
اين منابع در مجموع نشان مي‌دهند كه امام موسي صدر دين اسلام را آيين زندگي تلقي مي‌كند، به گونه‌اي كه به همه جوانب حيات بشر نظر و براي آن برنامه دارد. از جمله مكتب اقتصادي اسلام براي از ميان برداشتن فقر و برقرار ساختن عدالت راه و روشي دارد كه متفاوت از مكاتب سرمايه‌داري و سوسياليستي است.
اگر صاحبان عوامل توليد را براي سهولت به دو گروه كارگران و سرمايه‌داران تقسيم كنيم، امام صدر نشان مي‌دهد كه حقوق و امتيازاتي كه مكتب اسلام هنگام بستن قراردادهاي استخدام كارگران با بنگاه‌ها وضع كرده، موجب فزوني امتيازات و حقوقِ نيروي كار بر صاحبان سرمايه مي‌شود. با تداوم فعاليت‌هاي اقتصادي و بستن مكرر اين قراردادها، امتيازات حقوقي نيروي كار هنگام توزيع مجدد درآمد مزيتي نسبي براي ايشان فراهم مي‌آورد. شهيد محمدباقر صدر نيز همين امتياز را هنگام « توزيع قبل از توليد وتوزيع بعد از توليد » براي نيروي كار قائل هستند. به‌علاوه، برنامه زكات كه در اسلام پيش‌بيني شده، به تعبير امام موسي صدر، يك برنامه مالياتي براي تأمين مخارج فعاليت‌ها و مديريت دولت نيست. بلكه روشي است براي ايجاد توازن درآمد در جامعه تا جايي كه براي همه افراد رفاه نسبي تأمين شود.
...
ادامه مطلب
محور : انديشه هاي اقتصادي امام موسي صدر
سخنرانى امام موسى صدر در نهمین همایش اندیشه اسلامى «ملتقى الفکر الاسلامى» که در تلمسان (یکى از شهرهاى الجزایر) در تاریخ 26 ژوئیه 1975مطابق با 17 تیر 1354برگزار شد. این همایش همهساله در کشور الجزایر و با شرکت دانشمندان برجسته اسلامى در رشتههاى فقه، تاریخ، اقتصاد، فلسفه، هنر و ادب برگزار مىشود. از جمله دانشمندان سرشناسى که در این همایش شرکت کردهاند، مىتوان از شیخ محمد ابوزهره از الازهر، معروف دوالیبى رئیس مجلس اسلامى الجزایر، شیخ محمد غزالى از استادان الازهر و دکتر عمر فروخ عضو همایش نهم نام برد.
...
ادامه مطلب
محور : اقتصاد جهان
یک مقام چینی در گفتگوی خود با رویترز رمز موفقیت دولت چین در عرصه بین المللی را همراهی مردم کشورش با برنامه های اقتصادی دانست.
به گزارش رهوا از باکری آنلاین، یکی از مقامات چینی که نخواست نامش فاش شود در گفتگو با این خبرگزاری گفت: هدف ما جایگزینی بر جایگاه ایالت متحده آمریکا نیست.
وی ادامه داد: یکی از ابزار در دست ایالات متحده آمریکا که این کشور را در نوع خود منحصر به فرد می کند رقابت تسلیحاتی این کشور با سایر کشور های جهان است.
او افزود: در حقیقت ایالات متحده با تمرکز ویژه بر روی ساخت تسلیحات نظامی به دنبال زورگویی و قلدری بر سایر کشورهاست و در این رابطه خود را بی رقیب می‌بیند،اما این بر خلاف چشم اندازهای بلند مدت کشور چین است.
این مقام چینی افزود آنچه که دیدگاه کشور چین را از سایر کشورهای قدرتمند متفاوت می سازد، سرمایه گذاری خاص این کشور بر روی زیر ساختهای اجتماعی و اقتصادی است که کشور چین را به این جایگاه رسانده است.
این مقام چینی خطاب به دولت آمریکا گفت:دوران زور گویی در جهان پایان یافته است و دیگر یک کشور قلدر نمی تواند بر جهان سلطه داشته باشد.
وی در خاتمه سخنان خود اظهار داشت: رمز موفقیت دولت چین در عرصه بین المللی، همراهی مردم چین با برنامه های اقتصادی این کشور، و تلاش و کوشش فراوان مردم این سرزمین در زمینه های مختلف اقتصادی و کشاورزی است.
منبع : رهوا
محور : جهاد اقتصادي
پایگاه خبری مذهبی تحلیلی رهوا-زهرا نظری مهر-اگر دقت کرده باشید، در سال های اخیر، مقام معظم رهبری اسامی سال ها را با محوریت اقتصادی تعیین می کنند مانند اصلاح الگوی مصرف، همت و کار مضاعف و جهاد اقتصادی.
قطعاً این نامگذاری ها و استمرار وجه اقتصادی آن، اتفاقی نیست و اندیشه ای پشت آن خوابیده است.
هر چند حکومتداری وجوه مختلفی از اقتصاد و سیاست و هنر و اجتماع و روابط بین الملل را در بر دارد، اما تردیدی نیست جامعه ای که پای اقتصادش بلنگد، فقط از منظر اقتصادی عقب نخواهد بود بلکه در سایر حوزه های به هم پیوسته اش نیز لنگ خواهد زد و به سرمقصد نخواهد رسید.
به عنوان مثال، اگر از آمریکای امروز، اقتصادش را منها کنیم، نه پنتاگونی برایش باقی خواهد ماند تا در جهان قدرت نمایی کند، نه ناسایی خواهد داشت تا علم برترش را به رخ بکشد و نه حتی هالیوودی که سیطره فرهنگی ایالات متحده را در دنیا پیگیری کند.
حتی در عرصه دین نیز اهمیت اقتصاد تا بدان اندازه است که بزرگان دین فرموده اند"کادالفقر ان یکون کفرا" (کم مانده است که فقر به کفر تبدیل شود) و "اذا دخل الفقر من باب خرج الایمان من باب آخر"(هرگاه فقر از دری وارد شود ایمان از در دیگر خارج می شود).
حضرت علی علیه السلام نیز از بین تمام دل نگرانی هایی که می توانستند برای فرزندشان محمد حنفیه داشته باشند، این مهم را نیز متذکر می شوند: اى فرزند! من از تهیدستى بر تو هراسناکم، از فقر به خدا پناه ببر، که همانا فقر، دین انسان را ناقص، و عقل را سرگردان، و عامل دشمنى است.
متاسفانه در ادبیات رسمی جامعه ما، فقر نه تنها به عنوان یک عامل منفی و بازدارنده مطرح نشده، بلکه به عنوان یک"پز" و "افتخار" نیز عنوان شده و فلان مسوول، برای این که بگوید چقدر انسان شریف و مردمی و متدینی است در مصاحبه هایش می گوید که" هنوز مستاجرم و پسرم بیکار است و همین ماه گذشته 2 میلیون تومان قرض گرفته ام...!" ( و البته بماند پشت پرده چه خبر است!)
فقر زدایی، پروسه ای است که نتیجه آن، ایمان زایی، اندیشه گستری، رفاه عمومی، زدودن بسیاری از تخلفات و جرم ها و عداوت ها و ... است و البته این مهم نیز با شعار و بخشنامه و دستورالعمل های بی پشتوانه میسر نمی شود.
فقر زدایی، جز با توسعه متوازن و عدالت محور اقتصاد میسر نمی شود. حکومت ها، اگر نخواهند یا نتوانند توسعه اقتصادی مناسب با جاکعه خود تدارک ببینند، یا دچار شکاف طبقاتی خواهند شد و یا در عادلانه ترین شکل ممکن، فقر را به تساوی بین مردمانشان تقسیم خواهند نمود.
ما، ناگزیر از توسعه اقتصادی هستیم، با این حال از آنجا که در عرصه اقتصاد، سال ها از قافله کشورهای پیشروی اقتصادی عقبیم، رسیدن به حد مطلوب، با عملکردهای معمول اقتصادی میسر نیست بلکه اگر دیگران در مسیر توسعه اقتصادی، "می روند" ما باید "بدویم" و چاره ای هم جز این نداریم. این دویدن، همان "جهاد اقتصادی" است.
منبع : رهوا
محور : اقتصاد
...
ادامه مطلب
