عاشورا و نهضت امام حسین از دیدگاه عرفا(شیخ احمد جام)
شيخ احمد جام( 440-536 ه.ق(
اين عارف بزرگ حنفيمذهب كه معروف به «ژندهپيل» است حسنين را دو سبط پيامبر و دو نور ديده خود داند.
آن دو سبط نبي حسن و حسين ديده ي ما شبير و شبر ماست30
كه عاشقان و عارفان با اقتدا به آن دو مي توانند مسير طريقت و شهادت را طي كنند و در نهايت وصال حق را در آغوش بگيرند. اين امامان همانند پدر بزرگوارشان توانسته اند بر ديو نفس پيروز شوند.
همچو حيدر در شجاعت نفس خود را كشتهاند
چون حسين و چون حسن سوي شهيدان رفتهاند31
او كه دلش سرشار از محبت آل و اصحاب پيامبر (ص) بود معتقد است كه شهيدي چون حسين احمد ژندهپيل نيز همانند سنايي امام حسين(ع) را شهيد بينظيري ميداند كه مثل او نه آمده و نه خواهد آمد. زيرا او توانست با پيوند شهادت و عرفان
از هر دو موهبت برخوردار شود.
حب آل و صحبت تو دارد ميان جان وطن
در دل ما سر به سر مهر است از ياران تو32
سراسر جمله عــــالم پر شهــيدنــد
شهــيدي چــون حســين كربــلا كــو33
لذا سفارش مي كند كه براي رستگاري آخرت و رسيدن به لقاي پروردگار ميبايست به دامان آل مرتضي توسل جست و خلق و خوي حسن عليهالسلام و خون حسين شهيد(ع) را وسيله قرار داد و در غم شهيد كربلا صبح وشام ناله جان سوز سر داد. ازاين جهت است كه احمد جام از عزاداري فردي و جمعي براي امام حسين(ع) استقبال مي كند. زيرا مشاركت در چنين امري در واقع طي كردن مرحلهاي از طريقت است.
گر نجات آن جهان مطلوب داري اي عزيز
دست در دامان آل مرتضي بايد زدن
ناله دلسوز و اندوه جگر در صبح و شام
از بـراي آن شهيد كربلا بايد زدن
از براي ميوه جان عزيــز مـرتـضي
هر زمان از سوز باطن نالهها بايد زدن34
از نظر احمد جام امام حسين(ع) گنج معرفتي است كه خدا در روي زمين به وديعت گذاشته است كه اگر كسي به او بنگرد اوصاف تحقق يافته خدا را ملاحظه خواهد كرد.
به خلق و خوي حسن آن شه زمين و زمان
كه گنج معرفتي بود در خداخواني
به آتش جگر خسته حســـين شــــهيد
كه خاك درگه او بود آب حيواني35
اين نظر احمدجام مبين جايگاه والاي امام حسين(ع) است زيرا چنين جايگاهي تنها به انسان كامل اختصاص دارد
پي نوشت ها:
ديوان احمد جام، 87 31- ديوان احمد جام، 143 32- ديوان احمد جام، 345 33- ديوان احمد جام، 347 34- ديوان احمد جام، 326 35- ديوان احمد جام، 424