طی چند سال اخیر برخی از مراجع بر ربویبودن بعضی عملیاتهای بانکی اشاره کردهاند که دولت نیز با توجه به اشکالات موجود در قانون کنونی عملیات بانکی بدون ربا بر برخی از آنها تاکید کرده است. بعد از اجرایی شدن هدفمندسازی یارانهها اکنون دولت درصدد اجرای این برنامه مهم است
سخنان رییس جمهوری در واقع ادامه رویکرد چهارسال پیش وی درباره ضرورت اجرای دقیق قانون عملیات بانکی بدون ربا است که طبق برنامه تنظیم شده از سوی دولت در قالب طرح تحول اقتصادی گنجانده شده و بعد از اجرایی شدن هدفمندسازی یارانهها اکنون دولت درصدد اجرای این برنامه مهم است. از سوی دیگر، وضعیت بانکداری کنونی در کشور است که سبب شده دولت و بویژه شخص رییس جمهوری بر تحقق واقعی بانکداری بدون ربا با تغییر قوانین 25 سال گذشته این نوع بانکداری تاکید ورزد.
اواسط شهریورماه سال 1386 بود که رییس جمهوری در مراسم تودیع و معارفه رئیس کل بانک مرکزی از اتخاذ دو رویکرد جدید در نظام بانکی کشور خبر داد و تاکید کرد که این رویکرد برای اصلاح مشکلات اجرای قانون بانکداری بدون ربا صورت خواهد گرفت.
وی در همان زمان بر عزم راسخ دولت بر تحقق تحولات در نظام بانکی به منظور اصلاح و هدفمند کردن سیستم بانکداری آن هم بانکداری بدون ربا تاکید کرد.
تصویب قانون بانکداری بدون ربا از کارهای بزرگ و بینظیری است که در گذشته انجام شده است. مسالهای که رییس جمهوری نیز به آن اشاره و تصریح کرده با وجود مشکلاتی که در اجرای این کار سنگین وجود داشته، تاکنون بازنگری در این قانون آن انجام نشده و بازنگری آن یک ضرورت اساسی است.
البته در این میان باید به این موضوع نیز اشاره کرد که طی چند سال اخیر برخی از مراجع بر ربویبودن بعضی عملیاتهای بانکی اشاره کردهاند که دولت نیز با توجه به اشکالات موجود در قانون کنونی عملیات بانکی بدون ربا بر برخی از آنها تاکید کرده است.
بطوری که رییس جمهوری در نیز با اطلاع از وضعیت فعالیتهای بانکی اذعان کرده که با توجه به اینکه عقود بانکها از ضوابط بسیار دقیق اجرایی و پیچیده از لحاظ عملی برخوردار شدهاند، زمان بازنگری در قانون بانکداری بدون ربا فرارسیده است. زیرا با انجام حجم وسیعی از خدمات بانکی توسط بانکها، محتوای اصلی عقود از بین رفته است که این امر به خاطر دشواری در اجرای دقیق کارهای متعدد و پیچیده موجود، طبیعی به نظر میرسد.
توجه به سپردههای مردم در بانکها ضرورتی است که احمدینژاد بارها به آن تاکید کرده زیرا وی معتقد است باید آثار اقتصادی ناشی از اعمال تغییرات در بانکها برای مردم به وضوح قابل مشاهده باشد و آنها از این تغییرات منتفع شوند.
رییس جمهوری در همان مراسم تودیع و معارفه رییس کل بانک مرکزی، نخستین رویکرد در قانون بانکداری بدون ربا را "خروج بانکها از فعالیتهای سرمایهگذاری و واسطهگری دانست بطوری که امور سرمایهگذاری از فعالیتهای بانکها جدا شود.
ضرورت افزایش حسابهای قرضالحسنه در راستای عملی شدن اهداف بانکداری بدون ربا، از جمله تاکیدات رییس جمهوری در این زمینه است و بر این اساس وی از چهار سال گذشته اذعان کرد برای اتخاذ این مساله باید مقررات و آییننامههای بانکی اصلاح شوند و هرجا که لازم شد قوانین جدیدی وضع خواهد شد.
اجرای گام به گام برنامههای هفتگانه طرح تحول اقتصادی
تحول در نظام بانکی در کنار ادامه اجرای درست قانون هدفمندسازی یارانهها و نهضت اشتغالزایی سه محور اصلی برنامه دولت در سال جهاد اقتصادی است که رییس جمهوری بر در دستور کار بودن آنها در سال 90 تأکید کرده است.
احمدینژاد در همایش کارآفرینی و تعاون و اشتغال، با تاکید دوباره بر اینکه باید ریشه ربا در کشور خشکانده شود، گفت: " باید بهسمتی برویم که معامله ربوی نداشته باشیم زیرا ربا یعنی رشد کاذب و رشد دروغین. ما در این ارتباط، قانون خوبی داریم. این موضوع در دستور کار است و باید آنرا اجرا کنیم، بنحوی که تولید ما از یک سرچشمه زلال و متناسب با خود برخوردار باشد."
این سخنان رییس جمهوری در واقع ادامه رویکرد چهارسال پیش وی درباره ضرورت اجرای دقیق قانون عملیات بانکی بدون ربا است که طبق برنامه تنظیم شده از سوی دولت در قالب طرح تحول اقتصادی گنجانده شده و بعد از اجرایی شدن هدفمندسازی یارانهها اکنون دولت درصدد اجرای این برنامه مهم است.
یکی از آثار مهم اجرای بانکداری بدون ربا که در طی دو سال اخیر نتایج آن را کارشناسان بزرگ بانکی جهان نیز تائید و بر آن صحه گذاشتند، عدم تاثیرپذیری بانکداری اسلامی و بدون ربا از آثار بحران اقتصادی حاکم بر جهان شد بطوری که سبب الگوبرداری کشورهای دیگری شد تا با تکیه بر این نوع بانکداری، خود را بحران عظیم اقتصادی مصون بدارند و این چیزی جز کارآمد بودن و به روز بودن این الگوی بانکداری نیست.
به طور مشخص از جمله مواردی که در سیستم بانکداری کنونی بدرستی رعایت نمیشود و لازمه تغییر آن اکنون فقط با اجرای طرح تحول بانکی دولت امکانپذیر است پرداخت سود سپردههای بانکی به مردم است.
در حال حاضر سود سپردههای بانکی علیالحساب است و باید در پایان سال مالی، سود قطعی سپردهگذاران محاسبه و به آنها پرداخت شود و در این میان بانکها فقط باید "حقالوکاله" یا همان "کارمزد" را دریافت کنند اما جزی معدودی بانکها، برخی دیگر به این مساله توجهی نداشته و سود قطعی اوراق مشارکت سپردهگذاران را پرداخت نمیکنند.
البته باید این موضوع را نیز یادآور شد که موضوع "بانکداری بدون ربا در قالب تحول در نظام بانکی" که رییس جمهوری از آغاز دولت نهم، بارها بر آن تأکید داشته است، اجرای گام به گام برنامههای هفتگانه طرح تحول اقتصادی است.
احمدی نژاد همانطوری که با یک برنامهریزی توانست قانون هدفمندسازی یارانهها را اجرایی کند، عزم خود را جزم کرده تا تحول در نظام بانکی که "بانکداری بدون ربا" از ارکان مهم آن است نیز عملیاتی و اجرایی شود.
شاید برخی که اجرای هدفمندسازی یارانهها از سوی دولت را غیرممکن دانسته و پیشبینی میکردند در صورت اجرا دولت با بحرانهای اقتصادی و اجتماعی مواجه خواهد شد، بار دیگر انتظار اجرای محور دیگری از طرح تحول اقتصادی توسط دولت را نداشته باشند اما دولت با استفاده از تجربهای که از اجرای هدفمندسازی یارانهها بدست آورد ثابت کرد که وقتی در کاری برنامه مدون و جامعی وجود داشته باشد و به درستی هم اجرایی شود، میتوان به هدف مورد نظر دست یافت.
اخبار مرتبط:
جزئیات اصلاح قانون بانکداری بدون ربا
برخی احکام بانکها از دیدگاه آیت الله صافی
احمدينژاد: امسال ريشه ربا خشكانده شود
نظر برخی مراجع درباره جريمه ديركرد اقساط بانكي
آیتالله مکارم شیرازی: کارمزد بالای 4 درصد و جریمه دیرکد رباخواری است